Jeżeli spółka nie była w stanie, zarachować kosztów w tym roku podatkowym, którego dotyczyły, wówczas dane wydatki powinny zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w miesiącu ich poniesienia. - Postanowienie naczelnika Podkarpackiego Urzędu Skarbowego z dnia 26 czerwca 2006 r., nr PUS.I/423/33/06
JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĄŁ URZĄD
Podatnik w toku działalności ponosi koszty dotyczące jednego roku podatkowego, na które faktury (wraz z informacją o wysokości tych kosztów) otrzymuje już w następnym roku podatkowym. Najczęściej faktury te dotyczą zużycia energii elektrycznej, energii cieplnej itp. Czy koszty te, otrzymane w roku następnym, po zamknięciu ksiąg rachunkowych i po złożeniu zeznania CIT-8, a przed zatwierdzeniem sprawozdania finansowego, stanowią koszt uzyskania przychodu roku następnego?
ODPOWIEDŹ URZĘDU
W sytuacji, gdy spółka nie była w stanie, z przyczyn niezależnych od siebie, zarachować kosztów w tym roku podatkowym, którego koszty te dotyczyły – z uwagi na fakt, że dokument kosztowy otrzymała już po zamknięciu ksiąg rachunkowych, które umożliwiło jednostce złożenie zeznania CIT-8 za dany rok podatkowy – wówczas koszty te powinny zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w miesiącu poniesienia tych kosztów. Zgodnie bowiem z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 54, poz. 654 z późn. zm.; dalej ustawa o CIT) kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT. Warunkiem uznania wydatku za koszt uzyskania przychodu jest istnienie między nim a osiągnięciem przychodu związku przyczynowo-skutkowego, czyli wykazanie, że poniesienie wydatku ma wpływ na powstanie lub zwiększenie przychodu.
W myśl art. 15 ust. 4 ustawy o CIT koszty uzyskania przychodu są potrącalne tylko w tym roku podatkowym, którego dotyczą, tj. są potrącalne także koszty uzyskania poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy, lecz dotyczące przychodów roku podatkowego oraz określone co do rodzaju i kwoty koszty, które zostały zarachowane, chociaż ich jeszcze nie poniesiono, jeżeli odnoszą się do przychodów danego roku podatkowego, chyba że ich zarachowanie nie było możliwe, w tym przypadku są one potrącane w roku, w którym zostały poniesione. Natomiast jeżeli wydatki mają charakter ogólny niezwiązany z konkretnym przychodem podatnika – zalicza się je do kosztów podatkowych w dacie ich poniesienia.
Wyjątkiem od zasady potrącalności kosztów w roku podatkowym, którego dotyczą, jest zdarzenie, w którym zarachowanie kosztu w danym roku było niemożliwe, np. gdy podatnik otrzymał rachunek dotyczący danego roku podatkowego z opóźnieniem – po zamknięciu ksiąg rachunkowych i złożeniu zeznania CIT-8, wówczas koszt ten potrąca się w roku, w którym został faktycznie poniesiony. Brak możliwości zarachowania kosztów oznacza, że podatnik z przyczyn całkowicie niezależnych od niego nie był w stanie zarachować kosztów w tym roku podatkowym, którego dotyczyły, tzn. gdy koszt nie był jeszcze znany co do rodzaju i kwoty; brak było dokumentów (faktur) pozwalających obliczyć, zaksięgować i zaliczyć ten koszt do danego roku podatkowego.
Stosownie do art. 9 ustawy o CIT podatnicy są zobowiązani do prowadzenia ewidencji rachunkowej, zgodnie z odrębnymi przepisami, w sposób zapewniający ustalenie wysokości dochodu (straty), podstawy opodatkowania i należnego podatku – obowiązki w zakresie prowadzenia ewidencji rachunkowej określa ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 76, poz. 694 z późn. zm.). Zasady rachunkowości nie zawsze pokrywają się z przepisami ustawy podatkowej, dlatego też przy ustalaniu dochodu (straty) do opodatkowania należy kierować się tylko i wyłącznie przepisami ustawy podatkowej. Przepisy ustawy o rachunkowości nie są podatkotwórcze, określają jedynie sposób prowadzenia ksiąg rachunkowych i nie rozstrzygają o tym, co jest, a co nie jest kosztem w świetle ustawy podatkowej. Zgodnie z art. 12 ust. 5 ustawy o rachunkowości zamknięcie ksiąg rachunkowych polega na nieodwracalnym wyłączeniu możliwości dokonania zapisów księgowych w zbiorach tworzących zamknięte księgi rachunkowe, a więc wszelkie operacje gospodarcze, które mają miejsce po tym dniu, nie są możliwe do zaewidencjonowania.
