REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kwota wolna od podatku w wysokości 3091 zł jest niezgodna z konstytucją

TK: kwota wolna od podatku niezgodna z konstytucją
TK: kwota wolna od podatku niezgodna z konstytucją

REKLAMA

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, które ustalają kwotę wolną od podatku w wysokości 3091 zł są niezgodne z konstytucją i tracą moc 30 listopada 2016 r. - tak uznał Trybunał Konstytucyjny w orzeczeniu z dnia 28 października. O zbadanie przepisów zwrócił się do Trybunału Konstytucyjnego Rzecznik Praw Obywatelskich.

Prawodawca, ustalając kwotę zmniejszającą podatek, musi brać pod uwagę stan finansów państwa. Nie oznacza to jednak konstytucyjnego przyzwolenia dla prawodawcy na kształtowanie systemu podatkowego i jego elementów w sposób arbitralny i niesprawiedliwy – stwierdził Trybunał Konstytucyjny.

20 października 2015 r. o godz. 13:00 Trybunał Konstytucyjny rozpoznał wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich dotyczący podatku dochodowego od osób fizycznych (kwoty zmniejszającej podatek).

W wyroku z 28 października 2015 r. Trybunał Konstytucyjny orzekł, że:

Autopromocja

Gorące tematy dla biur rachunkowych. SLIM VAT 3, KSeF, praca zdalna

Kup książkę:

Gorące tematy dla biur rachunkowych. SLIM VAT 3, KSeF, praca zdalna - Poradnik Gazety Prawnej

1) art. 27 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych w zakresie, w jakim nie przewiduje mechanizmu korygowania kwoty zmniejszającej podatek, gwarantującego co najmniej minimum egzystencji, jest niezgodny z art. 2 i art. 84 konstytucji,

Dalszy ciąg materiału pod wideo

2) przepis wymieniony w części I, w zakresie tam wskazanym, traci moc obowiązującą z dniem 30 listopada 2016 r.

Ponadto Trybunał Konstytucyjny postanowił umorzyć postępowanie w pozostałym zakresie.

Autopromocja

KSeF. Jak przygotować się do wystawiania e-faktur

Kup książkę:

KSeF. Jak przygotować się do wystawiania e-faktur + plakat KSeF. Krok po kroku

Zdanie odrębne do wyroku zgłosił sędzia TK Stanisław Rymar.

Podstawowym problemem konstytucyjnym w sprawie był brak mechanizmu korygowania kwoty zmniejszającej podatek, a w konsekwencji brak urealnienia kwoty wolnej od podatku.

Autopromocja

Bieżące aktualności o zmianach przepisów

Czy biuro rachunkowe ma nowe obowiązki w związku z wprowadzeniem KSeF? Zmiany w podatkach dochodowych na 2024 r. i innych zmianach w VAT 2024 oraz prawie pracy i ubezpieczeń społecznych. I wiele innych bieżących tematów ...

IFK Platforma Księgowych i Kadrowych

Trybunał Konstytucyjny wskazał, że ustawodawca, kształtując system podatkowy, oprócz zasady sprawiedliwości podatkowej, decydującej o kształcie obowiązku podatkowego, musi uwzględnić zasadę sprawiedliwości społecznej. Ma ona związek z godnością człowieka.

Polecamy: Monitor Księgowego – prenumerata

Ustawodawca kształtując skalę podatkową powinien chronić poziom życia ludzi, tak aby zapobiegać popadaniu ich w stan ubóstwa. Kwota zmniejszająca podatek ma bowiem umożliwić ustalenie podatku dochodowego od osób fizycznych w taki sposób, że jednostce zostanie pozostawiona określona wysokość dochodu do swobodnej dyspozycji. Cel ten ma wymiar społeczny i polega na pozostawieniu jednostce pewnego dochodu niezbędnego do zaspokojenia jej podstawowych potrzeb. Ustawodawca, indywidualizując obowiązek podatkowy, musi brać pod uwagę zapewnienie człowiekowi minimum egzystencji. Ma to oparcie w podmiotowości człowieka wynikającej z jego godności.

Trybunał, oceniając konstytucyjność kwestionowanej przez Rzecznika Praw Obywatelskich  regulacji rozważył, czy utrzymywanie przez wiele lat stałej, nieweryfikowanej kwoty zmniejszającej podatek dochodowy od osób fizycznych mieści się w granicach zasady sprawiedliwości podatkowej oraz, czy taki stan jest zgodny z zasadą sprawiedliwości społecznej.

TK uznał, że kwota zmniejszająca podatek jest dopuszczalnym instrumentem kształtowania obowiązku ponoszenia przez jednostkę danin publicznych, wynikającego z art. 84 konstytucji. Jednakże samo uznanie legalności instytucji nie przesądza o tym, że jest ona ukształtowana zgodnie z wymogami konstytucyjnymi. Istotna jest bowiem odpowiedź na pytania, w jakim stopniu kształt kwoty zmniejszającej podatek wynika z zasady sprawiedliwości podatkowej i na ile realizuje ona sprawiedliwość społeczną.

Prezydenckie projekty w sprawie emerytur i kwoty wolnej od podatku już gotowe

W ocenie Trybunału Konstytucyjnego, brak mechanizmu korygującego kwotę zmniejszającą podatek dochodowy od osób fizycznych, a zatem wieloletnie utrzymywanie kwoty wolnej od podatku na stałym poziomie i uniezależnienie jej od sytuacji społeczno-gospodarczej państwa, jest wadliwością prawa podatkowego niedopuszczalną w demokratycznym państwie prawnym.

Utrzymywanie przez wiele lat stałej kwoty zmniejszającej podatek i oderwanie jej wysokości od czynników, dzięki którym można określić zdolność podatkową podatnika, narusza art. 84 konstytucji i wynikającą z niego zasadę sprawiedliwości podatkowej.

Kwestionowana norma w skarżonym zakresie jest ponadto sprzeczna z zasadą sprawiedliwości społecznej oraz zasadą zaufania do państwa i stanowionego przez nie prawa. Brak jest powiązania zdolności podatkowej z przepisami odnoszącymi się do minimum egzystencji lub innymi określonymi wskaźnikami społeczno-ekonomicznymi. Brak tego związku powoduje, że choć przepisy są poprawne pod względem formalnym, stają się niesprawiedliwe.

Polecamy: IFK Platforma Księgowych i Kadrowych

W ocenie Trybunału Konstytucyjnego, brak korygowania kwoty zmniejszającej podatek przez prawodawcę, w sytuacji gdy pozostaje niezmieniona od szeregu lat, przy ubytku także wartości pieniądza, oznacza jej pomniejszanie lub w istocie odbieranie jej znaczenia w systemie podatkowym. W konsekwencji, następuje przesuwanie ludzi o niskiej zdolności podatkowej w kierunku uzależniania ich od korzystania z form pomocy społecznej.

Trybunał podkreślił, że mechanizm korygowania kwoty zmniejszającej podatek należy odnosić do zasady zaufania obywatela do państwa i stanowionego przez nie prawa. Istnienie kwoty zmniejszającej podatek nie stanowi przywileju danego przez władzę obywatelom, ale jest wyrazem podtrzymywania przez państwo wolności ekonomicznej. Pozostawienie podatnikowi podatku dochodowego od osób fizycznych pewnej wysokości dochodu do swobodnej dyspozycji (bez obowiązku uiszczania za niego podatku) jest w szczególności ważne dla osób o niskiej zdolności podatkowej.

Jednym z wymiarów zasady zaufania obywatela do państwa jest także przewidywalność działania prawodawcy. Kwota zmniejszająca podatek jest od 1992 r. integralnym elementem systemu podatku dochodowego i do początku lat dwutysięcznych podlegała systematycznemu podwyższaniu. Brak mechanizmu korygującego wysokość kwoty zmniejszającej podatek sprzyja traktowaniu jej jako instytucji pozornej. Trybunał zaznaczył, że nawet konieczność zachowania równowagi budżetowej i planowego wykonania budżetu nie może w szczególności usprawiedliwiać wprowadzania do systemu prawnego instytucji i rozwiązań pozornych. Z zasady demokratycznego państwa prawnego wynika zakaz kreowania tego typu regulacji. Brak urealnienia przez prawodawcę kwoty zmniejszającej podatek dochodowy od osób fizycznych (a tym samym kwoty wolnej od podatku) powoduje, że dana instytucja prawa podatkowego nie spełnia założonego przez ustawodawcę celu.

Art. 27 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w zakwestionowanym zakresie, odrywając wysokość kwoty zmniejszającej podatek od obiektywnych kryteriów ekonomiczno-gospodarczych i społecznych, nie spełnia podstawowego standardu państwa prawnego.

Trybunał podkreśla, że nie jest racjonalna regulacja prawa podatkowego, która zakłada stałą kwotę zmniejszającą podatek, przez co kwotę wolną od podatku ustala się na poziomie 3091 zł, podczas gdy ustawa o pomocy społecznej określa, że osobą żyjącą w ubóstwie jest ta, której dochód roczny ustalony z zastosowaniem reguł określonych w jej  art. 8 ust. 3 i 4 nie przekracza 7608 zł - w przypadku osoby samotnie gospodarującej i 6168 zł, w przypadku osoby w rodzinie.

Trybunał stanął na stanowisku, że prawodawca, ustalając kwotę zmniejszającą podatek, musi brać pod uwagę stan finansów państwa. Nie oznacza to jednak konstytucyjnego przyzwolenia dla prawodawcy na kształtowanie systemu podatkowego i jego elementów w sposób arbitralny i niesprawiedliwy. Jego działalność w tym zakresie musi uwzględniać zasady i wartości konstytucyjne, w tym właściwe rozkładanie ciężarów publicznych i indywidualną zdolność do ponoszenia ciężarów podatkowych.

Niniejszy wyrok stwierdzający zakresową niekonstytucyjność dotyczy mechanizmu korygowania kwoty zmniejszającej podatek i ma znaczenie na przyszłość. Nie rodzi on roszczenia o weryfikowanie zapłaconego podatku dochodowego od osób fizycznych. Nie daje on podstawy dla wznawiania postępowania podatkowego. Jakiekolwiek wznawianie tego typu postępowań jest na gruncie niniejszego wyroku wykluczone.

Rozprawie przewodniczyła sędzia TK Maria Gintowt-Jankowicz, sprawozdawcą był sędzia TK Mirosław Granat.

Podyskutuj o tym na naszym FORUM

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Trybunał Konstytucyjny
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Podatek PIT - część 2
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Zeznanie PIT-37 za 2022 r. można złożyć w terminie do:
    30 kwietnia 2023 r. (niedziela)
    2 maja 2023 r. (wtorek)
    4 maja 2023 r. (czwartek)
    29 kwietnia 2023 r. (sobota)
    Następne
    Księgowość
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Biura rachunkowe o wdrożeniu KSeF: są obawy ale też widać szansę na rozwój

    Ogólnopolska Sieć Certyfikowanych Biur Rachunkowych (OSCBR) sprawdziła stan gotowości biur rachunkowych do wdrożenia Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Przeprowadzone badanie wyraźnie pokazuje, że biura rachunkowe dostrzegają związaną z nim szanse, ale mają także obawy związane z wdrożeniem KSeF. Jakie aspekty wymagają uwagi zarówno biur rachunkowych, jak i przedsiębiorców?

    ZUS o umowach o dzieło w 2023 roku. 850 tys. umów przez 6 miesięcy

    Przez pierwsze 6 miesięcy 2023 roku zgłoszono 850,7 tys. umów o dzieło, to nieco więcej niż w analogicznym okresie w latach 2021-2022 - wynika z danych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Umowy o dzieło częściej były zawierane z mężczyznami i osobami w wieku 30-39 lat.

    TSUE rozstrzygnął wątpliwości w VAT dla usług turystycznych na korzyść przedsiębiorców

    Artykuł 306 unijnej dyrektywy VAT należy interpretować tak, że szczególną, preferencyjną procedurą opodatkowania VAT marża dla usług turystyki można objąć odsprzedaż usług noclegowych przedsiębiorcom, mimo że odsprzedaży tej nie towarzyszą żadne usługi dodatkowe. Tak orzekł unijny TSUE 29 czerwca 2023 r. w sprawie polskiej spółki z o.o., która toczyła swój spór z organem podatkowym od kwietnia 2017 roku.

    Panele fotowoltaiczne - obowiązek podatkowy w akcyzie

    Panele fotowoltaiczne stały się symbolem przejścia ku bardziej zrównoważonej i ekologicznej przyszłości energetycznej. Coraz więcej osób prywatnych i przedsiębiorstw decyduje się na inwestycję w technologię słoneczną, aby zmniejszyć swój ślad węglowy i obniżyć rachunki za energię. Jednak wraz z rosnącą popularnością tej technologii pojawiają się również pytania dotyczące jej aspektów podatkowych. Czy wiesz, że produkcja energii z paneli fotowoltaicznych może podlegać opodatkowaniu akcyzą? Czy zdajesz sobie sprawę, że nie tylko przedsiębiorcy, ale także osoby prywatne mogą być zobowiązane do zapłaty tego podatku? W niniejszym artykule przyjrzymy się bliżej kwestii opodatkowania energii elektrycznej produkowanej z paneli fotowoltaicznych w kontekście przepisów dotyczących akcyzy. Zapraszamy do lektury!

    Faktura wystawiona na pracownika przez unijnego przewoźnika. Czy to jest import usług?

    Otrzymaliśmy fakturę za przelot pracownika na trasie Warszawa-Paryż. Dokument wystawił unijny przewoźnik, który wskazał na fakturze swój francuski numer VAT UE. Czy w tej sytuacji musimy rozliczyć import usług, jeśli faktura jest wystawiona na naszego pracownika, który nie prowadzi działalności gospodarczej?

    MF podnosi oprocentowanie obligacji skarbowych

    Ministerstwo Finansów podniosło preferencyjną marżę październikowych obligacji 2-letnich, których oprocentowanie wynika ze stopy referencyjnej NBP i marże dla obligacji 4-, 6-, 10 i 12-letnich, których oprocentowanie uzależnione jest od inflacji - poinformował resort.

    Sprawdzisz online salda i szczegóły rozliczeń z fiskusem. Usługa „Rozliczenia” już działa w e-Urzędzie Skarbowym

    Ministerstwo Finansów i Krajowa Administracja Skarbowa poinformowali 25 września 2023 r., że usługa „Rozliczenia” jest już dostępna w e-Urzędzie Skarbowym. Usługa ta pozwala podatnikom i płatnikom zweryfikować salda i szczegóły rozliczeń z urzędem skarbowym.

    Kara 3 tys. zł za paragon na ladzie. Przepisy milczą, fiskus wręcza mandaty

    Trzy tysiące złotych - tyle miała zapłacić sprzedawczyni w jednej z lodziarni w Polsce, którą urząd skarbowy ukarał mandatem za położenie paragonu na ladzie sklepu. Kara została ostatecznie uchylona przez Krajową Administrację Skarbową. Jednak przepisy nie regulują sposobu wręczania paragonów konsumentom, co prowadzi do kuriozalnych sytuacji.

    Bezrobocie w Polsce. Sierpień 2023 w liczbach

    Główny Urząd Statystyczny przedstawił najnowsze dane dotyczące bezrobocia w Polsce na koniec sierpnia 2023. Jak kształtują się te statystyki w porównaniu z poprzednimi miesiącami i co to oznacza dla rynku pracy?

    Ulga termomodernizacyjna - co można odliczyć?

    Ulga termomodernizacyjna to specjalne odliczenie podatkowe, które pozwala na zmniejszenie podstawy opodatkowania o wydatki poniesione na termomodernizację budynków mieszkalnych. Wielu właścicieli domów jednorodzinnych zastanawia się, jakie wydatki kwalifikują się do tej ulgi i jakie warunki trzeba spełnić, aby z niej skorzystać. Poniżej przedstawiamy najważniejsze informacje na ten temat.

    REKLAMA