Rezerwy w księgach rachunkowych

Przepisy ustawy o rachunkowości

Rezerwy, zgodnie z ustawą o rachunkowości, zostają zaliczone odpowiednio do pozostałych kosztów operacyjnych, kosztów finansowych lub strat nadzwyczajnych, w zależności od zdarzeń, do których przyszłe zobowiązania się odnoszą.

Art. 35d ustawy o rachunkowości wskazuje sytuacje, w których należy stworzyć rezerwy. Rezerwy tworzy się na:

1) pewne lub o dużym stopniu prawdopodobieństwa przyszłe zobowiązania, których kwotę można w sposób wiarygodny oszacować, a w szczególności na straty z transakcji gospodarczych w toku, w tym z tytułu udzielonych gwarancji, poręczeń, operacji kredytowych, skutków toczącego się postępowania sądowego;

2) przyszłe zobowiązania spowodowane restrukturyzacją, jeżeli na podstawie odrębnych przepisów jednostka jest zobowiązana do jej przeprowadzenia lub zawarto w tej sprawie wiążące umowy, a plany restrukturyzacji pozwalają w sposób wiarygodny oszacować wartość tych przyszłych zobowiązań.

Rezerwa ulega pomniejszeniu w momencie powstania zobowiązania, na które utworzono uprzednio rezerwę. W przypadku zmniejszenia lub ustania ryzyka uzasadniającego utworzenie rezerwy, pozostają niewykorzystane rezerwy. Zwiększają one odpowiednio pozostałe przychody operacyjne, przychody finansowe lub zyski nadzwyczajne na dzień, na który okazały się zbędne.

Cel tworzenia rezerw

Tworzenie rezerw służy urealnieniu zobowiązań oraz zachowaniu współmierności przychodów i kosztów. Kryteria tworzenia rezerw zostały zawarte w KSR nr 6 „Rezerwy, bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów i zobowiązania warunkowe”. Zgodnie z nim warunkiem utworzenia rezerwy jest udzielenie twierdzących odpowiedzi na następujące pytania:

● czy na dzień bilansowy istnieje obowiązek wynikający ze zdarzeń przeszłych?

● czy wypełnienie tego obowiązku prawdopodobnie spowoduje zmniejszenie korzyści?

● czy można oszacować zmniejszenie korzyści?

Negatywna odpowiedź na przynajmniej jedno z pytań przesądza o nieutworzeniu rezerwy.

Koszty zakupu materiałów i towarów w księgach rachunkowych

Ewidencja rezerw

Rezerwy ewidencjonuje się na koncie 841-Rezerwy. Po stronie Ma tego konta ujmuje się wszelkie operacje związane z tworzeniem rezerw lub zwiększaniem ich wartości. W przypadku rozwiązywaniu rezerw lub zmniejszaniu ich wartości księguje się po stronie Wn.

Na przykładzie rezerwy na skutki postępowań sądowych sprawdzimy, jak ewidencjonować taką rezerwę.