Obowiązki księgowego i jego odpowiedzialność

Obowiązki księgowego

Do podstawowych obowiązków każdego księgowego zalicza się prowadzenie ksiąg rachunkowych na podstawie dowodów księgowych, w sposób zgodny z ustawą. Określa ona, że księgi muszą być prowadzone rzetelnie, bezbłędnie, sprawdzalnie i bieżąco. Księgi rachunkowe stanowią podstawę sporządzania sprawozdań finansowych i innych raportów, takich jak deklaracje i zeznania podatkowe, deklaracje ubezpieczeniowe pracowników oraz sprawozdania statystyczne.

W zależności od stanowiska, rodzaju branży, wielkości jednostki, struktury organizacyjnej i przyjętych w jednostce procedur zmienia się zakres obowiązków księgowego, a przy rozpatrywaniu jego odpowiedzialności należy wziąć pod uwagę odpowiednie przepisy prawa.

Należy przy tym pamiętać, że to kierownik jednostki ponosi odpowiedzialność za rachunkowość jednostki, a nie osoba prowadząca księgi rachunkowe. Odpowiedzialność związana z zawodem księgowego została uregulowana w następujących przepisach:

1) ustawa o rachunkowości (u.o.r.) – stanowiąca podstawę prawa bilansowego,

Ustawa o rachunkowości – nowelizacja w 2014 r. i jej skutki

2) Ordynacja podatkowa (O.p.) – stanowiąca podstawę materialnego i procesowego prawa podatkowego,

3) Kodeks karny skarbowy (k.k.s.),

4) ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych i ustawa regulująca powszechne ubezpieczenie zdrowotne,

5) Kodeks pracy (k.p.),

6) Kodeks karny (k.k.).

Odpowiedzialność wynikająca z przepisów prawa bilansowego

Rozliczenia międzyokresowe kosztów i przychodów

Odpowiedzialność prawna polega na poniesieniu odpowiedzialności za zachowania sprzeczne z przepisami prawa. Do najważniejszych rodzajów odpowiedzialności prawnej zaliczamy odpowiedzialność karną, w której odpowiada się tylko za własne czyny, oraz odpowiedzialność cywilna, gdy odpowiadać można zarówno za własne, jak i za cudze zachowania.

Ustawa o rachunkowości odpowiedzialność za prowadzenie rachunkowości powierza szeroko rozumianemu kierownictwu jednostki. Dlatego też to na kierowniku jednostki spoczywa odpowiedzialność karna, nawet jeżeli  prowadzenie rachunkowości zostanie powierzone innej osobie. Również księgowy niezasiadający w organie kierowniczym jednostki poniesie odpowiedzialność karną, jeżeli dopuści się przestępstw bądź wykroczeń wymienionych w przepisach art. 77 i 79 ustawy o rachunkowości. Art. 77 wymienia następujące przestępstwa:

1) nieprowadzenie ksiąg rachunkowych,