Rozliczenia międzyokresowe kosztów i przychodów

Polecamy: Ustawa o rachunkowości z komentarzem do zmian (książka)
Autorzy: prof. dr hab Irena Olchowicz, dr Agnieszka Tłaczała, dr Wanda Wojas, Ewa Sobińska, Katarzyna Kędziora, Justyna Beata Zakrzewska, dr Gyöngyvér Takáts

Rozliczenia międzyokresowe kosztów

Rozliczenia międzyokresowe kosztów można podzielić na dwie grupy - rozliczenia czynne i bierne. Czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów dotyczą przyszłych okresów sprawozdawczych. Natomiast biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów jednostki dokonują w wysokości prawdopodobnych zobowiązań przypadających na bieżący okres sprawozdawczy. Rozliczenia te wynikają w szczególności ze świadczeń wykonanych na rzecz jednostki przez kontrahentów jednostki, a kwotę zobowiązania można oszacować w sposób wiarygodny. Dodatkowo wykonywanie rozliczeń międzyokresowych wynika z obowiązku związanych z bieżącą działalnością, przyszłych świadczeń na rzecz pracowników, w tym świadczeń emerytalnych, a także przyszłych świadczeń wobec nieznanych osób, których kwotę można oszacować w sposób wiarygodny, mimo że data powstania zobowiązania nie jest jeszcze znana, w tym z tytułu napraw gwarancyjnych i rękojmi za sprzedane produkty długotrwałego użytku. Bierne rozliczenia międzyokresowe i zasady ustalania ich wysokości powinny wynikać z uznanych zwyczajów handlowych, a w bilansie należy je pokazywać w pozycji rezerwy na zobowiązania.

Główne zasady w rachunkowości

Odpisy rozliczeń międzyokresowych

Dokonywanie odpisów czynnych i biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów należy dokonywać stosownie do upływu czasu lub wielkości świadczeń. Charakter rozliczanych kosztów powinien uzasadniać czas i sposób rozliczenia międzyokresowych kosztów, przy zachowaniu zasady ostrożności.

Różnica między wartością otrzymanych finansowych składników aktywów a zobowiązaniami zapłaty za nie (dla wartości aktywów większej od wartości należności), w tym również z tytułu emitowanych przez jednostkę papierów wartościowych, stanowi czynne rozliczenie międzyokresowe kosztów, które odpisuje się w koszty finansowe w równych ratach, w ciągu okresu, na jaki zaciągnięto zobowiązanie. Natomiast bierne rozliczenia międzyokresowe zmniejszają koszty okresu sprawozdawczego, w którym stwierdzono, że zobowiązania te nie powstały.

Przychody przyszłych okresów

Zasady wyceny aktywów

Dla zachowania zasady współmierności równie ważne jest rozliczanie przychodów w okresach, których dotyczą, z zachowaniem zasady ostrożności. Rozliczenia te obejmują w szczególności: