Nowe przepisy dotyczące zabezpieczenia społecznego

Rozporządzenia zastępują postanowienia dwustronnych umów międzynarodowych o zabezpieczeniu społecznym, które łączą Polskę z niektórymi państwami UE, tj. Austrią, Belgią, Bułgarią, Czechami, Francją, Hiszpanią, Niemcami, Luksemburgiem, Słowacją i Słowenią.

Osoba zamieszkała w Polsce, która podlegała ubezpieczeniu w innym państwie, może złożyć wniosek za pośrednictwem najbliższego oddziału ZUS, który przekaże go odpowiedniej instytucji w tym państwie. Złożenie wniosku emerytalno-rentowego w instytucji ubezpieczeniowej jednego z państw członkowskich powoduje wszczęcie postępowań w instytucjach innych państw, w których dana osoba była ubezpieczona.

Data złożenia wniosku jest wiążąca dla instytucji państw członkowskich, w których dana osoba podlegała ubezpieczeniu. Na wniosek emeryta emerytura lub renta będzie mogła być przekazywana do miejsca jego zamieszkania. W momencie zgłaszania do ZUS wniosku o emeryturę i rentę, która ma uwzględniać okresy ubezpieczenia w Polsce i w innych krajach UE, należy podać te okresy. Uwzględnić należy wszystkie kraje UE, w których ubezpieczony wykonywał pracę.

Jeżeli ubezpieczony pracował w danym państwie krócej niż rok, to nie przysługuje mu świadczenie za ten okres, chyba że wewnętrzne przepisy prawne tego państwa przewidują inaczej. Zgodnie z przepisami nie można zmniejszyć wysokości świadczeń lub zawiesić do niego prawa, jeżeli dana osoba zmieniła miejsce zamieszkania i mieszka w państwie innym niż to, którego instytucja przyznała mu świadczenie.

W przypadku zgłoszenia wniosku o rentę rodzinną dla sieroty po zmarłym, który przed śmiercią był ubezpieczony w państwie, w którym przepisy nie przewidują rent rodzinnych dla dzieci, a tylko specjalne zasiłki, ZUS rozpatrzy wniosek według zasad ogólnych.

Od 1 maja zmieniają się także zasady obejmowania ubezpieczeniem pracowników wykonujących pracę w innym państwie członkowskim UE oraz potwierdzania tego ubezpieczenia. Nie opracowano jednak odpowiednich dokumentów i w związku z tym stosowane będą dotychczasowe formularze E 101. Więcej informacji można uzyskać w I oddziale ZUS w Łodzi, oddziale w Nowym Sączu, oddziale w Opolu, oddziale w Szczecinie i I oddziale w Warszawie oraz w Departamencie Rent Zagranicznych ZUS oraz na stronie internetowej ZUS.