Obowiązki przedsiębiorcy wpisanego do KRS

Co może zrobić sąd?

W różnych krajach za utrzymywanie rejestru przedsiębiorców odpowiedzialne są różne organy. W Polsce są to sądy rejestrowe, gdzie indziej np. specjalne komórki w ministerstwach. Każdy z tych organów został wyposażony w odpowiednie kompetencje, aby mógł dbać o to, żeby informacje o podmiotach były aktualne, a rejestr wolny od „martwych spółek”.

W Polsce zgłaszanie zmian danych podlegających wpisowi w KRS jest obowiązkiem podmiotu wpisanego do rejestru. Zmiany powinny zostać zgłoszone w terminie 7 dni od zaistnienia przyczyny uzasadniającej konieczność aktualizacji. O ile o wpis, którego dokonanie powoduje zaistnienie zmian (np. zmiana umowy spółki), podmioty wpisane do rejestru dbają, ponieważ leży to w ich interesie, o tyle aktualizacja danych, których wpis w KRS jest deklaratoryjny (potwierdza stan zaistniały wcześniej), bywa zaniedbywana. To samo dotyczy często sprawozdawczości finansowej. Nieskładane latami informacje o stanie finansowym spółek to niestety przykra rzeczywistość.

W razie stwierdzenia przez sąd rejestrowy zaistnienia zmian przy braku złożenia wniosku o ich ujawnienie wszczęte może zostać tzw. postępowanie przymuszające. Polega ono na wezwaniu spółki do zgłoszenia wniosku o ujawnienie zmian, a w razie zignorowania przez spółkę tego przypomnienia – na motywowaniu osób odpowiedzialnych przez nakładanie grzywien, często wielokrotne.

W przypadku gdy postępowanie przymuszające okaże się nieskuteczne, powinno zostać umorzone. Zakończenie prób zmotywowania spółki do złożenia wniosków o wpis to jednak nie koniec działań sądu rejestrowego. Skoro spółka nie reaguje na próby przymuszenia jej do wykonania obowiązków nałożonych na nią przez przepisy, to może ponieść najcięższą konsekwencję w postaci wykreślenia z rejestru. Może się tak zdarzyć w kilku przypadkach: jeśli spółka nie złoży, pomimo wezwania, sprawozdań finansowych za dwa kolejne lata; jeśli oddalony zostanie wobec spółki wniosek o ogłoszenie upadłości ze względu na brak środków na przeprowadzenie postępowania upadłościowego lub gdy zebrany przy rozpoznawaniu takiego wniosku materiał dowodowy jest wystarczający, aby stwierdzić, że istnieją podstawy do rozwiązania spółki; gdy umorzone zostanie postępowanie przymuszające lub sąd uzna, że jest ono bezcelowe i nie zostanie w ogóle rozpoczęte, a także gdy pomimo dwukrotnego wezwania spółka nie wykona innych obowiązków aktualizacji danych w KRS.

Opisane wyżej możliwości dają sądowi przepisy art. 24, 25 oraz 25a–25e ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym.

I co dalej?

W razie wszczęcia przez sąd postępowania z urzędu, którego przedmiotem jest wykreślenie podmiotu z rejestru, spółka może jeszcze temu zapobiec, jeżeli udowodni, że rzeczywiście prowadzi działalność i posiada majątek. W razie gdy spółka zignoruje tę możliwość, sąd podejmie działania zmierzające do usunięcia jej z rejestru.

Polecamy: INFORLEX Księgowość i Kadry

Po zakończeniu postępowania majątek spółki jest w całości przejmowany przez Skarb Państwa. Fiskus z kolei ponosi wobec wierzycieli wykreślonej spółki odpowiedzialność za jej zobowiązania z przejętego majątku. Warto przy tym pamiętać, że Skarb Państwa będzie odpowiadał do wartości składników przejętego majątku. Należy również mieć na uwadze, że przepisy ustawy o KRS skracają terminy przedawnienia się takich roszczeń do 1 roku od dnia przejęcia majątku przez Skarb Państwa. Zatem czasu na odzyskanie pieniędzy jest niewiele. Jeżeli więc wykreślony został z rejestru podmiot, którego wierzycielem jesteśmy, musimy działać szybko i sprawnie. Wspólnicy spółki z kolei mogą dochodzić zwrotu przejętego majątku pozostałego po wykreślonej spółce, jednak muszą reprezentować łącznie min. 2/3 kapitału zakładowego oraz wykazać, że nie ma niezaspokojonych lub niezabezpieczonych roszczeń wierzycieli.

Zobacz także: Moja firma