Ewidencja i rozliczanie wynagrodzeń właścicieli spółek - umowa o pracę

RADA

Ewidencja księgowa wynagrodzeń właścicieli spółek zależy od formy ich zatrudnienia. Formy zatrudnienia oraz przykłady ewidencji prezentujemy w uzasadnieniu.

UZASADNIENIE

Najczęściej spotykane formy zatrudnienia to:

• umowa o pracę zawarta na podstawie Kodeksu pracy,

• akt powołania sporządzony na podstawie Kodeksu spółek handlowych,

• umowa menedżerska zawarta na podstawie Kodeksu cywilnego,

• nieodpłatne pełnienie funkcji członka zarządu w oparciu o przepisy Kodeksu spółek handlowych.

Możliwe są różne formy świadczenia pracy przez udziałowców na rzecz spółki, której są właścicielami.

W myśl Kodeksu spółek handlowych zarząd prowadzi sprawy spółki i reprezentuje spółkę. Oznacza to, że zarząd może zawierać wszelkiego rodzaju umowy występujące w obrocie gospodarczym, w tym również umowy ze wspólnikami. Jednak aby te umowy były prawnie skuteczne, muszą być zawarte zgodnie z art. 210 § 1 k.s.h., który mówi, że w umowie między spółką a członkiem zarządu oraz w sporze z nim spółkę reprezentuje rada nadzorcza lub pełnomocnik powołany uchwałą zgromadzenia wspólników.

Zawrzeć umowę o pracę z członkami zarządu może więc rada nadzorcza lub pełnomocnik, powołany przez zgromadzenie wspólników w drodze uchwały.

Niestety, organy skarbowe kwestionują zasadność zaliczania wynagrodzenia właścicieli będących członkami zarządu do kosztów podatkowych spółki, nawet wówczas, gdy zawarta umowa jest formalnie poprawna. Każdą umowę należy rozpatrywać, biorąc pod uwagę uregulowania zawarte w innych szczególnych przepisach. W omawianym przypadku trzeba przeanalizować poprawność i zgodność umowy z Kodeksem pracy, gdzie zostały określone atrybuty stosunku pracy.

Zgodnie z art. 22 § 1 k.p. przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem. Jeśli nie ma podporządkowania pracownika pracodawcy, nie można mówić o stosunku pracy. Umowa taka, mimo że jest zawarta zgodnie z przepisami k.s.h., może okazać się jednak sprzeczna z Kodeksem pracy, co może skutkować uznaniem jej za nieważną w świetle art. 58 Kodeksu cywilnego:

1. Czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy jest nieważna, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek, w szczególności ten, iż na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy.