Od 1 maja 2004 r. podatnicy VAT mogą bezpośrednio się powoływać na przepisy Dyrektyw, w przypadku gdy przepisy unijne nie zostały wprowadzone lub zostały wprowadzono nieprawidłowo.
Od 1 stycznia 2007 r. weszła w życie Dyrektywa 2006/112/WE Rady z 28 lipca 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej. Zastępuje VI i I dyrektywę. Nastapiła niewielka zmiana merytoryczna. Według nowej Dyrektywy odesłania do uchylonych Dyrektyw są uznawane za odesłania do nowej dyrektywy zgodnie z tabelą zbieżności. Jednak organy podatkowe w wydawanych interpretacjach takiego prawa podatnikom zazwyczaj nie przyznają.
1. Na takim stanowisko stanęła Izba Skarbowa w Krakowie w piśmie z 15 lutego 2006 r. nr PP-3/i/4407/305/05. Uznała, że „Zmiana postanowień art. 88 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT z 11 marca 2004 r. polegała jedynie na innym sposobie określenia kategorii pojazdów, z którymi jest związane wyłączenie prawa do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu paliwa. Nie dotyczyła jednak samej istoty tego ograniczenia sprowadzającej się do zakazu odliczania podatku naliczonego w cenie paliwa przeznaczonego do napędu samochodów osobowych oraz pojazdów samochodowych nie spełniających ustawowych kryteriów samochodu ciężarowego. Zatem dopuszczalne jest utrzymanie przedmiotowego wyłączenia w obecnie obowiązującej ustawie o VAT, skoro istniało ono już na gruncie poprzedniej ustawy. Tym bardziej, iż wyłączenie prawa do odliczenia w tym zakresie jest zgodne z generalną zasadą prawa wspólnotowego, w myśl której w żadnym przypadku odliczenie podatku od wartości dodanej nie przysługuje od wydatków, które nie są wydatkami ściśle związanymi z prowadzoną działalnością gospodarczą.
Dlatego też państwo polskie, podobnie jak inne państwa członkowskie, wprowadziło wyłączenie z prawa do odliczenia wydatków związanych ze środkami transportu w odniesieniu, do których zachodzi duże prawdopodobieństwo, że mogą być dokonywane również na prywatny użytek podatnika. Ma to miejsce zwłaszcza w przypadku, gdy wydatki te są związane z pojazdami samochodowymi, które konstrukcyjnie nie są przeznaczone wyłącznie do przewozu towarów.
W orzeczeniu wydanym w sprawie .../... pomiędzy ... a ... (Niemcy) Europejski Trybunał Sprawiedliwości stwierdził: »... Dyrektywa jest wiążąca dla każdego Państwa Członkowskiego, do którego jest kierowana, w zakresie celów, jakie należy osiągnąć, zapewniając jednakże organom poszczególnych państw swobodę wyboru stosowanych form i metod«, co oznacza, iż dyrektywy Rady Unii Europejskiej nie obowiązują wprost państw członkowskich, ale wymagają implementacji do systemu prawa krajowego. Dlatego nie można mówić o wejściu w życie dyrektywy w takim znaczeniu, jak wchodzą w życie przepisy prawa krajowego. Tym samym nie jest możliwe odliczanie przez podatnika podatku naliczonego wprost na podstawie VI Dyrektywy Rady Unii Europejskiej, zwłaszcza w przypadku gdy w przewidzianym trybie nie stwierdzono, iż w wymaganym terminie państwo polskie nie wprowadziło do krajowej legislacji, względnie wprowadziło w sposób nieprawidłowy, normy przewidzianej w Dyrektywie - co zdaniem ETS uzasadniałoby bezpośrednie stosowanie prawa wspólnotowego”.
2. Również Izba Skarbowa w Gdańsku w piśmie z 30 grudnia 2005 r. nr OP/005-0006/05/Z stwierdziła, że:„W ocenie organu odwoławczego z brzmienia cyt. art. 13(B)(b) i C VI Dyrektywy wynika, iż Państwa Członkowskie w odniesieniu do usług dzierżawy i wynajmu nieruchomości mogą wprowadzać dalsze ograniczenia zwolnienia, mogą przyznać podatnikowi prawo wyboru opodatkowania, mogą też wprowadzić ograniczenia w zakresie prawa wyboru opodatkowania.
Przepis ten pozwala Polsce na ustanowienie w ustawie z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. Nr 54, poz. 535 z późn.zm.) przepisów, wg których dzierżawa (najem) nieruchomości na cele niemieszkalne podlega opodatkowaniu podatkiem VAT oraz przepisów dających podatnikom - u których wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty wyrażonej w złotych odpowiadającej równowartości 10 000 euro - prawo wyboru opodatkowania.
Przedstawione stanowisko jest zgodne z orzeczeniem Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w sprawie C-12/98 pomiędzy Miguel Amengual Far (Hiszpania), cyt.: »Artykuł 13(B)(b) VI Dyrektywy zezwala Państwom Członkowskim na sformułowanie zasady, zgodnie z którą wynajem nieruchomości podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, a zwolnienie z tego podatku ma zastosowanie wyłącznie do wynajmu nieruchomości na cele mieszkaniowe«.
W uzasadnieniu tego wyroku wskazano , iż: »Dyrektywa ta gwarantuje Państwom Członkowskim szeroką swobodę w zakresie ustalania czy transakcje mają być opodatkowane, czy zwolnione«.
W świetle powyższego zarzuty strony dotyczące błędnej wykładni przepisu art.13 C VI Dyrektywy nie mają uzasadnienia”.
3. Natomiast Małopolski Urząd Skarbowy w piśmie z 26 lipca 2006 r. nr DP3/443- -11/05/KH/53006, uzasadniając prawa do refakturowania, sam powołał się na przepisy VI Dyrektywy:„A zatem należy stwierdzić, że refakturowanie usług oznacza bowiem nic innego jak fakturowanie usługi świadczonej przez podatnika podatku od towarów i usług przy pomocy osoby trzeciej.
Podatnik wykonujący usługę przy pomocy osoby trzeciej może zastosować jej refakturowanie. Opodatkowaniu podlega bowiem wykonanie usługi na podstawie czynności wymienionych w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o PTU, zgodnie z którym opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, a więc nawet wtedy, gdy fizycznie wykonania usługi dokonuje osoba trzecia.
Jednocześnie tut. Urząd informuje, że pośrednim potwierdzeniem takiego stanu rzeczy jest art. 6 ust. 4 Dyrektywy Rady z 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji przepisów Państw Członkowskich dotyczących podatków obrotowych, wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku (77/388/EWG), który przewiduje, iż w przypadku, w którym podatnik działając we własnym imieniu, lecz na rachunek innej osoby, bierze udział w świadczeniu usług, uznaje się, że podatnik ten nabył i wyświadczył usługę.
W świetle powyższych wyjaśnień odsprzedaż usługi obcej na rzecz swojego zleceniodawcy nie jest czynnością zabronioną przez przepisy prawa podatkowego. Dokonując odsprzedaży usługi, należy stosować stawkę VAT właściwą dla danej usługi. Od tej ogólnej zasady występują wyjątki.
Przykładem może być odsprzedaż usług pocztowych. Usługi te korzystają ze zwolnienia od podatku, ale wyłącznie w sytuacji gdy świadczone są przez pocztę państwową. A zatem w sytuacji gdyby te usługi były odsprzedane przez podatnika niebędącego pocztą państwową, winny być opodatkowane wg 22-procentowej stawki VAT”.
4. Na przepisy UE oraz orzecznictwo ETS nie powołał się również Małopolski Urząd Skarbowy w piśmie z 14 czerwca 2005 r. nr PP 2/443-132/05/KH/40520, gdzie uznał, że decyduje w tym przypadku wyłącznie klasyfikacja PKWiU. Takie stanowisko w przypadku ustalania miejsca świadczenia usług reklamowych jest błędne. W piśmie tym czytamy:
„Na podstawie umowy zawartej z kontrahentem zagranicznym (firma z siedzibą w Szwajcarii), Spółka świadczy usługi promocji i »merchandisingu« (zapewnienia właściwej ekspozycji i dostępności) wyrobów produkowanych przez siebie, w wybranych punktach sprzedaży na terenie wolnych obszarów celnych, liniach lotniczych, promach, statkach itp.
Na podstawie powyższej umowy Spółka świadczy usługi o charakterze promocyjno-ekspozycyjnym. (...) Przedmiot zapytania sprowadza się do ustalenia, czy ww. czynności stanowią usługi reklamy oraz czy właściwym będzie ustalenie miejsca świadczenia usług wg regulacji art. 27 ust. 3 w związku z art. 27 ust. 4 ustawy o podatku od towarów i usług. W ocenie Spółki powyższy zakres czynności wykonywanych na rzecz usługobiorcy szwajcarskiego stanowi usługi reklamowe w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług oraz VI Dyrektywy UE z 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji przepisów państw członkowskich dotyczących podatków obrotowych (77/388/EEC). Na taki charakter wykonywanych przez Spółkę usług wskazują też wyroki ETS dotyczące zakresu pojęcia „usługi reklamowe”, w tym wyroki o numerach C-68/92 oraz C-73/92, w których ETS stwierdził, iż dla uznania określonych czynności za usługi reklamowe wystarczające jest, by przyczyniały się one do zwiększenia sprzedaży oferowanych produktów lub usług. W ocenie Spółki wymienione działania polegające na zapewnianiu dostępności wyrobów, ich promocji i właściwej ekspozycji mają na celu zwiększenie sprzedaży, a zatem spełniają funkcje reklamowe i stanowią tym samym usługi o charakterze reklamowym. (...) Tytułem uzupełnienia w dniu 17 maja 2005 r. Podatnik oświadczył, że ww. usługi mieszczą się wg PKWiU pod symbolem 52.1 „Usługi w zakresie handlu detalicznego prowadzonego w niewyspecjalizowanych sklepach” oraz pod symbolem 51 „Usługi w zakresie handlu hurtowego i komisowego, z wyjątkiem handlu pojazdami mechanicznymi i motocyklami”.
Odpowiadając na powyższe zapytanie, stwierdza się, co następuje:
Usługi w zakresie reklamy zostały sklasyfikowane wg PKWiU pod symbolem 74.4. Jak wynika z treści pisma, czynności Podatnika nie zostały zaliczone do ww. grupowania, brak jest zatem podstaw do nazwania ich usługami z zakresu reklamy. Usługi w zakresie handlu nie zostały wymienione w art. 27 ust. 4 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 54, poz. 535 ze zm.). Oznacza to, że w tym przypadku za miejsce świadczenia ww. usług należy uznać miejsce siedziby świadczącego usługę - zgodnie z regulacją zawartą w art. 27 ust. 1 ww. ustawy. Usługa powyższa podlega opodatkowaniu wg stawki 22% na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy”.
