Inwentaryzacja a odpowiedzialność materialna pracowników

Odpowiedzialność materialna pracowników za powierzone im mienie jest regulowana przede wszystkim w kodeksie pracy (w dziale piątym ustawy z 26 czerwca 1974r). Szczegółowo jest to zdefiniowane w odpowiednich rozporządzeniach Rady Ministrów (Dz.U. z 1996r. nr 143, poz.663 oraz Dz.U. z 1996r nr 143, poz. 662). Dotyczą one wspólnej odpowiedzialności materialnej, jak też i odpowiedzialności materialnej za szkodę w powierzonym mieniu.

Autopromocja

Wspólna i indywidualna odpowiedzialność za mienie

Najczęstszym przypadkiem jest powierzanie pracownikowi odpowiedzialności indywidualnej za mienie. Pracownik ponosi odpowiedzialność za powierzone mu mienie jeśli nie wykonał lub wykonał nienależycie swoje obowiązki narażając tym samym pracodawcę na szkodę. Osoba materialnie odpowiedzialna odpowiada też za wyjaśnienie niedoborów w trakcie prowadzenia inwentaryzacji. Takie wyjaśnienia składa komisji inwentaryzacyjnej.

Autopromocja

Nowelizacja VAT 2025.
Praktyczny webinar INFORAKADEMII

Sprawdź

Inwentaryzacja i wycena składników majątku firmy

Pracownicy mogą przyjąć wspólną odpowiedzialność materialną za mienie powierzone im łącznie z obowiązkiem wyliczenia się, na podstawie umowy zawartej pod rygorem nieważności na piśmie z pracodawcą. Pracownicy odpowiadają za powstałą szkodę w częściach określonych w umowie. Ponadto mienie musi być powierzone łącznie wszystkim  osobom na podstawie inwentaryzacji przeprowadzonej w obecności osób, które mają wspólnie odpowiadać za powierzone im mienie.

Autopromocja

Sprawozdanie finansowe 2024
Przykłady, schematy, tabele, wzory

Sprawdź

Umowę o wspólnej odpowiedzialności za powierzone mienie można zawierać wyłącznie z osobami pozostającymi w stosunku pracy. Nie jest to możliwe z osobami zatrudnionymi na podstawie umowy cywilno-prawnej.

Autopromocja

Jak przygotować się do zmian 2025.
Podatki. Rachunkowość. ZUS

Sprawdź

Od odpowiedzialności materialnej można się uwolnić, jeśli pracownik udowodni, że szkoda powstała z przyczyn niezależnych od niego.

Dodatnie nadwyżki ujawnione w trakcie inwentaryzacji stanowią przychód

Rodzaje odpowiedzialności materialnej

Odpowiedzialność materialną można podzielić na trzy rodzaje:

- Za szkodę wyrządzoną z winy nieumyślnej

- Za szkodę wyrządzoną z winy umyślnej

- Za szkodę powstałą na skutek nierozliczenia przez pracownika z mienia powierzonego mu z obowiązkiem zwrotu lub do wyliczenia się

Aby można było mówić o odpowiedzialności materialnej pracownika muszą zostać spełnione określone warunki, takie jak powstanie szkody, wina pracownika (umyślna bądź nie), niewykonanie obowiązków pracowniczych i ich związek przyczynowy z powstałą szkodą.

Podyskutuj o tym na naszym FORUM

Oczywiście jest szereg zdarzeń, które są niezależne od pracownika, między innymi kradzież powierzonego mienia. Niemniej w takiej sytuacji należy wziąć pod uwagę to czy pracownik dokonał wszelkich starań, by zadbać o bezpieczeństwo mienia – odpowiednio zabezpieczając sprzęt, czy jak na przykład w przypadku kradzieży samochodu – nie pozostały w nim dokumenty pojazdu. Jeśli pracownik swoim zachowaniem naraził dany składnik majątku na kradzież lub zniszczenie może zostać pociągnięty do odpowiedzialności materialnej, pomimo tego, że kradzież była czynnikiem zewnętrznym.

Inwentaryzacja jest jednym z ważniejszych procesów pozwalających na ustalenie co dzieje się z mieniem powierzonym pracownikowi. Dotyczy to w szczególności niedoborów, których zaistnienia nie można było wcześniej stwierdzić. Jest to też moment rozliczenia pracownika z zaistniałych niedoborów.