REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Śmierć posiadacza rachunku bankowego - co trzeba wiedzieć?

Subskrybuj nas na Youtube
Śmierć posiadacza rachunku bankowego - co trzeba wiedzieć?
Śmierć posiadacza rachunku bankowego - co trzeba wiedzieć?

REKLAMA

REKLAMA

Śmierć posiadacza rachunku bankowego powoduje szereg pytań rodziny i bliskich zmarłego odnośnie zasad korzystania z tego rachunku i pieniędzy zgromadzonych na nim. Rzecznik Finansowy udzielił odpowiedzi na kilka z tych pytań. Czy śmierć posiadacza rachunku bankowego powoduje rozwiązanie umowy o prowadzenie rachunku? Jak uzyskać dostęp do informacji o rachunku zmarłego prowadzonym w banku? Czy pełnomocnictwo do rachunku jest skuteczne po śmierci jego właściciela? Jakie są zasady zwrotu kosztów pogrzebu przez bank?

Czy śmierć posiadacza rachunku bankowego powoduje rozwiązanie umowy o prowadzenie rachunku? 

Do Rzecznika Finansowego z prośbą o udzielenie porady zwróciła żona zmarłego przedsiębiorcy prowadzącego jednoosobową działalność gospodarczą. Po jego śmierci doszło do ustanowienia zarządu sukcesyjnego przedsiębiorstwa. Spadkobierczyni chciała uzyskać informację czy pomimo śmierci jej męża umowa rachunku bankowego pozostała w mocy, czy też doszło do jej rozwiązania z dniem śmierci małżonka.  

REKLAMA

Autopromocja

W pierwszej kolejności należy wskazać, że zgodnie z treścią art. 59a ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – prawo bankowe (Dz. U. z 2020 r., poz. 1896 t.j., dalej: „ustawa – prawo bankowe) umowa prowadzenia rachunku bankowego co do zasady ulega rozwiązaniu z dniem, w którym nastąpił zgon jego posiadacza. Norma ta odnajdzie swoje zastosowanie do wszystkich rachunków bankowych, niezależnie od ich rodzaju, prowadzonych na rzecz osób fizycznych, w tym małoletnich.  

Od przedstawionej zasady istnieją dwa wyjątki.

1) Po pierwsze, do rozwiązania umowy rachunku bankowego nie dojdzie d w przypadku, kiedy rachunek ten był prowadzony w związku z działalnością gospodarczą jego posiadacza. W myśl art. 59c ust. 1 ustawy – prawa bankowe, w razie śmierci przedsiębiorcy bank jest zobligowany do prowadzenia rachunku bankowego związanego z prowadzoną przez przedsiębiorcę działalnością gospodarczą, jeżeli został ustanowiony zarząd sukcesyjny w rozumieniu ustawy z dnia 5 lipca 2018 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej i innych ułatwieniach związanych z sukcesją przedsiębiorstw (Dz. U. poz. 1629 ze zm.). Przepis ten stanowi niejako powtórzenie treści art. 922 § 1 oraz 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r., poz. 1740 t.j., dalej: k.c.), który zawiera pośredni nakaz prowadzenia przez bank rachunku bankowego pomimo śmierci przedsiębiorcy. Unormowanie to gwarantuje spadkobiercom zmarłego możliwość zachowania ciągłości prowadzenia przedsiębiorstwa. Oznacza to, że pomimo śmierci posiadacza rachunku, będącego przedsiębiorcą, umowa prowadzenia rachunku bankowego nie zostanie rozwiązana. Na koniec należy jednak wspomnieć, że strony umowy prowadzenia rachunku bankowego mogą zawrzeć w treści przedmiotowej umowy stosowne postanowienie, na podstawie którego dojdzie do rozwiązania umowy rachunku bankowego przedsiębiorcy w razie jego śmierci.  

2) Po drugie, na podstawie art. 59a ust. 1 ustawy – prawo bankowe rozwiązaniu nie ulegnie mowa rachunku bankowego prowadzonego na rzecz większej liczby osób, np. małżonków. Jej rozwiązanie nie nastąpi nawet w sytuacji, gdy do zgonu wszystkich posiadaczy rachunku dojdzie jednocześnie. Niemniej jednak ustawodawca zezwolił, aby strony same określiły wypadki, w których dojdzie do rozwiązania umowy rachunku. Tym samym, w zależności od woli stron umowa rachunku bankowego może ulec rozwiązaniu w razie śmierci jednego, większej liczby lub dopiero wszystkich posiadaczy rachunku. To więc od woli stron będzie zależeć czy w razie śmierci któregokolwiek ze współposiadaczy rachunku dojdzie do rozwiązania umowy.  

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Jak uzyskać dostęp do informacji o rachunku zmarłego prowadzonym w banku? 

REKLAMA

Do Rzecznika Finansowego z prośbą o udzielenie porady zwróciła się córka zmarłego spadkodawcy. Wskazała, że jej ojciec był przed śmiercią właścicielem rachunku bankowego w jednym z banków. Nie miała pewności czy ojciec nie był posiadaczem rachunków bankowych prowadzonych w innych bankach. Zwróciła się do Rzecznika o wyjaśnienie jej obecnie obowiązującego stanu prawnego w zakresie ewentualnej możliwości uzyskania informacji od banków o tym, czy jej ojciec miał z którymś z nich zawartą umowę prowadzenia rachunku bankowego

W myśl art. 92bb ust. 1 ustawy – prawo bankowe, banki są zobowiązane prowadzić Centralną informację o rachunkach bankowych (dalej: Centralna informacja). Są w niej zgromadzone informacje na temat wszelkich rachunków bankowych prowadzonych w bankach oraz spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowej, niezależnie od osoby, na rzecz której dany rachunek jest prowadzony (art. 92ba ustawy – prawo bankowe). Oznacza to więc, że znajdują się w niej informacje dotyczące rachunków prowadzonych na rzecz osób fizycznych, w tym przedsiębiorców oraz małoletnich, a także dane dotyczące rachunków wspólnych

Centralna informacja jest znacznym ułatwieniem dla osób poszukujących informacji o rachunkach bankowych należących do ich spadkodawców czy nawet ich samych, o których mogli utracić informacje. Jak już wspomniano, zawiera ona bowiem informacje nie tylko o rachunkach bankowych prowadzonych w bankach, ale także w spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych. 

REKLAMA

W celu uzyskania danych z Centralnej informacji, niezbędne jest złożenie odpowiedniego pisemnego wniosku. Można go wnieść w każdej placówce bankowej lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej działającej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, niezależnie od tego czy spadkodawca zawarł z danym podmiotem rynku finansowego umowę rachunku.  

Wniosek może z kolei złożyć wyłącznie osoba, która uzyskała tytuł prawny do spadku po posiadaczu rachunku. W razie rachunku prowadzonego na rzecz przedsiębiorcy, uprawnienie to przysługuje także zarządcy sukcesyjnemu. W obu zaś przypadkach wraz z wnioskiem niezbędne jest wykazanie tytułu prawnego stanowiącego podstawę prawną do jego wniesienia. Na marginesie należy wskazać, że na mocy art. 92bc ust. 2 ustawy – prawo bankowe, z uzyskaniem danych z Centralnej informacji może wiązać się obowiązek poniesienia stosownych opłat przeznaczonych na pokrycie kosztów udzielania informacji, jednak nie mogą być one wyższe niż koszt ich wygenerowania. 

Informacje przekazywane osobie, która złożyła wniosek do Centralnej informacji zawiera wskazanie banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej prowadzącej ewentualnie rachunek należący do spadkodawcy bądź prowadzącej rachunek w przeszłości, wraz ze wskazaniem numeru rachunku wynikającego z umowy rachunku oraz informacji w zakresie tego czy rachunek ten nadal jest prowadzony. Co szczególne, w przypadku danych dotyczących rachunków wspólnych, informacja przekazywana z Centralnej informacji nie zawiera danych współposiadacza rachunku.  

Czy pełnomocnictwo do rachunku jest skuteczne po śmierci jego właściciela? 

Do Rzecznika Finansowego z prośbą o udzielenie porady zwróciła się córka zmarłego spadkodawcy. Za życia, ojciec udzielił jej pełnomocnictwa do rachunku bankowego, na mocy którego mogła ona dokonywać wszelkich czynności na równi z jej ojcem. Córka zmarłego zwróciła się do Rzecznika z pytaniem czy pełnomocnictwo do rachunku istnieje i wciąż jest skuteczne.  

W  pierwszej kolejności należy ustalić czy wraz ze śmiercią posiadacza rachunku bankowego nie doszło do rozwiązania umowy rachunku – dopiero bowiem w takim wypadku można podjąć rozważania związane z dalszym istnieniem oraz skutecznością udzielonych pełnomocnictw do rachunku bankowego.  

Przyjmując jednak, że umowa rachunku bankowego pozostaje w mocy pomimo śmierci posiadacza rachunku, wówczas wskazać należy, że przepisy ustawy – prawo bankowe nie regulują wprost kwestii związanych z dalszym istnieniem pełnomocnictwa po śmierci posiadacza rachunku bankowego. Oznacza to, że swoje zastosowanie odnajdą tutaj normy zawarte w treści k.c. 

Zgodnie zaś z treścią art. 101 § 2 k.c., pełnomocnictwo do rachunku bankowego co do zasady wygasa wraz ze śmiercią posiadacza rachunku bankowego lub osoby, na rzecz której udzielono pełnomocnictwa. Takie ujęcie oznacza, że wraz ze śmiercią posiadacza rachunku bankowego wygasają wszystkie udzielone przez niego pełnomocnictwa związane z prowadzeniem tego rachunku.  

Treść wskazanej powyżej regulacji prowadzi zatem do wniosku, że z momentem śmierci posiadacza rachunku, dotychczasowy pełnomocnik traci wszelkie uprawnienia do składania w banku dyspozycji dotyczących rachunku. Nie może on więc przykładowo wypłacać żadnych środków z rachunku bankowego. Jeżeli pomimo wygaśnięcia pełnomocnictwa podejmie on jakiekolwiek czynności w ramach dotychczasowego umocowania, to jego działanie w rzeczywistości będzie pozbawione podstawy prawnej.  

Jakie są zasady zwrotu kosztów pogrzebu przez bank? 

Do Rzecznika Finansowego z prośbą o podjęcie postępowania interwencyjnego zwrócił się wnuk zmarłego spadkodawcy. Bank odmówił spadkobiercy zwrotu poniesionych przez niego kosztów pogrzebu, z uwagi na brak przedłożenia zestawienia kosztów pochówku. Klient wniósł o podjęcie czynności interwencyjnych w jego sprawie.  

Art. 55 ust. 1 pkt 1 ustawy – prawo bankowe zobowiązuje bank do wypłaty środków znajdujących się na rachunku bankowego zmarłego posiadacza rachunku na rzecz osoby, która przedłoży rachunki potwierdzające wysokość poniesionych przez nią kosztów. Kwota ta nie wchodzi do masy spadkowej po zmarłym. Do wypłaty środków, stanowiących rekompensatę kosztów pogrzebów może ubiegać się nie tylko osoba fizyczna, ale też osoba prawna czy ułomna osoba prawna. Osoba ta nie musi być małżonkiem zmarłego, jego krewnym, powinowatym czy spadkodawcą – zasadniczym wymogiem jest tutaj fakt sfinansowania pogrzebu. Do kosztów pogrzebu należy z kolei zaliczyć koszty przewozu zwłok, zakupu trumny, odzieży żałobnej, miejsca na grób, koszt wzniesienia nagrobka lub remontu nagrobka, w którym zmarły ma zostać pochowany, a także wydatki na urządzenie uroczystości pogrzebowej oraz stypy.  

Należy również wspomnieć, iż aby doszło do wypłaty środków, łącznie muszą zostać spełnione trzy dodatkowe elementy.

1) Po pierwsze, na rachunku bankowym zmarłego oczywiście musi znajdować się odpowiednia kwota pieniędzy, która będzie mogła być wypłacona i przeznaczona na poczet pokrycia poniesionych kosztów pogrzebu. Bank nie jest bowiem zobowiązany do samodzielnego finansowania pochówku swojemu klientowi.  

2) Po wtóre, zwrot wydatków związanych z kosztami zorganizowania pogrzebów następuje jedynie w wysokości nieprzekraczającej kosztów urządzenia pogrzebu zgodnie ze zwyczajami przyjętymi w środowisku zmarłego. Oznacza to, że nie wszystkie koszty mogą zostać zwrócone, lecz tylko te, które będą uzasadnione zwyczajami przyjętymi w otoczeniu zmarłego. Posługując się przykładem – jeśli zmarły był przed śmiercią osobą majętną, to wówczas wysoki koszt pochówku powinien być zrefinansowany w całości. Jeżeli jednak pochodził on z rodziny oraz środowiska o umiarkowanej stopie zamożności, to wówczas istnieje ryzyko, że nadmierne koszty poniesione na zorganizowanie pogrzebu nie zostaną zaspokojone w całości.   

3) Po trzecie zaś, jeśli posiadaczem rachunku bankowego, z którego miałaby nastąpić wypłata środków byli wspólnie małżonkowie, to uprawnienie do domagania się zwrotu poniesionych kosztów pogrzebu nie odnajdzie swojego zastosowania. Zgodnie bowiem z art. 57 ustawy – prawo bankowe, obowiązek zwrotu poniesionych kosztów pogrzebu nie ma zastosowania, jeśli wypłata środków miałaby nastąpić z rachunku wspólnego małżonków. 

Masz pytania lub wątpliwości dotyczące usług podmiotów z rynku bankowo-kapitałowego? Eksperci Rzecznika Finansowego są to Twojej dyspozycji. Odpowiedzą na wszystkie pytania wysłane na adres porady@rf.gov.pl. Udzielają też porad telefonicznych pod numerem 22 333 73 25 – w godzinach 12.00-16.00, od poniedziałku do piątku.

Polecamy: Prenumerata elektroniczna Dziennika Gazety Prawnej KUP TERAZ!

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Rzecznik Finansowy

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Tusk zapowiada rewolucję: uprościmy podatki i prowadzenie biznesu w Polsce

Podczas piątkowej konferencji prasowej, poprzedzającej posiedzenie rządu, premier Donald Tusk zapowiedział szeroko zakrojone działania mające na celu uproszczenie prowadzenia biznesu w Polsce, w tym gruntowną reformę systemu podatkowego. Jego słowa, pełne determinacji i świadomości skali wyzwań, padły w momencie, gdy polscy przedsiębiorcy coraz częściej apelują o zmniejszenie biurokratycznego ciężaru i stabilność regulacyjną.

Gra w zagranicznym kasynie online: legalność, podatki i ryzyko utraty wygranej

W dobie globalizacji i rosnącej popularności internetowego hazardu wiele osób z Polski decyduje się na grę w zagranicznych kasynach online. Kuszące wygrane i łatwy dostęp to jednak tylko pozory – brak znajomości przepisów może kosztować cię nie tylko grzywnę, ale również całą wypłatę. Sprawdź, kiedy gra jest legalna, kiedy zapłacisz podatek, a kiedy... stracisz wszystko.

Krajowy System e-Faktur – przełomowa zmiana wraca do Komisji Sejmowej. Co oznacza dla przedsiębiorców?

Sejm ponownie skierował do Komisji Finansów Publicznych projekt ustawy wprowadzającej Krajowy System e-Faktur (KSeF). Nowe przepisy mają zrewolucjonizować wystawianie faktur w Polsce, wprowadzając cyfrową platformę. Zgłoszono poprawki wydłużające termin przesyłania faktur nawet do 5 dni.

Rekonstrukcja rządu Tuska: Na czele nowego Ministerstwa Finansów i Gospodarki stanie Andrzej Domański

Rząd Donalda Tuska przechodzi rekonstrukcję. Dziś o godz. 10 premier ogłosił nowy skład Rady Ministrów. Na czele nowego Ministerstwa Finansów i Gospodarki stanie Andrzej Domański - dotychczasowy minister finansów poinformował premier Donald Tusk.

REKLAMA

Budujesz? Możesz zapłacić VAT później. Sprawdź, jak to zrobić zgodnie z prawem

Dzięki wyrokowi TSUE firmy budowlane mogą legalnie przesunąć termin zapłaty VAT – nawet o kilka miesięcy. Wystarczy dobrze skonstruowana umowa i protokół odbioru. To rozwiązanie, które realnie poprawia płynność finansową przedsiębiorców.

BGK chce ściśle współpracować z KAS

Bank Gospodarstwa Krajowego chce dołączyć do elitarnego grona najbardziej zaufanych podatników w Polsce. Planuje przystąpić do Programu Współdziałania z Krajową Administracją Skarbową, którego celem jest budowanie transparentnych relacji z organami podatkowymi oraz zapewnienie większej pewności i bezpieczeństwa w zakresie rozliczeń podatkowych.

Księgowość w erze automatyzacji. Eksperci spotkają się w Targach Kielce

Nowe technologie, presja legislacyjna i rosnące oczekiwania klientów nie pozostawiają złudzeń – biura rachunkowe muszą redefiniować swoje modele działania. VI Kongres Biur Rachunkowych, który odbędzie się 30 września i 1 października 2025 roku w Targach Kielce, to odpowiedź branży na dynamiczne zmiany w otoczeniu prawnym, podatkowym i organizacyjnym.

Nowe zasady rozliczania VAT przy imporcie towarów w procedurze uproszczonej – projekt nowelizacji ustawy opublikowany

Zmiany w przepisach celnych Unii Europejskiej wymusiły aktualizację krajowych regulacji dotyczących VAT. W piątek 19 lipca na stronie Rządowego Centrum Legislacji opublikowano projekt nowelizacji ustawy o podatku od towarów i usług, przygotowany przez Ministerstwo Finansów. Nowelizacja ma istotne znaczenie dla przedsiębiorców korzystających z procedury uproszczonej przy imporcie towarów.

REKLAMA

Darowizna od babci lub dziadka – kiedy bez podatku? Jest kilka warunków, które decydują o pełnym zwolnieniu

Otrzymałeś gotówkę od babci lub dziadka? Sprawdź, kiedy darowizna pieniężna nie podlega podatkowi od spadków i darowizn. Przepisy przewidują korzystne zwolnienia, ale warto znać limity kwoty wolnej i terminy zgłoszenia darowizny do urzędu skarbowego. Wyjaśniamy, co trzeba wiedzieć.

Uproszczenia w podatku od spadków i darowizn. Nowe przepisy coraz bliżej wejścia w życie

Senat przyjął nowelizację ustawy o podatku od spadków i darowizn. Nowe przepisy mają uprościć formalności przy sprzedaży majątku otrzymanego od najbliższej rodziny oraz zlikwidować comiesięczne deklaracje podatkowe przy rentach prywatnych. Ustawa wraca teraz do Sejmu.

REKLAMA