Narzędzia informatyczne pomogą walczyć z oszustwami w VAT

W lutym resort finansów opublikował projekt ustawy o szczególnych zasadach wykonywania niektórych zadań z zakresu informatyzacji administracji podatkowej i kontroli skarbowej. Przewiduje on, że resort finansów będzie mógł powołać spółkę, która ma pomóc w informatyzacji fiskusa. Dzięki temu skarbówka ma uzyskać narzędzia analityczne do walki z oszustwami w VAT.

Zmieniony został tytuł projektu: projekt ustawy o szczególnych zasadach wykonywania niektórych zadań z zakresu informatyzacji działalności organów administracji podatkowej, służby celnej i kontroli skarbowej.

"Ustawa umożliwi stworzenie systemu teleinformatycznego, który będzie wspierał organy administracji podatkowej, służby celnej i kontroli skarbowej w zwalczaniu oszustw i wyłudzeń podatku VAT oraz przyczyni się do uszczelnienia systemu poboru tego podatku" - poinformowało Centrum Informacyjne Rządu.

Zgodnie z projektem zadaniem spółki będzie rozbudowa lub unowocześnienia istniejących systemów teleinformatycznych fiskusa, a także budowa nowych. Systemy te mają służyć do analizy prawdopodobieństwa wystąpienia naruszenia prawa podatkowego.

Według resortu finansów skuteczna walka z oszustami podatkowymi nie będzie możliwa bez: udostępnienia organom skarbowym odpowiednich narzędzi informatycznych dostarczających w czasie rzeczywistym informacji o potencjalnych oszustwach (centralny rejestr faktur); efektywnego wykorzystania zasobów ludzkich przez organy podatkowe (niezbędne jest przesunięcie urzędników zajmujących się weryfikacją PIT emerytów do rzeczywistej kontroli); współdziałania organów podatkowych z innymi organami państwa powołanymi do zwalczania przestępstw.

"Kapitalne znaczenie dla powodzenia zamierzeń państwa w obszarze zwalczania luki VAT jest zatem stworzenie systemu teleinformatycznego, który będzie wspomagał pracę organów podatkowych, a tym samym także organów państwa powołanych do zwalczania przestępczości" - podkreśliło MF w uzasadnieniu do projektu.

Projekt zakłada m.in., że "w celu zapewnienia organom administracji podatkowej i kontroli skarbowej narzędzi do analizy prawdopodobieństwa wystąpienia naruszenia prawa podatkowego, spółka celowa może uzyskiwać dane z systemu teleinformatycznego ministra właściwego do spraw finansów publicznych, administracji podatkowej oraz kontroli skarbowej". Spółka będzie mogła dane te przetwarzać, co nie będzie wymagało zawiadomienia osób, których to dotyczy.

Biuletyn VAT

"Walka z oszustwami podatkowymi (VAT) wymaga zastosowania różnorodnych narzędzi, do budowy których niezbędne są dane pochodzące z różnych źródeł. Ich analiza i weryfikacja pozwoli także na stworzenie mechanizmów odciążających uczciwych przedsiębiorców (podatników) w szczególności przez trafne typowanie kontroli podatkowych" - podkreśliło MF w uzasadnieniu.

Nie rzadziej niż co 2 lata spółka ma weryfikować potrzebę dalszego przetwarzania tych danych, usuwając dane zbędne. Nadzór nad zgodnością przetwarzania danych osobowych będzie sprawował pełnomocnik powołany przez radę nadzorczą. Pełnomocnik będzie miał też uprawnienia i obowiązki administratora bezpieczeństwa informacji.

"Projekt przewiduje także szczegółowe rozwiązania w zakresie ochrony tajemnic prawnie chronionych. Do ochrony danych uzyskanych przez spółkę stanowiących tajemnice prawnie chronione będą miały zastosowanie przepisy regulujące zasady ochrony tych tajemnic. W szczególności dotyczy to tajemnicy skarbowej i tajemnicy bankowej" - wyjaśniło MF w uzasadnieniu.

Czy ”instrumenty informatyczne” pomogą zwiększyć dochody budżetowe z VAT o 15 mld zł?

Nadzór nad przestrzeganiem tych przepisów ma sprawować ten pełnomocnik, na zasadach analogicznych, jak w przypadku danych osobowych. Według resortu finansów dla realizacji ustawowych zadań spółka uzyska możliwość dostępu do szerokiego zakresu danych.

Ustawa ma wejść w życie po upływie 7 dni od dnia ogłoszenia. Zdaniem resortu finansów za jak najszybszym wejściem w życie zmian przemawia konieczność niezwłocznego wdrożenia projektowanych rozwiązań informatycznych w administracji podatkowej i kontroli skarbowej.

Wiceminister finansów Leszek Skiba mówił w marcu 2016 r. w Sejmie, że spółka nie zostanie powołana po to, aby zastąpić administrację skarbową. "Jest powołana po to, żeby przygotować rozwiązanie informatyczne, które później zostanie przekazane administracji skarbowej (...). Pracujemy nad rozwiązaniami, aby zagwarantować pełną tajemnicę, jeśli chodzi o dane podatników, aby realnie wszystkie tajemnice pozostały w administracji skarbowej" - mówił Skiba.

Wcześniej MF informowało, że planuje uruchomienie centralnego rejestru faktur (hurtowni danych) oraz software'u analizującego dane. System ten ma zawierać algorytm, który pozwoli na automatyczne wykrywanie patologii podatkowych. W momencie, gdy algorytm zidentyfikuje próbę wyłudzenia, system będzie automatycznie wstrzymywał wypłatę podatku VAT.

"Celem MF jest doprowadzenie do fazy testowej w drugiej połowie 2016 i pełnej funkcjonalności w 2017 roku, aby osiągnąć w tym roku dodatkowe wpływy w szacowanej wysokości 7-8 mld zł" - informowało ministerstwo. (PAP)

Centralny rejestr faktur – ile będzie kosztować ten nonsens?