REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Biegli mogliby nie płacić VAT

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Łukasz Zalewski
Łukasz Zalewski

REKLAMA

Resort finansów nie zgadza się, aby biegli sądowi byli zwolnieni z płacenia podatku. Zdaniem Sądu Najwyższego wynagrodzenia powinny być wypłacane bez VAT. Niektórzy sędziowie przyznają jednak należne kwoty powiększone o podatek.


Nie ustają spory wokół opodatkowania podatkiem od towarów i usług wynagrodzeń wypłacanych biegłym sądowym, i to mimo licznych orzeczeń sądowych oraz interpretacji urzędów skarbowych w tej sprawie. Najbardziej zainteresowane całą sprawą Ministerstwo Finansów nadal milczy, a biegli i sądy nie mają do końca pewności, jak postępować. W sprawie nie pomagają również interwencje Ministerstwa Sprawiedliwości, które przygotowało projekt nowych przepisów. Narastający konflikt odbija się coraz bardziej na pracy sądów i na finansach biegłych.


Nie stosują orzeczenia


Poszczególni sędziowie czy składy orzekające sądów powszechnych przyznają VAT biegłym sądowym i tłumaczom, prowadzącym działalność gospodarczą, mimo że Sąd Najwyższy stwierdził, że sąd przyznaje biegłemu będącemu podatnikiem w zakresie podatku od towarów i usług wynagrodzenie bez uwzględnienia VAT (III CZP 127/06). Co to oznacza w praktyce? Biegli, którym sądy nie przyznają wynagrodzenia z VAT, muszą podatek zapłacić z własnej kieszeni. W praktyce może zatem okazać się, że biegły występujący przed sądem, np. w Warszawie, otrzyma wynagrodzenie bez VAT, a biegły w Biłgoraju takie samo wynagrodzenie powiększone o 22 proc. podatek od towarów i usług. Czas zatem ujednolicić praktykę. Trzeba jednak zacząć od rozstrzygnięcia podstawowej kwestii dotyczącej tego, czy biegli w ogóle powinni VAT płacić.


Fiskus się myli


Zdaniem dużej części ekspertów podatkowych biegli w ogóle nie powinni płacić tego podatku.


Podstawą prawną podawaną przez urzędy skarbowe przy opodatkowaniu usług biegłych jest art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.) oraz rozporządzenia ministra finansów z 27 kwietnia 2004 r. (Dz.U. nr 97, poz. 970) i z 25 maja 2005 r. (Dz.U. nr 95, poz. 797).


Jak twierdzą eksperci podatkowi, rozporządzenia te budzą zastrzeżenia. Chodzi głównie o to, że traktują biegłych sądowych jako świadczących usługi na zlecenie sądów lub prokuratur. Tymczasem biegli i tłumacze nie podejmują swoich czynności na podstawie zlecenia, ale na mocy postanowienia sądu. Ponadto nie mogą pod sankcjami karnymi (grzywna lub nawet więzienie) odmówić przeprowadzenia badań lub wydania opinii. Traktowani są natomiast jako osobowe źródła dowodowe. Co więcej, podstawą prawną do wyłączenia czynności biegłych i tłumaczy powinien być art. 6 ust. 2 ustawy o VAT, który stanowi, że przepisów ustawy nie stosuje się m.in. do czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy.


Zdaniem prof. Ryszarda Jaworskiego z Katedry Kryminalistyki Uniwersytetu Wrocławskiego reguły wykładni systemowej nakazują w pierwszej kolejności brać pod uwagę art. 6, a nie 15 ustawy. Jak powiedział GP, biegli sądowi i tłumacze nie powinni więc płacić VAT, ponieważ działają na polecenie sądu, a nie jako strona umowy.


- Biegły sądowy działa w ramach wymiaru sprawiedliwości. Postanowienie o powołaniu biegłego to po prostu nakaz. Jeśli biegły go nie wypełni, sąd może pozbawić go wynagrodzenia czy wymierzyć grzywnę do zapłaty. Jest to zatem zupełnie inna sfera działalności niż ta, której dotyczy ustawa o VAT - powiedział prof. Ryszard Jaworski.


Powołuje się on również na przepisy kodeksu cywilnego. Zgodnie z nim, z umową mamy do czynienia wtedy, gdy łącznie spełnione są takie elementy, jak: swoboda podmiotów do zawarcia umowy, równorzędność podmiotów, wzajemność świadczeń, termin wykonania i inne. Jak dowodzi nasz rozmówca, w przypadku świadczenia czynności biegłego na rzecz sądu nie jest spełniony żaden z tych elementów, a zatem nie jest to umowa.


- Jeżeli biegły sądowy wykonywałby ekspertyzę, opinię prywatną, to do takiej opinii powinien być doliczony VAT. Ale jeśli biegłego powołuje sędzia lub prokurator, to mamy tu do czynienia z działaniem władczym państwa. Podobnie jak w przypadku adwokatów, którzy występują jako obrońcy z urzędu - stwierdził prof. Ryszard Jaworski.


Dodał, że stosunek między sądem a biegłym sądowym, tłumaczem lub obrońcą z urzędu jest więc stosunkiem publicznoprawnym. Takiej samej kwalifikacji dokonał Sąd Najwyższy we wspomnianym już wyroku. W uzasadnieniu sąd zaznaczył, że źródłem powołania biegłego nie jest stosunek cywilnoprawny dwóch równoprawnych podmiotów, lecz jest to stosunek o charakterze publicznoprawnym. Sąd Najwyższy stwierdził więc, że sądy nie powinny przyznawać wynagrodzenia biegłym sądowym z VAT.


Profesor Ryszard Jaworski uważa, że to słuszne stanowisko, ponieważ biegli w ogóle nie powinni płacić VAT.


Zdaniem Jerzego Bielawnego, wiceprezesa Instytutu Studiów Podatkowych, teza dotycząca braku umowy między sądem a biegłym jest ryzykowna. Zwraca on natomiast uwagę na rozbieżności między ustawą VAT a dyrektywami UE.


- Pojawia się pytanie, czy rozumienie czynności wykonywanych osobiście odpowiada opodatkowaniu działalności profesjonalnej. Skoro VAT związany jest z taką profesjonalną działalnością, to należy to honorować. Podatnik wykonuje czynności w ramach prowadzonej działalność i w tym charakterze występuje wobec sądu. Moim zdaniem sądy powinny więc przyznawać biegłym wynagrodzenie z VAT - powiedział GP Jerzy Bielawny.


Będzie zmiana przepisów


Ministerstwo Sprawiedliwości, które przygotowało nowe rozporządzenie w sprawie kosztów przeprowadzenia dowodu z opinii biegłych w postępowaniu sądowym, również twierdzi, że biegli nie powinni płacić VAT. Poprzednie rozporządzenie, na które powołują się m.in. sądy, zostało wydane w 1975 roku. Resort przyznaje, że biegli powinni być zwolnieni z VAT. Problem w tym, że na zwolnienie z VAT biegłych oraz tłumaczy nie chce się zgodzić Ministerstwo Finansów.


22
proc.

wynosi stawka VAT od czynności wykonywanych przez biegłych sądowych


POSTULUJEMY

Ministerstwo Finansów powinno porozumieć się z resortem sprawiedliwości w kwestii dotyczącej zwolnienia z VAT biegłych sądowych. Resort sprawiedliwości ma już gotowy projekt rozporządzenia, zawierającego korzystne dla biegłych rozwiązania. Należałoby je zatem po konsultacji z resortem finansów wprowadzić w życie.


Czy biegli sądowi powinni płacić VAT
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Łukasz Zalewski

lukasz.zalewski@infor.pl

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Ministerstwo Finansów chce zakończyć nadużycia z przedawnieniem podatków. Nowe zasady już w 2026 roku

W nowej wersji projektu nowelizacji Ordynacji podatkowej Ministerstwo Finansów chce zlikwidować możliwość zawieszania biegu przedawnienia zobowiązania podatkowego poprzez wszczęcie postępowania karnego skarbowego. O szczegółach zmian mówi wiceminister finansów Jarosław Neneman.

Stawki podatku od środków transportowych w 2026 roku: Nowe limity już opublikowane

Znamy już nowe górne granice stawek podatku od środków transportowych na 2026 rok. Większość limitów wzrosła o około 4,5% względem 2025 r. Sprawdź szczegółowe porównanie stawek, terminy płatności oraz zasady ustalania stawek przez gminy. To ważne dla przedsiębiorców i samorządów.

TSUE: Urzędy skarbowe nie mogą automatycznie wykreślać firm z rejestru VAT za zaległości

Przełomowy wyrok TSUE potwierdza, że wykreślenie firmy z rejestru VAT za brak zapłaty podatku nie może odbywać się automatycznie. Fiskus musi najpierw zbadać przyczyny zaległości i zachowanie przedsiębiorcy. Orzeczenie może uchronić tysiące firm przed nieproporcjonalnymi sankcjami i nieodwracalnymi stratami.

Koniec z bieganiem po zaświadczenia! Rewolucyjne zmiany w podatku od spadków i darowizn, dotyczące zaświadczeń z urzędu skarbowego oraz rozliczeń rent prywatnych

Koniec z obowiązkiem przedstawiania zaświadczeń z urzędu skarbowego przy sprzedaży majątku otrzymanego od najbliższej rodziny! Nowelizacja ustawy o podatku od spadków i darowizn upraszcza formalności i rozliczenia rent prywatnych. Sprawdź, co dokładnie się zmienia i kiedy nowe przepisy wchodzą w życie.

REKLAMA

2 mln zł zamiast 1 mln! Rząd luzuje zasady w podatku PIT – to przełom dla przedsiębiorców, którzy korzystają z rozliczenia kasowego

Rząd szykuje istotną zmianę w podatku dochodowym – limit przychodów uprawniający do kasowego PIT ma wzrosnąć z 1 mln do 2 mln zł. To ogromna ulga dla tysięcy firm, które dzięki nowym przepisom poprawią swoją płynność finansową i uproszczą rozliczenia z fiskusem.

Wystawianie faktur ustrukturyzowanych narusza konstytucyjne prawo do prywatności

Istotna część podatników, mimo istnienia formalnego obowiązku, nie będzie mogła wystawiać faktur ustrukturyzowanych, gdyż nie pozwalają im na to zawarte umowy, w których nabywcy zastrzegają sobie zachowanie tajemnicy handlowej. Wystawianie faktur ustrukturyzowanych w sposób oczywisty narusza tę zasadę, bowiem ich treść będzie w sposób nieograniczony dostępna dla długiej listy organów państwa – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski. I dodaje: Organy te będą mogły bez jakichkolwiek ograniczeń czerpać informacje o tajemnicach handlowych, a zwłaszcza o towarach i usługach oraz cenach stosowanych przez podatników.

Nowe Centrum Kompetencyjne i Zespół ds. zwalczania agresywnego planowania podatkowego – jest ważny krok w uszczelnianiu CIT

Ministerstwo Finansów ogłosiło powstanie Centrum Kompetencyjnego ds. zwalczania agresywnego planowania podatkowego w CIT oraz nowego Zespołu analizującego systemowe rozwiązania w tym obszarze. KAS zmienia też priorytety kontroli – liczyć się będą efekty, nie liczba postępowań.

Nowe projekty KSR do konsultacji publicznych: wartości niematerialne i inwestycje w nieruchomości

Komitet Standardów Rachunkowości opublikował dwa projekty Krajowych Standardów Rachunkowości – dotyczące wartości niematerialnych i prawnych oraz inwestycji w nieruchomości. Dokumenty mają ujednolicić zasady ewidencji, wyceny i prezentacji tych aktywów. Opinie można zgłaszać do 30 września 2025 r.

REKLAMA

Nowa opłata 2 euro od każdej paczki do UE albo 50 eurocentów po spełnieniu szeregu formalności. Na walce Unii z chińskim e-commerce skorzysta europejska logistyka

Komisja Europejska i Parlament Europejski chcą ograniczenia napływu chińskiego e-commerce przez wprowadzenie opłaty manipulacyjnej wynoszącej 2 euro dla każdej paczki, niezależnie od jej wartości. Nowy podatek będzie można obniżyć do 50 eurocentów, ale najpierw przesyłka będzie musiała trafić do magazynu na terenie Unii, skąd będzie dystrybuowana do klienta końcowego. Oznacza to, że każda z 4,6 mld paczek, bo tyle zaimportowano ich w 2024 r., będzie wymagała indywidualnej obsługi logistycznej, którą mogą zapewnić europejscy operatorzy. W opinii ekspertów to wielka dla sektora logistyki kontraktowej, również w Polsce, ale do walki o największych graczy e-commerce należy się dobrze przygotować.

Tajemnica przedsiębiorstwa pod ochroną – rząd szykuje rewolucję w przepisach o znakach towarowych

Rząd pracuje nad długo wyczekiwaną nowelizacją Prawa własności przemysłowej. Projekt UDER85 wprowadzi skuteczne mechanizmy ochrony tajemnicy przedsiębiorstwa w postępowaniach przed Urzędem Patentowym. To przełom, który zmieni zasady gry w sporach o znaki towarowe i zwiększy bezpieczeństwo firmowych danych.

REKLAMA