Jak rozliczać wynagrodzenia z tytułu umów o dzieło

RADA

W przypadku zarówno pracowników, jak i osób zatrudnionych z zewnątrz wynagrodzenia z tytułu umów o dzieło są ewidencjonowane jako koszty wynagrodzeń w korespondencji z kontem „Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń”. Przychody z tytułu umowy o pracę można łączyć z przychodami z umowy o dzieło tylko w celu obliczenia składek na ubezpieczenia społeczne. Wysokość podatku i ubezpieczenia zdrowotnego należy ustalać odrębnie dla każdej z umów.

UZASADNIENIE

Umowa o dzieło jest umową cywilnoprawną uregulowaną w przepisach Kodeksu cywilnego. W wyniku tak zawartej umowy przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający zobowiązuje się ze swej strony do zapłaty wynagrodzenia. Koszty wynagrodzeń ewidencjonowane są na zasadach ogólnych. W zależności jednak od tego, z kim taka umowa jest zawarta, różne będą skutki dla celów ZUS.

Zawarcie umowy o dzieło z własnym pracownikiem powoduje obowiązek naliczenia składek zarówno na ubezpieczenia społeczne, jak i na ubezpieczenie zdrowotne. W celu obliczenia składek na ubezpieczenia społeczne przychody uzyskane przez pracownika w danym miesiącu z obydwu źródeł można zsumować. Składkę na ubezpieczenie zdrowotne należy ustalić dla każdego z przychodów odrębnie. Wynika to z tego, że umowa o dzieło i umowa o pracę są odrębnymi źródłami przychodów. W związku z tym zaliczkę na podatek dochodowy trzeba obliczyć oddzielnie dla każdej z umów. Ponieważ składka na ubezpieczenie zdrowotne może być finansowana jedynie z zaliczki obliczonej od danego rodzaju przychodu, ją również należy ustalać odrębnie.

Umowa o dzieło wykonywana przez pracownika w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej nie jest tytułem do ubezpieczeń. Oznacza to, że przychód uzyskany z tej umowy nie podlega oskładkowaniu. Składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne należy naliczać w tym przypadku tylko od przychodu uzyskanego przez pracownika z tytułu umowy o pracę. Zawarcie umowy o dzieło z osobą niebędącą pracownikiem nie rodzi obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym. Tak wynika z przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Ponadto osoby uzyskujące przychody z tytułu umowy o dzieło nie podlegają obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego. Pracodawca nie ma także obowiązku opłacania za nie składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. W takim przypadku należy odprowadzić jedynie zaliczkę na podatek dochodowy.

Przykład 1

Spółka zawarła z własnym pracownikiem umowę o dzieło. Wynagrodzenie za wykonanie dzieła wynosi 1000 zł, wynagrodzenie z tytułu umowy o pracę - 3000 zł. Składka na ubezpieczenie wypadkowe wynosi 1,8%. Koszty uzyskania przychodów w umowie o dzieło ustalono w wysokości 20%.

Tabela 1. Obliczenie składek na ubezpieczenia społeczne

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Pracodawca obliczył zaliczkę na podatek dochodowy oraz ubezpieczenie zdrowotne odrębnie dla każdej z umów.

Tabela 2. Obliczenie zaliczki na podatek dochodowy oraz ubezpieczenie zdrowotne z tytułu umowy o pracę

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Tabela 3. Obliczenie zaliczki na podatek dochodowy oraz ubezpieczenie zdrowotne z tytułu umowy o dzieło

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Ewidencja księgowa

1. Łączne wynagrodzenie pracownika w danym miesiącu - 4000 zł:

Wn „Wynagrodzenia” 4 000,00

Ma „Rozrachunki z pracownikami” 4 000,00

2. Ubezpieczenia społeczne finansowane przez pracownika:

Wn „Rozrachunki z pracownikami” 548,40

Ma „Rozrachunki z ZUS” 548,40