REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Uczciwy podatnik nie może ponosić skutków oszustwa

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Aleksandra Tarka

REKLAMA

Klient firmanta może mieć kłopoty, nawet gdy nie wiedział o oszustwie. Fiskus pozbawia nieświadomych podatników prawa do odliczenia VAT. Podatnik nie powinien ponosić negatywnych konsekwencji oszustwa.

Firmanctwo to oszustwo. Firmant i firmowany, czyli osoby biorące udział w tym nielegalnym procederze, narażają się na konsekwencje karne. Jednak firmanctwo naraża na poważne konsekwencje innych nieświadomych uczestników obrotu gospodarczego. W ocenie fiskusa i niektórych sądów faktura od firmanta pozbawia prawa do odliczenia VAT, i to bez względu na to, czy podatnik wiedział o nielegalnym procederze czy też nie.

REKLAMA

W ocenie ekspertów pozbawienie nieświadomych podatników prawa do odliczenia jest nie tylko niesprawiedliwe, ale i niezgodne z orzecznictwem ETS.

Odpowiedzialność za firmanctwo

Firmant ponosi odpowiedzialność za zaległości podatkowe firmowanego powstałe w trakcie prowadzenia działalności z wykorzystaniem procederu firmanctwa. To jednak nie koniec podatkowych konsekwencji tego oszustwa.

- Zarówno firmant, jak i firmowany będą mieli problemy z odliczeniem VAT naliczonego od zakupów dokonanych na potrzeby działalności gospodarczej - mówi Piotr Karwat, radca prawny w Kancelarii Leśnodorski, Ślusarek i Wspólnicy.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

REKLAMA

Formalne prawo do odliczenia ma firmant, ponieważ to on figuruje na fakturze VAT jako nabywca. Faktycznie jednak nabywcą jest firmowany, ponieważ to on, na potrzeby własnej działalności gospodarczej, dokonywał zakupu. Firmanctwo rodzi także konsekwencje karne.

- Firmowany podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności do lat trzech, albo obu tym karom łącznie - w zależności od wartości uszczuplenia - wyjaśnia Joanna Subzda, doradca podatkowy w BSJP Tax.

Firmującemu ułatwiającemu firmantowi dokonanie czynu zabronionego, jakim jest firmanctwo, może być postawiony zarzut pomocnictwa.

Zakaz odliczenia VAT

Firmanctwo może przysporzyć kłopotów nie tylko jego uczestnikom, lecz także osobom postronnym, czyli kontrahentom nieświadomym całego procederu.

REKLAMA

Jak podkreśla Szymon Karpiński, partner w Sendero Tax & Legal z Wrocławia, organy podatkowe często odmawiają podatnikom prawa do odliczenia VAT z faktur wystawionych przez podmiot firmujący działalność gospodarczą innego podmiotu. Powołują się przy tym na fakt, że faktura taka nie potwierdza dokonanej czynności, lub wskazują, iż faktura jest wystawiona przez podmiot nieuprawniony do jej wystawienia.

- Organy podatkowe mogą kwestionować prawo do odliczenia VAT i posługują się argumentem, że faktura nie dokumentuje rzeczywistej transakcji. W ich ocenie rzeczywistym dostawcą towarów (usług) jest firmowany, a to nie on figuruje na fakturze jako sprzedawca - zwraca uwagę Piotr Karwat.

Niestety, jak wskazują eksperci, stanowisko władz skarbowych znajduje potwierdzenie w wyrokach sądów administracyjnych (np. wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego, sygn. akt I FSK 1392-1393/06 oraz I FSK 347/06, wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie, sygn. akt I SA/Ol 172/06).

Nieświadomy kontrahent

Eksperci nie mają wątpliwości, że pozbawienie kontrahenta firmanta prawa do odliczenia VAT jest działaniem nieprawidłowym.

- Każdy przedsiębiorca, nawet przy zachowaniu maksymalnej staranności, może brać udział w transakcji, w której kontrahent jest osobą firmującą działanie innej osoby - tłumaczy Rafał Olesiński, adwokat w Kancelarii Prawnej Olesiński & Wspólnicy.

Jak wyjaśnia nasz rozmówca, polskie prawo określa skutki tego rodzaju transakcji i nie sposób pogodzić się z tezą, że jednym z nich jest utrata prawa do odliczenia VAT z faktury dokumentującej taką transakcję.

Nabywca towarów lub usług zafakturowanych przez firmującego nie jest w większości przypadków świadom, że jego kontrahent jest nierzetelny i praktycznie nie ma także możliwości sprawdzenia tej rzetelności.

- Skoro transakcja (która de facto zachodzi z podmiotem firmowanym) powinna podlegać VAT, to wydaje się, że pozbawienie podatnika prawa do odliczenia podatku naliczonego stoi w sprzeczności z zasadą neutralności tego podatku - mówi Szymon Karpiński.

Orzecznictwo unijne

Choć orzecznictwo sądów administracyjnych w zakresie oceny podatkowych skutków firmanctwa dla nieświadomego kontrahenta nie zawsze jest korzystne, sprawa nie jest przesądzona. Eksperci zwracają uwagę na rozbieżności w tym zakresie oraz wskazują na korzystne dla podatników orzecznictwo ETS.

- Kontrahent firmanta, o ile działał w nieświadomości procederu firmanctwa, będzie mógł się powołać na wyrok ETS m.in. w sprawie Axel Kittel/Recolta C-439/04 - podkreśla Piotr Karwat.

I choć zastrzega, że wyroki te nie dotyczyły wprawdzie firmanctwa, to Trybunał wyraził w nich ogólną tezę, że fakt dokonania sprzedaży w warunkach oszustwa podatkowego nie wpływa na prawo do odliczenia VAT przez nabywcę, który nie wiedział i nie mógł wiedzieć, że dokonuje transakcji z oszustem. Również Joanna Subzda, wskazując na orzeczenia Trybunału, uważa, że pozbawienie tego prawa podatnika, który nieświadomie był stroną transakcji stanowiącej rodzaj oszustwa podatkowego, byłoby sprzeczne ze zharmonizowanymi zasadami VAT. W jej ocenie przyznanie działającemu w dobrej wierze podatnikowi prawa do odliczania VAT z faktur związanych z firmanctwem nie powinno w praktyce uszczuplić wpływów budżetowych. Firmujący powinien rozliczyć VAT należny wynikający z faktury, mimo że nie dokonał faktycznie dostawy towarów lub usług.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Wpływ firmanctwa na odliczenie

ALEKSANDRA TARKA

aleksandra.tarka@infor.pl

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Koniec polskiego rolnictwa? Unia Europejska otwiera bramy dla taniej żywności z Ameryki Południowej

To może być początek końca polskiej wsi. Umowa z Mercosurem otwiera unijny rynek na wołowinę, drób, miód i cukier z Ameryki Południowej – tanie, masowe i nie do przebicia. Czy polskie rolnictwo czeka katastrofa?

Webinar: Objaśnienia MF w podatku u źródła. W czym w praktyce pomogą?

Podatek u źródła od lat budzi wątpliwości. Zmieniające się przepisy, niejednoznaczne interpretacje oraz ryzyko odpowiedzialności sprawiają, że każda wskazówka ze strony resortu finansów ma istotne znaczenie w codziennej praktyce. Przyjrzymy się więc najnowszym objaśnieniom MF i ocenimy, w jakim zakresie mogą one pomóc w konkretnych przypadkach.

Jak przygotować się do KSeF? Praktyczne wskazówki i odpowiedzi na trudne pytania [Szkolenie online, 10 września]

Jak przygotować się do KSeF? Pod takim tytułem odbędzie się szkolenie, na które serdecznie zapraszamy! Termin wydarzenia to 10 września 2025 roku, godz. 10:00-16:00.

KSeF i załączniki: Czy możesz dodać PDF, skan lub zdjęcie? MF wyjaśnia

Ministerstwo Finansów wyjaśnia, jak działa obsługa załączników w Krajowym Systemie e-Faktur. Sprawdź, w jakiej formie można je dołączać do KSeF, czy są obowiązkowe i co zrobić z plikami PDF lub zdjęciami.

REKLAMA

API KSeF 2.0: Nowe narzędzia od Ministerstwa Finansów. Firmy muszą już zacząć przygotowania

Resort finansów opublikował pełną dokumentację API KSeF 2.0 wraz z bibliotekami SDK i podręcznikiem dla programistów. Od 30 września 2025 r. ruszy środowisko testowe, a od 1 lutego 2026 r. KSeF stanie się obowiązkowy dla wszystkich przedsiębiorców.

Przeniesienie grupy spółek do centrum BPO: jak to zrobić skutecznie i prawidłowo

Migracja grupy kilkunastu spółek w ramach jednego projektu outsourcingu księgowo-kadrowego w ramach BPO to jedno z najbardziej złożonych przedsięwzięć w branży usług finansowo-księgowych. Wymaga to precyzyjnego planowania, koordynacji wielu zespołów oraz szczególnej uwagi na aspekty prawne, techniczne i operacyjne. Jak przygotować się do takiego procesu z perspektywy firmy przekazującej procesy oraz dostawcy usług BPO?

E-faktura w KSeF: definicja, nowy wzór FA(3) i zasady wystawiania od 2026 r.

Od 1 lutego 2026 r. wszyscy podatnicy będą wystawiać faktury ustrukturyzowane wyłącznie w nowym formacie FA(3). Sprawdź, czym jest e-faktura w KSeF, jakie zmiany wprowadza nowy wzór i z jakich bezpłatnych narzędzi można korzystać, aby prawidłowo wystawiać dokumenty.

Miliardy złotych na fikcyjnych fakturach. W pół roku fiskus wykrył oszustwa na ponad 4,1 mld zł [DANE MF]

W 6 miesięcy br. liczba wykrytych fikcyjnych faktur była o prawie 3% mniejsza niż w analogicznym okresie ubiegłego roku. Jak zaznaczają eksperci, KAS stosuje coraz skuteczniejsze cyfrowe narzędzia weryfikujące. Algorytmy z użyciem sztucznej inteligencji są dużo szybsze i dokładniejsze w wyłapywaniu oszustw niż metody tradycyjne. Jednocześnie oszuści są mniej skłonni do podejmowania ryzyka. Ostatnio wartość brutto wynikająca z fikcyjnych faktur wyniosła ponad 4,1 mld zł, a więc o przeszło 3% mniej niż rok wcześniej.

REKLAMA

Faktura handlowa nie będzie jednocześnie fakturą ustrukturyzowaną. Dodatkowe obowiązki podatników VAT

Po wejściu w życie zmian w ustawie o VAT wdrażających model obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) wielu podatników może mieć problem (i dodatkowe obowiązki) wynikające z faktu, że faktura ustrukturyzowana nie może pełnić funkcji faktury handlowej – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski. Co powinni zrobić podatnicy VAT, którzy zdecydują się na wystawianie faktur handlowych nie będących fakturami VAT?

System kaucyjny a VAT: Objaśnienia MF dotyczące rozliczeń podatników i płatników w związku z nowymi zasadami obrotu opakowaniami

Objaśnienia MF mają na celu pokazanie, jak w praktyce stosować przepisy ustawy o VAT w odniesieniu do czynności wykonywanych przez podatników i płatników uczestniczących w systemie kaucyjnym. Nowe reguły prawne wynikają z wprowadzenia obowiązku pobierania kaucji przy sprzedaży wybranych opakowań jednorazowych i wielokrotnego użytku. System ten umożliwia konsumentom zwrot opakowań lub odpadów opakowaniowych w dowolnym punkcie zbiórki, bez konieczności przedstawiania dowodu zakupu.

REKLAMA