Uproszczenia w księgowości dla jednostek mikro od 2018 r.

Wprowadzenie zmian w ustawie o rachunkowości, ale także szeregu innych ustaw zakłada projekt ustawy z dnia 27 września 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu wprowadzenia uproszczeń dla przedsiębiorców w prawie podatkowym i gospodarczym

Głównych celem projektowanych regulacji jest uproszczenie i ułatwienie prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce. Propozycja zawiera ponad 50 uproszczeń, które mają sprawić, jak zapewnia wicepremier, minister rozwoju i finansów Mateusz Morawiecki, że w kieszeniach przedsiębiorców zostanie przez 10 lat przynajmniej 3,8 mld zł. Jednym z zaproponowanych rozwiązań jest uproszczenie w księgowości dla mikro-przedsiębiorców, czyli rozszerzenie katalogu jednostek mikro, które mogą stosować uproszczenia w sprawozdawczości finansowej.

W ustawie o rachunkowości modyfikacji ulegną przepisy art. 7 ustawy. Szczegółowe rozwiązania zawarte w projekcie są następujące:

- Art. 7 pkt 1 – zmiana art. 2 ust. 2

Zmiana art. 2 ust. 2 ustawy o rachunkowości polegająca na dodaniu po wyrazie  „obowiązani” sformułowania „o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej”  dotyczy osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek jawnych osób fizycznych oraz spółek partnerskich, którzy skorzystali z możliwości stosowania zasad określonych ustawą o rachunkowości od początku następnego roku obrotowego pomimo, że osiągnięte przez nich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy są niższe niż równowartość w walucie polskiej 2 000 000 euro.

Przedmiotowa zmiana ma na celu dostosowanie przepisu ustawy o rachunkowości do zmienianego przepisu art. 24a ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 4 ust. 6b projektu ustawy o uproszczeniach podatkowych dla przedsiębiorców) w zakresie informowania przez ww. jednostki o prowadzeniu ksiąg rachunkowych. Brak zmiany przepisów art. 2 ust. 2 ustawy o rachunkowości skutkowałoby obowiązkiem podwójnego zawiadamiania o prowadzeniu ksiąg rachunkowych - w świetle przepisów o rachunkowości przed rozpoczęciem roku obrotowego, a w świetle projektu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych w zeznaniu rocznym składanym za rok podatkowy.

Zmiana art. 2 ust. 2 ustawy o rachunkowości niweluje obowiązek podwójnego zawiadamiania o prowadzeniu ksiąg rachunkowych przez podatników podatku dochodowego; zawiadomienie nastąpi w zeznaniu rocznym składanym za rok podatkowy.

Inne jednostki nie będące podatnikami podatku dochodowego zawiadomienia będą dokonywać, tak jak dotychczas, w terminie określonym w świetle przepisów ustawy o rachunkowości.

- Art. 7 pkt 2 lit. a – dodanie art. 3 ust. 1a pkt 2a

Zmiana ta dotyczy jednostek nieobjętych dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2013/34/UE z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie rocznych sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych i powiązanych sprawozdań niektórych rodzajów jednostek, zmieniająca dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/43/WE oraz uchylająca dyrektywy Rady 78/660/EWG i 83/349/EWG (Dz. Urz. UE L z 182 z 29.06.2013, str. 19) – „dyrektywa w sprawie rachunkowości”, tj. osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek jawnych osób fizycznych oraz spółek partnerskich, jeżeli przychody netto tych jednostek ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych wyniosły równowartość w walucie polskiej nie mniej niż 2 mln euro i nie więcej niż 3 mln euro za poprzedni rok obrotowy, a w przypadku jednostek rozpoczynających działalność albo prowadzenie ksiąg rachunkowych w sposób określony ustawą - w roku obrotowym, w którym rozpoczęły działalność albo prowadzenie ksiąg rachunkowych w sposób określony ustawą.

Zmiana ta spowoduje, że większa ilość jednostek będzie mogła być zaliczana do kategorii jednostek mikro, a tym samym będzie mogła korzystać z uproszczeń przewidzianych dla tej kategorii (w zakresie możliwości sporządzania bardzo uproszczonego bilansu, rachunku zysków i strat oraz niesporządzania informacji dodatkowej; niestosowanie wartości godziwej).

- Art. 7 pkt 2 lit. b – zmiana art. 3 ust. 1c pkt 1

Zmiana art. 3 ust. 1c pkt 1 poprzez podniesienie progów dla kategorii małych jednostek  spowoduję, że większa ilość jednostek objętych i nieobjętych dyrektywą w sprawie rachunkowości będzie mogła być zaliczana do kategorii jednostek małych, a tym samym będzie mogła korzystać z uproszczeń przewidzianych dla tej kategorii w zakresie sprawozdawczości finansowej tj. możliwości sporządzania uproszczonego bilansu, rachunku zysków i strat oraz informacji dodatkowej, a także zwolnienia ze sporządzania rachunku przepływów pieniężnych, zestawienia zmian w kapitale (funduszu) własnym oraz sprawozdania z działalności. Podwyższenie progów dla jednostek małych o 50% związane jest z wykorzystaniem opcji dla krajów członkowski zawartej w art. 3 ust. 2 akapit drugi dyrektywy w sprawie rachunkowości.

Sprawdź: INFORLEX SUPERPREMIUM

- Art. 7 pkt 2 lit. c – zmiana art. 3 ust. 6

Zmiana art. 3 ust. 6 ustawy o rachunkowości poprzez podniesienie progów wartościowych dotyczących sumy aktywów oraz przychodów ze sprzedaży towarów i produktów o 50% spowoduje, że większa ilość jednostek objętych i nieobjętych dyrektywą w sprawie rachunkowości będzie mogła korzystać z uproszczeń przewidzianych dla tych jednostek w ewidencji księgowej w zakresie klasyfikowania umów leasingu w sposób uproszczony, tj. według zasad określonych w przepisach podatkowych.

Proponowana wysokość progów jest zbieżna z wysokością progów dla małych jednostek. Ułatwienie dotyczy daleko idących uproszczeń w ewidencji księgowej i dla spójności systemu proponuje się, aby wysokość podwyższonych progów uprawniających do ww. uproszczenia była tożsama z wysokością progów przewidzianych dla małych jednostek.

- Art. 7 pkt 3 – dodanie w art. 7 ust. 2b i 2c

Przepis art. 7 ust. 2b spowoduje możliwość odstąpienia przez określoną grupę jednostek od tworzenia rezerw na zobowiązania i odpisów aktualizujących wartość aktywów. Oznacza to brak konieczności szacowania i tworzenia rezerw na znane jednostce ryzyko, grożące straty oraz skutki innych zdarzeń, ich ujęcia w księgach rachunkowych i prezentowania w sprawozdaniu finansowym. Analogiczne uproszczenia dotyczą szacowania, tworzenia, ujęcia i prezentowania odpisów aktualizujących wartość aktywów.

Uproszczenia obejmą następujące jednostki:

- jednostki mikro określone w art. 3 ust. 1a,  z wyjątkiem jednostek mikro, określonych w pkt 2 tego ustępu, bowiem te jednostki mogą już obecnie korzystać z uproszczenia zawartego w art. 7 ust. 2a, tj. możliwości rezygnacji z zachowania zasady ostrożności przy wycenie poszczególnych składników aktywów i pasywów;

- jednostki małe określone w art. 3 ust. 1c;

- organizacje pozarządowe i inne określone jednostki mogące prowadzić działalność pożytku publicznego, które nie przekraczają kryteriów wielkościowych określonych dla małych jednostek (jednostki te zgodnie z art. 3 ust. 1e pkt 8 ustawy o rachunkowości są wyłączone z kategorii  jednostek mikro i jednostek małych).

Przepis art. 7 ust. 2c ma na celu wyłączenie z uproszczeń tych jednostek, które mają formę prawną objętą dyrektywą w sprawie rachunkowości.

- Art. 7 pkt 4 – zmiana art. 28 ust. 4a

Zmiana art. 28 ust. 4a ustawy o rachunkowości poprzez podniesienie progów wartościowych dotyczących sumy aktywów oraz przychodów ze sprzedaży towarów i produktów o 50% spowoduje, że większa ilość jednostek objętych i nieobjętych dyrektywą w sprawie rachunkowości będzie mogła korzystać z uproszczeń przewidzianych dla tych jednostek w ewidencji księgowej stosowania uproszczonych zasad kalkulacji kosztu wytworzenia produktu poprzez możliwość doliczenia do kosztów bezpośrednich kosztów pośrednich związanych z wytworzeniem tego produktu, niezależnie od poziomu wykorzystania zdolności produkcyjnych. Proponowana wysokość progów jest zbieżna z wysokością progów dla małych jednostek. Ułatwienie dotyczy daleko idących uproszczeń w ewidencji księgowej i dla spójności systemu proponuje się, aby wysokość podwyższonych progów uprawniających do ww. uproszczenia była tożsama z wysokością progów przewidzianych dla małych jednostek.

- Art. 7 pkt 5 – zmiana art. 28b ust. 1

Zmiana art. 28b ust.1 ustawy o rachunkowości poprzez podniesienie progów wartościowych dotyczących sumy aktywów oraz przychodów ze sprzedaży towarów i produktów o 50% spowoduje, że większa ilość jednostek objętych i nieobjętych  dyrektywą w sprawie rachunkowości będzie mogła korzystać z uproszczeń przewidzianych dla tych jednostek w ewidencji księgowej w zakresie niestosowania rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych. Proponowana wysokość progów jest zbieżna z wysokością progów dla małych jednostek. Ułatwienie dotyczy daleko idących uproszczeń w ewidencji księgowej i dla spójności systemu proponuje się, aby wysokość podwyższonych progów uprawniających do ww. uproszczenia była tożsama z wysokością progów przewidzianych dla małych jednostek.

- Art. 7 pkt 6 i 7 – dodanie w art. 32 ust. 7 i 8 oraz zmiana art. 33 ust. 1

Przepisy art. 32 ust. 7 oraz art. 33 ust. 1 mają na celu wprowadzenie możliwości stosowania przez określoną grupę jednostek przepisów podatkowych w zakresie amortyzacji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych do prowadzenia ksiąg rachunkowych i sprawozdawczości finansowej. Proponowane zmiany mają na celu ułatwienie prowadzenia działalności przez określone jednostki poprzez zbliżenie prawa bilansowego do podatkowego. Oznaczałoby to m.in. łatwość ustalania odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych bez szacowania i uwzględniania okresu ekonomicznej użyteczności środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, ograniczenie potrzeby prowadzenia podwójnej ewidencji dla celów rachunkowych i podatkowych.

Uproszczenia obejmą następujące jednostki:

- jednostki mikro określone w art. 3 ust. 1a;

- jednostki małe określone w art. 3 ust. 1c;

- organizacje pozarządowe i inne  określone jednostki mogące prowadzić działalność pożytku publicznego, które nie przekraczają kryteriów wielkościowych określonych dla małych jednostek (jednostki te zgodnie z art. 3 ust. 1e pkt 8  ustawy o rachunkowości są wyłączone z  kategorii jednostek mikro i jednostek małych).

Przepis art. 32 ust. 8 wyłączy z uproszczeń te jednostki, które mają formę prawną objętą dyrektywą w sprawie rachunkowości.

Polecamy: Instrukcje księgowego. 53 praktyczne procedury (książka)

- Art. 7 pkt 8 – zmiana art. 37 ust. 10

Zmiana art. 37 ust. 10 ustawy o rachunkowości poprzez podniesienie progów wartościowych dotyczących sumy aktywów oraz przychodów ze sprzedaży towarów i produktów  o 50% spowoduje, że większa ilość jednostek objętych i nieobjętych  dyrektywą w sprawie rachunkowości będzie mogła korzystać z uproszczeń przewidzianych dla tych jednostek w ewidencji księgowej w zakresie odstąpienia od ustalania aktywów i tworzenia rezerw z tytułu odroczonego podatku dochodowego. Proponowana wysokość progów jest zbieżna z wysokością progów dla małych jednostek. Ułatwienie dotyczy daleko idących uproszczeń w ewidencji księgowej i dla spójności systemu proponuje się, aby wysokość podwyższonych progów uprawniających do ww. uproszczenia była tożsama z wysokością progów przewidzianych dla małych jednostek.

- Art. 7 pkt 9 – dodanie w art. 39 ust. 6 i 7

Przepis art. 39 ust. 6 spowoduje możliwość nietworzenia przez określoną grupę jednostek biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów dotyczących przyszłych świadczeń na rzecz pracowników, w tym świadczeń emerytalnych. Będzie to stanowiło znaczne uproszczenie dla tych jednostek, bowiem tworzenie tych rozliczeń jest bardzo skomplikowane i aby prawidłowo określić ich wysokość wymaga często skorzystania z usług aktuariuszy.

Uproszczenia obejmą następujące jednostki:

- jednostki mikro określone w art. 3 ust. 1a;

- jednostki małe określone w art. 3 ust. 1c;

- organizacje pozarządowe i inne  określone jednostki mogące prowadzić działalność pożytku publicznego, które nie przekraczają kryteriów wielkościowych określonych dla małych jednostek (jednostki te zgodnie z art. 3 ust. 1e pkt 8 ustawy o rachunkowości są wyłączone z kategorii  jednostek mikro i jednostek małych).

Przepis  art. 39 ust. 7 wyłączy z uproszczeń te jednostki, które mają formę prawną objętą dyrektywą w sprawie rachunkowości.

- Art. 7 pkt 10 – zmiana  dotyczy art. 74 ust. 1

Zmiana art. 74 ust. 1 ustawy o rachunkowości ma na celu skrócenie okresu obowiązkowego przechowywania zatwierdzonych sprawozdań finansowych z trwałego przechowywania do 5 lat. Konsekwencją zmiany powyższego przepisu będzie zmniejszenie obciążeń administracyjnych (zmniejszenie kosztów archiwizacji) dla wszystkich jednostek stosujących regulacje ustawy o rachunkowości.

Zmiany w ustawie o rachunkowości przewidziane w tym projekcie mają wejść w życie z dniem 1 stycznia 2018 r.

Zobacz: Projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu wprowadzenia uproszczeń dla przedsiębiorców w prawie podatkowym i gospodarczym