Główne zasady w rachunkowości

Zasada ciągłości i kontynuacji działalności

Odpowiedzialność za rachunkowość

Jedną z podstawowych zasad rachunkowości jest zawarta w art. 5 ustawy o rachunkowości zasada ciągłości działalności. Oznacza ona, że przyjętą przez firmę politykę rachunkowości należy stosować w sposób ciągły, pamiętając o dokonywaniu w kolejnych latach obrotowych jednakowego grupowania operacji gospodarczych, wyceny aktywów i pasywów, w tym także dokonywania odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych, ustalania wyniku finansowego i sporządzania sprawozdań finansowych tak, aby za kolejne lata informacje z nich wynikające były porównywalne. Ustawa nakazuje także, aby wykazane w księgach rachunkowych stany aktywów i pasywów na dzień ich zamknięcia ujmować w tej samej wysokości, w otwartych na następny rok obrotowy księgach rachunkowych.

Zasada kontynuacji działalności opiera się na założeniu, że jednostka będzie kontynuowała działalność w dającej się przewidzieć przyszłości, w niezmniejszonym istotnie zakresie, bez postawienia jej w stan likwidacji lub upadłości, chyba że jest to niezgodne ze stanem faktycznym lub prawnym. Na kierowniku jednostki spoczywa obowiązek ustalenia zdolności jednostki do kontynuowania działalności z uwzględnieniem wszystkich informacji dostępnych na dzień sporządzenia sprawozdania finansowego. Informacje te dotyczą dającej się przewidzieć przyszłości, obejmującej okres nie krótszy niż jeden rok od dnia bilansowego.

Zasada memoriału i współmierności

Art. 6 ustawy o rachunkowości zawiera kolejne zasady rachunkowości. Pierwszą z nich jest zasada memoriału. Przestrzeganie tej zasady jest równoznaczne z tym, że w księgach rachunkowych jednostki ujmuje się wszystkie osiągnięte, przypadające na rzecz tej jednostki przychody i obciążające ją koszty związane z tymi przychodami dotyczące danego roku obrotowego, niezależnie od terminu ich zapłaty. Może to jednak prowadzić do błędnej oceny sytuacji finansowej przedsiębiorstwa, zwłaszcza, jeśli przychody wynikające z kosztów poniesionych w danym okresie sprawozdawczym będą osiągnięte dopiero w przyszłych okresach.

Dlatego też korzystniejsze jest przestrzeganie przez firmy zasady współmierności. W celu zapewnienia współmierności przychodów i związanych z nimi kosztów, do aktywów lub pasywów danego okresu sprawozdawczego zaliczane będą koszty lub przychody dotyczące przyszłych okresów oraz przypadające na ten okres sprawozdawczy koszty, które jeszcze nie zostały poniesione.