Rozliczenia międzyokresowe kosztów i przychodów

Polecamy: Ustawa o rachunkowości z komentarzem do zmian (książka)
Autorzy: prof. dr hab Irena Olchowicz, dr Agnieszka Tłaczała, dr Wanda Wojas, Ewa Sobińska, Katarzyna Kędziora, Justyna Beata Zakrzewska, dr Gyöngyvér Takáts

Autopromocja

Rozliczenia międzyokresowe kosztów

Rozliczenia międzyokresowe kosztów można podzielić na dwie grupy - rozliczenia czynne i bierne. Czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów dotyczą przyszłych okresów sprawozdawczych. Natomiast biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów jednostki dokonują w wysokości prawdopodobnych zobowiązań przypadających na bieżący okres sprawozdawczy. Rozliczenia te wynikają w szczególności ze świadczeń wykonanych na rzecz jednostki przez kontrahentów jednostki, a kwotę zobowiązania można oszacować w sposób wiarygodny. Dodatkowo wykonywanie rozliczeń międzyokresowych wynika z obowiązku związanych z bieżącą działalnością, przyszłych świadczeń na rzecz pracowników, w tym świadczeń emerytalnych, a także przyszłych świadczeń wobec nieznanych osób, których kwotę można oszacować w sposób wiarygodny, mimo że data powstania zobowiązania nie jest jeszcze znana, w tym z tytułu napraw gwarancyjnych i rękojmi za sprzedane produkty długotrwałego użytku. Bierne rozliczenia międzyokresowe i zasady ustalania ich wysokości powinny wynikać z uznanych zwyczajów handlowych, a w bilansie należy je pokazywać w pozycji rezerwy na zobowiązania.

Główne zasady w rachunkowości

Autopromocja

Konferencja: Podatki 2025
przegląd zmian i nowelizacja przepisów w 2025 roku

Sprawdź

Odpisy rozliczeń międzyokresowych

Dokonywanie odpisów czynnych i biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów należy dokonywać stosownie do upływu czasu lub wielkości świadczeń. Charakter rozliczanych kosztów powinien uzasadniać czas i sposób rozliczenia międzyokresowych kosztów, przy zachowaniu zasady ostrożności.

Różnica między wartością otrzymanych finansowych składników aktywów a zobowiązaniami zapłaty za nie (dla wartości aktywów większej od wartości należności), w tym również z tytułu emitowanych przez jednostkę papierów wartościowych, stanowi czynne rozliczenie międzyokresowe kosztów, które odpisuje się w koszty finansowe w równych ratach, w ciągu okresu, na jaki zaciągnięto zobowiązanie. Natomiast bierne rozliczenia międzyokresowe zmniejszają koszty okresu sprawozdawczego, w którym stwierdzono, że zobowiązania te nie powstały.

Przychody przyszłych okresów

Zasady wyceny aktywów

Autopromocja

Sprawozdanie finansowe 2024
Przykłady, schematy, tabele, wzory

Sprawdź

Dla zachowania zasady współmierności równie ważne jest rozliczanie przychodów w okresach, których dotyczą, z zachowaniem zasady ostrożności. Rozliczenia te obejmują w szczególności:

1) równowartość otrzymanych lub należnych od kontrahentów środków z tytułu świadczeń, których wykonanie nastąpi w następnych okresach sprawozdawczych;

Autopromocja

Jak przygotować się do zmian 2025.
Podatki. Rachunkowość. ZUS

Sprawdź

2) środki pieniężne otrzymane na sfinansowanie nabycia lub wytworzenia środków trwałych, w tym także środków trwałych w budowie oraz prac rozwojowych, jeżeli stosownie do innych ustaw nie zwiększają one kapitałów (funduszy) własnych. Zaliczone do rozliczeń międzyokresowych przychodów kwoty zwiększają stopniowo pozostałe przychody operacyjne, równolegle do odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych od środków trwałych lub kosztów prac rozwojowych sfinansowanych z tych źródeł;

3) ujemną wartość firmy.

Dla środków przyjętych nieodpłatnie, w tym także w drodze darowizny, środków trwałych w budowie, środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych należy zastosować zasady rozliczenia takie, jak w przypadku środków pieniężnych otrzymanych na sfinansowanie nabycia lub wytworzenia środków trwałych. Banki wykazują również należne im odsetki od należności zagrożonych jako rozliczenia międzyokresowe przychodów. Dzieje się tak do czasu ich otrzymania lub odpisania.

Podyskutuj o tym na naszym FORUM

Podstawa prawna:

- Art.39,41 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2009 r. nr 152, poz. 1223 z późn. zm.).

Autor: Marta Przyborowska