REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak ujmować w księgach wartości niematerialne i prawne

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Agnieszka Pokojska
Agnieszka Pokojska

REKLAMA

Wartość praw majątkowych otrzymanych nieodpłatnie rozlicza się za pomocą konta „Rozliczenia międzyokresowe przychodów”. Kwota równolegle do dokonywanych odpisów amortyzacyjnych powinna stopniowo zwiększać pozostałe przychody operacyjne.


Składniki majątku firmy ewidencjonowane w księgach rachunkowych jako środki trwałe mogą być zarówno nabyte, jak i wytworzone we własnym zakresie. Inaczej jest w przypadku wartości niematerialnych i prawnych. Należy pamiętać, że definicja w ustawie o rachunkowości zastrzega, że tego typu aktywa muszą być nabyte. Oznacza to, że do tej kategorii można zaliczać tylko te prawa majątkowe, które zostały kupione, wniesione w formie aportu czy darowizny, natomiast nie te, które jednostka wytworzyła we własnym zakresie. Wyjątkiem są tylko koszty zakończonych prac rozwojowych.

Przypomnijmy więc, że zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 14 ustawy o rachunkowości wartości niematerialne i prawne stanowią nabyte przez jednostkę, zaliczane do aktywów trwałych, prawa majątkowe nadające się do gospodarczego wykorzystania, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, przeznaczone do używania na potrzeby jednostki.
Zalicza się do nich w szczególności:

- autorskie prawa majątkowe, prawa pokrewne, licencje, koncesje,

- prawa do wynalazków, patentów, znaków towarowych, wzorów użytkowych oraz zdobniczych,

- know-how.


Wartość firmy


Do wartości niematerialnych i prawnych zalicza się również nabytą wartość firmy. Stanowi ona różnicę między ceną nabycia a niższą od niej wartością godziwą przejętych aktywów. W odwrotnym przypadku mamy do czynienia z ujemną wartością firmy. Nie ujmuje się jej w księgach rachunkowych jako wartości niematerialne i prawne, lecz rozlicza jako przychód. Do wysokości nieprzekraczającej wartości godziwej nabytych aktywów trwałych (z wyłączeniem długoterminowych aktywów finansowych notowanych na regulowanych rynkach) zalicza się do rozliczeń międzyokresowych przychodów przez okres będący średnią ważoną okresu ekonomicznej użyteczności nabytych i podlegających amortyzacji aktywów. Natomiast do wysokości przekraczającej wartość godziwą aktywów trwałych (z wyłączeniem długoterminowych aktywów finansowych notowanych na regulowanych rynkach) zaliczana jest do przychodów na dzień połączenia.

Przykładowo spółka została nabyta za 70 tys. zł. Wartość godziwa aktywów trwałych wynosi 250 tys., wartość godziwa aktywów obrotowych 200 tys. zł, a przejęte zobowiązania - 150 tys. zł. Ujemna wartość firmy wynosi 280 tys. zł (70 tys. zł - 250 tys. zł - 200 tys. zł + 100 tys. zł) z czego - 250 tys. zł (do wysokości wartości godziwej nabytych aktywów trwałych) będzie stanowiła rozliczenia międzyokresowe przychodów, natomiast 30 tys. zł - powinno zostać odniesione w pozostałe przychody operacyjne.


Wycena praw


Do ksiąg rachunkowych wartości niematerialne i prawne wprowadza się po cenie nabycia (koszt wytworzenia w przypadku prac rozwojowych). Jeżeli zostały one nabyte odpłatnie, wartość początkowa obejmuje cenę zakupu oraz inne koszty, na które składają się: podatki i opłaty, np. podatek od czynności cywilnoprawnych, koszty związane z przystosowaniem do używania, np. koszty dostosowania licencjonowanego programu komputerowego, zobowiązania, jeżeli zostały zaciągnięte w celu nabycia wartości niematerialnych i prawnych, np. ujemne różnice kursowe (dodatnie różnice kursowe pomniejszają wartość początkową), prowizje, odsetki.

W przypadku nieodpłatnego nabycia wartość początkową ustala się, biorąc pod uwagę ceny takich samych lub podobnych wartości niematerialnych lub prawnych. Należy pamiętać, że w tym przypadku ustaloną wartość ujmuje się jako rozliczenia międzyokresowe przychodów. Następnie zostaje ona rozliczana równomiernie do dokonywanych odpisów amortyzacyjnych, zwiększając pozostałe przychody operacyjne.

Ewidencja w takim przypadku będzie następująca:

1. Ewidencja przyjęcia do użytkowania otrzymanej wartości niematerialnej i prawnej: strona Wn konta 020 „Wartości niematerialne i prawne”, strona Ma konta 840 „Rozliczenia międzyokresowe przychodów”,

2. Miesięczny odpis amortyzacyjny: strona Wn konta 400 „Amortyzacja”, strona Ma konta 060 „Umorzenie wartości niematerialnych i prawnych”,

3. Zaliczenie do pozostałych przychodów operacyjnych wartości równolegle do dokonywanych odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych strona Wn konta 840 „Rozliczenia międzyokresowe przychodów”, strona Ma konta 766 „Pozostałe przychody operacyjne”.


Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Przykład

PRAWA EMISJI GAZÓW


Zasady ewidencji przyznanych i nabytych praw do emisji do powietrza gazów cieplarnianych i innych substancji zawarte są w stanowisku Komitetu Standardów Rachunkowości w sprawie księgowego ujęcia praw do emisji zanieczyszczeń do powietrza. Tekst stanowiska dostępny jest na stronie internetowej Ministerstwa Finansów - www.mf.gov.pl


AGNIESZKA POKOJSKA

agnieszka.pokojska@infor.pl


PODSTAWA PRAWNA

- Art. 3 ust. 1 pkt 14 oraz art. 41 ust. 2 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 z późn. zm.)

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Koniec z bieganiem po zaświadczenia! Rewolucyjne zmiany w podatku od spadków i darowizn, dotyczące zaświadczeń z urzędu skarbowego oraz rozliczeń rent prywatnych

Koniec z obowiązkiem przedstawiania zaświadczeń z urzędu skarbowego przy sprzedaży majątku otrzymanego od najbliższej rodziny! Nowelizacja ustawy o podatku od spadków i darowizn upraszcza formalności i rozliczenia rent prywatnych. Sprawdź, co dokładnie się zmienia i kiedy nowe przepisy wchodzą w życie.

2 mln zł zamiast 1 mln! Rząd luzuje zasady w podatku PIT – to przełom dla przedsiębiorców, którzy korzystają z rozliczenia kasowego

Rząd szykuje istotną zmianę w podatku dochodowym – limit przychodów uprawniający do kasowego PIT ma wzrosnąć z 1 mln do 2 mln zł. To ogromna ulga dla tysięcy firm, które dzięki nowym przepisom poprawią swoją płynność finansową i uproszczą rozliczenia z fiskusem.

Wystawianie faktur ustrukturyzowanych narusza konstytucyjne prawo do prywatności

Istotna część podatników, mimo istnienia formalnego obowiązku, nie będzie mogła wystawiać faktur ustrukturyzowanych, gdyż nie pozwalają im na to zawarte umowy, w których nabywcy zastrzegają sobie zachowanie tajemnicy handlowej. Wystawianie faktur ustrukturyzowanych w sposób oczywisty narusza tę zasadę, bowiem ich treść będzie w sposób nieograniczony dostępna dla długiej listy organów państwa – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski. I dodaje: Organy te będą mogły bez jakichkolwiek ograniczeń czerpać informacje o tajemnicach handlowych, a zwłaszcza o towarach i usługach oraz cenach stosowanych przez podatników.

Nowe Centrum Kompetencyjne i Zespół ds. zwalczania agresywnego planowania podatkowego – jest ważny krok w uszczelnianiu CIT

Ministerstwo Finansów ogłosiło powstanie Centrum Kompetencyjnego ds. zwalczania agresywnego planowania podatkowego w CIT oraz nowego Zespołu analizującego systemowe rozwiązania w tym obszarze. KAS zmienia też priorytety kontroli – liczyć się będą efekty, nie liczba postępowań.

REKLAMA

Nowe projekty KSR do konsultacji publicznych: wartości niematerialne i inwestycje w nieruchomości

Komitet Standardów Rachunkowości opublikował dwa projekty Krajowych Standardów Rachunkowości – dotyczące wartości niematerialnych i prawnych oraz inwestycji w nieruchomości. Dokumenty mają ujednolicić zasady ewidencji, wyceny i prezentacji tych aktywów. Opinie można zgłaszać do 30 września 2025 r.

Nowa opłata 2 euro od każdej paczki do UE albo 50 eurocentów po spełnieniu szeregu formalności. Na walce Unii z chińskim e-commerce skorzysta europejska logistyka

Komisja Europejska i Parlament Europejski chcą ograniczenia napływu chińskiego e-commerce przez wprowadzenie opłaty manipulacyjnej wynoszącej 2 euro dla każdej paczki, niezależnie od jej wartości. Nowy podatek będzie można obniżyć do 50 eurocentów, ale najpierw przesyłka będzie musiała trafić do magazynu na terenie Unii, skąd będzie dystrybuowana do klienta końcowego. Oznacza to, że każda z 4,6 mld paczek, bo tyle zaimportowano ich w 2024 r., będzie wymagała indywidualnej obsługi logistycznej, którą mogą zapewnić europejscy operatorzy. W opinii ekspertów to wielka dla sektora logistyki kontraktowej, również w Polsce, ale do walki o największych graczy e-commerce należy się dobrze przygotować.

Tajemnica przedsiębiorstwa pod ochroną – rząd szykuje rewolucję w przepisach o znakach towarowych

Rząd pracuje nad długo wyczekiwaną nowelizacją Prawa własności przemysłowej. Projekt UDER85 wprowadzi skuteczne mechanizmy ochrony tajemnicy przedsiębiorstwa w postępowaniach przed Urzędem Patentowym. To przełom, który zmieni zasady gry w sporach o znaki towarowe i zwiększy bezpieczeństwo firmowych danych.

Ubezpieczenie zdrowotne przy delegowaniu pracownika do Niemiec – formularz A1, EKUZ i kasy chorych

Delegowanie pracowników do Niemiec wiąże się z szeregiem obowiązków administracyjnych. Jednym z kluczowych aspektów, często niedocenianym przez pracodawców, jest właściwe zabezpieczenie zdrowotne osoby delegowanej. W praktyce powtarzają się pytania: czy wystarczy formularz A1? Czy EKUZ chroni pracownika w Niemczech w razie wypadku? Co pokrywa niemiecka AOK? I czy warto wykupić prywatne ubezpieczenie? W tym artykule odpowiemy na te i inne pytania, wyjaśnimy czym jest formularz A1, co zapewnia karta EKUZ w Niemczech oraz czy trzeba zgłaszać się do niemieckiej kasy chorych?

REKLAMA

Kryzys na rynku księgowych? Specjaliści są przemęczeni, a chętnych i wykwalifikowanych kandydatów do pracy brakuje

Co drugi pracownik obszaru księgowości uważa, że branża boryka się z niedoborem wykwalifikowanych specjalistów – wynika z badania SaldeoSMART. Wśród głównych powodów luki kompetencyjnej respondenci wymieniają trudność w nadążaniu za zmieniającymi się przepisami (64%) oraz wypalenie zawodowe (53%). Siedmiu na dziesięciu ankietowanych przyznaje, że w ostatnim kwartale często lub bardzo często odczuwało przeciążenie obowiązkami zawodowymi. Jednocześnie 44% upatruje w sztucznej inteligencji szansy na odciążenie pracowników i zwiększenie ich efektywności.

3 poprawki Senatu do ustawy wdrażającej obowiązkowy KSeF

Ustawa wprowadzająca Krajowy System e-Faktur została uchwalona przez Sejm 25 lipca 2025 roku i trafiła do Senatu. Na posiedzeniu w dniu 30 lipca 2025 r. Senacka Komisja Budżetu i Finansów Publicznych zaproponowała jedynie 3 poprawki redakcyjne do ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, nie wprowadzając innych zmian.

REKLAMA