Czy obniżka akcyzy ograniczy inflację?
REKLAMA
REKLAMA
Obniżenie akcyzy na energię elektryczną i niektóre paliwa silnikowe do 31 maja 2022 r.
Sejm uchwalił już 9 grudnia 2021 r. rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz ustawy o podatku od sprzedaży detalicznej. Nowelizacja ta zawiera:
REKLAMA
- czasowe obniżenie stawek akcyzowych na energię elektryczną i niektóre paliwa silnikowe, tj. olej napędowy, biokomponenty stanowiące samoistne paliwa, benzynę silnikową, gaz skroplony LPG.
- zwolnienie dla energii elektrycznej wykorzystywanej przez gospodarstwa domowe
- czasowe wyłączenie z opodatkowania podatkiem od sprzedaży detalicznej sprzedaży paliw.
Obniżone stawki akcyzy mają obowiązywać od 20 grudnia 2021 r. do 31 maja 2022 r. Stanowi to część pakietu obniżek stawek VAT i akcyzy w ramach tzw. „tarczy antyinflacyjnej”, mającej przeciwdziałać lawinowo wzrastającej w ostatnich miesiącach inflacji. Nowelizacja będzie miała znaczny wpływ na budżet krajowy w 2022 r. i częściowo w 2021 r. Koszt dla budżetu wprowadzenia obniżek akcyzy to wpływy mniejsze o ok. 1,327 mld zł (akcyza wraz z podatkiem VAT).
Omawiana nowelizacja jest zgodna z prawem unijnym. Przepisy prawa unijnego nie pozwalają na wyzerowanie danin obciążających energię i paliwa, natomiast przewidują tzw. minima akcyzowe, czyli minimalne stawki akcyzy na poszczególne wyroby akcyzowe. Przepisy określające minimalne stawki zawiera m.in. Dyrektywa Rady 2003/96/WE w sprawie restrukturyzacji wspólnotowych przepisów ramowych dotyczących opodatkowania produktów energetycznych i energii elektrycznej. Stawki wskazane w ustawie nowelizującej wyrównują akcyzowe minima. Wcześniej Polska korzystała z wyższych niż minimalne stawek akcyzowych na wyroby energetyczne.
Korzyści dla konsumentów, zahamowanie wzrostu cen paliw
Generalnie, nowelizacja wydaje się być korzystna dla przeciętnego konsumenta, czy przedsiębiorcy gdyż w założeniu czasowe obniżki akcyzy na przedmiotowe paliwa silnikowe mają doprowadzić do zahamowania wzrostu cen paliw na stacjach paliw, a zatem również pomóc w walce z inflacją. Ceny paliw przekładają się również na koszty dostaw różnych dóbr, w tym żywności, dlatego czasowe zahamowanie wzrostów cen paliw może przełożyć się na niższe ceny nie tylko na stacjach benzynowych ale również w sklepach spożywczych.
Niewielki wpływ na inflację
W uzasadnieniu nowelizacji podkreśla się, że: „wzrost cen surowców energetycznych na rynkach światowych jest główną przyczyną wzrostu inflacji w Polsce i innych krajach unijnych”. Trudno zgodzić się z tym stwierdzeniem. Bezsporne jest, że wzrost cen surowców energetycznych na światowych rynkach ma przełożenie na ceny dóbr. W końcu wzrost cen paliw powoduje wzrost kosztów produkcji, a w konsekwencji wzrost cen płaconych przez konsumenta. Sama inflacja to jednak pojęcie zdecydowanie szersze. Inflacja to wzrost cen, a co za tym idzie spadek siły nabywczej pieniądza. Rosnące ceny surowców energetycznych nie są jedyną przyczyną galopującej polskiej inflacji. Wzrost cen nie dotyka bowiem tylko sektora energetycznego.
Należy zauważyć, że na inflację w Polsce wpłynęło także:
- zwiększenie podaży pieniądza przez ich emisję przez Narodowy Bank Polski;
- wzrost popytu (producenci nie są w stanie dostosować struktury produkcji do struktury popytu konsumentów). W tym kontekście wpływ wywarła również pandemia COVID-19. Mówi się nawet o odłożonym popycie z roku 2020, który zadziałał ze zdwojoną siłą w momencie pełnego otwarcia gospodarki w 2021 r.;
- niezrównoważony budżet (w tym przede wszystkim ukrywanie rzeczywistych wydatków państwa pokrywanych w coraz większej mierze poprzez fundusze celowe, których nie wlicza się do wydatków budżetu państwa). Zrównoważony budżet w Polsce w roku 2020 to fikcja, do czego odnosi się raport Najwyższej Izby Kontroli z 9 czerwca 2021 r. pt.: „Analiza wykonania budżetu państwa i założeń polityki pieniężnej w 2020 r.” oraz liczni ekonomiści;
- wadliwa struktura gospodarki;
- zbyt niskie stopy procentowe i brak reakcji na pierwsze symptomy inflacji kilka miesięcy przed pierwszą podwyżką stóp procentowych.
Tłumaczenie inflacji jedynie wzrostem cen surowców energetycznych na rynkach światowych jest niepełnym obrazem funkcjonowania polskiej gospodarki, a czasowe obniżenie akcyzy na wyroby energetyczne nie zwalczy dalszego jej wzrostu.
Obowiązek informacyjny
Niespotykanym elementem nowelizacji jest jest wprowadzenie nakazu zamieszczania przy kasie rejestrującej w lokalu przedsiębiorstwa, w którym dokonywana jest sprzedaż paliw silnikowych, czytelnej informacji o obniżeniu podatku akcyzowego na paliwa silnikowe oraz o niepodleganiu tych paliw opodatkowaniu podatkiem od sprzedaży detalicznej. Projekt takiej informacji ma zostać ogłoszony przez Radę Ministrów w drodze obwieszczenia. Takie rozwiązanie nie było w Polsce stosowane od czasów PRL.
dr Jacek Matarewicz, ekspert BCC ds. podatku VAT, akcyzy oraz prawa karnoskarbowego
Potwierdź zapis
Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.
Coś poszło nie tak
REKLAMA
© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.
REKLAMA