Komisanci mają prawo odliczać akcyzę zapłaconą przez komitenta

Zasadą jest jednokrotność opodatkowania i poboru akcyzy. Oznacza to, że uiszczenie należności np. na etapie produkcji lub importu powoduje, że kolejne transakcje, których przedmiotem jest wyrób akcyzowy, nie powinny już rodzić obowiązku zapłaty podatku. Warunkiem jest prawidłowe rozliczenie akcyzy przez pierwszego uczestnika obrotu, który dokona czynności podlegającej opodatkowaniu. Na tle tej reguły wyjątkowo prezentuje się sprzedaż samochodów osobowych na terytorium kraju przed pierwszą rejestracją. Transakcja ta zawsze rodzi obowiązek podatkowy i nie ma tutaj znaczenia fakt zapłaty akcyzy na wcześniejszym etapie obrotu. Mechanizm ten najlepiej ilustruje przykład komisantów, którym urzędy celne naliczają akcyzę od sprzedaży pojazdu, za który podatek zapłacił już komitent, z tytułu sprowadzenia go do kraju. Regulacje prawne dają urzędnikom do tego pełne prawo. Komisant dokonujący na terytorium kraju sprzedaży niezarejestrowanego samochodu osobowego jest w świetle prawa podatnikiem akcyzy (art. 80 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 23 stycznia 2004 r. o podatku akcyzowym, Dz.U. nr 29, poz. 257 z późn. zm., zwana dalej ustawą).

Przepisy nie są jednak równoznaczne z prawnym usankcjonowaniem wielokrotnego odprowadzania pełnej kwoty akcyzy od tego samego pojazdu. Przynajmniej teoretycznie. Ustawodawca przewidział bowiem możliwość obniżenia kwoty akcyzy o kwotę tego podatku zapłaconą przy nabyciu wyrobów akcyzowych niezharmonizowanych, związaną ze sprzedażą opodatkowaną lub zapłaconą od importu (art. 79 ustawy). W praktyce prawo to okazało się iluzoryczne w przypadku komisantów, sprzedających niezarejestrowane w kraju samochody sprowadzane przez komitentów. Urzędy celne w takich przypadkach często podważały możliwość obniżenia kwoty należnego podatku o akcyzę zapłaconą wcześniej przez osobę, która wstawiła pojazd do komisu. W opublikowanej pod koniec września specjalnej informacji resort finansów potwierdził, że w ramach rozliczenia podatnik może uwzględnić kwotę wcześniej zapłaconej akcyzy, nawet jeżeli podatek zapłacił kto inny, pod warunkiem udokumentowania faktu zapłaty.

– Stanowisko resortu być może przyczyni się do zmiany praktyki niektórych urzędów celnych, które odmawiały komisantom prawa do odliczenia akcyzy zapłaconej na wcześniejszym etapie obrotu przez innego podatnika przed pierwszą rejestracją samochodu – ocenia Maciej Hadas, senior konsultant w Departamencie Doradztwa Podatkowego, HLB Frąckowiak i Wspólnicy. Jego zdaniem art. 79 ustawy o podatku akcyzowym nie uzależnia tego prawa od tego, by akcyza była zapłacona przez tego samego podatnika.