REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Śmierć posiadacza rachunku bankowego - co trzeba wiedzieć?

Śmierć posiadacza rachunku bankowego - co trzeba wiedzieć?
Śmierć posiadacza rachunku bankowego - co trzeba wiedzieć?

REKLAMA

Śmierć posiadacza rachunku bankowego powoduje szereg pytań rodziny i bliskich zmarłego odnośnie zasad korzystania z tego rachunku i pieniędzy zgromadzonych na nim. Rzecznik Finansowy udzielił odpowiedzi na kilka z tych pytań. Czy śmierć posiadacza rachunku bankowego powoduje rozwiązanie umowy o prowadzenie rachunku? Jak uzyskać dostęp do informacji o rachunku zmarłego prowadzonym w banku? Czy pełnomocnictwo do rachunku jest skuteczne po śmierci jego właściciela? Jakie są zasady zwrotu kosztów pogrzebu przez bank?

Czy śmierć posiadacza rachunku bankowego powoduje rozwiązanie umowy o prowadzenie rachunku? 

Do Rzecznika Finansowego z prośbą o udzielenie porady zwróciła żona zmarłego przedsiębiorcy prowadzącego jednoosobową działalność gospodarczą. Po jego śmierci doszło do ustanowienia zarządu sukcesyjnego przedsiębiorstwa. Spadkobierczyni chciała uzyskać informację czy pomimo śmierci jej męża umowa rachunku bankowego pozostała w mocy, czy też doszło do jej rozwiązania z dniem śmierci małżonka.  

W pierwszej kolejności należy wskazać, że zgodnie z treścią art. 59a ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – prawo bankowe (Dz. U. z 2020 r., poz. 1896 t.j., dalej: „ustawa – prawo bankowe) umowa prowadzenia rachunku bankowego co do zasady ulega rozwiązaniu z dniem, w którym nastąpił zgon jego posiadacza. Norma ta odnajdzie swoje zastosowanie do wszystkich rachunków bankowych, niezależnie od ich rodzaju, prowadzonych na rzecz osób fizycznych, w tym małoletnich.  

Od przedstawionej zasady istnieją dwa wyjątki.

1) Po pierwsze, do rozwiązania umowy rachunku bankowego nie dojdzie d w przypadku, kiedy rachunek ten był prowadzony w związku z działalnością gospodarczą jego posiadacza. W myśl art. 59c ust. 1 ustawy – prawa bankowe, w razie śmierci przedsiębiorcy bank jest zobligowany do prowadzenia rachunku bankowego związanego z prowadzoną przez przedsiębiorcę działalnością gospodarczą, jeżeli został ustanowiony zarząd sukcesyjny w rozumieniu ustawy z dnia 5 lipca 2018 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej i innych ułatwieniach związanych z sukcesją przedsiębiorstw (Dz. U. poz. 1629 ze zm.). Przepis ten stanowi niejako powtórzenie treści art. 922 § 1 oraz 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r., poz. 1740 t.j., dalej: k.c.), który zawiera pośredni nakaz prowadzenia przez bank rachunku bankowego pomimo śmierci przedsiębiorcy. Unormowanie to gwarantuje spadkobiercom zmarłego możliwość zachowania ciągłości prowadzenia przedsiębiorstwa. Oznacza to, że pomimo śmierci posiadacza rachunku, będącego przedsiębiorcą, umowa prowadzenia rachunku bankowego nie zostanie rozwiązana. Na koniec należy jednak wspomnieć, że strony umowy prowadzenia rachunku bankowego mogą zawrzeć w treści przedmiotowej umowy stosowne postanowienie, na podstawie którego dojdzie do rozwiązania umowy rachunku bankowego przedsiębiorcy w razie jego śmierci.  

Autopromocja

Kodeks spółek handlowych z komentarzem do zmian

Kup książkę:

Kodeks spółek handlowych z komentarzem do zmian

2) Po drugie, na podstawie art. 59a ust. 1 ustawy – prawo bankowe rozwiązaniu nie ulegnie mowa rachunku bankowego prowadzonego na rzecz większej liczby osób, np. małżonków. Jej rozwiązanie nie nastąpi nawet w sytuacji, gdy do zgonu wszystkich posiadaczy rachunku dojdzie jednocześnie. Niemniej jednak ustawodawca zezwolił, aby strony same określiły wypadki, w których dojdzie do rozwiązania umowy rachunku. Tym samym, w zależności od woli stron umowa rachunku bankowego może ulec rozwiązaniu w razie śmierci jednego, większej liczby lub dopiero wszystkich posiadaczy rachunku. To więc od woli stron będzie zależeć czy w razie śmierci któregokolwiek ze współposiadaczy rachunku dojdzie do rozwiązania umowy.  

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Jak uzyskać dostęp do informacji o rachunku zmarłego prowadzonym w banku? 

Do Rzecznika Finansowego z prośbą o udzielenie porady zwróciła się córka zmarłego spadkodawcy. Wskazała, że jej ojciec był przed śmiercią właścicielem rachunku bankowego w jednym z banków. Nie miała pewności czy ojciec nie był posiadaczem rachunków bankowych prowadzonych w innych bankach. Zwróciła się do Rzecznika o wyjaśnienie jej obecnie obowiązującego stanu prawnego w zakresie ewentualnej możliwości uzyskania informacji od banków o tym, czy jej ojciec miał z którymś z nich zawartą umowę prowadzenia rachunku bankowego

W myśl art. 92bb ust. 1 ustawy – prawo bankowe, banki są zobowiązane prowadzić Centralną informację o rachunkach bankowych (dalej: Centralna informacja). Są w niej zgromadzone informacje na temat wszelkich rachunków bankowych prowadzonych w bankach oraz spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowej, niezależnie od osoby, na rzecz której dany rachunek jest prowadzony (art. 92ba ustawy – prawo bankowe). Oznacza to więc, że znajdują się w niej informacje dotyczące rachunków prowadzonych na rzecz osób fizycznych, w tym przedsiębiorców oraz małoletnich, a także dane dotyczące rachunków wspólnych

Autopromocja

PIT, CIT, Ryczałt 2023

Kup książkę:

PIT, CIT, Ryczałt 2023

Centralna informacja jest znacznym ułatwieniem dla osób poszukujących informacji o rachunkach bankowych należących do ich spadkodawców czy nawet ich samych, o których mogli utracić informacje. Jak już wspomniano, zawiera ona bowiem informacje nie tylko o rachunkach bankowych prowadzonych w bankach, ale także w spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych. 

W celu uzyskania danych z Centralnej informacji, niezbędne jest złożenie odpowiedniego pisemnego wniosku. Można go wnieść w każdej placówce bankowej lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej działającej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, niezależnie od tego czy spadkodawca zawarł z danym podmiotem rynku finansowego umowę rachunku.  

Autopromocja

Akademia podatków 2023/2024

Uczestnicy szkolenia przypomną podstawowe zagadnienia dotyczące opodatkowania, które często uchodzą uwadze, a mają kluczowe znaczenie. Prowadzący wskaże jak rozliczać VAT i o czym pamiętać, gdy przedsiębiorca prowadzi działalność w zakresie najmu prywatnego.

Szkolenie: VAT w transakcjach krajowych 2023

Wniosek może z kolei złożyć wyłącznie osoba, która uzyskała tytuł prawny do spadku po posiadaczu rachunku. W razie rachunku prowadzonego na rzecz przedsiębiorcy, uprawnienie to przysługuje także zarządcy sukcesyjnemu. W obu zaś przypadkach wraz z wnioskiem niezbędne jest wykazanie tytułu prawnego stanowiącego podstawę prawną do jego wniesienia. Na marginesie należy wskazać, że na mocy art. 92bc ust. 2 ustawy – prawo bankowe, z uzyskaniem danych z Centralnej informacji może wiązać się obowiązek poniesienia stosownych opłat przeznaczonych na pokrycie kosztów udzielania informacji, jednak nie mogą być one wyższe niż koszt ich wygenerowania. 

Informacje przekazywane osobie, która złożyła wniosek do Centralnej informacji zawiera wskazanie banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej prowadzącej ewentualnie rachunek należący do spadkodawcy bądź prowadzącej rachunek w przeszłości, wraz ze wskazaniem numeru rachunku wynikającego z umowy rachunku oraz informacji w zakresie tego czy rachunek ten nadal jest prowadzony. Co szczególne, w przypadku danych dotyczących rachunków wspólnych, informacja przekazywana z Centralnej informacji nie zawiera danych współposiadacza rachunku.  

Czy pełnomocnictwo do rachunku jest skuteczne po śmierci jego właściciela? 

Do Rzecznika Finansowego z prośbą o udzielenie porady zwróciła się córka zmarłego spadkodawcy. Za życia, ojciec udzielił jej pełnomocnictwa do rachunku bankowego, na mocy którego mogła ona dokonywać wszelkich czynności na równi z jej ojcem. Córka zmarłego zwróciła się do Rzecznika z pytaniem czy pełnomocnictwo do rachunku istnieje i wciąż jest skuteczne.  

W  pierwszej kolejności należy ustalić czy wraz ze śmiercią posiadacza rachunku bankowego nie doszło do rozwiązania umowy rachunku – dopiero bowiem w takim wypadku można podjąć rozważania związane z dalszym istnieniem oraz skutecznością udzielonych pełnomocnictw do rachunku bankowego.  

Przyjmując jednak, że umowa rachunku bankowego pozostaje w mocy pomimo śmierci posiadacza rachunku, wówczas wskazać należy, że przepisy ustawy – prawo bankowe nie regulują wprost kwestii związanych z dalszym istnieniem pełnomocnictwa po śmierci posiadacza rachunku bankowego. Oznacza to, że swoje zastosowanie odnajdą tutaj normy zawarte w treści k.c. 

Zgodnie zaś z treścią art. 101 § 2 k.c., pełnomocnictwo do rachunku bankowego co do zasady wygasa wraz ze śmiercią posiadacza rachunku bankowego lub osoby, na rzecz której udzielono pełnomocnictwa. Takie ujęcie oznacza, że wraz ze śmiercią posiadacza rachunku bankowego wygasają wszystkie udzielone przez niego pełnomocnictwa związane z prowadzeniem tego rachunku.  

Treść wskazanej powyżej regulacji prowadzi zatem do wniosku, że z momentem śmierci posiadacza rachunku, dotychczasowy pełnomocnik traci wszelkie uprawnienia do składania w banku dyspozycji dotyczących rachunku. Nie może on więc przykładowo wypłacać żadnych środków z rachunku bankowego. Jeżeli pomimo wygaśnięcia pełnomocnictwa podejmie on jakiekolwiek czynności w ramach dotychczasowego umocowania, to jego działanie w rzeczywistości będzie pozbawione podstawy prawnej.  

Jakie są zasady zwrotu kosztów pogrzebu przez bank? 

Do Rzecznika Finansowego z prośbą o podjęcie postępowania interwencyjnego zwrócił się wnuk zmarłego spadkodawcy. Bank odmówił spadkobiercy zwrotu poniesionych przez niego kosztów pogrzebu, z uwagi na brak przedłożenia zestawienia kosztów pochówku. Klient wniósł o podjęcie czynności interwencyjnych w jego sprawie.  

Art. 55 ust. 1 pkt 1 ustawy – prawo bankowe zobowiązuje bank do wypłaty środków znajdujących się na rachunku bankowego zmarłego posiadacza rachunku na rzecz osoby, która przedłoży rachunki potwierdzające wysokość poniesionych przez nią kosztów. Kwota ta nie wchodzi do masy spadkowej po zmarłym. Do wypłaty środków, stanowiących rekompensatę kosztów pogrzebów może ubiegać się nie tylko osoba fizyczna, ale też osoba prawna czy ułomna osoba prawna. Osoba ta nie musi być małżonkiem zmarłego, jego krewnym, powinowatym czy spadkodawcą – zasadniczym wymogiem jest tutaj fakt sfinansowania pogrzebu. Do kosztów pogrzebu należy z kolei zaliczyć koszty przewozu zwłok, zakupu trumny, odzieży żałobnej, miejsca na grób, koszt wzniesienia nagrobka lub remontu nagrobka, w którym zmarły ma zostać pochowany, a także wydatki na urządzenie uroczystości pogrzebowej oraz stypy.  

Należy również wspomnieć, iż aby doszło do wypłaty środków, łącznie muszą zostać spełnione trzy dodatkowe elementy.

1) Po pierwsze, na rachunku bankowym zmarłego oczywiście musi znajdować się odpowiednia kwota pieniędzy, która będzie mogła być wypłacona i przeznaczona na poczet pokrycia poniesionych kosztów pogrzebu. Bank nie jest bowiem zobowiązany do samodzielnego finansowania pochówku swojemu klientowi.  

2) Po wtóre, zwrot wydatków związanych z kosztami zorganizowania pogrzebów następuje jedynie w wysokości nieprzekraczającej kosztów urządzenia pogrzebu zgodnie ze zwyczajami przyjętymi w środowisku zmarłego. Oznacza to, że nie wszystkie koszty mogą zostać zwrócone, lecz tylko te, które będą uzasadnione zwyczajami przyjętymi w otoczeniu zmarłego. Posługując się przykładem – jeśli zmarły był przed śmiercią osobą majętną, to wówczas wysoki koszt pochówku powinien być zrefinansowany w całości. Jeżeli jednak pochodził on z rodziny oraz środowiska o umiarkowanej stopie zamożności, to wówczas istnieje ryzyko, że nadmierne koszty poniesione na zorganizowanie pogrzebu nie zostaną zaspokojone w całości.   

3) Po trzecie zaś, jeśli posiadaczem rachunku bankowego, z którego miałaby nastąpić wypłata środków byli wspólnie małżonkowie, to uprawnienie do domagania się zwrotu poniesionych kosztów pogrzebu nie odnajdzie swojego zastosowania. Zgodnie bowiem z art. 57 ustawy – prawo bankowe, obowiązek zwrotu poniesionych kosztów pogrzebu nie ma zastosowania, jeśli wypłata środków miałaby nastąpić z rachunku wspólnego małżonków. 

Masz pytania lub wątpliwości dotyczące usług podmiotów z rynku bankowo-kapitałowego? Eksperci Rzecznika Finansowego są to Twojej dyspozycji. Odpowiedzą na wszystkie pytania wysłane na adres porady@rf.gov.pl. Udzielają też porad telefonicznych pod numerem 22 333 73 25 – w godzinach 12.00-16.00, od poniedziałku do piątku.

Polecamy: Prenumerata elektroniczna Dziennika Gazety Prawnej KUP TERAZ!

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Rzecznik Finansowy
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Podatek PIT - część 2
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Zeznanie PIT-37 za 2022 r. można złożyć w terminie do:
    30 kwietnia 2023 r. (niedziela)
    2 maja 2023 r. (wtorek)
    4 maja 2023 r. (czwartek)
    29 kwietnia 2023 r. (sobota)
    Następne
    Księgowość
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Darowizna w formie aktu notarialnego z zagranicy. Co jest istotne podatkowo?

    W dzisiejszych czasach, coraz częściej obywatele Polski otrzymują darowizny z zagranicy. Czy jednak taka darowizna podlega opodatkowaniu w Polsce? Jakie są obowiązki podatkowe osoby, która otrzymała taką darowiznę w formie aktu notarialnego?

    Odliczenie VAT od alkoholu dla kontrahenta. Inaczej traktowany poczęstunek a inaczej prezent

    Czy można odliczyć VAT od zakupu alkoholu dla kontrahenta? Czy ma znaczenie, że alkohol jest kupiony jako prezent, czy jako poczęstunek podczas spotkania biznesowego?

    Zatrudnienie i płace w sektorze przedsiębiorstw. Co pokazują dane GUS z sierpnia?

    GUS zaprezentował dane o zatrudnieniu i płacach w sektorze przedsiębiorstw w sierpniu 2023 roku. Jakie tendy pokazują najnowsze dane?

    Korekta zgłoszenia celnego wywozowego w przypadku obniżki/podwyżki cen towaru po wywozie towaru

    Korekta zgłoszenia wywozowego będzie miała wpływ na rozliczenie VATu w przedsiębiorstwie, więc warto dochować należytej staranności i mylić się jak najmniej. W przypadku pomyłki w trakcie wywozu może się tak zdarzyć, że towaru umieścimy za dużo, za mało lub w ogóle pomylimy towar i wyślemy nie to co było zamówione. Zdarza się również tak, że odprawimy towar zamówiony przez klienta, ale nie na tych dokumentach co powinniśmy. Ścieżki postępowania w takich sytuacjach są podobne i niestety długotrwałe.

    Fundacja rodzinna jako family office

    Od połowy maja 2023 r. przedsiębiorcy mogą korzystać z rozwiązania, na które środowisko czekało ponad trzy dekady, czyli z fundacji rodzinnej na prawie polskim. Większość komentarzy dotyczy fundacji rodzinnej jako wehikułu sukcesyjnego. Jest to rzeczywiście najczęstszy powód, dla którego fundacje są powoływane, czyli budowanie biznesu na pokolenia. Tymczasem można spojrzeć na fundację w szerszej perspektywie. Jedną z nich jest wykorzystanie fundacji jako rozwiązania o charakterze family office.

    Faktura ustrukturyzowana nie jest dokumentem handlowym

    Faktura ustrukturyzowana nie nadaje się do roli dokumentu handlowego ze wszystkich możliwych powodów. Można usiłować nadać tej fakturze charakter dokumentu handlowego, ale wymaga to wielu dodatkowych działań prawnych – pisze profesor Witold Modzelewski.

    Kary za przestępstwa gospodarcze od 1 października. Nawet 25 lat za łapownictwo

    Kary za przestępstwa gospodarcze managerów w firmach, znane jako przestępstwa białych kołnierzyków (z ang. white collar crimes), od 1 października 2023 r. ulegną zaostrzeniu. Za przyjęcie korzyści majątkowej lub osobistej w związku z piastowaniem kierowniczego stanowiska grozić będzie nawet do 25 lat pozbawienia wolności. Dotychczas za taki czyn można było trafić do więzienia na 8 lat.

    Ulga mieszkaniowa w PIT 2023 – pieniądze ze sprzedaży mieszkania można wydać na spłatę udziału byłego małżonka w nieruchomości przyznanej w wyniku rozwodu

    18 września 2023 r. Szef KAS zmienił interpretację indywidualną wydaną we wrześniu 2022 r. przez Dyrektora KIS i uznał, że podatniczka,  która przeznaczyła środki uzyskane ze sprzedaży mieszkania należącego do jej majątku odrębnego na spłatę udziału byłego męża w nieruchomości przyznanej jej na podstawie ugody sądowej zawartej po rozwodzie ma prawo do skorzystania z ulgi mieszkaniowej, o której mowa w art. 21 ust.1 pkt 131 ustawy o PIT. Zmiana stanowiska oznacza, że podatnicy którzy znajdą się w analogicznej sytuacji nie powinni płacić PIT z tytułu dokonanej sprzedaży nieruchomości. 

    Jednolita rejestracja VAT w ramach pakietu ViDA. Przedsiębiorcy popierają to rozwiązanie

    Na ten rok zapowiadane jest uchwalenie ostatecznego kształtu pakietu VAT w epoce cyfrowej (VAT in Digital Age – ViDA), który zakłada dalsze usprawnienie unijnego systemu podatku od wartości dodanej (VAT). Przyjęcie pakietu wiąże się ze znaczącymi zmianami w systemie rozliczenia VAT na terenie UE dla przedsiębiorców prowadzących sprzedaż wewnątrzwspólnotową. Krajowa Izba Gospodarcza dostrzega potrzebę poprawy otoczenia prawnego na poziomie unijnym, popierając projekt rozwiązań modernizujących system VAT oraz promujących gospodarkę cyfrową, zaproponowanych w ramach pakietu ViDA.

    Mikrorachunek podatkowy. Co musisz wiedzieć jako podatnik?

    W świecie podatków i opłat, mikrorachunek podatkowy stał się ważnym narzędziem dla podatników w Polsce. Ale co to dokładnie jest i jak działa? Oto, co musisz wiedzieć o mikrorachunku podatkowym.

    REKLAMA