REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kto powinien zwrócić wypłacony bezpodstawnie składnik wynagrodzenia

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Marek Rotkiewicz
Prawnik specjalizujący się w prawie pracy. Autor i współautor około 60 książek z tego zakresu, w tym kilku komentarzy oraz autor ponad 4000 artykułów. Wykładowca na licznych szkoleniach (przeprowadzonych ponad 6000 godzin szkoleniowych).
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Pracownik zatrudniony na stanowisku st. specjalisty ds. rozliczeń finansowych, sporządzający listy płac, pomyłkowo wpisał w komputerowym programie kadrowym dwukrotnie jedno z miejsc zatrudnienia pracowników zatrudnionych na umowę o pracę. I tak, począwszy od 1 stycznia 2003 r. naliczany był błędnie dodatek stażowy. Błąd został zauważony dopiero niedawno. Kto powinien zwrócić nadpłaconą kwotę i za jaki okres? Czy ma to być pracownik, któremu naliczono nieprawidłowo dodatek stażowy, czy osoba, która popełniła błąd?

RADA

REKLAMA

REKLAMA

W przedstawionej sytuacji znajdują zastosowanie przepisy o bezpodstawnym wzbogaceniu. Zakres żądania zwrotu nadwyżki od osoby, której dodatkowy składnik wynagrodzenia był wypłacany, będzie uzależniony od tego, czy pracownik mógł zdawać sobie sprawę z tego, że otrzymuje nienależne świadczenie.

UZASADNIENIE

W każdym przypadku wypłaty większej niż należna pracodawca może domagać się od pracownika zwrotu dokonanej nadpłaty. Jeżeli jednak pracownik działał w dobrej wierze (nie miał świadomości, że otrzymuje większą kwotę, niż powinien, a naliczenie i wypłata wynagrodzenia zostały dokonane przez osobę zajmującą się tym zawodowo), pracodawca może domagać się jedynie nienależnej kwoty, i to pod warunkiem, że pracownik ją jeszcze posiada.

REKLAMA

Generalnie Kodeks cywilny wskazuje, że ten, kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe - do zwrotu jej wartości (art. 405 k.c.). Otrzymanie wyższego wynagrodzenia, niż wynikające z postanowień łączącego strony stosunku pracy, oczywiście wypełnia te przesłanki. Nie obejmuje to jednak prawa do żądania odsetek od tej kwoty ani tym bardziej pokrycia szkody.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

W sytuacji gdy pracownik nie ma już tych środków (nadpłaty), obowiązek ich zwrotu wygasa, chyba że wyzbywając się korzyści lub zużywając ją, pracownik powinien liczyć się z obowiązkiem zwrotu.

Szczególne znaczenie w tym kontekście ma występowanie po stronie pracownika dobrej lub złej wiary w odniesieniu do wypłaconej sumy, czyli istnienia wiedzy, że wynagrodzenie nie przysługiwało mu w wypłaconej wysokości w chwili, gdy je otrzymał. W niektórych przypadkach (zwłaszcza przy występowaniu zmiennych składników wynagrodzenia, niezdolności do pracy itp.) pracownik wcale nie musi być w stanie dokładnie określić, czy otrzymana kwota jest prawidłowa. Będzie tak zwłaszcza wtedy, gdy naliczenia wynagrodzenia dokonuje osoba zawodowo zajmująca się płacami firmy. Podkreślił to Sąd Najwyższy w wyroku z 7 sierpnia 2001 r. (sygn. akt I PKN 408/00; OSNP 2003/13/305), stwierdzając, że:

pracownik ma prawo uważać, że świadczenie wypłacane przez pracodawcę posługującego się wyspecjalizowanymi służbami jest spełniane zasadnie i zgodnie z prawem, a więc nie musi liczyć się z obowiązkiem jego zwrotu.

W opisanej sytuacji trudno więc obciążać pracownika obowiązkiem zwrotu wypłaconej dodatkowo kwoty, chyba że mógł przypuszczać, iż została błędnie naliczona.

Dodatek stażowy naliczany jest w momencie osiągnięcia określonego stażu pracy. Pracownik powinien wiedzieć, ile przepracował, jednak w wielu sytuacjach „granicznych” nie jest to proste - pracownicy opierają się w tej kwestii na kompetencjach służb kadrowo-księgowych, zwłaszcza wtedy, gdy historia zawodowa danej osoby była złożona, występowały przerwy w zatrudnieniu, inne okresy niż zatrudnienie wliczane do okresu uprawniającego do dodatku, „podwójne” zatrudnienie w tym samym okresie itp.

Pracownik, który wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków pracowniczych ze swej winy wyrządził pracodawcy szkodę, ponosi odpowiedzialność materialną (art. 114 k.p.). Granice tej odpowiedzialności wyznacza rzeczywista strata poniesiona przez pracodawcę.

Przy dochodzeniu odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną pracodawcy przez pracownika należy:

• udowodnić umyślne działanie pracownika,

• wykazać szkodę po stronie pracodawcy,

• wykazać związek pomiędzy działaniem pracownika a powstałą szkodą.

Taką odpowiedzialność będzie ponosić pracownik płac, który przyczynił się do powstania tej sytuacji. Jego działanie wypełnia znamiona działania zawinionego - pamiętajmy, że wina nie obejmuje tylko winy umyślnej, ale również winę nieumyślną. W przedstawionej sytuacji jak najbardziej mamy do czynienia z tym właśnie rodzajem winy.

Odszkodowanie ustala się w wysokości wyrządzonej szkody, jednak nie może ono przewyższać kwoty trzymiesięcznego wynagrodzenia przysługującego pracownikowi w dniu wyrządzenia szkody (jeżeli pracownik wyrządziłby szkodę umyślnie, byłby zobowiązany do jej naprawienia w pełnej wysokości).

Tak więc w opisanej sytuacji zakres żądania zwrotu wypłaconej nadwyżki wynagrodzenia będzie uzależniony od tego, czy pracownik mógł zdawać sobie sprawę, że otrzymuje nienależne świadczenie.

• art. 405-409 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. Nr 16, poz. 93; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 82, poz. 557

• art. 114-122 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy - j.t. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 181, poz. 1288

Marek Rotkiewicz

właściciel biura doradztwa prawno-kadrowego

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Monitor Księgowego

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Fakturowanie w KSeF w 2026 roku. Wyjaśnienia Ministerstwa Finansów

Wydział Prasowy Biura Komunikacji i Promocji Ministerstwa Finansów przesłało do naszej redakcji wyjaśnienia do artykułu "KSeF 2026. Jak dokumentować transakcje od 1 lutego? Prof. Modzelewski: Podstawą rozliczeń będzie dokument handlowy (nota obciążeniowa, faktura handlowa)" z prośbą o sprostowanie. Publikujemy poniżej w całości wyjaśnienia Ministerstwa.

Zmiany w ustawie o doradztwie podatkowym od 2026 roku: doprecyzowanie kompetencji i strój urzędowy doradców podatkowych, nowości w egzaminach

W dniu 9 września 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy zmieniającej ustawę o doradztwie podatkowym oraz ustawę – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Przepisy dotyczące doradztwa podatkowego zostają dostosowane do współczesnych realiów prawnych, technologicznych i rynkowych. Nowe rozwiązania mają poprawić funkcjonowanie samorządu zawodowego doradców podatkowych.

Zasady korzystania z KSeF od lutego 2026 r. – uprawnienia, uwierzytelnianie, faktury, wymogi techniczne. Co i jak ureguluje nowe rozporządzenie Ministra Finansów i Gospodarki?

Dla polskich podatników VAT od 1 lutego 2026 r. (dla większości od 1 kwietnia 2026 r.) rozpocznie się zupełnie nowy rozdział. Zasadniczej zmianie ulegną zasady fakturowania, które będzie obowiązkowo przebiegało w ramach Krajowego Systemu e-Faktur (KSef). Jednym z kluczowych aktów prawnych dotyczących obowiązkowego KSeF ma być rozporządzenie Ministra Finansów i Gospodarki w sprawie korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur. Najnowszy projekt tego rozporządzenia (datowany na 26 sierpnia 2025 r.), przechodzi aktualnie fazy konsultacji publicznych, uzgodnień międzyresortowych i opiniowania. Oczywiście w toku rządowej procedury legislacyjnej projekt może ulec pewnym zmianom ale na pewno nie będą to zmiany zasadnicze. Jest to bowiem już kolejny projekt tego rozporządzenia (prace nad nim zaczęły się w Ministerstwie Finansów pod koniec 2023 roku) i uwzględnia on liczne, wcześniej zgłoszone uwagi i wnioski.

Nowa faktura VAT (ustrukturyzowana) w 2026 r. Jak będzie wyglądać – wizualizacja, zakres danych, kody QR

W 2026 roku w Polsce obowiązkowe stanie się korzystanie z Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Będzie to miało w szczególności ten skutek, że tradycyjne faktury papierowe i elektroniczne w formacie PDF zostaną zastąpione przez faktury ustrukturyzowane w formacie XML. Każda taka faktura będzie miała jednolitą strukturę danych określoną przez Ministerstwo Finansów, co zapewni spójność i automatyzację w obiegu dokumentów. Dodatkowo faktury udostępniane poza systemem KSeF będą musiały być oznaczone kodem weryfikującym, najczęściej w formie kodu QR. Będzie to wymagało odpowiedniego oznaczenia. Faktura w Krajowym Systemie e-Faktur (KSeF) znacząco różni się od tradycyjnych faktur papierowych czy elektronicznych w formacie PDF.

REKLAMA

KSeF - kto ponosi ryzyko?

Krajowy System e-Faktur już całkiem niedługo stanie się obowiązkowym narzędziem do rozliczeń VAT w obrocie gospodarczym. Jest to chyba najbardziej ambitny projekt cyfryzacji podatkowej w Polsce, mający na celu ograniczenie szarej strefy, przyspieszenie rozliczeń VAT i zwiększenie transparentności obrotu gospodarczego.

e-Paragony 2.2 - nowe funkcje w aplikacji Ministerstwa Finansów. Komu i do czego mogą się przydać?

Ministerstwo Finansów poinformowało 8 września 2025 r., że udostępniło nową wersję (2.2) aplikacji mobilnej e-Paragony. Kolejna wersja tej aplikacji pozwala na udostępnianie i import paragonu, a także współdzielenie karty e-Paragony. Dzięki temu można gromadzić paragony elektroniczne na kilku urządzeniach. To wygodne rozwiązanie, które pomaga zarządzać wydatkami rodzinnymi. e-Paragony to bezpłatna aplikacja, dzięki której można przechowywać w smartfonie paragony w formie elektronicznej. Aplikacja jest całkowicie bezpieczna i anonimowa.

KSeF obowiązkowy: terminarz 2025/2026 [tabela]. Kto przekroczył 200 mln zł sprzedaży w 2024 r. musi wystawiać faktury w KSeF wcześniej

Od kiedy trzeba fakturować obowiązkowo za pośrednictwem KSeF – od 1 lutego czy 1 kwietnia 2026 r.? Okazuje się, że kluczowa w wyznaczeniu tego terminu jest wartość sprzedaży brutto osiągnięta w 2024 r., a nie, jak wcześniej zakładano, w 2025 r. To oznacza, że podatnicy już teraz mogą ustalić, od kiedy będą musieli stosować nowy obowiązek fakturowania. Próg graniczny to 200 mln zł obrotów brutto – kto go przekroczy, wdroży KSeF wcześniej. Dodatkowy czas (do końca 2026 r.) na przygotowanie przewidziano m.in. dla wystawiających faktury z kas rejestrujących i podmiotów o niewielkiej skali sprzedaży.

Koniec polskiego rolnictwa? Unia Europejska otwiera bramy dla taniej żywności z Ameryki Południowej

To może być początek końca polskiej wsi. Umowa z Mercosurem otwiera unijny rynek na wołowinę, drób, miód i cukier z Ameryki Południowej – tanie, masowe i nie do przebicia. Czy polskie rolnictwo czeka katastrofa?

REKLAMA

Webinar: Objaśnienia MF w podatku u źródła. W czym w praktyce pomogą?

Podatek u źródła od lat budzi wątpliwości. Zmieniające się przepisy, niejednoznaczne interpretacje oraz ryzyko odpowiedzialności sprawiają, że każda wskazówka ze strony resortu finansów ma istotne znaczenie w codziennej praktyce. Przyjrzymy się więc najnowszym objaśnieniom MF i ocenimy, w jakim zakresie mogą one pomóc w konkretnych przypadkach.

Jak przygotować się do KSeF? Praktyczne wskazówki i odpowiedzi na trudne pytania [Szkolenie online, już 10 września]

Jak przygotować się do KSeF? Pod takim tytułem odbędzie się szkolenie, na które serdecznie zapraszamy! Termin wydarzenia to 10 września 2025 roku, godz. 10:00-16:00.

REKLAMA