Niewykorzystana rezerwa na naprawy gwarancyjne w księgach rachunkowych

Zasady tworzenia, wykorzystaniu lub rozwiązania biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów zostały określone w Krajowym Standardzie Rachunkowości nr 6 „Rezerwy, bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów, zobowiązania warunkowe” oraz w ustawie o rachunkowości.

Bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów, o których mowa w art. 39 ust. 2 pkt 2 oraz ust. 2a ustawy o rachunkowości, to rezerwy związane bezpośrednio z działalnością operacyjną, a więc z wytwarzaniem, sprzedażą (handlem) i fazą posprzedażną, a także ogólnym zarządem.

Do biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów będących rezerwami nie zalicza się biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów, o których mowa w art. 39 ust. 2 pkt 1 ustawy. Są to w szczególności:

a) koszty wykonania jeszcze niezakończonych umów o usługi, w tym budowlane, o których mowa w KSR 3 „Niezakończone usługi budowlane”,

b) zobowiązania wynikające z przyjętych przez jednostkę niefakturowanych dostaw i usług. Zalicza się je do zobowiązań z tytułu dostaw i usług, i to także wtedy, gdy ustalenie przez jednostkę dokładnej liczby i/lub ceny dostawy/usługi może wymagać szacunków.

Jak dokonać wyceny towarów na dzień bilansowy

Bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów są tworzone na naprawy gwarancyjne produktów w związku z ich sprzedażą, jeżeli ma miejsce zdarzenie obligujące. Dokonywanie biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów napraw gwarancyjnych zwiększa koszty działalności podstawowej tych jednostek. Odpisy biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów napraw gwarancyjnych następują stosownie do przewidywanej wielkości świadczeń, a więc wykonanych napraw (we własnym zakresie lub przez obcą jednostkę) lub wymiany towaru lub produktu w ramach udzielonej gwarancji. Z chwilą upływu okresu, na który udzielono gwarancji, nieodpisane bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów zmniejszają koszty sprzedaży okresu sprawozdawczego, w którym stwierdzono, że zobowiązania z tytułu napraw gwarancyjnych nie powstały.

Odpowiadając na pytanie, należy stwierdzić, że niewykorzystaną rezerwę należy odpisać jako zmniejszenie kosztów działalności podstawowej w roku, w którym upływa okres, na który udzielono gwarancji. Przedstawia to przykład. ©?

Operacje gospodarcze 31.12.2014 roku

Objaśnienia:

1. Utworzenie rezerwy na podstawie danych o sprzedaży i dotychczasowych wykonanych naprawach – 5 000 000 zł.

Polecamy: Ustawa o rachunkowości z komentarzem do zmian (książka)
Autorzy: prof. dr hab Irena Olchowicz, dr Agnieszka Tłaczała, dr Wanda Wojas, Ewa Sobińska, Katarzyna Kędziora, Justyna Beata Zakrzewska, dr Gyöngyvér Takáts

---

Operacje gospodarcze w 2015 roku

1. Wartość rzeczywiście poniesionych kosztów napraw gwarancyjnych i wymiany produktów na nowe – 4 250 000 zł;

2. Rozliczenie utworzonej rezerwy na naprawy gwarancyjne 4 250 000 zł;

3. Rozwiązanie pozostałej rezerwy na naprawy gwarancyjne 750 000 zł (5 000 000 zł – 4 250 000 zł);

PRZYKŁAD

Usterki

Spółka produkuje wyroby gotowe, na które udziela dwuletniej gwarancji. Zgodnie z umową gwarancyjną produkty podlegają naprawie bądź wymianie na nowe na koszt producenta. Na podstawie informacji o liczbie dokonanych napraw z lat ubiegłych spółka określiła, jaki procent sprzedanych produktów ulega wymianie na nowe, a jaki jest naprawiany. Dane przedstawia tabela.

Lp.	Rodzaj usterki	Udział usterek w ogólnej wartości sprzedanych produktów (w procentach)	Koszty napraw – procent od wartości sprzedanych produktów
1	Wymiana na nowy produkt	2 proc.	100 proc.
2	Usterki drobne	4 proc.	15 proc.
3	Poważne usterki	6 proc.	40 proc.
4	Produkty bez żadnych wad	88 proc.	0 proc.
5	Razem	100 proc.	x

Wartość sprzedaży produktów objętych gwarancją wyniosła 100 mln zł. Dla celów przykładu przyjęto założenie upraszczające, że sprzedaż w całości miała miejsce w dniu bilansowym. W przypadku sprzedaży rozłożonej w czasie należałoby uwzględnić w kalkulacji, jaka część okresu gwarancji jeszcze nie upłynęła.

Jak zaksięgować zepsute oraz zniszczone zapasy

Oczekiwana wartość kosztów napraw wyniesie:

Lp.	Rodzaj usterki	Wyliczenie	Koszty napraw (w zł)
1	Wymiana na nowy produkt	100 mln x 2 proc. x 100 proc.	2 000 000
2	Usterki drobne	100 mln x 4 proc. x 15 proc.	600 000
3	Poważne usterki	100 mln x 6 proc. x 40 proc.	2 400 000
4	Produkty bez żadnych wad	100 mln x 88 proc. x 0 proc.	0
5	Razem	x	5 000 000

Gabriela Borek

specjalistka z zakresu rachunkowości

Podstawa prawna:

- Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 330 ze zm.).

- Krajowy Standard Rachunkowości nr 6 „Rezerwy, bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów, zobowiązania warunkowe” Dz.Urz. Min. Fin. z 2014 r. poz. 12.