REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak postąpić z fakturą wystawioną przez podmiot nieistniejący bądź nieuprawniony do wystawiania faktur

REKLAMA

W obrocie gospodarczym zdarzają się niejednokrotnie podmioty nieuczciwe. Wystawiają faktury VAT, pomimo że nie są czynnymi podatnikami VAT. Zdarzają się również sytuacje, w których podmioty wystawiają faktury nie mając nawet zarejestrowanej działalności gospodarczej. Kontrahenci nie wiedząc, że mają do czynienia z takim nieuczciwym podmiotem, zaliczają wystawione przez nich faktury do kosztów i odliczają VAT. Przedstawiamy, co zrobić, jeśli się okaże, że fakturę VAT wystawił właśnie podmiot nieistniejący lub nieuprawniony do ich wystawiania.
 
Na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług skutki dokonania zakupu od podmiotu nieistniejącego lub nieuprawnionego do wystawiania faktur są jasne. W świetle przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych obie wymienione sytuacje spowodują zaś odmienne skutki.
W przypadku dokonania zakupu od podmiotu nieistniejącego lub nieuprawnionego do wystawiania faktur nabywca nie ma prawa do odliczenia VAT wykazanego na fakturze.
WAŻNE!
Jeżeli faktura została wystawiona przez podmiot nieuprawniony do wystawiania faktur, ale istniejący, to nabywca będzie miał prawo zaliczenia takiego zakupu do kosztów uzyskania przychodów w kwocie brutto.
Wynika to z przepisu, który stanowi, iż podatek naliczony w tej części, w jakiej zgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług nie przysługuje podatnikowi obniżenie podatku należnego o podatek naliczony, może być zaliczony do kosztów uzyskania przychodów. Podobne stanowisko zostało zajęte w piśmie z 24 lutego 2005 r., nr BD-G005-31/04, wydanym przez Izbę Skarbową w Poznaniu, stanowiącym informację o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego.
Bardziej skomplikowana jest sytuacja, w której podatnik dokonał zakupu od podmiotu, który nie funkcjonuje w ogóle jako podatnik i podmiot gospodarczy. Nawet jeśli trudno podważyć fakt zawarcia umowy kupna-sprzedaży, to jednocześnie nie można uznać wystawionej faktury za podstawę zapisu w ewidencji księgowej, ponieważ jest to dokument nierzetelny.
WAŻNE!
Zapisy w ewidencji księgowej mogą być dokonywane wyłącznie na podstawie prawidłowych i rzetelnych dowodów, a za taki nie można uznać faktury wystawionej przez podmiot nieistniejący.
Gdy nabywca ma możliwość uzyskania innego dokumentu potwierdzającego dokonaną transakcję (np. umowy kupna-sprzedaży, gdy okaże się, iż sprzedawcą jest osoba fizyczna, lecz nieprowadząca działalności gospodarczej), to ten dokument może stać się podstawą zapisu w księgach. Istotne jest bowiem to, aby wykazać, iż transakcja jest wiarygodna, a pochodzenie nabytych towarów niewątpliwe. W przeciwnym razie nie będzie można zaliczyć wartości tego zakupu do kosztów uzyskania przychodów. Niespełnienie wymogów formalnych w zakresie dokumentacji nie jest oczywiście przesłanką do uznania kosztu za nieistniejący, jednak to na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia, że do danej transakcji w ogóle doszło.
Nie można brać pod uwagę udokumentowania takiego zakupu np. dowodem wewnętrznym, ponieważ ten jest zastrzeżony dla ściśle określonych operacji. Nie ma wśród nich zakupu towarów, z wyjątkiem produktów roślinnych i zwierzęcych oraz runa leśnego i surowców wtórnych od ludności (dotyczy księgi przychodów i rozchodów).
Przykład
Podatnik dokonał odliczenia podatku naliczonego VAT od zakupu towarów udokumentowanego fakturą VAT oraz zaliczył ten zakup do kosztów uzyskania przychodów. Po pewnym czasie okazało się, iż sprzedawca nie jest zarejestrowanym podatnikiem VAT. Wobec tego podatnik skorygował wcześniej dokonane odliczenie, dopłacił różnicę, o jaką zaniżył VAT w danym miesiącu, oraz uiścił odsetki od powstałej z tego tytułu zaległości podatkowej. Podatnik nie pomniejszył jednak kosztów uzyskania przychodów o wartość zakupionych towarów. W czasie kontroli skarbowej u podatnika zakwestionowano prawo do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów powyższego zakupu, ponieważ faktura została wystawiona przez podmiot nie tylko niebędący podatnikiem VAT, ale w ogóle nieistniejący. Podatnik nie przedstawił żadnych innych dowodów, które mogłyby uwiarygodnić poniesiony koszt. Skutkuje to u niego zaniżeniem dochodu oraz zaliczki na podatek dochodowy, a tym samym powstaniem zaległości podatkowej.
ZAPAMIĘTAJ!
W przypadku dokonania zakupu od podmiotu nieistniejącego lub nieuprawnionego do wystawiania faktur nabywca nie ma prawa do odliczenia VAT wykazanego na fakturze. Gdy nabywca dysponuje innym dokumentem niż faktura (np. umową kupna-sprzedaży), potwierdzającym dokonaną transakcję z podmiotem nieistniejącym, to ten dokument może stać się podstawą zaliczenia wydatku do kosztów.
• art. 88 ust. 3a ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług – Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 90, poz. 756
• art. 23 ust. 1 pkt 43 lit. a) ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych – j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 90, poz. 757
• § 12 ust. 1, § 14 ust. 2 rozporządzenia Ministra Finansów z 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów – Dz.U. Nr 152, poz. 1475; ost.zm. Dz.U. z 2004 r. Nr 282, poz. 2807
Joanna Krawczyk
doradca podatkowy, prawnik


Źródło: Monitor Księgowego

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Jak działają cyfrowe kontrole skarbówki i algorytmy KAS. Uczciwi, kompetentni podatnicy i księgowi nie mają się czego bać?

Jeszcze kilka lat temu Krajowa Administracja Skarbowa prowadziła wyrywkowe kontrole podatkowe, oparte głównie na intuicji swoich pracowników. Przeczucie urzędnika, zgadywanie czy żmudne przeszukiwanie deklaracji w poszukiwaniu śladów oszustw podatkowych to dziś relikt przeszłości. Współczesny fiskus opiera się na analizie danych, sztucznej inteligencji i zaawansowanych algorytmach, które potrafią w kilka sekund wychwycić nieprawidłowości tam, gdzie kiedyś potrzeba było tygodni pracy. Cyfryzacja administracji skarbowej diametralnie zmieniła charakter kontroli podatkowych. Są one precyzyjniejsze, szybsze i skuteczniejsze niż kiedykolwiek wcześniej. Małgorzata Bień, właścicielka Biura Rachunkowego

Jak mierzyć rentowność firmy? Trzy metody, które naprawdę działają i 5 kluczowych wskaźników. Bez kontroli rentowności przedsiębiorca działa po omacku

W firmie dużo się dzieje: telefony dzwonią, pojawiają się ciekawe zlecenia, faktury idą jedna za drugą. Przychody wyglądają obiecująco, a mimo to… na koncie coraz ciaśniej. To częsty i niebezpieczny sygnał. W wielu firmach zyski wyparowują nie dlatego, że brakuje sprzedaży, lecz dlatego, że nikt nie trzyma ręki na pulsie rentowności.

Rola głównej księgowej w erze KSeF. Jak przygotować firmę na nowe obowiązki od 2026 r.? [Webinar INFORAKADEMII]

Już w 2026 r. korzystanie z Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) stanie się obowiązkowe dla większości przedsiębiorców. To rewolucja w procesach księgowych, która wymaga od głównej księgowej nie tylko znajomości przepisów, ale także umiejętności zarządzania wdrożeniem tego systemu w firmie.

Księgowi w oku cyklonu. Jak przejść przez rewolucję KSeF i nie stracić kontroli

Setki faktur w PDF-ach, skanach i wersjach papierowych. Telefony od klientów, goniące terminy VAT i JPK. Codzienność wielu biur rachunkowych to żonglowanie zadaniami w wyścigu z czasem. Tymczasem wielkimi krokami zbliża się fundamentalna zmiana – obowiązkowy Krajowy System e-Faktur

REKLAMA

Prof. Modzelewski: faktury VAT aż w 18 różnych formach od lutego 2026 r. Przyda się nowa instrukcja obiegu dokumentów

Od lutego 2026 r. wraz z wejściem w życie przepisów dot. obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) polscy czynni podatnicy VAT będą mogli otrzymywać aż dziewięć form dokumentów na miejsce obecnych faktur VAT. A jeżeli weźmiemy pod uwagę fakt, że w tych samych formach będą wystawiane również faktury korygujące, to podatnicy VAT i ich księgowi muszą się przygotować na opisywanie i dekretowanie aż 18 form faktur – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

Refinansowanie zakupu nowoczesnych tachografów: do 3 tys. zł na jeden pojazd. Wnioski, warunki, regulamin

W dniu 19 listopada 2025 r. Ministerstwo Infrastruktury poinformowało, że od 1 grudnia 2025 r. przewoźnicy mogą składać wnioski o refinansowanie wymiany tachografów na urządzenia najnowszej generacji. Środki na ten cel w wysokości 320 mln zł będą pochodziły z Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności. To pierwsza tego typu realna pomoc finansowa dla branży transportu drogowego. Nabór wniosków potrwa do końca stycznia 2026 roku.

Nowe zasady rozliczania podatkowego samochodów firmowych od stycznia 2026 r. [zakup, leasing, najem, amortyzacja]. Ostatnia szansa na pełne odliczenia

Nabycie samochodu firmowego to nie tylko kwestia mobilności czy prestiżu - to również poważna decyzja finansowa, która może mieć długofalowe skutki podatkowe. Od stycznia 2026 r. wejdą w życie nowe przepisy podatkowe, które znacząco ograniczą możliwość rozliczenia kosztów zakupu pojazdów spalinowych w działalności gospodarczej.

Czy czeka nas kolejne odroczenie KSeF? Wiele firm wciąż korzysta z faktur papierowych i nie prowadzi testów nowego systemu e-fakturowania

Krajowy System e-Faktur (KSeF) powoli staje się faktem. Rzeczywistość jest jednak taka, że tylko niewielka część małych firm w Polsce prowadziła testy nowego systemu i wciąż stosuje faktury papierowe. Czy w związku z tym czeka nas ponowne odroczenie wdrożenia KSeF?

REKLAMA

Postępowania upadłościowe w Polsce się trwają za długo. Dlaczego czekamy i kto na tym traci? Jak zmienić przepisy?

Prawo upadłościowe przewiduje wydanie postanowienia o ogłoszeniu upadłości w ciągu dwóch miesięcy od złożenia wniosku. Norma ustawowa ma jednak niewiele wspólnego z rzeczywistością. W praktyce sprawy często czekają na rozstrzygnięcie kilka, a nawet kilkanaście miesięcy. Rok 2024 przyniósł rekordowe ponad 20 tysięcy upadłości konsumenckich, co przy obecnej strukturze sądownictwa pogłębia problem przewlekłości i wymaga systemowego rozwiązania. Jakie zmiany prawa upadłościowego są potrzebne?

Nowy Unijny Kodeks Celny – harmonogram wdrożenia. Polskie firmy muszą przygotować się na duże zmiany

Największa od dekad transformacja unijnego systemu celnego wchodzi w decydującą fazę. Firmy logistyczne i handlowe mają już niewiele czasu na dostosowanie swoich procesów do wymogów centralizacji danych i pełnej cyfryzacji. Eksperci ostrzegają: bez odpowiednich przygotowań technologicznych i organizacyjnych, przedsiębiorcy mogą stracić konkurencyjność na rynku.

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

REKLAMA