Strona główna » Księgowość » Raport dnia » Kontrola podatkowa - prawa i obowiązki podatnika

Kontrola podatkowa - prawa i obowiązki podatnika

10 października 2013, 08:00

Czajkowska-Matosiuk Katarzyna

Zarówno kontrolowanemu podatnikowi, jak i organowi kontrolującemu przysługują w trakcie kontroli podatkowej określone przepisami Ordynacji podatkowej prawa i obowiązki. O ile jednak kontrolowanemu wolno robić wszystko, co nie jest zastrzeżone przepisami prawa, o tyle kontrolujący ma prawo jedynie do działań wyraźnie określonych w tych przepisach. Warto zatem wiedzieć, na co możemy pozwolić sobie, a także kontrolującemu w trakcie kontroli podatkowej.

Prawa i obowiązki podatnika w przypadku kontroli podatkowej

Od momentu wszczęcia kontroli kontrolującemu przysługują szczególne uprawnienia. W myśl art. 285a § 3 Ordynacji podatkowej kontrolujący może zwrócić się do kontrolowanego o złożenie oświadczenia o stanie majątkowym na określony dzień, jeżeli zachodzi uzasadnione przypuszczenie, że kontrolowany będący osobą fizyczną nie ujawnił wszystkich obrotów lub przychodów mających znaczenie dla określenia lub ustalenia wysokości zobowiązania podatkowego. Oświadczenie takie kontrolowany składa pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania.

Jak uniknąć kary za niedopełnienie obowiązków podatkowych

Uprawnienie kontrolującego w zakresie żądania złożenia oświadczenia stosuje się odpowiednio do osób fizycznych będących wspólnikami kontrolowanej spółki nieposiadającej osobowości prawnej, np. spółki cywilnej.

UWAGA!

Kontrolujący, zwracając się o złożenie oświadczenia o stanie majątkowym, ma obowiązek uprzedzić kontrolowanego o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań.

Organy kontrolujące mają przede wszystkim prawo do:

• wstępu na grunt oraz do budynków, lokali lub innych pomieszczeń kontrolowanego;

• wstępu do lokali mieszkalnych za zgodą podatnika, jeżeli jest to niezbędne do zweryfikowania zgodności stanu faktycznego z danymi wynikającymi ze złożonej przez podatnika deklaracji oraz z innych dokumentów potwierdzających poniesienie wydatków na cele mieszkaniowe;

• żądania okazania majątku podlegającego kontroli oraz do dokonania jego oględzin;

Kary za przestępstwa i wykroczenia skarbowe

• żądania udostępniania akt, ksiąg i wszelkiego rodzaju dokumentów związanych z przedmiotem kontroli oraz do sporządzania z nich odpisów, kopii, wyciągów, notatek, wydruków i udokumentowanego pobierania danych w formie elektronicznej;

• zbierania innych niezbędnych materiałów w zakresie objętym kontrolą;

• zabezpieczania zebranych dowodów;

• legitymowania osób w celu ustalenia ich tożsamości, jeżeli jest to niezbędne dla potrzeb kontroli;

• żądania przeprowadzenia spisu z natury;

• przesłuchiwania świadków, kontrolowanego, osób upoważnionych do reprezentowania kontrolowanego lub prowadzenia jego spraw, pracowników kontrolowanego oraz osób współdziałających z kontrolowanym;

• zasięgania opinii biegłych.

Prawo żądania wydania próbek, akt i ksiąg

Kontrolujący może też zażądać wydania na czas trwania kontroli:

• próbek towarów;

• akt, ksiąg i wszelkiego rodzaju dokumentów związanych z przedmiotem kontroli:

- w razie powzięcia uzasadnionego podejrzenia, że są one nierzetelne, lub

- gdy podatnik nie zapewnia kontrolującym warunków umożliwiających wykonywanie czynności kontrolnych związanych z badaniem tej dokumentacji, a w szczególności nie udostępnia kontrolującym samodzielnego pomieszczenia i miejsca do przechowywania dokumentów (art. 286 § 2 Ordynacji podatkowej).

Zapraszamy do dyskusji na forum o podatkach

UWAGA!

Przekazanie próbek, akt i ksiąg następuje za pokwitowaniem.

Przeglądanie akt postępowania przygotowawczego i sądowego, akt spraw sądowych, a także dokumentów zawierających informacje stanowiące tajemnicę państwową, służbową lub zawodową oraz sporządzanie z nich odpisów i notatek następuje z zachowaniem właściwych przepisów.

Kiedy urząd skarbowy może wszcząć kontrolę bez zawiadomienia

Ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych

Kary za wykroczenia skarbowe