Czy opłata za wniosek patentowy jest kosztem finansowym

W jaki sposób ewidencjonować koszty w księgach rachunkowych

dr Marcin Pielaszek

biegły rewident, adiunkt w Katedrze Rachunkowości Menedżerskiej SGH

Nie

Opłata z tytułu zgłoszonego wniosku patentowego nie jest dla firmy kosztem finansowym.

Koszty finansowe powstają zazwyczaj jako skutek zaciąganych zobowiązań, np. odsetki od kredytów czy też różnice kursowe od zobowiązań w walutach obcych.

W opisanym przypadku mamy do czynienia z opłatą, która ma na celu przyznanie firmie wyłącznego prawa do korzystania z określonego wynalazku. Wyłączność ta to szczególny przywilej, z którego firma będzie czerpać w przyszłości korzyści ekonomiczne, np. z tytułu sprzedaży produktów, których nie posiada konkurencja. Ponieważ przyszłe korzyści ekonomiczne to najważniejszy element definicji aktywów, w opisanym przypadku mamy więc do czynienia z wydatkami na pozyskanie aktywów.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 14 prawa do patentów zaliczane są do wartości niematerialnych i prawnych. Jeżeli firma jest przekonana, że wniosek o przyznanie ochrony patentowej zostanie rozpatrzony pozytywnie, wydatek powinien zostać zaksięgowany jako wartość niematerialna i prawna na koncie 020 - Wartości niematerialne i prawne.

Możliwe jest tu przyjęcie podejścia uproszczonego. Kwota zapłaty przez niektóre przedsiębiorstwa mogłaby zostać uznana za stosunkowo nieistotną z punktu widzenia wyniku finansowego oraz sytuacji majątkowej. Wiele przedsiębiorstw, posiłkując się przepisami podatkowymi, przyjmuje jako wartość graniczną ujmowania środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych kwotę 3,5 tys. zł. W takim przypadku opłata za wniosek patentowy powinna zostać zaksięgowania na koncie 403 - Podatki i opłaty podobnie jak inne opłaty, np. administracyjne czy notarialne.

Na zakończenie warto wskazać, iż w przypadku odmowy przyznania firmie ochrony patentowej na określony wynalazek wszelkie poniesione z tego tytułu nakłady, które zostały aktywowane, powinny zostać wpisane w koszty, gdyż przestaną spełniać definicję aktywów. W takim przypadku powinny one zostać przeksięgowane na konto 765 - Pozostałe koszty operacyjne.

Agnieszka Pokojska

PODSTAWA PRAWNA

• Art. 3 ust. 1 pkt 14 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 z późn. zm.).