Dokonywanie zapisów w księgach rachunkowych okresu sprawozdawczego

Zapisy księgowe

Art. 20 ust. 2  ustawy o rachunkowości wymienia dowody księgowe będące podstawą zapisów księgowych w podziale na trzy grupy. Pierwszą z nich stanowią dowody źródłowe zewnętrzne obce, czyli te otrzymane od kontrahentów. Drugą grupą dowodów księgowych potwierdzających dokonanie operacji gospodarczych są dowody zewnętrzne własne, które należy przekazywać kontrahentom w oryginale. Oprócz tego występują także dowody źródłowe wewnętrzne dotyczące operacji wewnątrz jednostki.

Obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych

Ustawa o rachunkowości daje również możliwość sporządzania zapisów księgowych na podstawie dowodów księgowych sporządzonych przez jednostkę. Wśród nich wyróżnia się dowody zbiorcze, czyli służące do dokonania łącznych zapisów z kilku dowodów źródłowych, które muszą być w dowodzie zbiorczym pojedynczo wymienione, a także dowody korygujące poprzednie zapisy. Istnieje także możliwość korzystania z dowodów rozliczeniowych, które ujmują już dokonane zapisy według nowych kryteriów klasyfikacyjnych, czy dowodów zastępczych, wystawionych do czasu otrzymania zewnętrznego obcego dowodu źródłowego. W uzasadnionych przypadkach, gdy nie ma możliwości uzyskania zewnętrznych obcych dowodów źródłowych, kierownik jednostki może zezwolić na udokumentowanie operacji gospodarczej za pomocą księgowych dowodów zastępczych, sporządzonych przez osoby dokonujące tych operacji, jednak nie może to dotyczyć operacji gospodarczych, których przedmiotem są zakupy opodatkowane podatkiem od towarów i usług oraz skup metali nieżelaznych od ludności.

Prowadzenie ksiąg rachunkowych przy użyciu komputera oznacza, że dowody źródłowe są uznane za równoważne z zapisami w księgach rachunkowych, wprowadzanymi automatycznie za pośrednictwem urządzeń łączności, informatycznych nośników danych lub tworzonymi według algorytmu (programu) na podstawie informacji zawartych już w księgach. Podczas rejestrowania tych zapisów należy spełnić co najmniej następujące warunki: uzyskanie trwale czytelnej postać zgodnej z treścią odpowiednich dowodów księgowych, możliwość stwierdzenia źródła ich pochodzenia oraz ustalenia osoby odpowiedzialnej za ich wprowadzenie, stosowanie procedury zapewniającej sprawdzenie poprawności przetworzenia odnośnych danych oraz kompletności i identyczności zapisów, odpowiednia ochrona danych źródłowych w miejscu ich powstania, w sposób zapewniający ich niezmienność, przez okres wymagany do przechowywania danego rodzaju dowodów księgowych.