Formularz PIT/2K składany przez podatników rozliczających po raz pierwszy ulgę odsetkową może wprowadzać w błąd. Ministerstwo Finansów nie zauważyło, że w 2004 roku zmieniono przepisy ustawy o PIT, tymczasem treść objaśnień do formularza pozostała ta sama.
PIT/2K jest oświadczeniem o wysokości wszystkich poniesionych wydatków związanych z daną inwestycją. Formularz składa się z dwóch stron, z czego jedna została zarezerwowana na objaśnienie. Zgodnie z nim w poz. 29 należy wpisać rok, w którym dana inwestycja uzyskała pozwolenie na budowę w rozumieniu prawa budowlanego, a w poz. 30 rok, w którym nastąpiło zakończenie inwestycji potwierdzone określonym w przepisach prawa budowlanego pozwoleniem na użytkowanie budynku mieszkalnego, a w razie braku takiego obowiązku – zawiadomieniem o zakończeniu budowy.
Eksperci podkreślają jednak, że objaśnienie do formularza nie przystaje do obowiązujących przepisów dotyczących czasu trwania inwestycji.
Nowy przepis, stary PIT
Obecnie, zgodnie z art. 26b ust. 2 pkt 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, w przypadku mieszkań nabywanych od gminy i dewelopera, jak i mieszkań (domów) spółdzielczych, ustawodawca zrezygnował z uzależnienia prawa do skorzystania z ulgi od czasu trwania inwestycji. Do 2004 roku wszystkie inwestycje, na jakie podatnik brał kredyt, musiały zostać ukończone w ciągu trzech lat. Zakończenie inwestycji musiało być potwierdzone określonym w przepisach prawa budowlanego pozwoleniem na użytkowanie budynku mieszkalnego, a w razie braku obowiązku jego uzyskania – zawiadomieniem o zakończeniu budowy takiego budynku. Objaśnienie do PIT/2K jest odzwierciedleniem tej regulacji. Problem jednak w tym, że obecnie przepis się zmienił.
– Objaśnienie w kontekście obowiązujących przepisów należy uznać za nieprecyzyjne – twierdzi Robert Krasnodębski, radca prawny z kancelarii Weil, Gotshal&Manges. Dodaje, że może się zdarzyć tak, że mało uważny podatnik, sugerując się tylko objaśnieniem do oświadczenia, pomyli się i zacznie odliczać za wcześnie, zwłaszcza jeśli budowa zakończyła się np. rok wcześniej niż podpisanie aktu notarialnego przenoszącego własność mieszkania. W takich sytuacjach podatnik może zostać wprowadzony w błąd.
W objaśnieniu powinno znaleźć się zastrzeżenie dotyczące podatników, którzy kupili mieszkania. W tym celu zdaniem Roberta Krasnodębskiego należałoby dodać do objaśnienia treść art. 26b ust. 2 pkt 4 lit b) ustawy.
Podobnie uważa Jerzy Bielawny z Instytutu Studiów Podatkowych.
– Formularz PIT/2K jest niedostosowany do obowiązujących przepisów. Nie jest to jedyny przykład, kiedy formularzy podatkowych nie dostosowano do zmienionych przepisów. W przypadku PIT/2K wygląda na to, że objaśnienia nigdy nie zmieniono [rozporządzenia nie nowelizowano od wejścia w życie – przyp. red.] – twierdzi nasz rozmówca. Jego zdaniem powstały w ten sposób błąd można naprawić tylko w jeden sposób – znowelizować rozporządzenie dotyczące formularza.
Problemu nie ma, ale...
Są też i tacy eksperci, u których PIT/2K nie budzi wątpliwości.
– W mojej ocenie załącznik PIT/2K nie wprowadza podatników w błąd – podkreśla Elżbieta Mucha, radca prawny z KPMG. Jej zdaniem akt notarialny jest tytułem prawnym, potwierdzającym, kto jest uprawniony do skorzystania z odliczenia, nie zaś dokumentem stwierdzającym moment zakończenia inwestycji.
Podobne stanowisko reprezentuje Adam Mariuk, menedżer w dziale doradztwa podatkowego Deloitte. Wyjaśnia, że PIT/2K nakłada na podatników obowiązek powiadomienia organów podatkowych o wybranych informacjach niezbędnych do oceny, czy podatnik ma prawo do skorzystania z ulgi odsetkowej. Konieczne jest podanie informacji o zakończeniu inwestycji, ale nie o roku zakupu mieszkania. Dodaje jednak, że podatnicy często ponoszą wydatki na zakup mieszkania w jednym roku podatkowym, a akt notarialny jest podpisywany w następnym roku podatkowym. Dlatego uzasadnione byłoby zamieszczenie w PIT/2K obowiązku informowania o roku podpisania aktu notarialnego.
Podatnik musi uważać
Wśród ekspertów nie ma zgodności. Tymczasem z pozoru jasny PIT/2K dla przeciętnego podatnika może stanowić nie lada wyzwanie. Oczywiście można twierdzić, że zawsze ostatecznym warunkiem skorzystania z ulgi w przypadku mieszkań było podpisanie umowy. Ale w pierwotnej wersji przepisów ustawodawca położył nacisk na to, ile trwa inwestycja – i to każda. To, że od początku PIT/2K nie odzwierciedlał w pełni warunków wymienionych w ustawie, nie zmienia faktu, że obecnie w zakresie dotyczącym czasu trwania inwestycji z przepisami się mija. Kto zapłaci za błędy?
– Niestety, jak zwykle zapłaci za nie podatnik – odpowiada mecenas Krasnodębski.
Jerzy Bielawny uważa, że jest jedno wyjście dla podatników, którzy po przeczytaniu przepisów i objaśnienia do oświadczenia nie wiedzą co zrobić. Podatnik, którego budowę mieszkania zakończono w innym roku niż je formalnie nabył, może skorzystać z formuły tzw. oświadczenia obok, czyli wyjaśnienia. Jak wyjaśnia dalej Jerzy Bielawny, podatnik może dopisać datę, kiedy został podpisany np. akt notarialny z informacją, że data podana została zgodnie z art. 26b ust. 2 pkt 4 lit. b).
