Jednoosobowa działalność gospodarcza w 2022 roku - ryczałt czy przekształcenie w sp. z o.o.?

Polski Ład dla firm od 2022 roku - jakie możliwości ma jednoosobowa firma?

Choć wciąż nie jest znany ostateczny kształt przepisów prawnych, wielu przedsiębiorców nie chcąc czekać na ostatnią chwilę, już teraz stara się na nowo zaplanować swoją przyszłość zawodową. O tym, że Polacy „wzięli sprawy w swoje ręce” świadczy chociażby czas oczekiwania na rozpatrzenie wniosków w rejestrze przedsiębiorców KRS w warszawskim sądzie rejestrowym, który wydłużył się w ostatnich tygodniach z kilku dni roboczych do ponad 1 miesiąca.

W artykule zaprezentowane zostaną dwa przeciwstawne sobie rozwiązania:  

1. Skorzystanie z ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych dla jednoosobowo prowadzonej działalności gospodarczej

2. Przekształcenie w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych jest stosunkowo prostą formą rozliczeń podatkowych, polegającą na tym, że podatek w ustalonej kwocie stawki płaci się od przychodów niepomniejszonych o koszty uzyskania przychodów. Stawki podatku są uzależnione od rodzaju prowadzonej działalności gospodarczej.

Przykładowo, fotograf lub programista wybierający tę formę opodatkowania, płaci obecnie 15% od uzyskanych przychodów. W 2022 roku stawka przy tego rodzaju działalności ulegnie obniżeniu do 12%. Z kolei lekarz aktualnie płacący w tej formie podatek w wysokości 17% osiąganych przychodów, od nowego roku zapłaci mniej o 2 punkty procentowe, czyli 15%.

Kto może skorzystać z ryczałtu?

Nie każdy przedsiębiorca może skorzystać z tej formy opodatkowania. Jest ona zarezerwowana wyłącznie dla osób prowadzących jednoosobowe działalności gospodarcze, w tym wspólników spółek cywilnych oraz spółek jawnych – przy czym, w przypadku tych ostatnich, wyłącznie wtedy, gdy wszyscy wspólnicy są osobami fizycznymi oraz wybiorą tę formę rozliczenia z organami skarbowymi.

Istotny jest fakt, że przy tej formie opodatkowania, nie ma możliwości odliczenia od przychodów kosztów ich uzyskania. Dlatego też ta forma opodatkowania nie będzie atrakcyjnym rozwiązaniem dla przedsiębiorców o niezbyt wysokiej marży prowadzonego biznesu.   

Dodatkowo, jeśli dochody osiągane z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej przekraczają 1 mln zł rocznie, nadwyżka ta podlega dodatkowemu obciążeniu podatkowemu w postaci daniny solidarnościowej w wysokości 4%.

Wysokość składki zdrowotnej dla ryczałtowców w 2022 roku

Dla podatników wybierających od 2022 r. formę opodatkowania według ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, wysokość składki zdrowotnej będzie uzależniona od:

• przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ustalanego w ostatnim kwartale poprzedniego roku kalendarzowego, 
• wysokości osiąganych rocznie przychodów.

Dla przychodów do 60 tys. zł - składka zdrowotna miesięcznie wyniesie około 300 zł

Dla przychodów od 60 do 300 tys. zł - składka zdrowotna miesięcznie wyniesie ok. 500 zł

Dla przychodów ponad 300 tys. zł - składka zdrowotna miesięcznie wyniesie ok. 900 zł

Komu opłaca się ryczałt?

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych powinni rozważyć przedsiębiorcy, których stałe koszty związane z uzyskaniem przychodu stanowią nie więcej niż 20% miesięcznie, zaś dochody w skali roku nie przekraczają 1 mln. zł. Korzyścią wynikającą z tej formy opodatkowania jest stawka podatku oraz składka zdrowotna o ryczałtowym charakterze zwykle niższym niż w przypadku wyboru podatku liniowego. Przy tej formie rozliczeń stosunkowo niskie są również koszty obsługi księgowej.

Istotną wadą tej formy opodatkowania jest jednak brak możliwości skorzystania z ulgi dla klasy średniej wprowadzonej w ramach Polskiego Ładu, z której mogą skorzystać osoby osiągające przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej rozliczające się według skali podatkowej, a także osoby zatrudnione na umowę o pracę, pracę nakładczą oraz spółdzielczego stosunku pracy. Ulga przysługiwać będzie jedynie tym, których roczne przychody będą się mieścić pomiędzy 68 412 zł a 133 692 zł.

Przekształcenie jednoosobowej działalności gospodarczej w spółkę z o.o.

W obliczu planowanych zmian, sporym zainteresowaniem przedsiębiorców cieszy się rozwiązanie polegające na przekształceniu dotychczas prowadzonej jednoosobowo działalności gospodarczej w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. Pomimo większego stopnia sformalizowania, prowadzenia w tej formie przedsiębiorstwa, ma warte uwagi zalety, wśród nich brak osobistej odpowiedzialności za zobowiązania spółki (z wyjątkiem sytuacji, którą reguluje przepis art. 299 k.s.h.), a także pod pewnymi warunkami możliwość opodatkowania CIT 9%. Rozwiązanie oprócz niewątpliwych zalet, ma także swoje ograniczenia, którym również się przyjrzymy.

Możliwość skorzystania z 9% CIT 

Zasadniczo od dochodów osiąganych przez spółki z ograniczoną odpowiedzialnością należny jest podatek dochodowy od osób prawnych (CIT) w wysokości 19%. Jednak tzw. mali podatnicy, czyli spółki z.o.o., których przychody z działalności operacyjnej (nie kapitałowej), w danym roku podatkowym nie przekroczyły kwoty 2 mln euro, mogą skorzystać z 9% stawki CIT.

Warto mieć jednak świadomość, że istnieje szereg obostrzeń dotyczących możliwości korzystania z niższej stawki CIT, które w pełnym brzemieniu zostały zawarte w przepisie art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Jednym z nich jest zakaz zastosowania tej preferencji w przypadku, gdy spółka powstała w wyniku przekształcenia z jednoosobowej działalności gospodarczej. Dobrą wiadomością jest to, że obostrzenie jest czasowe i dotyczy jedynie roku podatkowego, w którym sp. z o.o. rozpoczęła działalność, oraz kolejnego bezpośrednio po nim następującego. Oznacza to, że jeżeli przedsiębiorca prowadzący jednoosobowo działalność gospodarczą zdecyduje się przekształcić w spółkę z o.o. jeszcze w 2021 roku, będzie mógł skorzystać z 9% CIT już w 2023 roku, o ile przychody spółki nie przekroczą limitu 2 mln euro, a zakończenie pierwszego roku obrotowego nastąpi z końcem 2021 roku.

Brak obowiązku ubezpieczenia społecznego w spółce co najmniej dwuosobowej

Zgodnie z obowiązującymi przepisami osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą, za którą uważa się także wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, podlegają obowiązkowemu ubezpieczeni społecznemu. Natomiast w przypadku, gdy w spółce jest co najmniej dwóch udziałowców będących osobami fizycznymi, nie podlegają one wówczas temu obowiązkowi.

W praktyce, wiele spółek z o.o. decyduje się na rozwiązanie polegające na tym, że jeden ze wspólników posiada przeważającą większość udziałów, a drugi ich ma zaledwie kilka, co zapewnia marginalne procentowe zaangażowanie kapitałowe. Warto mieć świadomość, że taka sytuacja potrafi jednak zrodzić wątpliwości ze strony Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, czy obecność w spółce drugiego wspólnika nie ma charakteru pozornego w celu uniknięcia obowiązku opłacania składek. Dlatego należy z rozwagą dobierać skład osobowy spółki i posiadać dobre uzasadnienie z punktu widzenia gospodarczego dla znacznej dysproporcji w wielkości udziałowej pomiędzy dwoma wspólnikami.

Świadczenie pracy na rzecz spółki

Wspólnicy spółki mogą w umowie spółki zostać zobowiązani do odpłatnych świadczeń na rzecz spółki. Tak osiągane środki, związane z realizowanymi obowiązkami nie podlegają obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu, jak również nie jest odprowadzana z tego tytułu składka zdrowotna.

Uzyskujący środki wspólnik jako osoba fizyczna, osiągnie dochód opodatkowany wyłącznie podatkiem dochodowym od osób fizycznych, przy tym nieobciążony żadnymi dodatkowymi kosztami. Uwzględniając planowane od 2022 r. podwyższenie górnej granicy opodatkowania w ramach pierwszego progu podatkowego do kwoty 120 tys. zł, możliwa do osiągnięcia kwota okazuje się być naprawdę wysoka. Należy mieć jednak na uwadze, że realizowane obowiązki, z tytułu których wspólnik pobierał będzie korzyści, muszą zostać ściśle określone w umowie spółki.

Wynagrodzenie członków zarządu spółki – składka zdrowotna 9%

Do końca 2021 roku osoby zasiadające w składzie zarządu spółki z o.o. na podstawie powołania mocą uchwały zgromadzenia wspólników mogą pobierać wynagrodzenie, które nie podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu, w tym składce zdrowotnej.

Jednak od 2022 roku w związku ze zmianami Polskiego Ładu sytuacja ta ulegnie zmianie i spółka będzie zobligowana pobierać od ich wynagrodzenia 9% składki zdrowotnej. Mając na uwadze fakt, że dochód z tytułu takiego wynagrodzenia podlega zawsze opodatkowaniu według skali podatkowej, od nowego roku otrzymywana np. przez prezesa zarządu spółki wypłata zostanie pomniejszona o 17% podatku dochodowego od osób fizycznych o ile nie przekroczy w skali roku 120 tys. zł, a ponad tę kwotę 32% i dodatkowo o 9% tytułem składki zdrowotnej.

Podsumowanie

Rozwiązań dla przedsiębiorców działających jednoosobowo jest wiele.
W obliczu rewolucji podatkowej jaką jest Polski Ład, przedsiębiorcy muszą wziąć pod uwagę wiele aspektów, także tych nieoczywistych, które mogą mieć daleko idące i długofalowe konsekwencje. W przypadku zmiany struktury organizacyjnej prowadzonej działalności gospodarczej, nie można także zapomnieć o klauzuli obejścia prawa podatkowego uregulowanej w przepisie art. 119a Ordynacji podatkowej. Dlatego najlepiej swój przypadek skonsultować indywidualnie z zawodowym doradcą od spraw prawno-podatkowych, który korzystając z posiadanej wiedzy i doświadczenia, zaproponuje przedsiębiorcy rozwiązanie dostosowane do jego indywidualnych potrzeb.

Milana Krzemień, Adwokat, Partner Zarządzający KZ Legal (Krzemień Zaliwska Adwokaci i Radcowie Prawni SP.P.), oraz autorka bloga Tozalezy.com