REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Prof. Nykiel: Karta Praw Podatnika wzmocni ochronę praw podatników

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Prof. Nykiel: Karta Praw Podatnika wzmocni ochronę praw podatników
Prof. Nykiel: Karta Praw Podatnika wzmocni ochronę praw podatników

REKLAMA

REKLAMA

Podatnicy będą mogli powoływać się na przepisy ustawy Karta Praw Podatnika w konkretnych sytuacjach. O celach i potrzebie wprowadzenia do polskiego systemu prawa podatkowego Karty Praw Podatnika oraz korzyściach dla podatników z tym związanych rozmawiamy z prof. dr. hab. Włodzimierzem Nykielem.

Panie Profesorze, jest Pan współautorem projektu ustawy Karta Praw Podatnika. Projekt ten został przedstawiony podczas konferencji 26 marca 2019 r. w Sejmie. Wprowadzenie Karty Praw Podatnika za potrzebne uznaje także obecny Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar. Jakie cele ma realizować Karta Praw Podatnika?

REKLAMA

Prof. dr hab. Włodzimierz Nykiel: Tekst Karty wraz ze mną opracowywała dr Małgorzata Sęk. Nad koncepcją karty pracowali ponadto: dr Janusz Cichoń, dr Michał Wilk i p. Marcin Łoboda.

Kartę Praw Podatnika wprowadza się do systemu podatkowego, by wzmocnić ochronę praw podatnika przez ich skonsolidowanie w jednym dokumencie, usystematyzowanie i wyrażenie w sposób możliwie zrozumiały.

Proponowana Karta co do zasady nie przyznaje podatnikom nowych praw, bo te wynikają już z Konstytucji, zasady demokratycznego państwa prawnego, a także uregulowań proceduralnego i materialnego prawa podatkowego. Jednakże w niektórych obszarach Karta zwiększa zakres ochrony przysługującej podatnikom, rozszerzając ich prawa lub potwierdzając prawa, których obowiązywanie już teraz nie powinno budzić wątpliwości, a jednak nie jest tak oczywiste dla organów podatkowych.

Nawet gdy Karta powtarza jedynie prawa, które wynikają już z innych przepisów, ma do odegrania ważną rolę porządkującą, wzmacniającą oraz edukacyjną.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Proponowana Karta ma też stanowić kontekst interpretacyjny dla innych przepisów prawa podatkowego.

Czy Karta Praw Podatnika ma mieć charakter jedynie deklaratoryjny, czy też może podatnicy będą mogli wykorzystać przepisy Karty (powołać się na te przepisy) w konkretnych sytuacjach?

Prof. dr hab. Włodzimierz Nykiel: Z doświadczeń zagranicznych wynika, że  znacznie bardziej efektywne są Karty mające formę ustawy i właśnie taką formę proponujemy. Siła oddziaływania na praktykę stosowania prawa podatkowego Karty o charakterze normatywnym będzie z pewnością większa. Poza tym tylko forma ustawowa, jako wyraz samozwiązania się prawodawcy, daje szansę na poprawę praktyki tworzenia prawa podatkowego.

Podatnicy będą mogli powoływać się na przepisy ustawy Karta Praw Podatnika w konkretnych sytuacjach. Na przykład, podatnik będzie mógł powołać konkretną podstawę prawną do tego, by organy podatkowe domniemywały, że podatnik działał w dobrej a nie złej wierze. To domniemanie działania w dobrej wierze będzie obowiązywać, póki organy podatkowe nie wykażą, zgodnie z zasadami postępowania dowodowego, że podatnik dział jednak w złej wierze. To z pewnością poprawi relacje między podatnikami i organami podatkowymi.  

Jakie przepisy zaproponowane w projekcie Karty Praw Podatnika mają mieć największe znaczenie dla podatników? Które powinny najefektywniej chronić prawa podatników?

Prof. dr hab. Włodzimierz Nykiel: Karta dotyczy tak wielu praw ważnych dla podatników, że trudno wskazać te najważniejsze. Bardzo istotne jest  uregulowanie standardów dla tworzenia prawa podatkowego, szczególnie w zakresie wymogów odpowiedniej konsultacji projektów nowych przepisów podatkowych, tak by przepisy te odpowiednio wyważały interes publiczny i interes prywatny.

Istotne jest zapisanie w Karcie prawa do jasnego i zrozumiałego prawa podatkowego, a także wskazanie, że niezrozumiały przepis prawa podatkowego nie może być podstawą stosowania sankcji podatkowych, karnych i karnych skarbowych.

Bardzo ważne jest też domniemanie rzetelności wykonania obowiązków wynikających z przepisów prawa podatkowego i domniemanie działania w dobrej wierze.

Z karty wynika, że przesłanki zastosowania ulg i zwolnień powinny być jasno i precyzyjnie określone w przepisach. Spełnienie tych przesłanek, daje podatnikowi prawo do skorzystania z ulg i zwolnień i organy podatkowe nie mogą w sposób arbitralny pozbawiać podatnika tego prawa, kierując się nieprawidłowym założeniem, że ulga czy zwolnienie stanowi rozwiązanie wyjątkowe, a interes publiczny wymaga pobrania podatku w możliwie najwyższej kwocie. Interes publiczny wymaga bowiem pobrania podatku tylko w prawidłowej kwocie, wynikającej z przyjętych w ramach mechanizmów demokratycznych przepisów podatkowych.

Zgodnie z kartą, materiały zgromadzone sprzecznie z prawem nie będą stanowić dowodów.

Organy podatkowe będą miały obowiązek dążyć do załatwienia sprawy we współpracy i porozumieniu z podatnikiem.

To zaledwie kilka przykładów.

Skąd pomysł Karty Praw Podatnika jako odrębnej ustawy? Dlaczego nie zawrzeć takiego rozdziału np. w Ordynacji podatkowej? Czy obecna Ordynacji podatkowa nie zawiera przepisów wystarczająco chroniących prawa podatników?

Prof. dr hab. Włodzimierz Nykiel: Nie każdy podatnik ma świadomość obowiązywania, zawartości i roli takich aktów prawnych jak ordynacje lub kodeksy podatkowe. Podatnicy często rezygnują z sięgania bezpośrednio do aktów prawnych, zniechęceni ich dużą objętością, stopniem złożoności i szczególnym, trudnym niekiedy do zrozumienia, językiem. Dlatego rolę  edukacyjną znacznie lepiej zrealizuje Karta w formie odrębnego dokumentu, mającego charakter normatywny, lecz znacznie krótszego i napisanego znacznie prostszym językiem niż inne akty prawne z zakresu prawa podatkowego.

Również w innych państwach Karty najczęściej przyjmują formę odrębnych dokumentów (normatywnych lub deklaratywnych).

Polecamy: Monitor Księgowego – prenumerata

Polecamy: INFORLEX Księgowość i Kadry

Jak się ma projekt Karty Praw Podatnika do projektu nowej Ordynacji podatkowej? Projekt nowej Ordynacji (przygotowany przez Komisję Kodyfikacyjną Ogólnego Prawa Podatkowego i modyfikowany następnie w Ministerstwie Finansów) powoli zmierza do końca rządowych prac legislacyjnych i wg zapowiedzi przedstawicieli Ministerstwa Finansów w bieżącym roku ma trafić do Sejmu. Czy zdaniem Pana Profesora w tym projekcie nowej Ordynacji podatkowej w sposób niewystarczający chronione są prawa podatników? Czy jest możliwe, by Karta Praw Podatnika funkcjonowała obok nowej Ordynacji podatkowej?

Prof. dr hab. Włodzimierz Nykiel: Komisja Kodyfikacyjna Ogólnego Prawa Podatkowego rzeczywiście podjęła próbę włączenia szeregu unormowań chroniących praw podatnika do treści Ordynacji podatkowej. Ta inicjatywa i sposób jej wykonania zasługują na pozytywną ocenę.

Jednak najlepszym dla Polski rozwiązaniem jest odrębny dokument normatywny, przyjęty już teraz i czerpiący zarówno z wyników prac Komisji Kodyfikacyjnej, jak i z wcześniejszych projektów kart, deklaracji i przepisów ogólnych prawa podatkowego opracowanych przez przedstawicieli nauki i praktyki prawa podatkowego, a także z doświadczeń zagranicznych i inicjatyw międzynarodowych. Karta potrzeba jest już teraz. W bardzo wielu państwach karta działa obok ogólnych ustaw czy kodeksów podatkowych.

Gdzie można zapoznać się z treścią projektu ustawy Karta Praw Podatnika? Kiedy ten projekt trafi do Sejmu?

Prof. dr hab. Włodzimierz Nykiel:  Obecnie trwają prace nad udoskonalaniem Karty. Staramy się uwzględnić pomysły zgłoszone przez uczestników konferencji, która obywała się w Sejmie 26 marca 2019 r.  Gotowa Karta na pewno zostanie udostępniona w serwisie Facebook na stronie Włodzimierz Nykiel - poseł na Sejm RP.

Oczywiście chciałbym, by Karta jak najszybciej trafiła pod obrady Sejmu, lecz musimy dbać o jak najwyższą jakość projektu.

Czy zdaniem Pana Profesora istnieje potrzeba uzupełnienia przepisów Konstytucji RP o przepisy gwarantujące prawa podatników? Wszyscy, bez względu na poglądy są podatnikami, więc nie wydaje się nieprawdopodobne wprowadzenie do Konstytucji zmian, które przysłużyłby się wszystkim podatnikom. Jakie zdaniem Pana Profesora przepisy chroniące prawa podatników warto wpisać do Konstytucji?

Prof. dr hab. Włodzimierz Nykiel:  Nie dostrzegam potrzeby zmiany Konstytucji w tym zakresie. Konstytucja, właściwie rozumiana i stosowana, dostatecznie chroni prawa podatników. Kluczem jest jednak przestrzeganie jej unormowań  w praktyce oraz zwiększenie świadomości praw podatnika wśród samych podatników, jak i przedstawicieli administracji podatkowej. Ten cel może zostać zrealizowany przez Kartę.

Dziękuję uprzejmie za rozmowę

Z profesorem Włodzimierzem Nykielem rozmawiał Paweł Huczko z redakcji portalu infor.pl.

Projekt ustawy Karta Praw Podatnika z uzasadnieniem - wersja z 23 kwietnia 2019 r.

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Pozwani przez PFR – jak program pomocy dla firm stał się przyczyną tysięcy pozwów? Sprawdź, jak się bronić

Ponad 16 tysięcy firm już otrzymało pozew z Polskiego Funduszu Rozwoju [i]. Kolejne są w drodze. Choć Tarcza Finansowa miała być tarczą – dla wielu stała się źródłem wieloletnich problemów prawnych.

Kawa z INFORLEX. Nowy plan wdrożenia KSeF

Spotkania odbywają się w formule „na żywo” o godzinie 9.00. Przy porannej kawie poruszamy najbardziej aktualne tematy, które stanowią także zasób kompleksowej bazy wiedzy INFORLEX. Rozmawiamy o podatkach, księgowości, rachunkowości, kadrach, płacach oraz HR. 15 maja br. tematem spotkania będzie nowy plan wdrożenia KSeF.

Zatrudnianie osób z niepełnosprawnościami w 2025 r. Jak i ile można zaoszczędzić na wpłatach do PFRON? Case study i obliczenia dla pracodawcy

Dlaczego 5 maja to ważna data w kontekście integracji i równości? Co powstrzymuje pracodawców przed zatrudnianiem osób z niepełnosprawnościami? Jakie są obowiązki pracodawcy wobec PFRON? Wyjaśniają eksperci z HRQ Ability Sp. z o.o. Sp. k. I pokazują na przykładzie ile może zaoszczędzić firma na zatrudnieniu osób z niepełnosprawnościami.

Koszty NKUP w księgach rachunkowych - klasyfikacja i księgowanie

– W praktyce rachunkowej i podatkowej przedsiębiorcy często napotykają na wydatki, które - mimo że wpływają na wynik finansowy jednostki - to jednak nie mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów (tzw. NKUP) – zauważa Beata Tęgowska, ekspertka ds. księgowości i płac z Systim.pl i wyjaśnia jak je prawidłowo klasyfikować i księgować?

REKLAMA

Zmiany w podatku od spadków darowizn w 2025 r. Likwidacja obowiązku uzyskiwania zaświadczenia z urzędu skarbowego i określenie wartości nieodpłatnej renty [projekt]

W dniu 28 kwietnia 2025 r. w Wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów opublikowano założenia nowelizacji ustawy o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn. Ta nowelizacja ma dwa cele. Likwidację obowiązku uzyskiwania zaświadczenia naczelnika urzędu skarbowego potwierdzającego zwolnienie z podatku od spadków i darowizn

na celu ograniczenie formalności i zmniejszenie barier administracyjnych wynikających ze stosowania ustawy o podatku od spadków i darowizn, związanych z dokonywaniem obrotu majątkiem nabytym tytułem spadku lub inny nieodpłatny sposób objęty zakresem ustawy o podatku od spadków i darowizn, od osób z kręgu najbliższej rodziny, a także uproszczenie rozliczania podatku z tytułu nabycia nieodpłatnej renty.

Co zmieni unijne rozporządzenie w sprawie maszyn od 2027 roku. Nowe wymogi prawne cyberbezpieczeństwa przemysłu w UE

Szybko zachodząca cyfrowa transformacja, automatyzacja, integracja środowisk IT i OT oraz Przemysł 4.0 na nowo definiują krajobraz branży przemysłowej, przynosząc nowe wyzwania i możliwości. Odpowiedzią na ten fakt jest m.in. przygotowane przez Komisję Europejską Rozporządzenie 2023/1230 w sprawie maszyn. Firmy działające na terenie UE muszą dołożyć starań, aby sprostać nowym, wynikającym z tego dokumentu standardom przed 14 stycznia 2027 roku.

Skarbówka kontra przedsiębiorcy. Firmy odzyskują miliardy, walcząc z niesprawiedliwymi decyzjami

Tysiące polskich firm zostało oskarżonych o udział w karuzelach VAT - często niesłusznie. Ale coraz więcej z nich mówi "dość" i wygrywa w sądach. Tylko w ostatnich latach odzyskali aż 2,8 miliarda złotych! Sprawdź, dlaczego warto walczyć i jak nie dać się wciągnąć w urzędniczy absurd.

Krajowy System e-Faktur – czas na konkrety. Przygotowania nie powinny czekać. Firmy muszą dziś świadomie zarządzać dostępnością zasobów, priorytetami i ryzykiem "przeciążenia projektowego"

Wdrożenie Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) przeszło z etapu spekulacji do fazy przygotowań wymagających konkretnego działania. Ministerstwo Finansów ogłosiło nowy projekt ustawy, który wprowadza obowiązek korzystania z KSeF, a 25 kwietnia skończył się okres konsultacji publicznych. Dla wszystkich zainteresowanych oznacza to jedno: czas, w którym można było czekać na „ostateczny kształt przepisów”, dobiegł końca. Dziś wiemy już wystarczająco dużo, by prowadzić rzeczywiste przygotowania – bez odkładania na później. Ekspert komisji podatkowej BCC, radca prawny, doradca podatkowy Tomasz Groszyk o wdrożeniu Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF).

REKLAMA

Wdrożenie KSeF i JPK_CIT to nie lada wyzwanie dla firm w 2025 r. [KOMENTARZ EKSPERCKI]

Rok 2025 będzie się przełomowy dla większości działów finansowych polskich firm. Wynika to z obowiązków podatkowych nałożonych na przedsiębiorców w zakresie konieczności wdrożenia obligatoryjnego e-fakturowania (KSeF) oraz raportowania danych księgowo- podatkowych w formie nowej schemy JPK_CIT.

Sprzedałeś 30 rzeczy w sieci przez rok? Twoje dane ma już urząd skarbowy. Co z nimi zrobi? MF i KAS walczą z szarą strefą w handlu internetowym i unikaniem płacenia podatków

Ministerstwo Finansów (MF) i Krajowa Administracja Skarbowa (KAS) wdrożyły unijną dyrektywę (DAC7), która nakłada na operatorów platform handlu internetowego obowiązki sprawozdawcze. Dyrektywa jest kolejnym elementem uszczelnienia systemów podatkowych państw członkowskich UE. Dyrektywa nie wprowadza nowych podatków. Do 31 stycznia 2025 r. operatorzy platform mieli obowiązek składać raporty do Szefa KAS za lata 2023 i 2024. 82 operatorów platform przekazało za ten okres informacje o ponad 177 tys. unikalnych osobach fizycznych oraz ponad 115 tys. unikalnych podmiotach.

REKLAMA