REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kto powinien zwrócić wypłacony bezpodstawnie składnik wynagrodzenia

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Marek Rotkiewicz
Prawnik specjalizujący się w prawie pracy. Autor i współautor około 60 książek z tego zakresu, w tym kilku komentarzy oraz autor ponad 4000 artykułów. Wykładowca na licznych szkoleniach (przeprowadzonych ponad 6000 godzin szkoleniowych).
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Pracownik zatrudniony na stanowisku st. specjalisty ds. rozliczeń finansowych, sporządzający listy płac, pomyłkowo wpisał w komputerowym programie kadrowym dwukrotnie jedno z miejsc zatrudnienia pracowników zatrudnionych na umowę o pracę. I tak, począwszy od 1 stycznia 2003 r. naliczany był błędnie dodatek stażowy. Błąd został zauważony dopiero niedawno. Kto powinien zwrócić nadpłaconą kwotę i za jaki okres? Czy ma to być pracownik, któremu naliczono nieprawidłowo dodatek stażowy, czy osoba, która popełniła błąd?

RADA

REKLAMA

REKLAMA

W przedstawionej sytuacji znajdują zastosowanie przepisy o bezpodstawnym wzbogaceniu. Zakres żądania zwrotu nadwyżki od osoby, której dodatkowy składnik wynagrodzenia był wypłacany, będzie uzależniony od tego, czy pracownik mógł zdawać sobie sprawę z tego, że otrzymuje nienależne świadczenie.

UZASADNIENIE

W każdym przypadku wypłaty większej niż należna pracodawca może domagać się od pracownika zwrotu dokonanej nadpłaty. Jeżeli jednak pracownik działał w dobrej wierze (nie miał świadomości, że otrzymuje większą kwotę, niż powinien, a naliczenie i wypłata wynagrodzenia zostały dokonane przez osobę zajmującą się tym zawodowo), pracodawca może domagać się jedynie nienależnej kwoty, i to pod warunkiem, że pracownik ją jeszcze posiada.

REKLAMA

Generalnie Kodeks cywilny wskazuje, że ten, kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe - do zwrotu jej wartości (art. 405 k.c.). Otrzymanie wyższego wynagrodzenia, niż wynikające z postanowień łączącego strony stosunku pracy, oczywiście wypełnia te przesłanki. Nie obejmuje to jednak prawa do żądania odsetek od tej kwoty ani tym bardziej pokrycia szkody.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

W sytuacji gdy pracownik nie ma już tych środków (nadpłaty), obowiązek ich zwrotu wygasa, chyba że wyzbywając się korzyści lub zużywając ją, pracownik powinien liczyć się z obowiązkiem zwrotu.

Szczególne znaczenie w tym kontekście ma występowanie po stronie pracownika dobrej lub złej wiary w odniesieniu do wypłaconej sumy, czyli istnienia wiedzy, że wynagrodzenie nie przysługiwało mu w wypłaconej wysokości w chwili, gdy je otrzymał. W niektórych przypadkach (zwłaszcza przy występowaniu zmiennych składników wynagrodzenia, niezdolności do pracy itp.) pracownik wcale nie musi być w stanie dokładnie określić, czy otrzymana kwota jest prawidłowa. Będzie tak zwłaszcza wtedy, gdy naliczenia wynagrodzenia dokonuje osoba zawodowo zajmująca się płacami firmy. Podkreślił to Sąd Najwyższy w wyroku z 7 sierpnia 2001 r. (sygn. akt I PKN 408/00; OSNP 2003/13/305), stwierdzając, że:

pracownik ma prawo uważać, że świadczenie wypłacane przez pracodawcę posługującego się wyspecjalizowanymi służbami jest spełniane zasadnie i zgodnie z prawem, a więc nie musi liczyć się z obowiązkiem jego zwrotu.

W opisanej sytuacji trudno więc obciążać pracownika obowiązkiem zwrotu wypłaconej dodatkowo kwoty, chyba że mógł przypuszczać, iż została błędnie naliczona.

Dodatek stażowy naliczany jest w momencie osiągnięcia określonego stażu pracy. Pracownik powinien wiedzieć, ile przepracował, jednak w wielu sytuacjach „granicznych” nie jest to proste - pracownicy opierają się w tej kwestii na kompetencjach służb kadrowo-księgowych, zwłaszcza wtedy, gdy historia zawodowa danej osoby była złożona, występowały przerwy w zatrudnieniu, inne okresy niż zatrudnienie wliczane do okresu uprawniającego do dodatku, „podwójne” zatrudnienie w tym samym okresie itp.

Pracownik, który wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków pracowniczych ze swej winy wyrządził pracodawcy szkodę, ponosi odpowiedzialność materialną (art. 114 k.p.). Granice tej odpowiedzialności wyznacza rzeczywista strata poniesiona przez pracodawcę.

Przy dochodzeniu odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną pracodawcy przez pracownika należy:

• udowodnić umyślne działanie pracownika,

• wykazać szkodę po stronie pracodawcy,

• wykazać związek pomiędzy działaniem pracownika a powstałą szkodą.

Taką odpowiedzialność będzie ponosić pracownik płac, który przyczynił się do powstania tej sytuacji. Jego działanie wypełnia znamiona działania zawinionego - pamiętajmy, że wina nie obejmuje tylko winy umyślnej, ale również winę nieumyślną. W przedstawionej sytuacji jak najbardziej mamy do czynienia z tym właśnie rodzajem winy.

Odszkodowanie ustala się w wysokości wyrządzonej szkody, jednak nie może ono przewyższać kwoty trzymiesięcznego wynagrodzenia przysługującego pracownikowi w dniu wyrządzenia szkody (jeżeli pracownik wyrządziłby szkodę umyślnie, byłby zobowiązany do jej naprawienia w pełnej wysokości).

Tak więc w opisanej sytuacji zakres żądania zwrotu wypłaconej nadwyżki wynagrodzenia będzie uzależniony od tego, czy pracownik mógł zdawać sobie sprawę, że otrzymuje nienależne świadczenie.

• art. 405-409 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. Nr 16, poz. 93; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 82, poz. 557

• art. 114-122 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy - j.t. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 181, poz. 1288

Marek Rotkiewicz

właściciel biura doradztwa prawno-kadrowego

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Monitor Księgowego

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Samochód osobowy w firmie - zmiany w limitach od 1 stycznia 2026 r. Co z samochodami zakupionymi do końca 2025 roku?

Zmiany w prawie podatkowym potrafią zaskakiwać. Szczególnie wtedy, gdy istotne przepisy wprowadzane są niejako „tylnymi drzwiami”. Tym razem mamy do czynienia z modyfikacją, która znacząco wpłynie na sposób rozliczania kosztów związanych z nabyciem samochodów osobowych.

Rezerwa finansowa w firmie to nie luksus - to konieczność. Jak wyliczyć i budować rezerwę na nagłe sytuacje

Wielu właścicieli firm mówi: „Nie mam z czego odkładać, wszystko idzie na bieżące wydatki.” Inni: „Jak będą wolne środki, to coś odłożę.” Problem w tym, że te wolne środki rzadko kiedy się pojawiają. Albo jeśli już są – szybko znikają. A potem przychodzi miesiąc bez wpłat od klientów, niespodziewany wydatek albo gorszy sezon. I nagle z dnia na dzień zaczyna brakować nie tylko pieniędzy, ale też spokoju, decyzyjności, kontroli. To nie pech. To brak bufora.

100 dni do KSeF – co zmieni się od lutego 2026 roku?

Od 1 lutego 2026 r. duże firmy będą wystawiać wyłącznie e‑faktury w KSeF, a wszyscy podatnicy będą je odbierać elektronicznie. Od kwietnia obowiązek rozszerzy się na pozostałych przedsiębiorców, wprowadzając jednolity, ustandaryzowany obieg faktur i koniec papierowych dokumentów.

Skarbówka potwierdza: darowizny od rodzeństwa zwolnione z podatku nawet przy wspólności majątkowej

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej potwierdził, że darowizny pieniężne od rodzeństwa są zwolnione z podatku, nawet jeśli darczyńcy mają wspólność majątkową. Kluczowe jest jedynie terminowe zgłoszenie darowizny i udokumentowanie przelewu. To dobra wiadomość dla wszystkich, którzy otrzymują wsparcie finansowe od bliskich.

REKLAMA

Nowa opłata cukrowa uderzy w małe firmy? Minister ostrzega przed katastrofą dla MŚP

Minister Agnieszka Majewska, Rzecznik MŚP, ostrzega przed skutkami nowelizacji „podatku cukrowego”. Zwraca uwagę, że projekt zmian w ustawie o zdrowiu publicznym przygotowany przez Ministerstwo Finansów może nadmiernie obciążyć najmniejsze firmy. Nowe przepisy dotyczące opłaty cukrowej mają – wbrew intencjom resortu – rozszerzyć obowiązki sprawozdawcze i podatkowe także na mikro i małych przedsiębiorców.

Najważniejsze zmiany przepisów dla firm 2025/2026. Jakie nowe obowiązki i wyzwania dla biznesu?

Trzeci kwartał 2025 roku przyniósł przedsiębiorcom aż 13 istotnych zmian regulacyjnych. Powszechne oburzenie przedsiębiorców wzbudza jednak krótsze od obiecywanego 6-miesięcznego vacatio legis. Z jednej strony postępuje cyfryzacja i deregulacja procesów, z drugiej – rosną obciążenia fiskalne i kontrolne. Z najnowszego Barometru TMF Group obejmującego trzeci kwartał 2025 roku wynika, że równowaga między ułatwieniami a restrykcjami została zachwiana kosztem zmian wymagających dla prowadzenia biznesu.

Jak uwierzytelnić się w KSeF? Pieczęć elektroniczna to jedna z metod - zgłoszenie w ZAW-FA, API KSeF 2.0 lub przy użyciu Aplikacji Podatnika KSeF

Aby korzystać z Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF), nie trzeba zakładać konta, ale konieczne jest potwierdzenie tożsamości i uprawnień. Jednym z bezpiecznych sposobów uwierzytelnienia – szczególnie dla spółek i innych podmiotów niebędących osobami fizycznymi – jest kwalifikowana pieczęć elektroniczna. Sprawdź, jak działa i jak jej użyć w KSeF.

Faktury korygujące w KSeF: Jak powinny być wystawiane od lutego 2026 roku?

Pytanie dotyczy zawartości pliku xml, za pomocą którego będzie wczytywana do KSeF faktura korygująca. Czy w związku ze zmianą struktury logicznej FA(3) w przypadku faktur korygujących podstawę opodatkowania i podatek będzie niezbędne zawarcie w pliku xml wartości „przed korektą” i „po korekcie”? Jeżeli będzie możliwy import na podstawie samej różnicy faktury korygującej (co wynikałoby z zamieszczonego na stronie MF pliku FA_3_Przykład_3 (Przykładowe pliki dla struktury logicznej e-Faktury FA(3)), to czy ta możliwość obejmuje fakturę korygującą do faktury pierwotnej już wcześniej skorygowanej (ponowną korektę)?

REKLAMA

Rezygnacja członka zarządu w spółce z o.o. – jak to zrobić prawidłowo (zasady, dokumentacja, odpowiedzialność)

W realiach obrotu gospodarczego zdarzają się sytuacje, w których członek zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością decyduje się na złożenie rezygnacji z pełnionej funkcji. Powody mogą być różne – osobiste, zdrowotne, biznesowe czy organizacyjne – ale decyzja ta zawsze powinna być świadoma i przemyślana, zwłaszcza z perspektywy konsekwencji prawnych i finansowych.

Nieujawnione operacje gospodarcze – jak uniknąć sankcyjnego opodatkowania CIT

Od kilku lat coraz więcej spółek korzysta z możliwości opodatkowania tzw. ryczałtem od dochodów spółek. To sposób opodatkowania dochodów spółki, który może przynieść realne korzyści podatkowe. Jednak korzystanie z estońskiego CIT-u wiąże się również z określonymi obowiązkami – szczególnie w zakresie prawidłowego ujmowania operacji gospodarczych w księgach rachunkowych. W tym artykule wyjaśnimy, czym są nieujawnione operacje gospodarcze i kiedy mogą prowadzić do powstania dodatkowego zobowiązania podatkowego.

REKLAMA