REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zasady rozliczania wartości niematerialnych i prawnych

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Barbara Kołodziej
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Jednostki budżetowe posiadają w swoich zasobach majątkowych wartości niematerialne i prawne. Chociaż udział tych wartości w strukturze aktywów jednostek jest ograniczony, to mimo to stanowią one element majątku trwałego każdej jednostki budżetowej.

Wartości niematerialne i prawne to:

REKLAMA

• autorskie prawa majątkowe, prawa pokrewne, licencje i koncesje,

• prawa do wynalazków, patentów, znaków towarowych, wzorów użytkowych oraz zdobniczych,

• know-how.

Do wartości niematerialnych i prawnych zalicza się również nabytą wartość firmy oraz koszty zakończonych prac rozwojowych.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Nie zalicza się do wartości niematerialnych i prawnych:

• prawa do wieczystego użytkowania gruntu,

• spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu użytkowego i mieszkalnego.

Licencje komputerowe

REKLAMA

Najczęściej spotykanymi w jednostkach budżetowych składnikami wartości niematerialnych i prawnych są licencje na programy komputerowe. W niektórych przypadkach łącznego zakupu komputerów lub innych urządzeń wyposażonych w technikę komputerową wraz z oprogramowaniem mogą pojawić się problemy.

Rozstrzygających kryterium jest możliwość samodzielnego funkcjonowania urządzenia (komputera) bez tego oprogramowania. Kiedy taki warunek jest spełniony, to oprogramowanie powinno być potraktowane jako odrębny składnik wartości niematerialnych i prawnych. W przeciwnym przypadku oprogramowanie stanowi integralną część środka trwałego, np. oprogramowania systemu operacyjnego komputera.

Oddanie do używania

Wartości niematerialne i prawne mogą być oddane do używania innej jednostce za odpłatnością.

W przypadku wartości niematerialnych i prawnych oddanych do używania na podstawie najmu, dzierżawy lub leasingu, wartości niematerialne i prawne zalicza się do aktywów trwałych jednej ze stron umowy. Warunki, jakie musi spełnić taka umowa, zawarte są w art. 3 ust. 4 ustawy o rachunkowości.

Prace rozwojowe

Jedynym rodzajem wartości niematerialnych i prawnych wytworzonym przez jednostkę we własnym zakresie stanowią koszty zakończonych prac rozwojowych.

Aby można uznać za składnik wartości niematerialnych i prawnych, koszty prac rozwojowych prowadzonych przez jednostkę na własne potrzeby, poniesione przed podjęciem produkcji lub zastosowaniem technologii muszą spełniać następujące warunki (art. 33 ust. 2 ustawy o rachunkowości):

• produkt lub technologia wytwarzania są ściśle ustalone, a dotyczące ich koszty prac rozwojowych wiarygodnie określone,

• techniczna przydatność produktu lub technologii została stwierdzona i odpowiednio udokumentowana i na tej podstawie podjęta została decyzję o wytwarzaniu tych produktów lub stosowaniu technologii,

• koszty prac rozwojowych zostaną pokryte według przewidywań przychodami ze sprzedaży tych produktów lub zastosowania technologii.

Ewidencja księgowa

Do ewidencji stanu oraz zwiększeń i zmniejszeń wartości początkowej wartości niematerialnych i prawnych służy konto 020 Wartości niematerialne i prawne.

Na stronie Wn konta 020 ujmuje się wszelkie zwiększenia, a na stronie Ma wszelkie zmniejszenia stanu wartości niematerialnych i prawnych, z wyjątkiem umorzenia ujmowanego na kontach: 071 Umorzenie środków trwałych oraz wartości niematerialnych oraz prawnych oraz 072 Umorzenie pozostałych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.

Konto 020 służy bowiem do ewidencji stanu oraz zwiększeń i zmniejszeń pozycji zaliczanych do wartości niematerialnych i prawnych np. licencji, know-how.

Natomiast na koncie 071 księgowane jest umorzenie według stawek amortyzacyjnych stosowanych przez jednostkę, a na koncie 072 jednorazowe umorzenie w pełnej wysokości, w miesiącu wydania ich do używania.

Zgodnie z par. 5 ust. 2 rozporządzenia w sprawie szczególnych zasad rachunkowości, że dysponenci główni i zarządy jednostek samorządu terytorialnego będą mogli ustalać ekonomiczne stawki umorzeniowe dla podległych jednostek zgodnie z zasadami dopuszczonymi w ustawie o rachunkowości. Jeżeli nie ustalą to jednostki, muszą stosować stawki określone w przepisach o podatku dochodowym od osób prawnych.

 

REKLAMA

Zgodnie z par. 8 ust. 1 rozporządzenia w sprawie szczególnych zasad rachunkowości, jednostki zwolnione z podatku dochodowego od osób prawnych mogą umarzać i amortyzować środki trwałe i wartości niematerialne i prawne jednorazowo za okres całego roku, natomiast jednostki rozliczające podatek dochodowy od osób prawnych za inne okresy niż okresy miesięczne - jednorazowo za dany okres.

Wartości niematerialne i prawne, zarówno nieprzekraczające wartości w przepisach podatkowych, dla których odpisy amortyzacyjne są uznawane za koszt uzyskania przychodu w 100 proc. ich wartości, w momencie oddania do używania, jak i te przekraczające tę wartość, tj. amortyzowane w czasie określonym przez kierownika jednostki, ujmowane są na koncie 020.

Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 020 powinna umożliwić należyte obliczanie umorzenia wartości niematerialnych i prawnych, podział według ich tytułów lub osób odpowiedzialnych. Konto 020 może wykazywać saldo Wn, które oznacza stan wartości niematerialnych i prawnych w wartości początkowej.

OPERACJE NA KONCIE

Podstawowe operacje księgowe na koncie 020 Wartości niematerialne i prawne są następujące:

1. Zakup wartości niematerialnych i prawnych:

a) bezpośrednio z rachunku bieżącego jednostki budżetowej

Wn konto 020 Wartości niematerialne i prawne

Ma konto 130 Rachunki bieżące jednostek budżetowych,

b) na podstawie faktury VAT

Wn konto 020 Wartości niematerialne i prawne

Ma konto 201 Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami,

c) bezpośrednio z rachunku dochodów własnych

Wn konto 020 Wartości niematerialne i prawne

Ma konto 132 Rachunki dochodów własnych jednostek budżetowych;

2. Pozostałe wartości niematerialne i prawne (umarzane jednorazowo) otrzymane jako:

a) darowizny od innych jednostek, osób oprawnych lub fizycznych, nieodpłatnie od jednostek i zakładów budżetowych (nowe)

Wn konto 020 Wartości niematerialne i prawne

Ma konto 760 Pozostałe przychody i koszty,

b) nieodpłatnie od jednostek i zakładów budżetowych (używane)

Wn konto 020 Wartości niematerialne i prawne

Ma konto 071 Umorzenie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych;

3. Dokonanie jednorazowego odpisu amortyzacyjnego w miesiącu przyjęcia pozostałych wartości niematerialnych i prawnych w działalności podstawowej

Wn konto Koszty według rodzajów

Ma konto 071 Umorzenie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych;

4. Rozchód umarzanych stopniowo wartości niematerialnych i prawnych:

a) odpisanie dotychczasowego umorzenia

Wn konto 071 Umorzenie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych

Ma konto 020 Wartości niematerialne i prawne,

b) wartość netto

Wn konto 800 Fundusz jednostki

Ma konto 020 Wartości niematerialne i prawne;

5. Przyjęcie do używania nieodpłatnie otrzymanych, stopniowo umarzanych wartości niematerialnych i prawnych:

a) wartość początkowa wynikająca z ksiąg rachunkowych u poprzedniego użytkownika

Wn konto 020 Wartości niematerialne i prawne

Ma konto 800 Fundusz jednostki,

b) dotychczasowe umorzenie

Wn konto 800 Fundusz jednostki

Ma 071 Umorzenie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.

BARBARA KOŁODZIEJ

gp@infor.pl

PODSTAWA PRAWNA

Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz.U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 ze zm.).

Rozporządzenie ministra finansów z 28 lipca 2006 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz niektórych jednostek sektora finansów publicznych (Dz.U. nr 142, poz. 1020 ze zm.).

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Stracił rodzinę w wypadku i miał zapłacić zaległy podatek. WSA kontra skarbówka

Mimo że jako dziecko stracił całą rodzinę w tragicznym wypadku, a wypłacone mu po latach odszkodowanie miało choć częściowo złagodzić tę krzywdę, organy skarbowe domagały się od Huberta zapłaty blisko 150 tys. zł podatku od odsetek. Sprawa trafiła aż do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który uznał stanowisko fiskusa za niesprawiedliwe. Teraz Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie przyznał rację Rzecznikowi Praw Obywatelskich i uchylił decyzje skarbówki — choć wyrok wciąż nie jest prawomocny.

Opłata skarbowa od pełnomocnictwa - zmiany od 2025 roku

Krajowa Informacja Skarbowa przypomniała w komunikacie, że od 1 stycznia 2025 r. zmianie uległy przepisy regulujące zasady wnoszenia opłaty skarbowej od pełnomocnictw składanych w formie elektronicznej za pośrednictwem systemu teleinformatycznego.

Jak Ministerstwo Finansów liczy lukę VAT? Metodą odgórną (top – down)

Ministerstwo Finansów poinformowało w komunikacie z 22 maja 2025 r., że metoda liczenia luki VAT od lat pozostaje niezmienna a jej opis jest opublikowany na stronie resortu. Luka VAT liczona jest względem VAT w ujęciu rachunków narodowych publikowanych przez GUS, tj. w ujęciu memoriałowym, w którym dochody ujmowane są za okres od lutego do stycznia kolejnego roku. Szacunki luki VAT dla lat 2022-2023, pomimo uwzględnienia wpływu istotnych zmian systemowych (m.in. tarcze antyinflacyjne, rekompensaty energetyczne) wskazują na znaczący wzrost luki względem poprzedzających ich lat. W 2023 roku luka VAT wynosiła 13,5%. Obecne szacunki wskazują na zmniejszenie się luki VAT w Polsce w 2024 r. do 6,9%.

Księgowi obawiają się obowiązkowego KSeF-u. Czego najbardziej?

Już tylko niecały rok dzieli nas od wprowadzenia obowiązkowego KSeF-u, a mimo to – jak się okazuje – księgowi nadal czują się niepewnie. Czego obawiają się najbardziej? Kto się wyłamuje i już dzisiaj deklaruje gotowość na zmiany? fillup k24 we współpracy ze Stowarzyszeniem Księgowych w Polsce opublikowali w maju 2025 r. "Barometr nastrojów polskich księgowych 2025", w którym przedstawiciele branży wypowiedzieli się w sprawach dla nich najważniejszych. Na KSeF-ie nie pozostawiono suchej nitki.

REKLAMA

Księgowi obawiają się obowiązkowego KSeF-u. Czego najbardziej?

Już tylko niecały rok dzieli nas od wprowadzenia obowiązkowego KSeF-u, a mimo to – jak się okazuje – księgowi nadal czują się niepewnie. Czego obawiają się najbardziej? Kto się wyłamuje i już dzisiaj deklaruje gotowość na zmiany? fillup k24 we współpracy ze Stowarzyszeniem Księgowych w Polsce opublikowali w maju 2025 r. "Barometr nastrojów polskich księgowych 2025", w którym przedstawiciele branży wypowiedzieli się w sprawach dla nich najważniejszych. Na KSeF-ie nie pozostawiono suchej nitki.

Akcja jak z filmu! Polskie służby rozbiły gang od kontrabandy za 31 milionów

Akcja dosłownie jak z filmu – zatrzymania w kilku województwach, przeszukania, graniczny pościg i papierosy warte fortunę. Gang działał w Polsce, Czechach, Słowacji i Wielkiej Brytanii. Wpadło już 29 osób, a służby przejęły blisko 5 mln sztuk nielegalnych papierosów. Śledztwo nabiera tempa – są kolejne tropy.

Jak uzyskać dofinansowanie z urzędu pracy do zatrudnienia pracownika - zasady w 2025 roku

Zatrudnienie pracownika przeważnie wiążę się z dużymi kosztami. Trudno się dziwić, że przedsiębiorcy szukają oszczędności i szukają rozwiązań, aby móc zapłacić jak najmniej. Istnieją różne formy wsparcia przedsiębiorców, np. dofinansowanie na zatrudnienie pracownika z Urzędu Pracy. Jak wygląda proces ubiegania się o takie dofinansowanie? Poniżej opiszę kilka możliwych dofinansowań, o które może się starać przedsiębiorca.

KSeF już za rogiem. Tysiące firm nieprzygotowanych – cyfrowe wykluczenie może kosztować fortunę

Cyfrowy obowiązek, który może zaskoczyć wielu przedsiębiorców – od 2026 r. e-fakturowanie stanie się przymusem. Problem? Rząd uznał, że „wykluczenie cyfrowe” dotyczy wyłącznie najmniejszych firm. W praktyce zagrożeni są także starsi przedsiębiorcy, mikrofirmy bez dostępu do IT, a nawet ci, którzy nie mają stabilnego internetu. Brak przygotowania oznacza paraliż działalności, karne odsetki i utratę klientów. Czas ucieka – a system nie wybacza błędów.

REKLAMA

ZUS: Przedsiębiorcy z niepełnosprawnościami z niższą roczną składką zdrowotną. Trzeba spełnić 4 warunki

Przedsiębiorcy, którzy mają orzeczenie o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności mogą korzystać z ulgi i obniżyć roczną składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Krzysztof Cieszyński, Regionalny Rzecznik Prasowy województwa pomorskiego wyjaśnia jakie warunki trzeba spełnić, by skorzystać z tej ulgi.

Prawa autorskie do treści biznesowych publikowanych w social mediach. Kiedy można legalnie wykorzystać zdjęcie lub wideo? Co każda firma wiedzieć powinna

W erze cyfrowej, gdzie granice między komunikacją osobistą a firmową coraz bardziej się zacierają, prawa autorskie w social mediach stają się kluczową kwestią dla każdego biznesu. Generowanie własności intelektualnej przestało być domeną wyłącznie branż kreatywnych — dziś dotyczy praktycznie każdej firmy, która promuje swoje produkty lub usługi w internecie.

REKLAMA