REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zakup i sprzedaż w walucie - ujęcie w ewidencji księgowej

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Barbara Mielcarska

REKLAMA

Jak dokonywać ujęcia w ewidencji księgowej w przypadku zakupu i sprzedaży w walucie obcej?


Zakup w walucie - ujęcie podatkowe


Zgodnie z art. 15 ust.1. ustawy o PDOP i art. 22 ust. 1 ustawy o PDOF, koszty poniesione w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu, za który uważa się dzień:

REKLAMA

REKLAMA

Autopromocja

- na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku),

albo

- dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku) (...).

REKLAMA

A zatem w przypadku zakupu istotna dla określenia właściwego kursu jest data wystawienia dokumentu (faktury, rachunku lub innego dowodu księgowego) na podstawie którego następuje ujęcie kosztu w księgach. Właściwy kurs należy określić wtedy wg kursu z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego datę wystawienia tego dowodu. A zatem nie data otrzymania dowodu, nie data przyjęcia towarów czy inna, decydują o zastosowanym kursie do przeliczenia waluty obcej, lecz data wystawienia dowodu.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Potwierdzeniem powyższego jest interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 25.10.2010 sygn. IPPB5/423-481/10-3/IŚ: „(...) Za takim rozwiązaniem przemawia okoliczność, iż w przepisie cyt. art. 15 ust. 4e użyto sformułowania „dzień, na który ujęto koszt”, a nie „dzień, w którym ujęto koszt”, czyli, w którym przeprowadzono samą operację księgowania.(...) Zatem dzień wystawienia faktury czy innego dowodu księgowego winien być uwzględniany przy przeliczaniu na złote kosztów wyrażonych w walutach obcych i przy ustalaniu różnic kursowych. (...)Przy różnicach kursowych za koszt poniesiony uważa się koszt wynikający z otrzymanej faktury (rachunku) lub innego dowodu w przypadku braku faktury (art. 15a ust. 7 updop). Wobec tego do przeliczenia waluty obcej na złote należy przyjąć datę wynikającą z faktury lub innego dowodu, a nie np. datę otrzymania tych dokumentów, czy tez inną datę. Będzie to, więc kurs średni NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień wystawienia faktury (rachunku) lub innego dowodu.(...). Należy zaznaczyć, iż podstawą ewidencji księgowej są dane wynikające z określonego dokumentu (faktury, rachunku czy innego dowodu księgowego), sporządzonego (wystawionego) w konkretnym dniu, który to dzień odzwierciedla moment danego zdarzenia gospodarczego, a w przypadku kosztów - moment poniesienia tych kosztów (...)”.

Można wskazać również na stanowisko wyrażone w piśmie Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 6 maja 2009 r., zgodnie z którym „w świetle regulacji ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych do przeliczania na złote kosztów uzyskania przychodów z tytułu importu towarów handlowych Spółka winna stosować kurs średni ogłaszany przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu, tj. poprzedzającego dzień wystawienia faktury (rachunku) przez dostawców”.

Sprzedaż w walucie - ujęcie podatkowe


Zgodnie z art.12 ust.2. ustawy o PDOP i art.14 ust.1a ustawy o PDOF, przychody w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu, za który uważa się dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień:

1) wystawienia faktury albo

2) uregulowania należności.

Jeżeli strony ustalą, iż usługa jest rozliczana w okresach rozliczeniowych, za datę powstania przychodu uznaje się ostatni dzień okresu rozliczeniowego określonego w umowie lub na wystawionej fakturze, nie rzadziej niż raz w roku. (art. 12 ust. 3c updop)

A zatem jeżeli faktura została wystawiona wcześniej tj. przed dniem wydania rzeczy, zbycia prawa lub wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi lub wcześniej uregulowano należność, właściwym kursem będzie średni NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień wystawienia faktury.

Ponieważ jednak w praktyce zazwyczaj fakturę wystawia się w momencie dokonania sprzedaży, dzień poprzedzający dzień wystawienia tej faktury wyznacza dzień, z którego kurs należy zastosować do wyceny przychodu.

Potwierdzeniem powyższego jest interpretacja indywidualna Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach z 06.07.2009 sygn.: IBPBI/2/423-434/09/AM. „(...) należy stwierdzić, że przychód osiągany przez Spółkę w związku ze świadczeniem usług transportowych powstaje w dacie zaistnienia najwcześniejszego z wymienionych zdarzeń:

§ wykonania usługi,

§ wystawienia faktury,

§ uregulowania należności.

Zatem, za datę powstania przychodu należnego z tytułu świadczonych usług transportowych uważa się dzień wykonania usługi. (...). Jeżeli jednak przed tymi zdarzeniami dojdzie do wystawienia faktury lub do zapłaty należności, wówczas w dacie tych wcześniejszych okoliczności wystąpi przychód należny (...)”.

 

Wystawienie faktury w terminie późniejszym niż data powstania przychodu (dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub częściowego wykonania usługi) powoduje, że nie możemy do przeliczenia tego przychodu zastosować średniego kursu NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień wystawienia faktury, tylko kurs średni NBP z dnia poprzedzającego dzień uzyskania przychodu. A zatem może powstać rozbieżność między przeliczeniem przychodu na potrzeby podatku dochodowego, a przeliczeniem podstawy opodatkowania na potrzeby podatku od towarów i usług o czym mowa poniżej.


Zakup i sprzedaż w walucie - ujęcie rachunkowe


Zgodnie z art. 30. ust.2 ustawy o rachunkowości, wyrażone w walutach obcych operacje gospodarcze ujmuje się w księgach rachunkowych na dzień ich przeprowadzenia po kursie średnim ogłoszonym dla danej waluty przez Narodowy Bank Polski z dnia poprzedzającego ten dzień. Jeżeli aktywa i pasywa są wyrażone w walutach, dla których Narodowy Bank Polski nie ogłasza kursu, to kurs tych walut określa się w relacji do wskazanej przez jednostkę waluty odniesienia, której kurs jest ogłaszany przez Narodowy Bank Polski. A zatem ten sam kurs jest stosowany zarówno do celów podatkowych jak i bilansowych.

 

Zakupu i sprzedaży w walucie - ustawa o podatku od towarów i usług


Zgodnie z art. 31a. ust. 1. ustawy o VAT, w przypadku, gdy kwoty stosowane do określenia podstawy opodatkowania są określone w walucie obcej, przeliczenia na złote dokonuje się według kursu średniego danej waluty obcej ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego. W przypadku, gdy zgodnie z przepisami ustawy lub przepisami wykonawczymi do ustawy podatnik może wystawić fakturę przed powstaniem obowiązku podatkowego i wystawi ją w przewidzianym przepisami terminie, przeliczenia na złote dokonuje się według kursu średniego danej waluty obcej ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień wystawienia faktury. (art. 31a ust. 2).

Potwierdzeniem powyższego jest interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 04.08.2010 sygn.: IBPP2/443-401/10/WN "(...) Mając na uwadze cytowane wyżej przepisy należy stwierdzić, iż podatnicy dokonujący przeliczania kwot wyrażonych w walutach obcych nie mają dowolności co do wyboru sposobu przeliczania waluty, gdyż zasady przeliczania tych kwot zostały wyraźnie określone w przywołanych przepisach. Kwoty wyrażone w walucie obcej przelicza się na złote według wyliczonego i ogłoszonego przez NBP bieżącego kursu średniego waluty obcej na dzień wystawienia faktury, o ile jest ona wystawiona w terminie, w którym podatnik obowiązany jest do jej wystawienia lub na dzień powstania obowiązku podatkowego, w przypadku kiedy faktura nie została wystawiona w terminie (...)".

A zatem kluczowe dla ustalenia dnia właściwego do przeliczenia waluty obcej jest ustalenie momentu (dnia) powstania obowiązku podatkowego dla danej transakcji. Na podstawie przepisu art. 19 ust. 1 ustawy o VAT obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi, z zastrzeżeniami określonymi ustawą. Zgodnie z art. 19 ust. 4 ustawy o VAT, jeżeli dostawa towaru lub wykonanie usługi powinny być potwierdzone fakturą obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w siódmym dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.

W sytuacji, gdy faktura nie zostanie wystawiona w prawidłowym terminie, może powstać rozbieżność między kursem zastosowanym dla ujęcia przychodu i kosztu, a kursem dla podatku VAT.

W przypadku importu towarów przeliczenia na złote dokonuje się zgodnie z przepisami celnymi. A zatem dokument SAD importowy i wykazana tam kwota VAT, przeliczona wg kursu celnego jest kwotą podatku naliczonego do odliczenia w danej deklaracji VAT.

 

Podstawa prawna:

- Ustawa z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług,Dz. U. z 2004 r. nr 54, poz. 535

- Ustawa z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, Dz. U. z 2010 r. nr 51, poz. 307

- Ustawa z dnia 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, Dz. U. z 2000 r. nr 54, poz. 654

- Ustawa z dnia 29.09.1994 r. o rachunkowości, Dz. U. z 2009 r. nr 152, poz. 1223

Barbara Mielcarska

Outsourcing Rachunkowości

 

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Grant Thornton Frąckowiak Sp. z o.o.

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Najważniejsze zmiany przepisów dla firm 2025/2026. Jakie nowe obowiązki i wyzwania dla biznesu?

Trzeci kwartał 2025 roku przyniósł przedsiębiorcom aż 13 istotnych zmian regulacyjnych. Powszechne oburzenie przedsiębiorców wzbudza jednak krótsze od obiecywanego 6-miesięcznego vacatio legis. Z jednej strony postępuje cyfryzacja i deregulacja procesów, z drugiej – rosną obciążenia fiskalne i kontrolne. Z najnowszego Barometru TMF Group obejmującego trzeci kwartał 2025 roku wynika, że równowaga między ułatwieniami a restrykcjami została zachwiana kosztem zmian wymagających dla prowadzenia biznesu.

Jak uwierzytelnić się w KSeF? Pieczęć elektroniczna to jedna z metod - zgłoszenie w ZAW-FA, API KSeF 2.0 lub przy użyciu Aplikacji Podatnika KSeF

Aby korzystać z Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF), nie trzeba zakładać konta, ale konieczne jest potwierdzenie tożsamości i uprawnień. Jednym z bezpiecznych sposobów uwierzytelnienia – szczególnie dla spółek i innych podmiotów niebędących osobami fizycznymi – jest kwalifikowana pieczęć elektroniczna. Sprawdź, jak działa i jak jej użyć w KSeF.

Faktury korygujące w KSeF w 2026 r. Jak powinny być wystawiane?

Pytanie dotyczy zawartości pliku xml, za pomocą którego będzie wczytywana do KSeF faktura korygująca. Czy w związku ze zmianą struktury logicznej FA(3) w przypadku faktur korygujących podstawę opodatkowania i podatek będzie niezbędne zawarcie w pliku xml wartości „przed korektą” i „po korekcie”? Jeżeli będzie możliwy import na podstawie samej różnicy faktury korygującej (co wynikałoby z zamieszczonego na stronie MF pliku FA_3_Przykład_3 (Przykładowe pliki dla struktury logicznej e-Faktury FA(3)), to czy ta możliwość obejmuje fakturę korygującą do faktury pierwotnej już wcześniej skorygowanej (ponowną korektę)?

Rezygnacja członka zarządu w spółce z o.o. – jak to zrobić prawidłowo (zasady, dokumentacja, odpowiedzialność)

W realiach obrotu gospodarczego zdarzają się sytuacje, w których członek zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością decyduje się na złożenie rezygnacji z pełnionej funkcji. Powody mogą być różne – osobiste, zdrowotne, biznesowe czy organizacyjne – ale decyzja ta zawsze powinna być świadoma i przemyślana, zwłaszcza z perspektywy konsekwencji prawnych i finansowych.

REKLAMA

Nieujawnione operacje gospodarcze – jak uniknąć sankcyjnego opodatkowania CIT

Od kilku lat coraz więcej spółek korzysta z możliwości opodatkowania tzw. ryczałtem od dochodów spółek. To sposób opodatkowania dochodów spółki, który może przynieść realne korzyści podatkowe. Jednak korzystanie z estońskiego CIT-u wiąże się również z określonymi obowiązkami – szczególnie w zakresie prawidłowego ujmowania operacji gospodarczych w księgach rachunkowych. W tym artykule wyjaśnimy, czym są nieujawnione operacje gospodarcze i kiedy mogą prowadzić do powstania dodatkowego zobowiązania podatkowego.

Zmiany w stażu pracy od 2026 r. Potrzebne zaświadczenia z ZUS – wnioski będzie można składać już od stycznia

Od 1 stycznia 2026 roku wchodzą w życie zmiany w Kodeksie pracy. Nowe przepisy rozszerzą katalog okresów wliczanych do stażu pracy dla celów nabywania prawa do świadczeń i uprawnień pracowniczych. Obejmą one m.in. umowy zlecenia, prowadzenie działalności gospodarczej czy pracę zarobkową za granicą. Potwierdzeniem tych okresów będą zaświadczenia z ZUS, wydawane od nowego roku na podstawie wniosku składanego w PUE/eZUS.

JPK VAT dostosowany do KSeF – co w praktyce oznaczają nowe oznaczenia i obowiązek korekty?

Ministerstwo Finansów opublikowało projekt rozporządzenia dostosowującego przepisy w zakresie JPK_VAT do zmian wynikających z wprowadzenia Krajowego Systemu e-Faktur. Nowe regulacje mają na celu ujednolicenie sposobu raportowania faktur, w tym tych wystawianych poza KSeF – zarówno w trybie awaryjnym, jak i offline24. Projekt określa również zasady rozliczeń VAT od pobranej i niezwróconej kaucji za opakowania objęte systemem kaucyjnym.

KSeF 2.0 a obieg dokumentów. Rewolucja w księgowości i przedsiębiorstwach już niedługo

Od chwili wejścia w życie obowiązkowego KSeF jedyną prawnie skuteczną formą faktury będzie dokument ustrukturyzowany przesłany do systemu Ministerstwa Finansów, a jej wystawienie poza KSeF nie będzie uznane za fakturę w rozumieniu przepisów prawa. Oznacza to, że dla milionów firm zmieni się sposób dokumentowania sprzedaży i zakupu – a wraz z tym całe procesy księgowe.

REKLAMA

Czy przed 2026 r. można wystawiać część faktur w KSeF, a część poza tym systemem?

Spółka (podatnik VAT) chciałaby od października lub listopada 2025 r. pilotażowo wystawiać niektórym swoim odbiorcom faktury przy użyciu KSeF. Czy jest to możliwe, tj. czy w okresie przejściowym można wystawiać część faktur przy użyciu KSeF, część zaś w tradycyjny sposób? Czy w okresie tym spółka może niekiedy wystawiać „zwykłe” faktury nabywcom, którzy wyrazili zgodę na otrzymywanie faktur przy użyciu KSeF?

Czy noty księgowe trzeba będzie wystawiać w KSeF od lutego 2026 roku?

Firma nalicza kary umowne za niezgodne z umową użytkowanie wypożyczanego sprzętu. Z uwagi na to, że kary umowne nie podlegają VAT, ich naliczanie dokumentujemy poprzez wystawienie noty księgowej. Czy taki dokument również będziemy musieli wystawiać od 2026 roku z użyciem systemu KSeF?

REKLAMA