REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Różnice kursowe w ujęciu podatkowym

Subskrybuj nas na Youtube
Różnice kursowe w ujęciu podatkowym.
Różnice kursowe w ujęciu podatkowym.
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Ustawa o rachunkowości reguluje fakt, że księgi rachunkowe należy prowadzić w języku polskim i w walucie polskiej. Przedsiębiorcy mogą jednak, zgodnie z uregulowaniami obowiązującymi w obrocie gospodarczym, dokonywać rozliczeń w walutach obcych, a także otwierać rachunki w walutach wymienialnych. Waluty obce należy jednak wycenić, a powstałe różnice kursowe ująć odpowiednio dla celów podatkowych.

W związku z koniecznością przeliczania wartości wyrażonych w walutach obcych aktywów, pasywów, przychodów oraz kosztów na walutę polską, powstaje konieczność stosowania do przeliczeń różnych kursów dla tej samej waluty, a co za tym idzie pojawiają się tzw. różnice kursowe. Obowiązujące przepisy pozwalają jednostkom prowadzącym księgi rachunkowe na wybór metody bilansowej lub podatkowej rozliczania różnic kursowych, z wyłączeniem podatników nieprowadzących ksiąg rachunkowych, którzy mogą ustalać te różnice wyłącznie z zastosowaniem metody podatkowej.

REKLAMA

REKLAMA

Różnice kursowe w ujęciu bilansowym

Ujęcie podatkowe

Przedsiębiorstwa, które realizują transakcje w walutach obcych mają obowiązek ustalać różnice kursowe zgodnie z obowiązującymi przepisami podatkowymi. Podatnicy mogą ustalać różnice kursowe na podstawie:

1) metody podatkowej ustalania różnic kursowych,

REKLAMA

2) przepisów o rachunkowości, pod warunkiem że w okresie nie krótszym niż trzy lata sporządzane przez podatników sprawozdania finansowe będą badane przez podmioty uprawnione do ich badania – metoda rachunkowa (bilansowa).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zgodnie z art. 15a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, podatnik, który wybrał podatkową metodę ustalania różnic kursowych, zalicza odpowiednio do przychodów lub kosztów uzyskania przychodów dodatnie lub ujemne różnice kursowe w kwocie wynikającej z różnicy między tymi wartościami. Do przychodów podatkowych zalicza się również otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe. Przychody walutowe przelicza się na złotówki według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu.

Powstanie różnic kursowych wiąże się z kategoriami przychodu należnego i poniesionego kosztu, dlatego w myśl regulacji przepisów dotyczących podatku dochodowego:

1) przychodem należnym nie jest należny podatek od towarów i usług,

2) kosztem nie jest naliczony podatek od towarów i usług.

Ponieważ różnice kursowe powstają w momencie, gdy wartość przychodu należnego wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na PLN jest niższa bądź wyższa od przychodu w dniu jego otrzymania albo wartość kosztu poniesionego w walucie obcej po przeliczeniu na PLN jest wyższa lub niższa od wartości w dniu zapłaty, to należy uznać, że ewentualne różnice kursowe nie mogą stanowić podstawy naliczenia różnic kursowych dla celów podatkowych.

Jak wykazywać na dzień bilansowy lokaty bankowe

Powstanie i rozliczanie różnic kursowych

Przy obliczaniu różnic kursowych należy uwzględnić kursy faktycznie zastosowane w przypadku sprzedaży lub kupna walut obcych oraz otrzymania należności lub zapłaty zobowiązań. W pozostałych przypadkach, a także gdy do otrzymanych należności lub zapłaty zobowiązań nie jest możliwe uwzględnienie faktycznie zastosowanego kursu waluty w danym dniu, stosuje się kurs średni ogłaszany przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego ten dzień.

Moment poniesienia kosztu

Określenie kursu waluty, jaki należy zastosować przy przeliczaniu kwot zobowiązań wynikających z otrzymanych faktur może stanowić dla podatników problem. W związku z tym podatnik powinien zastosować obowiązujące przepisy, mówiące o tym, że należy zastosować:

1) kurs średni ogłoszony przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień ujęcia kosztu w księgach rachunkowych,

2) kurs średni NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego datę wystawienia otrzymanej faktury.

Za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych na podstawie otrzymanej faktury bądź rachunku, albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w razie braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji, gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów. Koszt poniesiony to taki, który wynika z otrzymanej faktury albo innego dowodu w razie braku faktury, a za dzień zapłaty uważa się dzień uregulowania zobowiązań w jakiejkolwiek formie, w tym w wyniku potrącenia wierzytelności. Zgodnie z zapisem ustawowym do przeliczeń używa się kursu średniego ogłoszonego przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień wystawienia faktury.

Kurs faktycznie zastosowany

Przy obliczaniu różnic kursowych uwzględnia się kursy faktycznie zastosowane w razie sprzedaży lub kupna walut obcych oraz otrzymania należności lub zapłaty zobowiązań, o czym mowa w art. 15a ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. A zatem kurs faktycznie zastosowany uwzględnia się w przypadku sprzedaży lub kupna walut obcych oraz otrzymania należności lub zapłaty zobowiązań. W pozostałych przypadkach oraz w sytuacji, gdy nie jest możliwe ustalenie faktycznie zastosowanego kursu waluty w danym dniu, stosuje się kurs średni ogłaszany przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego ten dzień.

Istotny jest zapis, stanowiący, , że jeżeli faktycznie zastosowany kurs waluty jest wyższy lub niższy odpowiednio o więcej niż powiększona lub pomniejszona o 5% wartość kursu średniego ogłaszanego przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień faktycznie zastosowanego kursu waluty, to organ podatkowy może wezwać strony umowy do zmiany tej wartości lub wskazania przyczyn uzasadniających zastosowanie kursu waluty.

Istotne są także regulacje dotyczące wyceny środków lub wartości pieniężnych w walucie obcej. Podatnicy, zgodnie z przepisami art. 24c ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, są zobowiązani określić sposób wyceny środków lub wartości pieniężnych w walucie obcej według przyjętej metody stosowanej w rachunkowości i wskazać go w obowiązujących w jednostce regulacjach wewnętrznych. Wyceny rozchodu środków pieniężnych w walucie obcej dokonuje się według trzech metod:

1) FIFO – pierwsze przyszło, pierwsze wyszło,

2) LIFO – ostatnie przyszło, pierwsze wyszło,

3) metoda cen przeciętnych– AVCO.

Jednostka jest zobowiązana do konsekwentnego stosowania wybranej metody przez cały rok podatkowy i nie może zmienić wybranej metody w trakcie tego roku.

Podatek od towarów i usług

Również przepisy podatku od towarów i usług również zawierają regulacje odnoszące się do sposobu przeliczania kwot wyrażonych w walutach obcych. Zgodnie z przepisami art. 31a ustawy o VAT, wartości stosowane do określania podstawy opodatkowania, które są wyrażone w walucie obcej, należy przeliczać na polskie złote według:

1) średniego kursu NBP ogłaszanego na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego,

2) ostatniego kursu wymiany opublikowanego przez Europejski Bank Centralny na ostatni dzień poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego; w takim przypadku waluty inne niż euro przelicza się z zastosowaniem kursu wymiany każdej z nich względem euro.

Koszty zakupu materiałów i towarów w księgach rachunkowych

Faktury w walucie obcej

Faktury w walucie obcej można wystawić zarówno kontrahentom zagranicznym, jak i krajowych. Wystawienie lub otrzymanie faktury w walucie obcej dotyczącej kontrahenta krajowego powoduje obowiązek naliczenia i wykazania różnic kursowych w rozliczeniach na potrzeby podatku dochodowego i skorygowania odpowiednio przychodów lub kosztów podatkowych. Regulacje zawarte w art. 106e ust. 11 ustawy o VAT stanowią, że kwoty podatku należy wykazać w złotych, natomiast kwoty podatku wyrażone w walucie obcej należy wykazać w złotych z zastosowaniem zasad przeliczania na złote przyjętych do przeliczania kwot stosowanych do określenia podstawy opodatkowania.

Oznacza to, że podatek VAT nakładany w innym niż Polska państwie członkowskim UE nie może być ujmowany tak samo jak VAT do ustalania dochodu. W związku z tym koszty poniesione za granicą, udokumentowane fakturą otrzymaną od unijnego kontrahenta, można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów w kwocie brutto, a zwrot zagranicznego podatku od wartości dodanej będzie stanowił dla podatnika przychód podatkowy, a powstałe różnice kursowe będą stanowić koszty lub przychody podatkowe. Przeliczenia podstawy opodatkowania w przypadku transakcji w walucie obcej należy dokonać, stosując kurs średni danej waluty obcej ogłoszony przez NBP na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego. Podatnik ma także prawo dokonać przeliczenia kwot w walutach na złote polskie według ostatniego kursu wymiany opublikowanego przez EBC na ostatni dzień poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego, jednak do ustalenia wartości netto faktury dla celów rachunkowych i podatkowych jednostka musi zastosować kurs NBP.

Różnice kursowe, w przypadku stosowania przez jednostkę metody podatkowej, w części dotyczącej VAT nie będą stanowiły kosztu uzyskania przychodów ani przychodu podatkowego, w odróżnieniu od jednostek ustalających różnice kursowe metodą bilansową, gdzie kosztem bądź przychodem podatkowym będą różnice kursowe naliczone od wartości należności brutto, łącznie z VAT.

Podyskutuj o tym na naszym FORUM


Podstawa prawna:

- Art.9, 12, 15 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz art.14, 24 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, art. 2, 31a, 106e ustawy o VAT.


Autor: Marta Przyborowska

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Najważniejsze zmiany przepisów dla firm 2025/2026. Jakie nowe obowiązki i wyzwania dla biznesu?

Trzeci kwartał 2025 roku przyniósł przedsiębiorcom aż 13 istotnych zmian regulacyjnych. Powszechne oburzenie przedsiębiorców wzbudza jednak krótsze od obiecywanego 6-miesięcznego vacatio legis. Z jednej strony postępuje cyfryzacja i deregulacja procesów, z drugiej – rosną obciążenia fiskalne i kontrolne. Z najnowszego Barometru TMF Group obejmującego trzeci kwartał 2025 roku wynika, że równowaga między ułatwieniami a restrykcjami została zachwiana kosztem zmian wymagających dla prowadzenia biznesu.

Jak uwierzytelnić się w KSeF? Pieczęć elektroniczna to jedna z metod - zgłoszenie w ZAW-FA, API KSeF 2.0 lub przy użyciu Aplikacji Podatnika KSeF

Aby korzystać z Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF), nie trzeba zakładać konta, ale konieczne jest potwierdzenie tożsamości i uprawnień. Jednym z bezpiecznych sposobów uwierzytelnienia – szczególnie dla spółek i innych podmiotów niebędących osobami fizycznymi – jest kwalifikowana pieczęć elektroniczna. Sprawdź, jak działa i jak jej użyć w KSeF.

Faktury korygujące w KSeF w 2026 r. Jak powinny być wystawiane?

Pytanie dotyczy zawartości pliku xml, za pomocą którego będzie wczytywana do KSeF faktura korygująca. Czy w związku ze zmianą struktury logicznej FA(3) w przypadku faktur korygujących podstawę opodatkowania i podatek będzie niezbędne zawarcie w pliku xml wartości „przed korektą” i „po korekcie”? Jeżeli będzie możliwy import na podstawie samej różnicy faktury korygującej (co wynikałoby z zamieszczonego na stronie MF pliku FA_3_Przykład_3 (Przykładowe pliki dla struktury logicznej e-Faktury FA(3)), to czy ta możliwość obejmuje fakturę korygującą do faktury pierwotnej już wcześniej skorygowanej (ponowną korektę)?

Rezygnacja członka zarządu w spółce z o.o. – jak to zrobić prawidłowo (zasady, dokumentacja, odpowiedzialność)

W realiach obrotu gospodarczego zdarzają się sytuacje, w których członek zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością decyduje się na złożenie rezygnacji z pełnionej funkcji. Powody mogą być różne – osobiste, zdrowotne, biznesowe czy organizacyjne – ale decyzja ta zawsze powinna być świadoma i przemyślana, zwłaszcza z perspektywy konsekwencji prawnych i finansowych.

REKLAMA

Nieujawnione operacje gospodarcze – jak uniknąć sankcyjnego opodatkowania CIT

Od kilku lat coraz więcej spółek korzysta z możliwości opodatkowania tzw. ryczałtem od dochodów spółek. To sposób opodatkowania dochodów spółki, który może przynieść realne korzyści podatkowe. Jednak korzystanie z estońskiego CIT-u wiąże się również z określonymi obowiązkami – szczególnie w zakresie prawidłowego ujmowania operacji gospodarczych w księgach rachunkowych. W tym artykule wyjaśnimy, czym są nieujawnione operacje gospodarcze i kiedy mogą prowadzić do powstania dodatkowego zobowiązania podatkowego.

Szokujące dane GUS i Eurostatu: Deficyt Polski może przekroczyć 7 proc. PKB, a dług rośnie najszybciej w UE

Polska stoi w obliczu rosnącego deficytu finansów publicznych – najnowsze dane GUS i Eurostatu wskazują, że na koniec 2025 roku deficyt może przekroczyć 7 proc. PKB, a dług publiczny rośnie najszybciej w Unii Europejskiej. Sprawdź, co oznaczają te liczby dla polskiej gospodarki.

Zmiany w stażu pracy od 2026 r. Potrzebne zaświadczenia z ZUS – wnioski będzie można składać już od stycznia

Od 1 stycznia 2026 roku wchodzą w życie zmiany w Kodeksie pracy. Nowe przepisy rozszerzą katalog okresów wliczanych do stażu pracy dla celów nabywania prawa do świadczeń i uprawnień pracowniczych. Obejmą one m.in. umowy zlecenia, prowadzenie działalności gospodarczej czy pracę zarobkową za granicą. Potwierdzeniem tych okresów będą zaświadczenia z ZUS, wydawane od nowego roku na podstawie wniosku składanego w PUE/eZUS.

JPK VAT dostosowany do KSeF – co w praktyce oznaczają nowe oznaczenia i obowiązek korekty?

Ministerstwo Finansów opublikowało projekt rozporządzenia dostosowującego przepisy w zakresie JPK_VAT do zmian wynikających z wprowadzenia Krajowego Systemu e-Faktur. Nowe regulacje mają na celu ujednolicenie sposobu raportowania faktur, w tym tych wystawianych poza KSeF – zarówno w trybie awaryjnym, jak i offline24. Projekt określa również zasady rozliczeń VAT od pobranej i niezwróconej kaucji za opakowania objęte systemem kaucyjnym.

REKLAMA

KSeF 2.0 a obieg dokumentów. Rewolucja w księgowości i przedsiębiorstwach już niedługo

Od chwili wejścia w życie obowiązkowego KSeF jedyną prawnie skuteczną formą faktury będzie dokument ustrukturyzowany przesłany do systemu Ministerstwa Finansów, a jej wystawienie poza KSeF nie będzie uznane za fakturę w rozumieniu przepisów prawa. Oznacza to, że dla milionów firm zmieni się sposób dokumentowania sprzedaży i zakupu – a wraz z tym całe procesy księgowe.

Czy przed 2026 r. można wystawiać część faktur w KSeF, a część poza tym systemem?

Spółka (podatnik VAT) chciałaby od października lub listopada 2025 r. pilotażowo wystawiać niektórym swoim odbiorcom faktury przy użyciu KSeF. Czy jest to możliwe, tj. czy w okresie przejściowym można wystawiać część faktur przy użyciu KSeF, część zaś w tradycyjny sposób? Czy w okresie tym spółka może niekiedy wystawiać „zwykłe” faktury nabywcom, którzy wyrazili zgodę na otrzymywanie faktur przy użyciu KSeF?

REKLAMA