REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak ujmować w księgach wartości niematerialne i prawne

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Agnieszka Pokojska
Agnieszka Pokojska

REKLAMA

Wartość praw majątkowych otrzymanych nieodpłatnie rozlicza się za pomocą konta „Rozliczenia międzyokresowe przychodów”. Kwota równolegle do dokonywanych odpisów amortyzacyjnych powinna stopniowo zwiększać pozostałe przychody operacyjne.


Składniki majątku firmy ewidencjonowane w księgach rachunkowych jako środki trwałe mogą być zarówno nabyte, jak i wytworzone we własnym zakresie. Inaczej jest w przypadku wartości niematerialnych i prawnych. Należy pamiętać, że definicja w ustawie o rachunkowości zastrzega, że tego typu aktywa muszą być nabyte. Oznacza to, że do tej kategorii można zaliczać tylko te prawa majątkowe, które zostały kupione, wniesione w formie aportu czy darowizny, natomiast nie te, które jednostka wytworzyła we własnym zakresie. Wyjątkiem są tylko koszty zakończonych prac rozwojowych.

Przypomnijmy więc, że zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 14 ustawy o rachunkowości wartości niematerialne i prawne stanowią nabyte przez jednostkę, zaliczane do aktywów trwałych, prawa majątkowe nadające się do gospodarczego wykorzystania, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, przeznaczone do używania na potrzeby jednostki.
Zalicza się do nich w szczególności:

- autorskie prawa majątkowe, prawa pokrewne, licencje, koncesje,

- prawa do wynalazków, patentów, znaków towarowych, wzorów użytkowych oraz zdobniczych,

- know-how.


Wartość firmy


Do wartości niematerialnych i prawnych zalicza się również nabytą wartość firmy. Stanowi ona różnicę między ceną nabycia a niższą od niej wartością godziwą przejętych aktywów. W odwrotnym przypadku mamy do czynienia z ujemną wartością firmy. Nie ujmuje się jej w księgach rachunkowych jako wartości niematerialne i prawne, lecz rozlicza jako przychód. Do wysokości nieprzekraczającej wartości godziwej nabytych aktywów trwałych (z wyłączeniem długoterminowych aktywów finansowych notowanych na regulowanych rynkach) zalicza się do rozliczeń międzyokresowych przychodów przez okres będący średnią ważoną okresu ekonomicznej użyteczności nabytych i podlegających amortyzacji aktywów. Natomiast do wysokości przekraczającej wartość godziwą aktywów trwałych (z wyłączeniem długoterminowych aktywów finansowych notowanych na regulowanych rynkach) zaliczana jest do przychodów na dzień połączenia.

Przykładowo spółka została nabyta za 70 tys. zł. Wartość godziwa aktywów trwałych wynosi 250 tys., wartość godziwa aktywów obrotowych 200 tys. zł, a przejęte zobowiązania - 150 tys. zł. Ujemna wartość firmy wynosi 280 tys. zł (70 tys. zł - 250 tys. zł - 200 tys. zł + 100 tys. zł) z czego - 250 tys. zł (do wysokości wartości godziwej nabytych aktywów trwałych) będzie stanowiła rozliczenia międzyokresowe przychodów, natomiast 30 tys. zł - powinno zostać odniesione w pozostałe przychody operacyjne.


Wycena praw


Do ksiąg rachunkowych wartości niematerialne i prawne wprowadza się po cenie nabycia (koszt wytworzenia w przypadku prac rozwojowych). Jeżeli zostały one nabyte odpłatnie, wartość początkowa obejmuje cenę zakupu oraz inne koszty, na które składają się: podatki i opłaty, np. podatek od czynności cywilnoprawnych, koszty związane z przystosowaniem do używania, np. koszty dostosowania licencjonowanego programu komputerowego, zobowiązania, jeżeli zostały zaciągnięte w celu nabycia wartości niematerialnych i prawnych, np. ujemne różnice kursowe (dodatnie różnice kursowe pomniejszają wartość początkową), prowizje, odsetki.

W przypadku nieodpłatnego nabycia wartość początkową ustala się, biorąc pod uwagę ceny takich samych lub podobnych wartości niematerialnych lub prawnych. Należy pamiętać, że w tym przypadku ustaloną wartość ujmuje się jako rozliczenia międzyokresowe przychodów. Następnie zostaje ona rozliczana równomiernie do dokonywanych odpisów amortyzacyjnych, zwiększając pozostałe przychody operacyjne.

Ewidencja w takim przypadku będzie następująca:

1. Ewidencja przyjęcia do użytkowania otrzymanej wartości niematerialnej i prawnej: strona Wn konta 020 „Wartości niematerialne i prawne”, strona Ma konta 840 „Rozliczenia międzyokresowe przychodów”,

2. Miesięczny odpis amortyzacyjny: strona Wn konta 400 „Amortyzacja”, strona Ma konta 060 „Umorzenie wartości niematerialnych i prawnych”,

3. Zaliczenie do pozostałych przychodów operacyjnych wartości równolegle do dokonywanych odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych strona Wn konta 840 „Rozliczenia międzyokresowe przychodów”, strona Ma konta 766 „Pozostałe przychody operacyjne”.


Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Przykład

PRAWA EMISJI GAZÓW


Zasady ewidencji przyznanych i nabytych praw do emisji do powietrza gazów cieplarnianych i innych substancji zawarte są w stanowisku Komitetu Standardów Rachunkowości w sprawie księgowego ujęcia praw do emisji zanieczyszczeń do powietrza. Tekst stanowiska dostępny jest na stronie internetowej Ministerstwa Finansów - www.mf.gov.pl


AGNIESZKA POKOJSKA

agnieszka.pokojska@infor.pl


PODSTAWA PRAWNA

- Art. 3 ust. 1 pkt 14 oraz art. 41 ust. 2 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 z późn. zm.)

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Działalność nierejestrowana w 2025 roku - własny biznes bez formalności [limit]. Kiedy rejestracja firmy jest już konieczna i jak to zrobić?

Rozpoczęcie działalności gospodarczej w Polsce może wydawać się skomplikowane – zwłaszcza dla osób, które dopiero testują swój pomysł na biznes. Dlatego działalność nierejestrowana (zwana też nieewidencjonowaną) to atrakcyjna forma dla początkujących przedsiębiorców. Jednak wraz z rozwojem działalności pojawia się pytanie: czy to już czas, by przejść na zarejestrowaną firmę? Przedstawiamy, kiedy warto podjąć ten krok, jakie są jego konsekwencje oraz jak się do tego przygotować.

Ukryte zyski w estońskim CIT – co to jest i dlaczego warto uważać?

Estoński CIT, czyli ryczałt od dochodów spółek, to atrakcyjna forma opodatkowania, która pozwala na odroczenie podatku dochodowego do momentu faktycznej dystrybucji zysków. Jednak korzystając z tej formy opodatkowania, przedsiębiorcy muszą być szczególnie czujni na pojęcie ukrytych zysków, które mogą skutkować nieoczekiwanym opodatkowaniem.

Dramatyczne dane o wypadkach rolniczych w 2025 r. KRUS stawia na profilaktykę i zdrowie rolników

Dane za pierwsze półrocze 2025 roku pokazują, że w rolnictwie wciąż dochodzi do tysięcy wypadków przy pracy – odnotowano ponad 4,4 tys. zdarzeń, w których zginęło 26 osób. KRUS podkreśla, że profilaktyka i dbanie o zdrowie rolników stają się priorytetem, aby zmniejszyć ryzyko i poprawić bezpieczeństwo w pracy na wsi.

Rewolucja w opłacie cukrowej w Polsce! Nowe prawo wprowadza radykalne zmiany

Jest projekt ustawy o zmianie ustawy o zdrowiu publicznym oraz niektórych innych ustaw, który zakłada kompleksową nowelizację przepisów dotyczących tzw. opłaty cukrowej oraz uproszczenie systemu jej poboru. Celem zmian jest zwiększenie skuteczności działań prozdrowotnych oraz eliminacja dotychczasowych problemów interpretacyjnych i ograniczeń prawnych.

REKLAMA

Wspólne KPI w usługach BPO - praktyczne podejście do optymalizacji procesów

Efektywne zarządzanie projektami BPO wymaga jasnych wskaźników efektywności, które pozwalają na obiektywną ocenę realizowanych procesów. Coraz więcej firm decyduje się na wdrożenie wspólnych KPI, realizowanych równolegle przez dostawcę usług i klienta. Takie podejście, oparte na pomiarze czasu pracy i dodatkowych metryk, umożliwia lepsze zrozumienie procesów i ich systematyczne doskonalenie.

Prezydencka propozycja zerowego PIT-u dla rodzin z dwójką dzieci dzieli opinię publiczną

Propozycja prezydenta Karola Nawrockiego wprowadzenia zerowego PIT-u dla rodzin z dwójką dzieci i dochodem do 140 tys. zł budzi wyraźne podziały w społeczeństwie. Według sondażu, popiera ją 47,5 proc. ankietowanych, a przeciwko jest 47,9 proc., reszta nie ma zdania.

Zmiana limitów amortyzacji samochodów i kosztów leasingu od 2026 r. Jak ochronić swoje rozliczenia? Niekoniecznie przez zakupy do końca grudnia 2025 r.

Od 1 stycznia 2026 r. zmniejszy się o 1/3 limit wartości amortyzacji dla większości samochodów osobowych – z 150 tys. zł do 100 tys. zł. Przepisy co ciekawe nie są nowe, bo pochodzą z końca 2021 r., ale wchodzą w życie dopiero za kilka miesięcy i dlatego znowu zrobiło się o nich głośno. Te kilka miesięcy to także ostatni dzwonek, aby zapobiec negatywnym konsekwencjom tych zmian.

Od 2026 roku o 50% wzrośnie stawka podatku od wygranych i nagród (np. w lotto, konkursach, grach, sprzedaży premiowej) – z 10% do 15% [projekt]

Budżet państwa jest chyba naprawdę w trudnej sytuacji, skoro Ministerstwo Finansów planuje podnieść od przyszłego roku (i to o 50%) stawkę zryczałtowanego podatku dochodowego od wygranych w konkursach, grach i zakładach wzajemnych lub nagród związanych ze sprzedażą premiową, uzyskanych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Obecnie stawka ta wynosi 10% wartości wygranej lub nagrody a ma wzrosnąć do 15%. Ten podatek płacimy np. od wygranej w lotto (choć dopiero od wygranej większej niż 2000 zł).

REKLAMA

Podatek dla banków idzie ostro w górę! Rząd podał nowe stawki. Jest komentarz prezes ZBP

Rząd szykuje istotne zmiany w podatkach dla sektora finansowego. Nowy projekt przewiduje podwyższenie CIT dla banków, instytucji kredytowych i SKOK-ów oraz korekty podatku od niektórych instytucji finansowych. Celem reformy jest pozyskanie środków na modernizację i rozbudowę polskiej armii.

Nowe przepisy restrukturyzacyjne już od 23 sierpnia! Druga szansa dla firm czy większe ryzyko upadłości?

Polskie firmy czekają na ważne zmiany w prawie – od 23 sierpnia zaczyna obowiązywać unijna dyrektywa drugiej szansy. Nowe zasady restrukturyzacji mają chronić przedsiębiorców przed upadłością, ale eksperci ostrzegają: okres przejściowy może być trudny, a sądy i doradcy będą uczyć się nowych reguł w praktyce.

REKLAMA