14. emerytura 2023 - próg dochodowy 2900 zł brutto. Co gdy emeryt lub rencista dostaje wyższe świadczenia?

• Po co próg dochodowy 2900 zł przy 14. emeryturze?
• Czternasta emerytura - ustawa
• Kto ma prawo do 14. emerytury?
• Wysokość 14. emerytury
• Czternasta emerytura 2023 - rozporządzenia
• Czternasta emerytura z urzędu bez konieczności składania wniosków
• Kto nie dostanie 14. emerytury?

Po co próg dochodowy 2900 zł przy 14. emeryturze?

Wyjaśniła to minister Maląg w wypowiedzi dla TVP 1: "Próg dochodowy zapisany w ustawie wynosi 2900 zł, ale nie ma odcięcia przy tej kwocie, tylko zastosowany jest mechanizm złotówka za złotówkę. To oznacza, że jeżeli mamy emeryturę w wysokości np. 3 tys. zł brutto, wtedy czternasta emerytura będzie proporcjonalnie pomniejszana i oczywiście będą odprowadzane składki takie jak przy każdym świadczeniu".

Minister Maląg podkreśliła, że ustawa o 14. emeryturze (czyli ustawa z 26 maja 2023 r. o kolejnym dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów - Dz. U. poz. 1407) przewiduje próg dochodowy, ponieważ założeniem tego świadczenia jest wsparcie emerytów, którzy mają najniższą emeryturę.

Autopromocja

Zasada "złotówka za złotówkę"

Zasada "złotówka za złotówkę" w przypadku 14. emerytury wynika z art. 3 ust. 1 pkt 2) ustawy z 26 maja 2023 r. o kolejnym dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów (Dz. U. poz. 1407). Z tego przepisu wynika, że dla osób, których wysokość comiesięcznego zasadniczego świadczenia, o którym mowa w art. 2 (czyli emerytury lub renty), przed dokonaniem odliczeń, potrąceń i zmniejszeń przekracza kwotę 2900 zł - czternasta emerytura jest pomniejszona o kwotę różnicy między kwotą wysokości świadczenia, o którym mowa w art. 2, przed dokonaniem odliczeń, potrąceń i zmniejszeń a kwotą 2900 zł.

Czternasta emerytura - ustawa

Ustawa z 26 maja 2023 r. o kolejnym dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów (Dz. U. poz. 1407) – wprowadziła od 2023 roku stałą, coroczną wypłatę kolejnego dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego, potocznie zwanego 14. emeryturą.
Ustawa ta określa warunki nabywania prawa do kolejnego dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego, oraz zasady jego wypłaty. 

Kto ma prawo do 14. emerytury?

Do czternastej emerytury mają prawo osoby, które w ostatnim dniu miesiąca poprzedzającego miesiąc wypłaty kolejnego dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego, mają prawo do świadczeń określonych enumeratywnie w art. 2 tej ustawy. 
Chodzi więc o osoby (zwane w ustawie "osobami uprawnionymi"), które mają prawo do:

Autopromocja

Szkolenie: CIT estoński
warsztat dla księgowych

Sprawdź

1) świadczeń, o których mowa w art. 2 pkt 1 lit. a i b ustawy z dnia 29 maja 1974 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin (Dz. U. z 2023 r. poz. 1100),

2) świadczeń z ubezpieczenia emerytalno-rentowego, o których mowa w art. 18 pkt 1-4 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2023 r. poz. 208, 337 i 641),

3) świadczeń, o których mowa w art. 12 ust. 1, 1a i 2 oraz w art. 16 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego (Dz. U. z 2022 r. poz. 2039),

Autopromocja

Sprawozdanie finansowe 2024
Przykłady, schematy, tabele, wzory

Sprawdź

4) świadczeń, o których mowa w art. 2 pkt 1 lit. a-c ustawy z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin (Dz. U. z 2022 r. poz. 2528 oraz z 2023 r. poz. 347 i 658),

5) świadczeń, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 1 lit. a-c ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. z 2023 r. poz. 1280),

Autopromocja

Jak przygotować się do zmian 2025.
Podatki. Rachunkowość. ZUS

Sprawdź

6) emerytur i rent, o których mowa w art. 3 pkt 1-3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1251),

7) rent, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 6-8 oraz art. 49, art. 50 i art. 52 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2189),

8) rent, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 1 oraz ust. 3 i 4 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o zaopatrzeniu z tytułu wypadków lub chorób zawodowych powstałych w szczególnych okolicznościach (Dz. U. z 2020 r. poz. 984),

9) renty socjalnej, o której mowa w ustawie z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz. U. z 2022 r. poz. 240 i 2476 oraz z 2023 r. poz. 658),

10) świadczenia przedemerytalnego i zasiłku przedemerytalnego, o których mowa w ustawie z dnia 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych (Dz. U. z 2023 r. poz. 779),

11) świadczenia, o którym mowa w art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o świadczeniu pieniężnym i uprawnieniach przysługujących cywilnym niewidomym ofiarom działań wojennych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1820),

12) okresowej emerytury kapitałowej, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o emeryturach kapitałowych (Dz. U. z 2018 r. poz. 926),

13) emerytury, o której mowa w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz. U. z 2023 r. poz. 164),

14) świadczenia, o którym mowa w art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 22 maja 2009 r. o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych (Dz. U. z 2022 r. poz. 301),

15) okresowej emerytury rolniczej, o której mowa w art. 15 ustawy z dnia 11 maja 2012 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 637 oraz z 2017 r. poz. 38),

16) rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego, o którym mowa w art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 31 stycznia 2019 r. o rodzicielskim świadczeniu uzupełniającym (Dz. U. z 2022 r. poz. 1051)

Wysokość 14. emerytury

Zgodnie z ustawą (art. 3) 14. emerytura przysługuje co do zasady w wysokości najniższej emerytury w danym roku (w 2023 roku - od 1 marca - kwota najniższej emerytury wynosi 1588 zł brutto, co daje 1445 zł netto). 
Ale w myśl ar. 3 ust. 6 ustawy o 14. emeryturze, Rada Ministrów może określić, w drodze rozporządzenia, kwotę wyższą niż kwota najniższej emerytury, o której mowa w ust. 1, stosowaną do ustalenia wysokości dodatkowego świadczenia, mając na względzie sytuację społeczno-gospodarczą oraz stan finansów publicznych.

Minister Marlena Maląg wskazała, że ustawa o 14. emeryturze zakłada elastyczność. "Z jednej strony gwarantuje seniorom, że będzie ona na poziomie minimalnej emerytury – to znaczyłoby, że w tym roku byłoby to 1588 zł, ale Rada Ministrów może przyjąć rozporządzenie, gdzie podwyższa kwotę tego świadczenia, a także ustala termin. Nasza propozycja jest taka, żeby 14. emerytura była wypłacana przez miesiąc wrzesień i wynosiła 2650 zł brutto" – wyjaśniła minister Maląg.

Czternasta emerytura 2023 - rozporządzenia

Na podstawie art. 6 ust. 3-4 ustawy z 26 maja 2023 r. o kolejnym dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów, Rada Ministrów ma obowiązek określić (najpóźniej 31 października danego roku), w drodze rozporządzenia, miesiąc wypłaty dodatkowego świadczenia w danym roku, mając na względzie możliwości techniczne i organizacyjne wypłaty dodatkowego świadczenia przez organy emerytalno-rentowe (tj. ZUS, KRUS, zakłady emerytalno-rentowe służb mundurowych). 

W 2023 r. Rada Ministrów postanowiła, że tegoroczne dodatkowe roczne świadczenie pieniężne dla emerytów i rencistów wypłacone zostanie w miesiącu wrześniu i wyniosło 2650 zł brutto (2202,50 zł netto).

Rozporządzenia w tej sprawie zostały przyjęte przez Radę Ministrów 22 sierpnia 2023 r. - tego dnia podpisy pod tymi rozporządzeniami złożył premier Morawiecki.

Czternasta emerytura z urzędu bez konieczności składania wniosków

Na podstawie art. 6 ust. 1 ustawy z 26 maja 2023 r. o kolejnym dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów przyznanie dodatkowego świadczenia, przyznanie tego dodatkowego świadczenia (czyli 14. emerytury) następuje z urzędu na podstawie decyzji.

Kto nie dostanie 14. emerytury?

W myśl art. 3 ust. 4 ustawy z 26 maja 2023 r. o kolejnym dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów, 14. emerytura e nie przysługuje osobom, którym prawo do świadczeń określonych w art. 2 (np. comiesięcznej emerytury lub renty) zostało zawieszone na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc wypłaty 14. emerytury.

Podstawa prawna: Ustawa z 26 maja 2023 r. o kolejnym dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów (Dz. U. poz. 1407)

oprac. Paweł Huczko