REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zakres kontroli ZUS i ewentualne konsekwencje

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
MDDP Outsourcing
Nowoczesny outsourcing księgowości, kadr i płac
Zakres kontroli ZUS i ewentualne konsekwencje
Zakres kontroli ZUS i ewentualne konsekwencje

REKLAMA

REKLAMA

Każdy przedsiębiorca, który zatrudnia przynajmniej jedną osobę (w tym również samego siebie) może spodziewać się zapowiedzianej kontroli z ZUS. Jej celem jest sprawdzenie m.in. uiszczanych składek, rozliczanych świadczeń oraz poprawności dokumentacji związanej ze zwolnieniami lekarskimi.

Można przyjąć, że każdy kto prowadzi działalność gospodarczą powinien znać przepisy dotyczące zatrudniania oraz wymogów stawianych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Znajomość i stosowanie właściwych zapisów ustaw nie oznacza jednak zwolnienia z możliwej inspekcji ze strony Zakładu. Na co należy się nastawić, po zapowiedzi takiej wizyty?

REKLAMA

Autopromocja

Kontrola ZUS i jej zakres

Głównym celem inspekcji ze strony kontrolera będzie z pewnością ocena rzetelności oraz terminowego wywiązywania się przez płatnika z obowiązków dotyczących opłacania składek. To przede wszystkim w tym zakresie przedsiębiorca powinien przedstawić niezbędną dokumentację.

Pełen zakres kontroli określony został w art. 86 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (ustawa s.u.s) zwanej także ustawą systemową. Wskazuje on, iż zakres kontroli może dotyczyć m.in.:

  • poprawności zgłaszania do ubezpieczeń społecznych,
  • prawidłowego obliczania, potrącania i opłacania składek do których pobierania zobowiązany jest Zakład Ubezpieczeń Społecznych,
  • weryfikacji świadczeń z ubezpieczeń społecznych i wypłacanie tych świadczeń oraz dokonywanie rozliczeń z tego tytułu,
  • terminowości opracowywania wniosków o świadczenia emerytalne i rentowe,
  • wystawianych zaświadczeń lub zgłaszanie danych dla celów ubezpieczeń społecznych,
  • dokonywania oględzin składników majątku płatników składek zalegających z opłatą należności z tytułu składek.

Warto jednak pamiętać, że wykaz czynności kontrolnych jest otwarty. W ramach kontroli przedstawiciel ZUS może zweryfikować także:

  • wysokość wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, zarówno w zakresie zgodności z prawem, jak i zasadami współżycia społecznego,
  • ważność umowy o pracę (np. badanie czy nie jest pozorna) i w konsekwencji odmowa objęcia obowiązkiem ubezpieczeń społecznych danego pracownika,
  • rodzaju umowy, poprzez przyjęcie, że w rzeczywistości była to inna umowa (np. umowa o dzieło może zostać przez ZUS zaklasyfikowana jako umowa o pracę i w konsekwencji objęcie danego pracownika ubezpieczeniem społecznym),
  • czy świadczenia finansowane z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych zostały w rzeczywistości z niego sfinansowane.

Dokładny zakres kontroli pracodawca pozna odpowiednio wcześnie w otrzymanym upoważnieniu ZUS do przeprowadzenia kontroli.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Polecamy: Monitor prawa pracy i ubezpieczeń

Serwis Kadry

Obowiązki płatnika

Podczas wizyty kontrolnej płatnik składek ma obowiązek:

  • udostępnić wszelkie księgi, dokumenty i inne nośniki informacji związane z zakresem kontroli (książkę kontroli, upoważnienia, protokoły kontroli, pozostałą dokumentację),
  • udostępnić do oględzin składniki majątku,
  • sporządzić i wydać kopie dokumentów związanych z zakresem kontroli,
  • zapewnić niezbędne warunki do przeprowadzenia czynności kontrolnych,
  • udzielać wyjaśnień,
  • przedstawić tłumaczenia dokumentacji sporządzonej w języku obcym na język polski.

Jak kończy się kontrola?

Potwierdzeniem zakończenia czynności kontrolnych jest protokół, który płatnik składek otrzyma. W sytuacji gdy protokół ten dostarczany jest drogą pocztową, datę zakończenia kontroli wyznacza stempel pocztowy. Warto pamiętać, że protokół powinien stanowić dokładne odzwierciedlenie przebiegu wizyty kontrolnej. Winien się z nim znaleźć opis stanu faktycznego oraz ewentualne naruszenia, wraz ze wskazaniem przepisów których dotyczą.

REKLAMA

Choć od protokołu nie można się odwołać, to jednak podatnik (zgodnie z pouczeniem zawartym w protokole) ma prawdo do złożenia pisemnego zastrzeżenia odnośnie ustaleń dokonanych w trakcie kontroli. Ma złożenie takiego zastrzeżenia płatnik ma 14 dni. Inspektor z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych zobowiązany jest rozpatrzyć zgłoszenie, a także podjąć czynności wyjaśniające.  

Jeśli zgłoszone przez płatnika uwagi nie zostaną uwzględnione, lub uwzględnione jedynie częściowo, a płatnik wciąż nie zgadza się z ustaleniami (tym samym nie widzi podstaw do sporządzenia dokumentów korygujących), Zakład wyda wówczas decyzję, dotyczącą spornych kwestii, ustalającą podleganie ubezpieczeniom, właściwą (zdaniem ZUS) podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne lub prawidłowe wysokości rozliczonych przez płatnika świadczeń.

Od tej decyzji przysługuje płatnikowi środek odwoławczy w postaci odwołania do sądu w terminie jednego miesiąca od doręczenia odpisu decyzji . Powinno być ono wniesione pisemnie do jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub protokołu sporządzonego przez tę jednostkę. Jeśli argumenty płatnika okażą się zasadne, ZUS może złożyć samokrytykę i wtedy sprawie nie nadaje się dalszego biegu. W takim wypadku ZUS zmienia lub uchyla decyzję niezwłocznie, nie później niż w terminie 30 dni od dnia wniesienia odwołania.

Jeżeli ZUS dalej pozostaje przy swojej decyzji, wówczas dokumenty w tej sprawie oraz zgłaszane odwołanie płatnika (wraz ze wskazanymi dowodami) zostaną przekazane do sądu. Informacja o przysługujących środkach odwoławczych także musi się znaleźć w decyzji. Jeśli płatnik ze tych środków nie skorzysta, po upływie miesiąca przewidzianego na złożenie odwołania, decyzja Zakładu staje się prawomocna.

Sylwia Paradowska, Ekspert ds. kadr i płac w MDDP Outsourcing

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Zmiany w zamówieniach publicznych od 2026 r. Wyższy próg stosowania Prawa zamówień publicznych i jego skutki dla zamawiających i wykonawców

W ostatnich dniach maja br Rada Ministrów przedłożyła Sejmowi projekt ustawy deregulacyjnej (druk nr 1303 z dnia 27 maja 2025 r.), który przewiduje m.in. podwyższenie minimalnego progu stosowania ustawy Prawo zamówień publicznych (Pzp) oraz ustawy o umowie koncesji z dnia 21 października 2016 r. z obecnych 130 000 zł netto do 170 000 zł netto. Planowana do wejścia w życie 1 stycznia 2026 r. zmiana ma charakter systemowy i wpisuje się w szerszy trend upraszczania procedur oraz dostosowywania ich do aktualnych realiów gospodarczych.

KSeF 2026: będzie problem z udostępnieniem faktury ustrukturyzowanej kontrahentowi. Prof. Modzelewski: Większość nabywców nie będzie tym zainteresowana

W 2026 roku większość kontrahentów nie będzie zainteresowanych tzw. „udostępnieniem” faktur ustrukturyzowanych – jedną z dwóch form przekazania tych faktur w obowiązkowym modelu Krajowego Systemu e-Faktur. Oczekiwać będą wystawienia innych dokumentów, które uznają za wywołujące skutki cywilnoprawne. Wystawcy prawdopodobnie wprowadzą odrębny dokument handlowy, który z istoty nie będzie fakturą ustrukturyzowaną. Może on być wystawiony zarówno przed jak i po wystawieniu tej faktury ustrukturyzowanej - pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

Najbardziej poważane zawody w Polsce [ranking 2025]. Księgowy pnie się w górę, sędzia spada, strażak cały czas nr 1

Agencja badawcza SW Research w 2025 roku kolejny raz zapytała Polaków o to, jakim poważaniem darzą przedstawicieli różnych zawodów. W tegorocznym zestawieniu pojawiło się aż 51 kategorii zawodowych, wśród których znalazło się 12 debiutanckich zawodów. Księgowy awansował w 2025 r. o 3 miejsca w porównaniu z ubiegłym rokiem – aktualnie zajmuje 22 miejsce na 51 profesji. SW Research odnotował ten awans jako jeden z trzech najbardziej znaczących. Skąd ta zmiana?

TSUE: Rekompensaty JST dla spółek komunalnych nie podlegają VAT, jeśli nie wpływają na cenę usługi

Najnowszy wyrok TSUE z 8 maja 2025 r. (sygn. C-615/23), potwierdził stanowisko zaprezentowane przez Rzeczniczkę Generalną w opinii z 13 lutego 2025 r. Zgodnie ze wspomnianym stanowiskiem rekompensaty jakie będą wypłacane przez jednostki samorządu terytorialnego spółkom komunalnym w związku z realizacją publicznych usług transportowych nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, tak długo jak nie będą miały bezpośredniego wpływu na cenę usługi. O ile sam wyrok dotyczył usług transportowych to może mieć w przyszłości przełożenie również na inne obszary działalności.

REKLAMA

Kapitał zakładowy w spółce z o.o. w 2025 r. okiem adwokata - praktyka. Wymogi prawne, pułapki, podatki, księgowość, odpowiedzialność zarządu i wspólników

Wyobraź sobie, że chcesz wystartować z nową firmą albo przekształcić jednoosobową działalność w spółkę z o.o. Formalności nie brakuje, ale jedna kwestia wraca jak bumerang: kapitał zakładowy. To pierwszy, obowiązkowy „wkład własny”, bez którego sąd nie zarejestruje spółki. Jego ustawowe minimum – 5 000 zł – może wydawać się symboliczne, jednak od sposobu, w jaki je wnosisz i później „pilnujesz”, zależy wiarygodność Twojej firmy, a czasem nawet osobista odpowiedzialność zarządu. Poniżej znajdziesz najświeższe przepisy, praktyczne podpowiedzi i pułapki, na które trzeba uważać od pierwszego przelewu aż po ewentualne obniżenie kapitału lata później.

Jaka najniższa krajowa pensja i minimalna stawka godzinowa w 2026 roku? Związki zawodowe chcą co najmniej 5015 zł brutto. Rząd proponuje ponad 200 zł mniej

W dniu 12 czerwca 2025 r. Rada Ministrów przyjęła propozycję wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz minimalnej stawki godzinowej w 2026 r.

Sejm przyjął ważną zmianę dla przedsiębiorców – korekta deklaracji podatkowej po kontroli celno-skarbowej coraz bliżej

W środę, 11 czerwca 2025 roku, Sejm zdecydował o skierowaniu do trzeciego czytania projektu nowelizacji ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej oraz ustawy o VAT. To istotna zmiana dla przedsiębiorców – umożliwia bowiem korektę deklaracji podatkowej po zakończeniu kontroli celno-skarbowej.

Nowelizacja ustawy o VAT: możliwe podniesienie limitu zwolnienia z 200 tys. zł do nawet 300 tys. zł

Trwają prace nad ustawą, która może przynieść realne ulgi podatkowe najmniejszym przedsiębiorcom. Ostateczna decyzja – czy limit zwolnienia z VAT wyniesie 240 tys. zł, czy aż 300 tys. zł – zależy od dalszych prac sejmowych komisji.

REKLAMA

Nowe ułatwienia dla przedsiębiorców: dane z wykazu VAT dostępne na biznes.gov.pl od 1 października 2025 r.

Jest projekt ustawy, który zakłada wprowadzenie nowych regulacji umożliwiających przedsiębiorcom łatwiejszy dostęp do wykazu podatników VAT za pośrednictwem portalu biznes.gov.pl. Zmiany mają uprościć weryfikację kontrahentów, zwiększyć bezpieczeństwo obrotu gospodarczego i ograniczyć formalności papierowe.

Kupujesz rzeczy przez internet? Za te towary musisz zapłacić podatek w ciągu 14 dni

Polacy chętnie kupują różne rzeczy przez internet, ale nie wiedzą, że niektóre transakcje rządzą się swoimi prawami. Fiskus ma coraz więcej możliwości, żeby sprawdzić, kto nie zapłacił podatku PCC. Monika Piątkowska, doradca podatkowy w e-pity.pl i fillup.pl, wyjaśnia, kiedy zachować szczególną czujność i jak uniknąć ewentualnych problemów ze skarbówką.

REKLAMA