Jak wykazać w księgach długoterminowe umowy budowlane
Pytania obejmują dość szeroki zakres tematyczny, który ogólnie unormowany został w ustawie o rachunkowości, w MSR nr 11 „Umowy o usługę budowlaną”, a ostatnio także bardzo szczegółowo w KSR nr 3 „Niezakończone usługi budowlane”. Szczegóły rozwiązań przedstawimy na przykładach w uzasadnieniu.
UZASADNIENIE
Umowy dotyczące świadczenia usług budowlanych zazwyczaj charakteryzują się długim okresem realizacji. Ich wykonanie i odbiór często przypadają na inny okres sprawozdawczy niż ten, w którym rozpoczęto prace. W takim przypadku ustawa nakazuje, niezależnie od handlowej strony zagadnienia, przypisać poszczególnym okresom, w których wykonano usługi, odpowiadające im przychody i koszty. Podejście ustawowe bazuje na zasadzie współmierności kosztów i przychodów oraz zasadzie memoriałowej, które zawarte zostały w art. 6. Takie podejście rodzi z kolei liczne wątpliwości dotyczące zasad rozliczania kontraktu. W ich wyjaśnieniu pomogą szczegółowe przepisy KSR nr 3, które określają zasady ustalania przychodów i kosztów z niezakończonych umów o usługi budowlane, a także zasady prezentacji i ujawniania informacji o nich w sprawozdaniach finansowych.
W celu właściwego ustalania przychodów i kosztów związanych z usługą budowlaną należy najpierw zgromadzić niezbędne informacje, które pozwolą właściwie oszacować i zaewidencjonować przychody i koszty w systemie rachunkowości finansowej.
Przychody i koszty osiągnięcia tych przychodów ustala się za okres od rozpoczęcia danej umowy do dnia bilansowego. Ustalanie przychodów następuje w drodze oszacowania w stosunku do stopnia zaawansowania umowy. W rachunku zysków i strat przychody z niezakończonych umów budowlanych wykazuje się w wysokości szacowanej. Koszty ich osiągnięcia ustala się proporcjonalnie do stopnia zaawansowania lub w wysokości kosztów rzeczywiście poniesionych w danym okresie.
UWAGA!
Metoda ustalania stopnia zaawansowania umowy powinna być ujęta w polityce rachunkowości, a stopień ustalony na dany dzień bilansowy - odpowiednio udokumentowany.
Co należy rozumieć przez usługi budowlane i umowy o usługę
Standard definiuje usługi budowlane jako usługi polegające na budowie, odbudowie, ulepszeniu (przebudowie, rozbudowie, nadbudowie, modernizacji), rozbiórce i remoncie konstrukcji połączonych z gruntem w sposób trwały, wykonanych z materiałów budowlanych i elementów składowych, będących wynikiem prac (robót) budowlanych. W szczególności są to usługi (prace, roboty) polegające na:
- przygotowaniu terenu pod budowę,
- wznoszeniu kompletnych budynków i budowli lub ich części oraz wykonywaniu robót wchodzących w zakres inżynierii lądowej i wodnej,
- wykonywaniu instalacji budowlanych,
- wykonywaniu wykończeniowych robót budowlanych,
- rekultywacji środowiska po rozbiórce budynków lub budowli.
Z kolei umowa o usługę budowlaną (umowa budowlana) jest to umowa zawarta między wykonawcą i zamawiającym, której przedmiotem jest budowa składnika aktywów trwałych lub ich zespołu, następująca w wyniku wykonania usługi budowlanej. Składniki te są ze sobą ściśle powiązane lub wzajemnie zależne pod względem projektowym, technologicznym lub ze względu na ich funkcję użytkową czy ostateczne przeznaczenie lub sposób użytkowania. Umowa może być także zawarta między wykonawcą a podwykonawcą.
Ponieważ oczywiste jest, że szacowana kwota przychodów najczęściej nie jest tożsama z kwotą zafakturowaną, przedstawienie właściwych kwot u wykonawcy powinno wyglądać następująco:
Tabela. Różnice między rzeczywistymi a szacowanymi przychodami
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Przykład 1
Przedsiębiorstwo budowlane realizuje kilkuletni kontrakt o wartości 1 500 000 zł. Całkowite przewidywane koszty wynoszą 1 200 000 zł. Na dzień bilansowy znane są następujące dane:
- przedsiębiorstwo poniosło rzeczywiste koszty budowy w kwocie 68 000 zł,
- wystawiono fakturę częściową za usługę budowlaną w kwocie 80 000 zł,
- ustalono, że realizacja robót wynosi 5%, w związku z tym przychody z umowy na dzień bilansowy powinny wynosić: 5% × 1 500 000 zł = 75 000 zł (wartość szacunkowa),
- ustalono wartość kosztów umowy o usługę: 5% × 1 200 000 zł = 60 000 zł (wartość szacunkowa).
koszt rzeczywisty > koszt szacowany
przychód rzeczywisty > przychód szacowany
Nadwyżka kosztów rzeczywistych nad kosztami szacowanymi - 8000 zł.
Nadwyżka przychodów rzeczywistych nad przychodami szacowanymi - 5000 zł.
Ewidencja księgowa
1. Ewidencja kosztów rzeczywistych:
Wn „Rozliczenie kosztów umów długoterminowych” 68 000
Ma różne konta rozrachunkowe lub materiały 68 000
2. Wystawienie faktury za usługę:
Wn „Rozrachunki z odbiorcami” 80 000
Ma „Rozliczenie przychodów z umów długoterminowych” 80 000
3. Rozliczenie przychodów z umów długoterminowych:
a) przychody szacowane
Wn „Rozliczenie przychodów z umów długoterminowych” 75 000
Ma „Przychody ze sprzedaży” 75 000
b) nadwyżka należności
Wn „Rozliczenie przychodów z umów długoterminowych” 5 000
Ma „Rozliczenia międzyokresowe przychodów” 5 000
- w analityce „Umowy budowlane”
4. Rozliczenie kosztów umów długoterminowych:
a) koszty szacowane
Wn „Koszty działalności podstawowej” 60 000
Ma „Rozliczenie kosztów umów długoterminowych” 60 000
b) korekta kosztów szacowanych
Wn „Czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów” 8 000
- w analityce „Aktywa z tytułu niezakończonych umów budowlanych”
Ma „Rozliczenie kosztów umów długoterminowych” 8 000
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Przykład 2
Przedsiębiorstwo budowlane realizuje kilkuletni kontrakt o wartości 1 500 000 zł. Całkowite przewidywane koszty wynoszą 1 200 000 zł. Na dzień bilansowy znane są następujące dane:
- przedsiębiorstwo poniosło rzeczywiste koszty budowy w kwocie 68 000 zł,
- wystawiono fakturę częściową za usługę budowlaną w kwocie 80 000 zł,
- ustalono, że realizacja robót wynosi 6%, w związku z tym przychody z umowy na dzień bilansowy powinny wynosić: 6% × 1 500 000 zł = 90 000 zł (wartość szacunkowa),
- ustalono wartość kosztów umowy o usługę: 6% × 1 200 000 zł = 72 000 zł (wartość szacunkowa).
koszt rzeczywisty < koszt szacowany
przychód rzeczywisty < przychód szacowany
Nadwyżka kosztów szacowanych nad kosztami rzeczywistymi - 4000 zł.
Nadwyżka przychodów szacowanych nad przychodami rzeczywistymi - 10 000 zł.
Ewidencja księgowa
1. Ewidencja kosztów rzeczywistych:
Wn „Rozliczenie kosztów umów długoterminowych” 68 000
Maróżne konta rozrachunkowe lub materiały 68 000
2. Wystawienie faktury za usługę:
Wn „Rozrachunki z odbiorcami” 80 000
Ma „Rozliczenie przychodów z umów długoterminowych” 80 000
3. Rozliczenie przychodów z umów długoterminowych:
a) przychody rzeczywiste
Wn „Rozliczenie przychodów z umów długoterminowych” 80 000
Ma „Przychody ze sprzedaży” 80 000
b) nadwyżka przychodów szacowanych
Wn „Należności niefakturowane” 10 000
- w analityce „Aktywa z tytułu niezakończonych umów budowlanych”
Ma „Przychody ze sprzedaży” 10 000
4. Rozliczenie kosztów umów długoterminowych:
a) koszty rzeczywiste
Wn „Koszty działalności podstawowej” 68 000
Ma „Rozliczenie kosztów umów długoterminowych” 68 000
b) nadwyżka kosztów szacowanych
Wn „Koszty działalności podstawowej” 4 000
Ma „Rozliczenia międzyokresowe kosztów - bierne” 4 000
- w analityce „Umowy budowlane”
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Przykład 3
Przedsiębiorstwo budowlane realizuje kilkuletni kontrakt o wartości 1 500 000 zł. Całkowite przewidywane koszty wynoszą 1 200 000 zł. Na dzień bilansowy znane są następujące dane:
- przedsiębiorstwo poniosło rzeczywiste koszty budowy w kwocie 55 000 zł,
- wystawiono fakturę częściową za usługę budowlaną w kwocie 80 000 zł,
- ustalono, że realizacja robót wynosi 5%, w związku z tym przychody z umowy na dzień bilansowy powinny wynosić: 5% × 1 500 000 zł = 75 000 zł (wartość szacunkowa),
- ustalono wartość kosztów umowy o usługę: 5% × 1 200 000 zł = 60 000 zł (wartość szacunkowa).
koszt rzeczywisty < koszt szacowany
przychód rzeczywisty > przychód szacowany
Nadwyżka kosztów szacowanych nad kosztami rzeczywistymi - 5000 zł.
Nadwyżka przychodów rzeczywistych nad przychodami szacowanymi - 5000 zł.
Ewidencja księgowa
1. Ewidencja kosztów rzeczywistych:
Wn „Rozliczenie kosztów umów długoterminowych” 55 000
Ma różne konta rozrachunkowe lub materiały 55 000
2. Wystawienie faktury za usługę:
Wn „Rozrachunki z odbiorcami” 80 000
Ma „Rozliczenie przychodów z umów długoterminowych” 80 000
3. Rozliczenie przychodów z umów długoterminowych:
a) przychody szacowane
Wn „Rozliczenie przychodów z umów długoterminowych” 75 000
Ma „Przychody ze sprzedaży” 75 000
b) nadwyżka przychodów rzeczywistych
Wn „Rozliczenie przychodów z umów długoterminowych” 5 000
Ma „Rozliczenia międzyokresowe przychodów” 5 000
-w analityce „Umowy budowlane”
4. Rozliczenie kosztów umów długoterminowych:
a) koszty rzeczywiste
Wn „Koszty działalności podstawowej” 55 000
Ma „Rozliczenie kosztów umów długoterminowych” 55 000
b) nadwyżka kosztów szacowanych
Wn „Koszty działalności podstawowej” 5 000
Ma „Rozliczenia międzyokresowe kosztów - bierne” 5 000
- w analityce „Umowy budowlane”
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Przykład 4
Przedsiębiorstwo budowlane realizuje kilkuletni kontrakt o wartości 1 500 000 zł. Całkowite przewidywane koszty wynoszą 1 200 000 zł. Na dzień bilansowy znane są następujące dane:
- przedsiębiorstwo poniosło rzeczywiste koszty budowy w kwocie 76 000 zł,
- wystawiono fakturę częściową za usługę budowlaną w kwocie 80 000 zł,
- ustalono, że realizacja robót wynosi 6%, w związku z tym przychody z umowy na dzień bilansowy powinny wynosić: 6% × 1 500 000 zł = 90 000 zł (wartość szacunkowa),
- ustalono wartość kosztów umowy o usługę: 6% × 1 200 000 zł = 72 000 zł (wartość szacunkowa).
koszt rzeczywisty > koszt szacowany
przychód rzeczywisty < przychód szacowany
Nadwyżka kosztów rzeczywistych nad kosztami szacowanym - 4000 zł.
Nadwyżka przychodów szacowanych nad przychodami rzeczywistymi - 10 000 zł.
Ewidencja księgowa
1. Ewidencja kosztów rzeczywistych:
Wn „Rozliczenie kosztów umów długoterminowych” 76 000
Ma różne konta rozrachunkowe lub materiały 76 000
2. Wystawienie faktury za usługę:
Wn „Rozrachunki z odbiorcami” 80 000
Ma „Rozliczenie przychodów z umów długoterminowych” 80 000
3. Rozliczenie przychodów z umów długoterminowych:
a) przychody rzeczywiste
Wn „Rozliczenie przychodów z umów długoterminowych” 80 000
Ma „Przychody ze sprzedaży” 80 000
b) nadwyżka przychodów szacowanych
Wn „Należności niefakturowane” 10 000
- w analityce „Aktywa z tytułu niezakończonych umów budowlanych”
Ma „Przychody ze sprzedaży” 10 000
4. Rozliczenie kosztów umów długoterminowych:
a) koszty szacowane
Wn „Koszty działalności podstawowej” 72 000
Ma „Rozliczenie kosztów umów długoterminowych” 72 000
b) korekta kosztów szacowanych
Wn „Czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów” 4 000
- w analityce „Aktywa z tytułu niezakończonych umów budowlanych”
Ma „Rozliczenie kosztów umów długoterminowych” 4 000
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Na temat opodatkowania majątku likwidowanej spółki dzielonego między jej udziałowców wypowiedział się Minister Finansów w odpowiedzi na interpelację poselską.
Zgodnie z wyjaśnieniami MF, w przypadku podziału majątku likwidowanej osoby prawnej pobiera się zryczałtowany 19% podatek dochodowy. Liczy się go od wartości majątku otrzymanego w wyniku podziału pomniejszonej o poniesione wydatki na nabycie udziałów (akcji).
Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 lit. c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychody uzyskane z podziału majątku likwidowanej spółki zalicza się do przychodów z kapitałów pieniężnych. Z kolei art. 24 ust. 5 pkt 3 określa, iż dochodem z tytułu udziału w zyskach osób prawnych jest wartość majątku otrzymanego w związku z likwidacją osoby prawnej.
Ponieważ wartość majątku otrzymanego w związku z likwidacją osoby prawnej traktowana jest jako dochód z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, to należy uznać, iż opodatkowaniu podlega różnica między wartością majątku otrzymanego w wyniku likwidacji a wydatkami poniesionymi na objęcie lub nabycie udziałów (akcji). 19% zryczałtowany podatek dochodowy, o którym mowa w art. 30a ust. 1 pkt 4 ustawy o pdof pobiera się więc od wartości majątku otrzymanego w wyniku podziału pomniejszonej o poniesione wydatki na nabycie udziałów (akcji).
- KSR nr 3 „Niezakończone usługi budowlane”
Katarzyna Kobiela-Pionnier
asystent w Wyższej Szkole Finansów i Zarządzania w Warszawie
- Czytaj artykuły
- Rozwiązuj testy
- Zdobądź certyfikat
Rada Polityki Pieniężnej w czasie posiedzenia w dniach 5-6 czerwca 2023 r. nie podjęła decyzji o zmianie wysokości żadnej stopy procentowej NBP. Stopa referencyjna wynosi nadal 6,75 proc.
Przedsiębiorcy czekają na zwrot nadpłaconej składki zdrowotnej. Powstaje jednak pytanie, czy środki, które oddaje ZUS, powinny zostać uznane za przychód przedsiębiorstwa. Wszystko zależy od wybranej metody rozliczania podatku.
W komunikacie z 5 czerwca 2023 r. Ministerstwo Finansów poinformowało, że służby Komisji Europejskiej potwierdziły, że brak jest podstaw do zwolnienia drobnych producentów wina z wymogów określonych w art. 33-43 dyrektywy 2020/262, w tym z obowiązku stosowania e-SAD przy przemieszczaniu wewnątrzwspólnotowym poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy wyprodukowanego przez nich wina oraz posiadania numeru akcyzowego uprawnionego/certyfikowanego wysyłającego.
6 czerwca 2023 r. Rada Ministrów przyjęła i skierowała do Sejmu projekt ustawy o wprowadzeniu systemu kaucyjnego. System kaucyjny ma objąć od 2025 roku, np. butelki z tworzyw sztucznych jednorazowego użytku do 3 l, szklane wielokrotnego użytku do 1,5 l i puszki metalowe do 1 l.
Naczelny Sąd Administracyjny rozpatrzył skargę kasacyjną spółki, która toczyła spór z organem podatkowym w zakresie miejsca rozliczania VAT od usług wsparcia (orzeczenie z 14 lutego 2023 r., sygnatura I FSK 1794/19).
U nas Międzynarodowy Dzień Księgowego trwa cały tydzień! Kolejny zestaw żartów prosto od księgowych już na Was czeka!
W dniu 1 czerwca 2023 r. Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę z 26 maja 2023 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (zwana potocznie SLIM VAT 3). Ta nowelizacja zawiera nie tylko zmiany w podatku VAT ale także kilka zmian w podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT) i wyższe kwoty wolne w podatku od spadków i darowizn. Przesunięto o rok obowiązek wysyłania JPK_PIT i JPK_CIT.
Zarówno w małych firmach, jak i w międzynarodowych przedsiębiorstwach, dział księgowości odgrywa kluczową rolę w zakresie zarządzania finansami i zapewnianiu przejrzystości informacji finansowych. Obchodzony 9 czerwca Dzień Księgowego to doskonała okazja, aby uznać i docenić wkład grupy, która zapewnia solidne podstawy do podejmowania decyzji biznesowych w firmach.
Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej opublikowało projekt nowelizacji ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, który ma na celu podwyższenie świadczenia wychowawczego (tzw. 500 plus) do kwoty 800 zł miesięcznie od 2024 roku.
"Ewa, nasza tęczowa księgowa" - tak nazwaliśmy historyjkę o księgowej, którą napisał ChatGPT-4. Ciekawi jesteśmy jak Wam się spodoba i przede wszystkim, czy wywoła uśmiech na Waszych twarzach… a w których miejscach - to już sprawka sztucznej inteligencji!
Jak działają międzybankowe systemy rozliczeniowe Elixir, Euro Elixir i Express Elixir w czasie Bożego Ciała (8 czerwca 2023 r.) i całego długiego weekendu 8-11 czerwca? Kiedy dojdzie do odbiorcy przelew bankowy wysłany w Boże Ciało?
Międzynarodowy Dzień Księgowego już w najbliższy piątek - 9 czerwca. My zaczynamy świętowanie już od dziś i mamy dla Was, drodzy Księgowi i Księgowe, kolejną porcję dowcipów prosto z biur rachunkowych. Bo liczy się humor!
Nowy wskaźnik referencyjny WIRON, który ma zastąpić dotychczasowy WIBOR, będzie stosowany przy prefinansowaniu działań w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020. Tak przewiduje zakłada projekt rozporządzenia opublikowany 24 maja 2023 r. na stronach Rządowego Centrum Legislacji.
Trzymiesięczny WIRON spadł od początku 2023 roku z 6,18 proc. do 5,83 proc. W tym samym czasie WIBOR 3M stopniał o 10 pkt bazowych (do 6,9 proc.). Jeśli sytuacja się nie zmieni, inwestorzy po zaplanowanej na 1 stycznia 2025 r. tranzycji, będą zarabiali mniej.
Prezydent podpisał ustawę znaną jako SLIM VAT 3. Na mocy nowych przepisów zwiększony został m.in. limit dla podatników, którzy mogą korzystać z metody kasowej rozliczania podatku VAT oraz rozliczać się kwartalnie. Próg przychodowy wzrósł z 1,2 miliona do 2 milionów euro. Ustawa wejdzie w życie 1 lipca. Jej celem jest uproszczenie regulacji podatkowych i ułatwienie prowadzenia działalności przedsiębiorcom. Jakie zmiany na nich czekają?
Zapadł ważny wyrok dla praktyki naliczania stawki podatku od nieruchomości dla działalności opiekuńczej (domów seniora). Chodzi o wyrok z dnia 23 maja 2023 r. Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie w sprawie o sygn. I SA/ Kr 250/23.
Prezent dla współpracownika odchodzącego na emeryturę to sympatyczny gest i podziękowanie za dotychczasową wspólną pracę. Ale co kupić? Przygotowaliśmy kilka pomysłów.
Prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację ustawy o VAT – podała kancelaria prezydenta. Ustawa wprowadza pakiet Slim VAT 3, który ma uprosić rozliczanie tego podatku.
Zakładam, że projekt ustawy o KUKE w przyszłym tygodniu trafi pod obrady rządu, byśmy zdążyli przepracować ją w Sejmie w czerwcu i lipcu - powiedziała PAP pełnomocnik rządu ds. polsko-ukraińskiej współpracy rozwojowej Jadwiga Emilewicz.
Jeżeli w wyniku rocznego rozliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne okaże się, że składka ta została opłacona w kwocie wyższej niż ustalona, płatnikowi składek przysługuje jej zwrot. Termin na złożenie wniosku o zwrot nadpłaty wynikającej z rocznego rozliczenia (RZS-R) został wydłużony do 5 czerwca 2023 r.
Napiwek przypisany konkretnej osobie nie jest dochodem spółki gastronomicznej, a spółka nie zapłaci podatku dochodowego. Podatek dochodowy za napiwek obciąża jednak osobę, która otrzymała napiwek.
Do obliczenia podatku od zysku wypłaconego komplementariuszowi konieczne jest poznanie wysokości podatku należnego od spółki. Skoro PIT od zysku komplementariusza pomniejszany jest o proporcjonalną część CIT zapłaconego przez spółkę komandytową, to pierwszy z wymienionych podatków będzie mógł zostać wyliczony i pobrany dopiero po złożeniu przez spółkę rocznego zeznania i podjęciu przez wspólników uchwały o zatwierdzeniu sprawozdania finansowego i podziale zysku. Spółka, jako płatnik, nie ma więc obowiązku pobierania zryczałtowanego podatku dochodowego przy wypłacie komplementariuszowi zaliczki na poczet zysku. Wyrok z 2 lutego 2023 r. Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu (sygn. akt I SA/Wr 394/22).
31 maja 2023 r. ZUS poinformował, że udostępnił aktualizację aplikacji mobilnej mZUS. W nowej wersji zmieniony został wygląd aplikacji i rozbudowano ją o kolejne funkcje.
Do 5 czerwca 2023 r. prowadzący działalność gospodarczą mają czas na złożenie wniosku RZS-R o zwrot nadpłaty składki na ubezpieczenie zdrowotne wynikającej z rocznego rozliczenia. Wniosek w tej sprawie należy złożyć elektronicznie na Platformie Usług Elektronicznych ZUS – poinformował 1 czerwca 2023 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
Aż 79% Polaków nie oszczędza pieniędzy na emeryturę poza obowiązującymi składkami, a 62,5% nie odkłada regularnie żadnej kwoty na żaden cel. Jednocześnie dochód rozporządzalny na 1 osobę w Polsce w 2022 roku wyniósł 2 249,79 zł. Czy daje to możliwość odłożenia miliona złotych na emeryturę?
Komentarze(0)
Pokaż: