REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Ewidencja funduszy własnych stowarzyszeń

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

Źródłami finansowania aktywów każdej jednostki są fundusze własne oraz fundusze obce (zobowiązania), które tworzą pasywa bilansu. Składnikami funduszy własnych w stowarzyszeniu są: fundusz statutowy, fundusz z aktualizacji wyceny oraz wynik finansowy netto za rok obrotowy.

Ustawa o rachunkowości w art. 36 ust. 1 stanowi, że kapitały (fundusze) własne ujmuje się w księgach rachunkowych z podziałem na ich rodzaje i według zasad określonych przepisami prawa, postanowieniami statutu lub umowy o utworzeniu jednostki. W przypadku funduszy własnych stowarzyszeń mają zastosowanie przepisy ustawy z 7 kwietnia 1989 r. – Prawo o stowarzyszeniach oraz postanowienia zawarte w statutach poszczególnych stowarzyszeń.

Prawo o stowarzyszeniach w art. 33 ust. 1 określa, że majątek stowarzyszenia powstaje ze składek członkowskich, darowizn, spadków, zapisów, dochodów z własnej działalności, dochodów z majątku stowarzyszenia oraz z ofiarności publicznej.

Źródłami finansowania aktywów każdej jednostki są fundusze własne oraz fundusze obce (zobowiązania), które tworzą pasywa bilansu.

W załączniku nr 1 (Bilans) do rozporządzenia Ministra Finansów z 15 listopada 2001 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości dla niektórych jednostek niebędących spółkami handlowymi, nieprowadzących działalności gospodarczej, w pasywach mamy wymienione następujące składniki funduszy własnych:

A. Fundusze własne
I. Fundusz statutowy
II. Fundusz z aktualizacji wyceny
III. Wynik finansowy netto za rok obrotowy
1. Nadwyżka przychodów nad kosztami (wielkość dodatnia)
2. Nadwyżka kosztów nad przychodami (wielkość ujemna)

Fundusz statutowy

Fundusz statutowy to fundusz podstawowy jednostki, tworzony na podstawie przepisów prawa i statutu jednostki, przeznaczony na finansowanie jej działalności statutowej.

Fundusz statutowy stowarzyszenia może zwiększać dodatnia różnica pomiędzy przychodami a kosztami jednostki, czyli dodatni wynik finansowy netto za poprzedni rok obrotowy.

UWAGA!
W stowarzyszeniu różnica pomiędzy przychodami a kosztami, ustalona w rachunku wyników, zwiększa – po zatwierdzeniu rocznego sprawozdania finansowego – odpowiednio przychody lub koszty w następnym roku obrotowym; różnicę dodatnią można zaliczyć na zwiększenie funduszu statutowego (§ 2 ust. 4 rozporządzenia Ministra Finansów z 15 listopada 2001 r.).

PRZYKŁAD 1
Zwiększenie funduszu statutowego stowarzyszenia
Uchwałą nr 5/2006 z dnia 11 kwietnia 2006 r. Zebrania Delegatów Stowarzyszenia X postanowiono zwiększyć fundusz statutowy stowarzyszenia o dodatnią różnicę pomiędzy przychodami a kosztami jednostki, osiągniętą w roku 2005, w kwocie 19 129 zł.
Ewidencja zwiększenia funduszu statutowego
Wn konto 820 „Rozliczenie wyniku finansowego” 119 129 zł
Ma konto 801 „Fundusz statutowy” 119 129 zł

PRZYKŁAD 2
Zwiększenie kosztów w następnym roku obrotowym o ustaloną w rachunku wyników różnicę pomiędzy kosztami a przychodami
Stowarzyszenie Y w roku 2005 uzyskało ujemną różnicę pomiędzy przychodami a kosztami działalności.
Uchwałą nr 6/2006 z dnia 30 kwietnia 2006 r. Zebrania Delegatów Stowarzyszenia Y postanowiono zwiększyć koszty roku obrotowego 2006 stowarzyszenia o ujemną różnicę pomiędzy przychodami a kosztami jednostki, osiągniętą w roku 2005, w kwocie 17 125 zł.
Ewidencja zwiększenia kosztów realizacji zadań statutowych
Wn konto 722 „Koszty realizacji zadań statutowych” 17 125 zł
Ma konto 820 „Rozliczenie wyniku finansowego” 17 125 zł
Otrzymane składki statutowe od członków stowarzyszenia zalicza się do przychodów jednostki.

PRZYKŁAD 3
Rozliczenie składek statutowych stowarzyszenia
Stowarzyszenie Z liczy 100 członków. Statut Stowarzyszenia przewiduje składki członkowskie w wysokości 1200 zł rocznie, płatne w terminach miesięcznych (12 miesięcy × 100 zł).
Ewidencja rozliczenia składek statutowych stowarzyszenia
1. Naliczenie miesięcznych składek członkowskich (100 członków × 100 zł) 10 000 zł
Wn konto 250 „Rozrachunki z członkami stowarzyszenia” 10 000 zł
Ma konto 721 „Przychody z działalności statutowej” 10 000 zł
2. WB – wpłata składek 10 000 zł
Wn konto 131 „Rachunek bieżący” 10 000 zł
Ma konto 250 „Rozrachunki z członkami stowarzyszenia” 10 000 zł

Fundusz z aktualizacji wyceny

Fundusz z aktualizacji wyceny może być tworzony w każdej jednostce, niezależnie od jej formy prawnej, także w stowarzyszeniu. Fundusz ten ujmuje skutki zmian wartości niektórych aktywów i pasywów.

UWAGA!
Wzrost wartości kapitału (funduszu) z aktualizacji wyceny jest przychodem kapitałowym niezrealizowanym.
Ewidencję zmian kapitału prowadzi się na koncie 803 „Fundusz z aktualizacji wyceny”.

Zwiększenia funduszu z aktualizacji wyceny są księgowane na stronie Ma konta 803 „Fundusz z aktualizacji wyceny”, a występują w związku z:

• aktualizacją wyceny środków trwałych, przeprowadzoną na podstawie odrębnych przepisów; zgodnie z art. 31 ust. 4 ustawy o rachunkowości (na fundusz z aktualizacji wyceny odnosi się powstałą na skutek aktualizacji wyceny różnicę wartości netto środków trwałych),
• przeszacowaniem inwestycji długoterminowych nie rzadziej niż na dzień bilansowy do poziomu ceny rynkowej lub wartości godziwej (art. 35 ust. 4 ustawy o rachunkowości),
• powstaniem dodatnich różnic kursowych dotyczących inwestycji długoterminowych wyrażonych w walutach obcych na dzień wyceny (art. 30 ust. 4 ustawy o rachunkowości),
• przeszacowaniem wartości instrumentu finansowego zakwalifikowanego do kapitałów własnych (art. 35a ust. 2 ustawy o rachunkowości),
• naliczeniem aktywów z tytułu podatku odroczonego od operacji ujmowanych na kapitałach własnych (art. 37 ust. 9 ustawy o rachunkowości),
• wyceną aktywów jednostki po cenach sprzedaży netto możliwych do uzyskania, w związku z zaniechaniem lub utratą zdolności do kontynuowania działalności (art. 29 ust. 2 ustawy o rachunkowości).
Zmniejszenia funduszu z aktualizacji wyceny są księgowane na stronie Wn konta 803 „Fundusz z aktualizacji wyceny”, a następują w wyniku:
• przeksięgowania przyrostu wartości netto wskutek aktualizacji wartości środka trwałego przy jego zbyciu (art. 31 ust. 4 ustawy o rachunkowości),
• odpisu z tytułu trwałej utraty wartości środka trwałego do kwoty jego aktualizacji (art. 32 ust. 5 ustawy o rachunkowości),
• odpisu z tytułu utraty wartości inwestycji długoterminowych, uprzednio przeszacowanych do poziomu cen rynkowych lub wartości godziwej – do kwoty aktualizacji (art. 35 ust. 4 ustawy o rachunkowości),
• ujemnych różnic kursowych, dotyczących inwestycji długoterminowych wyrażonych w walutach obcych (art. 30 ust. 4 ustawy o rachunkowości),
• odpisu w kwocie podwyższenia wartości ponad cenę zakupu (nabycia) inwestycji długoterminowych, w związku ze zbyciem inwestycji (art. 35 ust. 5 ustawy o rachunkowości),
• przekwalifikowania inwestycji długoterminowych do krótkoterminowych, odpis w kwocie podwyższenia wartości (art. 35 ust. 5 ustawy o rachunkowości),
• utworzenia rezerwy na podatek dochodowy, rozliczanej z kapitałem własnym (art. 37 ust. 9 ustawy o rachunkowości),
• utworzenia rezerwy w związku z zaniechaniem lub utratą zdolności do kontynuowania działalności (art. 29 ust. 2 ustawy o rachunkowości).
Konto 803 „Fundusz z aktualizacji wyceny” wykazuje saldo końcowe Ma, ujmowane w bilansie stowarzyszenia w pasywach, w pozycji A.II. Fundusz z aktualizacji wyceny.

Aktualizacja wartości środków trwałych

PRZYKŁAD 4
Stowarzyszenie R przeprowadziło aktualizację wyceny wartości początkowej i dotychczas dokonanych odpisów umorzeniowych zgodnie z art. 31 ust. 3 ustawy o rachunkowości. Aktualizacja wyceny nastąpiła na podstawie zarządzenia Ministra Finansów, ponieważ wskaźnik wzrostu cen nakładów inwestycyjnych w okresie trzech kwartałów w roku przekroczył 10%. Aktualizacja wyceny została przeprowadzona metodą szczegółową, polegającą na przeliczeniu wartości początkowej i dotychczasowego umorzenia poszczególnych środków trwałych za pomocą wskaźników przeliczeniowych.
Ewidencja aktualizacji wartości środków trwałych
Wzrost wartości początkowej środków trwałych w wyniku aktualizacji 76 000 zł
Wn konto 011 „Środki trwałe” 76 000 zł
Wzrost wartości umorzenia 14 000 zł
Ma konto 070 „Umorzenie środków trwałych” 14 000 zł
Wzrost wartości netto środków trwałych (76 000 zł – 14 000 zł) 62 000 zł
Ma konto 803 „Fundusz z aktualizacji wyceny” 62 000 zł

Wynik finansowy netto za rok obrotowy

Wynik finansowy netto za rok obrotowy wykazywany w bilansie stowarzyszenia, sporządzanym według załącznika nr 1 do rozporządzenia Ministra Finansów z 15 listopada 2001 r., jest ustalany w rachunku wyników.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.


Ujemne fundusze własne stowarzyszenia a ogłaszanie upadłości dłużnika

Na zakończenie rozważań na temat funduszy własnych stowarzyszenia należy zwrócić jeszcze uwagę na sytuację, która może zdarzyć się w danej jednostce, gdy zobowiązania przekroczą wartość jej majątku. Mamy wówczas do czynienia z wystąpieniem ujemnych funduszy własnych.

Ustawa z 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe i naprawcze zobowiązuje do ogłaszania upadłości w stosunku do dłużnika, który stał się niewypłacalny (art. 10). Dłużnik jest niewypłacalny, jeżeli nie wykonuje swoich wymagalnych zobowiązań.

Dłużnika uważa się za niewypłacalnego także wtedy, gdy jego zobowiązania przekroczą wartość jego majątku, nawet wówczas, gdy na bieżąco te zobowiązania wykonuje (art. 11 ust. 2).

Przy sporządzaniu bilansu jednostki przyjmujemy następujące równanie:
Majątek jednostki (aktywa) = [Fundusze własne + Zobowiązania] (pasywa)
Jak można wywnioskować z powyższego równania, zobowiązania przekraczają wartość majątku jednostki w sytuacji, gdy fundusze własne osiągają wartość ujemną. Najczęściej zdarza się to wtedy, gdy wynik finansowy netto za rok obrotowy – nadwyżka kosztów nad przychodami (wielkość ujemna) – przekracza wartość funduszu statutowego. W takich okolicznościach majątek jednostki jest finansowany z zobowiązań.

Sąd może oddalić wniosek o ogłoszenie upadłości, jeżeli opóźnienie w wykonaniu zobowiązań nie przekracza trzech miesięcy, a suma niewykonanych zobowiązań nie przekracza 10% wartości bilansowej przedsiębiorstwa dłużnika (art. 12 ust. 1 ustawy – Prawo upadłościowe i naprawcze). Przepisu tego nie stosuje się, jeżeli niewykonanie zobowiązań ma charakter trwały albo gdy oddalenie wniosku może spowodować pokrzywdzenie wierzycieli.

Marianna Sobolewska
biegły rewident

Podstawy prawne
• ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości – j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 157, poz. 1119
• ustawa z 7 kwietnia 1989 r. – Prawo o stowarzyszeniach – j.t. Dz.U. z 2001 r. Nr 79, poz. 855; ost.zm. Dz.U. z 2004 r. Nr 102, poz. 1055
• ustawa z 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe i naprawcze – Dz.U. Nr 60, poz. 535, ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 157, poz. 1119
• rozporządzenie Ministra Finansów z 15 listopada 2001 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości dla niektórych jednostek niebędących spółkami handlowymi, nieprowadzących działalności gospodarczej – Dz.U. Nr 137, poz. 1539; ost.zm. Dz.U. z 2003 r. Nr 11, poz. 117

Marianna Sobolewska
Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
"Podatek" (opłata) od psa w 2026 roku. Każda gmina ustala samodzielnie - nie więcej niż 186,29 zł rocznie. Kto nie musi płacić tej opłaty?

Najczęściej mówi się potocznie: „podatek od psa”. Ale tak naprawdę to opłata lokalna: "opłata od posiadania psów" pobierana przez gminy. Na szczęście nie wszystkie gminy się na to decydują. Bo opłata właśnie tym się różni od podatku, że może ale nie musi być wprowadzona na terenie danej gminy. Ile wynosi opłata od psa w 2026 roku? Kto musi ją płacić a kto jest zwolniony? Do kiedy trzeba wnosić tę opłatę do gminy? Wyjaśniamy.

Podatki i opłaty lokalne w 2026 roku: Minister Finansów ustalił stawki maksymalne

Od 1 stycznia 2026 r. wzrosną (jak prawie każdego roku) o wskaźnik inflacji (tym razem o ok. 4,5%) maksymalne stawki podatków i opłat lokalnych. Minister Finansów wydał już coroczne obwieszczenie w tej kwestii. Zatem w 2026 roku możemy liczyć się z zauważalnie wyższymi stawkami podatku od nieruchomości, podatku od środków transportowych i opłat lokalnych (targowej, miejscowej, uzdrowiskowej, reklamowej, od posiadania psów) - oczywiście w tych gminach, których rady podejmą stosowne uchwały do końca 2025 roku.

Zasadzka legislacyjna na fundacje rodzinne. Krytyczna analiza projektu nowelizacji ustawy o CIT z dnia 29 sierpnia 2025 r.

"Niczyje zdrowie, wolność ani mienie nie są bezpieczne, kiedy obraduje parlament" - ostrzega sentencja często błędnie przypisywana Markowi Twainowi, której rzeczywistym autorem jest Gideon J. Tucker, dziewiętnastowieczny amerykański prawnik i sędzia Sądu Najwyższego stanu Nowy Jork. Ta gorzka refleksja, wypowiedziana w 1866 roku w kontekście chaotycznego procesu legislacyjnego w Albany, nabiera szczególnej aktualności w obliczu współczesnych praktyk legislacyjnych.

Tryby wystawiania faktur w KSeF – jak i kiedy z nich korzystać?

Od 2026 roku KSeF stanie się obowiązkowy dla wszystkich przedsiębiorców, a sposób wystawiania faktur zmieni się na zawsze. System przewiduje różne tryby – online, offline24, awaryjny – aby zapewnić firmom ciągłość działania w każdych warunkach. Dzięki temu nawet brak internetu czy awaria serwerów nie zatrzyma procesu fakturowania.

REKLAMA

Nowe limity podatkowe na 2026 rok - co musisz wiedzieć już dziś? Wyliczenia i konsekwencje

Rok 2026 przyniesie przedsiębiorcom realne zmiany – limity podatkowe zostaną obniżone w wyniku przeliczenia według niższego kursu euro. Granica przychodów dla małego podatnika spadnie do 8 517 000 zł, a limit jednorazowej amortyzacji do 212 930 zł. To pozornie drobna korekta, która w praktyce może zdecydować o utracie ulg, uproszczeń i korzystnych form rozliczeń.

Samofakturowanie w KSeF – jakie warunki trzeba spełnić i jak przebiega cały proces?

Samofakturowanie pozwala nabywcy wystawiać faktury w imieniu sprzedawcy, zgodnie z obowiązującymi przepisami. Dowiedz się, jakie warunki trzeba spełnić i jak przebiega cały proces w systemie KSeF.

SmartKSeF – jak bezpiecznie wystawiać e-faktury

Wdrożenie Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) zmienia sposób dokumentowania transakcji w Polsce. Od 2026 r. e-faktura stanie się obowiązkowa, a przedsiębiorcy muszą przygotować się na różne scenariusze działania systemu. W praktyce oznacza to, że kluczowe staje się korzystanie z rozwiązań, które automatyzują proces i minimalizują ryzyka. Jednym z nich jest SmartKSeF – narzędzie wspierające firmy w bezpiecznym i zgodnym z prawem wystawianiu faktur ustrukturyzowanych.

Integracja KSeF z PEF, czyli faktury w zamówieniach publicznych. Wyjaśnienia MF

Od 1 lutego 2026 r. wchodzi w życie pełna integracja Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) z Platformą Elektronicznego Fakturowania (PEF). Zmiany te obejmą m.in. zamówienia publiczne, a także relacje B2G (Business-to-Government). Oznacza to, że przedsiębiorcy realizujący kontrakty z administracją publiczną będą zobowiązani do wystawiania faktur ustrukturyzowanych w KSeF. Ministerstwo Finansów w Podręczniku KSeF 2.0 wyjaśnia, jakie zasady będą obowiązywać i jakie rodzaje faktur z PEF będą przyjmowane w KSeF.

REKLAMA

Testy otwarte API KSeF 2.0 właśnie ruszyły – sprawdź, co zmienia się w systemie e-Faktur, dlaczego integracja jest konieczna i jakie etapy czekają podatników w najbliższych miesiącach

30 września Ministerstwo Finansów uruchomiło testy otwarte API KSeF 2.0, które pozwalają sprawdzić, jak systemy finansowo-księgowe współpracują z nową wersją Krajowego Systemu e-Faktur. To kluczowy etap przygotowań do obowiązkowego wdrożenia KSeF 2.0, który już od lutego 2025 roku stanie się codziennością przedsiębiorców i księgowych.

Miliony do odzyskania! Spółki Skarbu Państwa mogą uniknąć podatku PCC dzięki zasadzie stand-still

Wyrok WSA w Gdańsku otwiera drogę spółkom pośrednio kontrolowanym przez Skarb Państwa do zwolnienia z podatku od czynności cywilnoprawnych przy strategicznych operacjach kapitałowych. Choć decyzja nie jest jeszcze prawomocna, firmy mogą liczyć na milionowe oszczędności i odzyskanie wcześniej pobranych podatków.

REKLAMA