REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Trudno będzie złożyć nową skargę

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Aleksandra Tarka

REKLAMA

W procedurze sądowoadministracyjnej ma znaleźć się skarga pozwalająca na podważenie prawomocnego wyroku. Dla podatników proponowana zmiana może stać się szansą na dochodzenie odszkodowania. Nowa instytucja będzie miała jednak charakter wyjątkowy i trudno będzie z niej skorzystać.

Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia to instytucja znana już w procedurze cywilnej. Może już niedługo skorzystają z niej skarżący decyzje administracyjne, w tym podatnicy. Prezydencki projekt, który trafił do Sejmu, zakłada wprowadzenie takiej możliwości do procedury sądowoadministracyjnej. Zmiany będą jednak dotyczyć także innych przepisów zarówno ustawy Prawo o ustroju sądów administracyjnych, jak i Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Mówiąc najprościej, nowy rodzaj skargi pozwoli na wzruszenie prawomocnych orzeczeń sądów administracyjnych, czyli takich, od których nie przysługuje już żaden środek zaskarżenia. Uwzględnienie skargi będzie oznaczać jednak potwierdzenie, że nastąpiło naruszenie prawa. Sam zakwestionowany wyrok nie zostanie wyeliminowany z obrotu prawnego. Nie będzie miał jednak tylko wymiaru symbolicznego. Potwierdzenie wyrządzenia szkody w wyniku wydania zakwestionowanego orzeczenia otworzy przed podatnikami drogę do dochodzenia odszkodowania. Jednak nowa skarga to środek nadzwyczajny. Jak podkreślają eksperci, będzie można z niego skorzystać tylko w wyjątkowych sytuacjach i wcale nie będzie to takie proste.

REKLAMA

Autopromocja

Wystąpienie szkody

REKLAMA

Nowelizacja obejmuje dwie zmiany dotyczące nadzwyczajnej kontroli orzeczeń sądów administracyjnych. Jedna obejmuje podstawy wznowienia postępowań sądowych w kontekście orzeczeń instytucji międzynarodowych, europejskich. Druga to wprowadzenie tzw. superkontroli, czyli nadzwyczajnego trybu wzruszania ostatecznych orzeczeń sądów administracyjnych.

- Mogą pojawić się obawy co do tego, że zmiana wprowadza trzecią dodatkową instancję sądową, podczas gdy zgodnie z konstytucją sądownictwo administracyjne jest dwuinstancyjne - mówi Janusz Drachal, sędzia Naczelnego Sądu Administracyjnego.

W jego ocenie nie jest to jednak uzasadnione. Nowa instytucja będzie dotyczyła spraw, w których orzeczenie kończy postępowanie sądowe. Do postępowań wpadkowych ta instytucja nie będzie miała zastosowania. Jak podkreśla sędzia Drachal, w tym trybie będą kontrolowane orzeczenia obu instancji, ale dotyczyć to będzie przypadków, gdy wystąpiło kwalifikowane naruszenie prawa, wskutek czego skarżącemu została wyrządzona szkoda.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Z tą instytucją wiąże się tzw. przymus adwokacki, który także ma wyeliminować przypadki nadużywania tego środka w przypadkach oczywiście niezasadnych.

- Mam nadzieję, że ta instytucja będzie używana z umiarem i nie będzie służyła do przedłużania postępowania - tłumaczy Janusz Drachal.

Ochrona praw i wolności

Eksperci podatkowi zaproponowaną zmianę oceniają pozytywnie. Jednocześnie zwracają uwagę, że skorzystanie z niej nie będzie proste. Adwokat Rafał Dębowski, wspólnik w kancelarii Leśnodorski Ślusarek i Wspólnicy, przewodniczący Komisji ds. Prac Parlamentarnych Naczelnej Rady Adwokackiej zauważa, że jakkolwiek projektowana regulacja wzoruje się na uchwalonych w 2004 roku przepisach kodeksu postępowania cywilnego, to nie będą to instytucje indentyczne. Przepisy nowelizacji w tym zakresie różnią się od uregulowań już obowiązujących. Jak podkreśla Rafał Dębowski, wynika to nie tylko z odrębności obu procedur, ale również z faktu, że proponowana nowelizacja prawa uwzględnia wymogi płynące z orzecznictwa Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Ekspert zauważa, że podstawowa przesłanka stwierdzenia niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia administracyjnego zawiera dodatkowe, inne niż w procedurze cywilnej, kryterium dopuszczalności skargi. Co do zasady, aby skarga była dopuszczalna, musi zachodzić również niezgodność z prawem zaskarżonego orzeczenia wynikająca z rażącego naruszenia norm prawa Wspólnoty Europejskiej.

- Choć sam projekt podlegać będzie pracom legislacyjnym, to jednak inicjatywę legislacyjną prezydenta należy ocenić jako cenną i krok w kierunku ochrony praw i wolności obywatelskich - mówi Rafał Dębowski.

Również w ocenie Michała Stolarka, radcy prawnego w Kancelarii Stolarek & Grabalski, zamiarem, słusznym zresztą, było umożliwienie zainteresowanemu podmiotowi wykluczenie z obrotu prawnego prawomocnego orzeczenia sądu administracyjnego, gdzie np. ze względu na upływ terminu do wniesienia skargi kasacyjnej posłużenie się tym instrumentem nie byłoby już możliwe.

Rażące naruszenie prawa

Eksperci zwracają jednak uwagę, że podstawa zaskarżenia proponowana w projekcie zmienia się w stosunku do uregulowań z postępowania cywilnego.

- W procedurze sądowoadministracyjnej pojawia się obowiązek wykazania rażącego naruszenia norm Wspólnoty Europejskiej zaskarżonego orzeczenia oraz wyrządzenia przez to szkody - podkreśla Michał Stolarek.

Powodować to będzie jego zdaniem zawężenie możliwości zaskarżenia w tym trybie orzeczeń sądowych. Także druga podstawa zaskarżenia orzeczeń, jaka miałaby być stosowana w wyjątkowych wypadkach i tylko gdy dojdzie do naruszenia podstawowych zasad porządku prawnego lub konstytucyjnych wolności albo praw człowieka i obywatela, według Michała Stolarka, jakkolwiek powiela przepisy kodeksu postępowania cywilnego, także nie będzie stanowić narzędzia precyzyjnie określającego przesłanki powodzenia skargi lub jej nieuwzględnienia.

Zmiany innych przepisów

REKLAMA

Zaproponowana przez prezydenta inicjatywa ustawodawcza w zakresie wprowadzenia do ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi nadzwyczajnego środka weryfikacji orzeczeń sądów administracyjnych w postaci skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia rodzi też inne wątpliwości.

- Z punktu widzenia ochrony praw obywatela, w tym podatnika, reforma obecnie obowiązującego modelu postępowania przed sądami administracyjnymi jest konieczna - wyjaśnia Robert Krasnodębski, radca prawny Weil, Gotshal & Manges.

Jednak w jego ocenie zmiany powinny dotyczyć innych kwestii. W ocenie Roberta Krasnodębskiego model ten ma tylko teoretycznie - wymagany konstytucyjnie - charakter dwuistancyjny.

- Obowiązujące zasady i przyjęcie skargi kasacyjnej jako środka weryfikacji orzeczeń pierwszoinstancyjnych, ze względu na swój niezwykle daleko posunięty formalizm, w dużym stopniu i bardzo wielu przypadkach, co w swoich wypowiedziach przyznają także sędziowie, czyni prawo podatnika do sądu iluzorycznym - mówi Robert Krasnodębski.

Oczywiście w ocenie eksperta każdy instrument prawny, który prawo do sądu uczyni bardziej realnym, przywitać należy z uznaniem. Jednak w jego ocenie dyskusyjny jest sens wprowadzenia kolejnego nadzwyczajnego środka kontrolnego. Związany z nim rygoryzm i podstawy prawne zastosowania pozwalają przypuszczać, że środek ten będzie konkurował w praktyce w dużym stopniu wbrew intencji autorów ze skargą kasacyjną czy też skargą konstytucyjną - twierdzi Robert Krasnodębski.

W jego ocenie lepszym rozwiązaniem byłoby skupienie wysiłków legislacyjnych na liberalizacji zasad skarżenia orzeczeń wojewódzkich sądów administracyjnych. Wtedy podatnicy mieliby realne szanse na wygraną w sporze z fiskusem.

Szansa na odszkodowanie

Skorzystanie z nowej instytucji może okazać się dość trudne. Jednak takie były intencje autorów projektu.

- Trzeba powiedzieć wyraźnie, że instytucja tej nadzwyczajnej skargi to instytucja wyjątkowa - podkreśla Janusz Drachal.

Dla skarżących, zwłaszcza dla podatników, podjęcie tej trudnej drogi może okazać się jednak opłacalne.

- W wyniku uwzględnienia skargi na prawomocny wyrok sądu, potwierdzającego kwalifikowane naruszenie prawa, zaskarżony wyrok (poza wyjątkowymi przypadkami) nie zostanie wyeliminowany z obrotu prawnego - wyjaśnia sędzia Drachal.

Orzeczenie wydane w trybie nadzwyczajnym potwierdzi, że doszło do takiego naruszenia i zaistnienia szkody. Wyrok jednak pozostanie, co nie oznacza, że zastosowanie tej nadzwyczajnej procedury kontroli będzie mieć tylko wymiar symboliczny.

- Potwierdzenie naruszenia prawa i szkody wynikłej w związku z tym będzie stanowić podstawę do ewentualnego dochodzenia odszkodowania - mówi sędzia NSA.

Stwierdzenie kwalifikowanego naruszenia prawa nie może nie mieć wpływu na sytuację samego zainteresowanego - dodaje.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Kiedy będzie przysługiwać skarga

2 lata będzie mieć skarżący na wniesienie skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem orzeczenia

ALEKSANDRA TARKA

aleksandra.tarka@infor.pl

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
PKWiU 2025 - będzie nowa klasyfikacja statystyczna wyrobów i usług

W wykazie prac legislacyjnych rządu opublikowano niedawno Projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU). Nowa PKWiU 2025 zastąpi obecnie obowiązującą PKWiU 2015.

Bezpłatny webinar: Rozliczanie branży budowlanej i deweloperskiej. Jak uniknąć najczęstszych błędów?

Branża budowlana i deweloperska to sektory, w których każdy szczegół w rozliczeniach finansowych ma znaczenie, a konsekwencje popełnianych błędów mogą być daleko idące. Zarówno w księgach rachunkowych, jak i w rozliczeniach podatkowych precyzyjna klasyfikacja realizowanych prac jest kluczowa.

Usługi dietetyczne są zwolnione z VAT. Ale nie te świadczone na rzecz osób zdrowych. Dlaczego?

Usługi dietetyczne, które nie korzystają ze zwolnienia przedmiotowego (związanego z celem medycznym), w szeregu przypadków nie mogą również korzystać ze zwolnienia podmiotowego (limit obrotów do 200 000 zł rocznie). Oznacza to, że dietetycy świadczący usługi doradztwa w zakresie dietetyki (konsultacji indywidualnych) opodatkowane VAT muszą zarejestrować się jako czynni podatnicy VAT, niezależnie od wysokości swoich obrotów i doliczać do ceny swoich usług netto podatek VAT w stawce 23%. Problem w tym, że wiele usług dietetyków ma charakter złożony (szkolenia z zakresu diet, podawanie w internecie pakietów diet dla osób zaliczanych do określonych kategorii wiekowych itp). Dlaczego usługi dietetyków świadczone na rzecz osób zdrowych nie korzystają ze zwolnienia z VAT wyjaśnił WSA w Gliwicach w wyroku z 29 stycznia 2025 r.

Niższe grzywny za niektóre przestępstwa skarbowe od 2026 roku. Nowelizacja Kks i Ordynacji podatkowej przyjęta przez rząd

W dniu 27 maja 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny skarbowy (kks) oraz ustawy - Ordynacja podatkowa, przedłożony przez Ministra Finansów. Ta nowelizacja ma na celu uproszczenie administracyjnych obowiązków podatkowych oraz złagodzenie kar za przestępstwa skarbowe, które nie powodują bezpośrednich strat w podatkach.

REKLAMA

JPK_KR_PD już nadchodzi – nowy obowiązek dla podatników CIT. Czy Twoja firma jest gotowa?

Nowy plik JPK_KR_PD to nie tylko kolejne wymaganie fiskusa, ale prawdziwa rewolucja w raportowaniu księgowym. Od 2025 roku obowiązek ten obejmie duże firmy, od 2026 – podmioty zobowiązane do przesyłania ewidencji JPK VAT, a od kolejnego roku – pozostałych podatników CIT. Zmiany w planie kont, nowe struktury danych, testy, audyty – przygotowań jest sporo, a czasu coraz mniej. Zobacz, co musisz zrobić, by nie obudzić się z ręką w księgowym chaosie.

Kiedy członek rodziny współpracujący przy rodzinnym biznesie musi być zgłoszony do ZUS?

Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych nakłada obowiązek zgłoszenia do ZUS i odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne osób współpracujących z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność i z szeroko rozumianymi zleceniobiorcami. Podobnie czyni ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych w zakresie ubezpieczenia zdrowotnego. Analizy wymaga zatem, kto spełnia definicję takiej osoby współpracującej i czy jej sytuacja uzależniona jest od formy tej współpracy - umownej bądź bezumownej. Spory z ZUS w przedmiocie obowiązku objęcia osób współpracujących ubezpieczeniami społecznymi trafiają aż do Sądu Najwyższego, warto więc wziąć pod uwagę również aktualne orzecznictwo w tej materii.

Francuska Administracja Celna wprowadza nowy system Obligatoryjnej Koperty Logistycznej (ELO). Co muszą wiedzieć przewoźnicy? Uproszczenie procedur dla kierowców

ELO to cyfrowe rozwiązanie, które usprawni proces odprawy celnej na granicy między Francją a Wielką Brytanią. Jest to francuski odpowiednik GMR - system będzie wymagać utworzenia jednej elektronicznej „koperty logistycznej” dla każdego pojazdu, zawierającej wszystkie niezbędne dane celne oraz deklaracje bezpieczeństwa.

Stracił rodzinę w wypadku i miał zapłacić zaległy podatek. WSA kontra skarbówka

Mimo że jako dziecko stracił całą rodzinę w tragicznym wypadku, a wypłacone mu po latach odszkodowanie miało choć częściowo złagodzić tę krzywdę, organy skarbowe domagały się od Huberta zapłaty blisko 150 tys. zł podatku od odsetek. Sprawa trafiła aż do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który uznał stanowisko fiskusa za niesprawiedliwe. Teraz Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie przyznał rację Rzecznikowi Praw Obywatelskich i uchylił decyzje skarbówki — choć wyrok wciąż nie jest prawomocny.

REKLAMA

Opłata skarbowa od pełnomocnictwa - zmiany od 2025 roku

Krajowa Informacja Skarbowa przypomniała w komunikacie, że od 1 stycznia 2025 r. zmianie uległy przepisy regulujące zasady wnoszenia opłaty skarbowej od pełnomocnictw składanych w formie elektronicznej za pośrednictwem systemu teleinformatycznego.

Jak Ministerstwo Finansów liczy lukę VAT? Metodą odgórną (top – down)

Ministerstwo Finansów poinformowało w komunikacie z 22 maja 2025 r., że metoda liczenia luki VAT od lat pozostaje niezmienna a jej opis jest opublikowany na stronie resortu. Luka VAT liczona jest względem VAT w ujęciu rachunków narodowych publikowanych przez GUS, tj. w ujęciu memoriałowym, w którym dochody ujmowane są za okres od lutego do stycznia kolejnego roku. Szacunki luki VAT dla lat 2022-2023, pomimo uwzględnienia wpływu istotnych zmian systemowych (m.in. tarcze antyinflacyjne, rekompensaty energetyczne) wskazują na znaczący wzrost luki względem poprzedzających ich lat. W 2023 roku luka VAT wynosiła 13,5%. Obecne szacunki wskazują na zmniejszenie się luki VAT w Polsce w 2024 r. do 6,9%.

REKLAMA