Podatek od pustostanów i flipów - nowe podatki od nieruchomości już na horyzoncie. Jest zapowiedź reformy mieszkaniowej, autorstwa Lewicy

• Reforma mieszkalnictwa autorstwa Lewicy. Pięć komponentów strategii
• Nowe rozwiązania dla budownictwa komunalnego i utworzenie Funduszu Budownictwa Społecznego
• Powołanie Centralnej Ewidencji Lokali, wprowadzenie podatku od pustostanów i wsparcia dla spółdzielni mieszkaniowych
• Podatek od flipów, by zniechęcić do spekulacji nieruchomościami
• Lewica będzie rozmawiała z samorządowcami na temat podatku od pustostanów
• Podatek od pustostanów na przykładzie Kanady

Podatek od pustostanów i podatek od flipów to tylko część proponowanej przez Lewicę strategii mieszkaniowej, która ma odpowiedzieć na problemy polskiego rynku. "Dzisiaj co trzecia rodzina w Polsce jest w tzw. luce czynszowej - ma za mało pieniędzy na to, żeby mieć zdolność kredytową, a za dużo na to, żeby kwalifikować się do mieszkania komunalnego czy społecznego" - wskazała wicemarszałkini Senatu Magdalena Biejat.

Reforma mieszkalnictwa autorstwa Lewicy. Pięć komponentów strategii

Nowy program mieszkaniowy szerzej omówił wiceminister rozwoju i technologii Tomasz Lewandowski. Jak tłumaczył, prace nad reformami podzielono na działania strategiczne i ratunkowe. "Te ratunkowe są już gotowe, jest projekt ustawy, który został przygotowany jeszcze przez mojego poprzednika, wiceministra Krzysztofa Kukuckiego" - podkreślił Lewandowski.

Wspomniany projekt nowelizacji ustawy o społecznych formach rozwoju mieszkalnictwa zakłada m.in. podwyższenie w 2025 r. maksymalnego limitu wydatków budżetu państwa na program Budownictwa Społecznego i Komunalnego oraz ustalenie limitu wydatków na program w latach 2026-2030 (stopniowy wzrost wydatków, docelowo w 2030 r. w wysokości 10 mld zł). "Mamy nadzieję, że te przepisy ratunkowe w ciągu najbliższych miesięcy zostaną przyjęte bez niepotrzebnej zwłoki" - stwierdził wiceszef MRiT.

Nowe rozwiązania dla budownictwa komunalnego i utworzenie Funduszu Budownictwa Społecznego

Natomiast proponowane przez klub działania strategiczne składają się z pięciu komponentów. Lewandowski wskazał, że pierwszy z nich dotyczy budownictwa komunalnego, w ramach którego ugrupowanie chce zwiększenia środków na odnowę zasobu komunalnego, ograniczenia prywatyzacji najmu społecznego oraz reformy polityki czynszowej samorządów.

Kolejnym pomysłem klubu jest utworzenie Funduszu Budownictwa Społecznego, który będzie "zawierał środki na bezzwrotne granty na finansowanie mieszkań dla obsługi czynszowej i środki pożyczkowe na wieloletnie kredyty nisko oprocentowane". "Tu proponujemy także naszym partnerom koalicyjnym wprowadzenie prostej zasady: 1 zł przeznaczona na jakiekolwiek formy dopłatowe do akcji kredytowej zakupu mieszkań będzie musiała wiązać się z przeznaczeniem 1 zł na fundusz budownictwa społecznego" - powiedział Lewandowski. Dodał, że za ten komponent będzie odpowiadała przewodnicząca klubu Lewicy Anna Maria Żukowska.

Powołanie Centralnej Ewidencji Lokali, wprowadzenie podatku od pustostanów i wsparcia dla spółdzielni mieszkaniowych

W ramach strategii Lewica proponuje również powołanie Centralnej Ewidencji Lokali, która będzie gromadziła dane dotyczące wykorzystania każdego z prywatnych lokali mieszkaniowych. "Dzięki tym danym będziemy chcieli przekazać samorządowcom kompetencje w zakresie ewentualnego wprowadzenia podatku od pustostanów, ale także (...) regulacji najmu krótkoterminowego" - tłumaczył wiceszef MRiT. Wskazał, że za ten obszar odpowiedzialna będzie posłanka Daria Gosek-Popiołek.

Z kolei rzecznik prasowy Nowej Lewicy Łukasz Michnik ma zająć się obszarem wsparcia dla spółdzielni mieszkaniowych. "Mamy 3,5 tysiąca spółdzielni mieszkaniowych, byłoby nieroztropnym, gdybyśmy nie sięgnęli po te zasoby. Chcemy uruchomienia dobrych systemów finansowania programów mieszkaniowych realizowanych przez spółdzielni mieszkaniowe, przede wszystkim skierowanych na mieszkania lokatorskie" - rozwinął Lewandowski.

Podatek od flipów, by zniechęcić do spekulacji nieruchomościami

Za ostatni z komponentów odpowiadać ma posłanka Dorota Olko. "Powrócimy do pomysłu podatku fliperskiego, tyle tylko, że nieco inaczej zbudowanego - w oparciu o konstrukcję podatku dochodowego" - podkreślił wiceminister rozwoju i technologii. "Chcemy zaproponować i rozpoczniemy taką dyskusję ze Związkiem Banków Polskich, aby kredyty hipoteczne funkcjonowały tylko i wyłącznie w oparciu o stałą stopę procentową, w oparciu o jednolity wzorzec umowy" - dodał. Lewandowski zapowiedział również serię wydarzeń, na których szerzej zostaną omówione proponowane rozwiązania.

W marcu Lewica złożyła projekt ustawy, która miał zniechęcić tzw. flipperów do spekulacji nieruchomościami. Propozycja zakładała zmianę stawki podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC) do 10 proc., gdy mieszkanie jest sprzedawane przed upływem roku od jego zakupu. Stawka PCC dla osób sprzedających mieszkanie przed upływem dwóch lat od zakupu miała wynosić 6 proc., a przed upływem trzech lat - 4 proc. Ponadto projekt zakładał wprowadzenie dodatkowego podatku, dotyczącego właścicieli nieruchomości, którzy kupują trzeci lub kolejny lokal mieszkalny w okresie pięciu lat liczonych od końca roku, w którym kupili pierwsze mieszkanie. Sejm odrzucił projekt w pierwszym czytaniu.

Polecamy: „PODATKI 2025”. Komplet 11 publikacji o zmianach w podatkach

Lewica będzie rozmawiała z samorządowcami na temat podatku od pustostanów

Przypomnijmy, że podczas konwencji Lewicy "Mieszkanie Prawem Nie Towarem" w Krakowie we wrześniu tego roku, lider Lewicy Włodzimierz Czarzasty zapowiedział, że w najbliższym czasie Lewica rozpocznie dyskusję z samorządowcami na temat "mądrego wykorzystania pustostanów". Dodał, że celem Lewicy jest wykorzystanie pustostanów w taki sposób, by rozwiązania zadowoliły zarówno właścicieli mieszkań, jak i wynajmujących. "Zapowiadam to bez szczegółów, ale zapowiadam: Lewica złoży projekt wykorzystania 2 mln pustostanów w Polsce tak, żeby byli szczęśliwi i właściciele mieszkań i żeby byli szczęśliwi ci, którzy te mieszkania będą wynajmowali" – powiedział.

Natomiast wiceminister rozwoju i technologii Tomasz Lewandowski zapowiedział rozpoczęcie dyskusji z samorządami na temat wprowadzenia podatku od pustostanów. Podatek taki – wyjaśnił wiceminister – samorządy mogłyby wprowadzać na obszarach, gdzie występują największe trudności na rynku mieszkaniowym. „Rozpoczniemy tę dyskusję, bo o trudnych tematach trzeba dyskutować, a nie zamiatać pod dywan” - zaznaczył.

Podatek od pustostanów na przykładzie Kanady

Przykładowo, podatek od pustostanów lub „niewystarczająco używanych” nieruchomości istnieje w Kanadzie zarówno na poziomie federalnym, jak i w niektórych prowincjach oraz miastach. W Vancouver obowiązuje od siedmiu lat. Ponad 142 mln CAD, tyle Vancouver zebrało podatku od pustostanów (empty homes tax - EHT) w ciągu pierwszych sześciu lat po jego wprowadzeniu w 2017 r. Początkowo podatek wynosił 1 proc. wartości nieruchomości, wzrósł do 1,25 proc. w 2020 i 3 proc. w 2021, miał rosnąć do 5 proc., ale w ubiegłym roku radni przegłosowali pozostawienie podatku na poziomie 3 proc.

Podatek od pustostanów uchwaliło jest również w Toronto (od 2021 roku), które jest największym kanadyjskim miastem, i tak jak Vancouver ma problemy z dostępnością lokali mieszkalnych. Mieszkańcy muszą sami zadeklarować, np. online, że dom czy mieszkanie, w którym przebywają jest ich głównym miejscem zamieszkania. Jeśli właściciel nie mieszka w danym miejscu przez ponad pół roku, płaci miastu dodatkowy podatek w wysokości 1 proc. wartości nieruchomości. Są wyjątki, np. długotrwały pobyt w szpitalu czy udokumentowany wynajem. W 2023 r. 11 tys. domów było uznanych za pustostany. Miasta w Ontario, którego stolicą jest Toronto, mogą wprowadzać podatki od pustostanów w ramach prawnych określonych przez prowincję.

Także rząd Kanady przeprowadził przez parlament obowiązujący od początku 2023 r. podatek od niewystarczająco wykorzystanych domów (Underused Housing Tax – UHT). Wynosi 1 proc. wartości niezamieszkanej nieruchomości, dotyczy przede wszystkim obcokrajowców, ale także np. niektórych korporacji.

podatek od pustostanów">