Niepodatkowe należności budżetowe będą umorzone
REKLAMA
Projekt ustawy o finansach publicznych wprowadza nowe rozwiązanie - katalog niepodatkowych należności budżetowych, do których będzie można stosować ulgi w spłacie należności. Na rozwiązanie to czekali zarówno dłużnicy, czyli firmy i osoby fizyczne, jak również dysponenci środków publicznych, czyli ministrowie i samorządy. Dziś mają oni możliwość rozłożenia na raty, odroczenia spłaty czy umorzenia tylko należności pieniężnych, czyli opłat, grzywien i mandatów, do których nie stosuje się przepisów Ordynacji podatkowej.
Nie mogą jednak zastosować takich środków do długów niepodatkowych, co oznacza, że w tym zakresie nie mogą pomóc spółce lub osobie fizycznej. Problem polega jednak na tym, że ulgi te odnosić się będą do ograniczonego zakresu długów.
Należności budżetu
Wskazanie w projekcie nowej ustawy o finansach publicznych katalogu środków publicznych, które stanowią niepodatkowe należności budżetowe, to nowość. Chodzi o należności takie, jak: kwoty dotacji podlegające zwrotowi, należności z tytułu gwarancji i poręczeń udzielonych przez Skarb Państwa, wpłaty nadwyżek środków obrotowych samorządowych zakładów budżetowych, wpłaty nadwyżek środków finansowych agencji wykonawczych, wpłaty środków z tytułu rozliczeń realizacji programów przedakcesyjnych, należności z tytułu zwrotu płatności dokonanych w ramach programów finansowanych z udziałem środków europejskich, dochody pobierane przez jednostki budżetowe na podstawie odrębnych przepisów oraz pobrane przez samorządy dochody związane z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych. Jak wynika z projektu ustawy, nie jest to jednak katalog zamknięty.
Ulgę w spłacie niepodatkowych należności budżetowych będą mogli otrzymać dłużnicy, którymi są osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej.
Luka w prawie
Doktor Irena Ożóg z kancelarii podatkowej Ożóg i Wspólnicy zwraca uwagę, że projekt ustawy o finansach publicznych wypełnia lukę w prawie publicznym, dając możliwość racjonalnego zarządzania niepodatkowymi należnościami publicznymi.
- Wprowadzenie ulg w spłacie niepodatkowych należności jest niezmiernie potrzebne, ponieważ Ordynacja podatkowa nie ma zastosowania do bardzo wielu świadczeń, które z punktu widzenia jednostek samorządowych odgrywają dużą rolę - uważa dr Mariusz Popławski z Katedry Prawa Podatkowego Uniwersytetu w Białymstoku. Dodaje on, że brak możliwości stosowania ulg w spłacie tych świadczeń powoduje, że samorządy mają związane ręce. Widząc ogromne problemy u podmiotów, które są zobowiązane do spełnienia danych świadczeń, nie mogą im pomóc.
- A zatem proponowana zmiana w ustawie o finansach publicznych będzie ważnym instrumentem prowadzenia polityki finansowej przez samorządy - mówi dr Mariusz Popławski.
Również dr Ryszard Sowiński, ekspert podatkowy Instytutu Sobieskiego, uważa, że instytucje publiczne powinny mieć możliwość umarzania należności zarówno cywilnoprawnych, jak i publicznoprawnych, ponieważ czasami przemawia za tym interes publiczny, a ochrona interesu publicznego jest podstawowym zadaniem państwa.
- Umorzenia powinny odbywać się jednak w wyjątkowo uzasadnionych przypadkach, a procedura podejmowania decyzji powinna minimalizować ryzyko korupcji - stwierdza dr Ryszard Sowiński.
Ulga ograniczona
Z projektu ustawy o finansach publicznych wynika jednak, że ulgi będzie można udzielać w przypadkach spłaty tylko niektórych zobowiązań.
Zdaniem dr. Mariusza Popławskiego ograniczenie ulg tylko do tych należności jest nieuzasadnione.
- Moim zdaniem zasady udzielania ulg powinny mieć zastosowanie do wszystkich należności, do których nie stosuje się Ordynacji podatkowej. Taki dychotomiczny podział byłby logicznym rozwiązaniem - stwierdza, dr Mariusz Popławski.
Przesłanki umorzenia
Doktor Irena Ożóg wyjaśnia, że nowa ustawa o finansach publicznych zawiera pięć warunków umarzania niepodatkowych należności, odraczania ich spłaty lub rozkładania na raty. Ulgę w spłacie będzie można zastosować m.in., gdy osoba fizyczna umrze lub gdy zlikwidowana zostanie firma i nie będzie możliwości wyegzekwowania należności, w przypadku gdy w postępowaniu egzekucyjnym koszty będą przewyższały należność, gdy jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej ulegnie likwidacji oraz jeśli ulgę będzie uzasadniał ważny interes dłużnika lub interes publiczny.
Jak podkreśla Irena Ożóg, o ile cztery z tych warunków są obarczone niskim lub żadnym stopniem uznaniowości urzędnika, o tyle ważny interes dłużnika lub interes publiczny jako przesłanka zastosowania ulg (stosowana również w Ordynacji podatkowej) zawsze budzi emocje z uwagi na jej subiektywność.
- Definiowanie tych pojęć przyniosłoby jednak więcej szkody niż pożytku - uważa nasza rozmówczyni. Również dr Ryszard Sowiński przyznaje, że precyzyjne określenie przesłanek umorzeń jest w praktyce niemożliwe.
- Dlatego ustawodawca musiał sięgnąć do pojęć niedookreślonych i powtórzył sformułowania użyte w Ordynacji podatkowej - wyjaśnia ekspert.
POSTULUJEMY
Minister finansów powinien rozszerzyć możliwość stosowania ulg w spłacie do wszystkich niepodatkowych należności budżetowych, do których nie stosuje się przepisów Ordynacji podatkowej
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Procedura udzielania ulg
Łukasz Zalewski
lukasz.zalewski@infor.pl
REKLAMA
- Czytaj artykuły
- Rozwiązuj testy
- Zdobądź certyfikat