REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Wady oświadczenia woli - brak świadomości lub swobody

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

Każdy współczesny człowiek dokonuje w swoim życiu wielu czynności prawnych, przede wszystkim zawiera różnego rodzaju umowy. Dokonaniem czynności prawnej (zawarciem umowy) jest zarówno zakup w sklepie spożywczym czy skorzystanie z taksówki, jak i zawarcie skomplikowanej transakcji na rynku kapitałowym.
 

 

REKLAMA

REKLAMA

Autopromocja


Zarówno te codzienne jak i bardzo doniosłe czynności mają wspólną cechę - są przejawem woli (chęci osiągnięcia określonego skutku) osób w nich uczestniczących. Dlatego też prawo cywilne określa skutki tzw. wad oświadczenia woli, tzn. sytuacji, w których wyrażenie woli przez osobę biorącą udział w czynności prawnej zostało w określony sposób zakłócone. Jedną ze wspomnianych wad oświadczenia woli, jest brak świadomości lub swobody.

Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) nieważne jest oświadczenie woli złożone przez osobę, która z jakichkolwiek powodów znajdowała się w stanie wyłączającym świadome albo swobodne podjęcie decyzji i wyrażenie woli. Dotyczy to w szczególności choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego, chociażby nawet przemijającego zaburzenia czynności psychicznych.

Oświadczenie woli może zatem zostać ważnie złożone tylko przez osobę, która znajduje się w stanie pozwalającym na świadome i niewymuszone podjęcie decyzji o dokonaniu określonej czynności prawnej oraz na niezakłócone wyrażenie tej decyzji względem innej osoby.

REKLAMA

Prawo przewiduje natomiast bezwzględną nieważność czynności dokonanych przez osoby znajdujące się w stanie bądź wyłączonej świadomości, bądź wyłączonej swobody. Przez brak świadomości należy rozumieć sytuację, w której osoba składająca oświadczenie woli nie rozumie własnego postępowania i nie zdaje sobie sprawy z jego konsekwencji (np. zakup drogiego samochodu pod wpływem alkoholu, pomimo braku rzeczywistej potrzeby i możliwości jego zakupu). Wyłączenie swobody ma natomiast miejsce w sytuacji, w której osoba składająca oświadczenie nie jest w stanie podjąć decyzji lub wyrazić swojej woli w sposób wolny (suwerenny). Przyczyną takiego stanu rzeczy może być również zaburzenie psychiczne. Przykładem może być sytuacja, w której ktoś sprzedaje cenną biżuterię, mając świadomość, że jest to dla niego niekorzystne, decyduje się jednak na to, ponieważ działa pod wpływem psychicznego przymusu, wynikającego np. z głodu narkotycznego.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Wyłączenie świadomości lub swobody może być efektem choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego, ale także innego zaburzenia czynności psychicznych. Takie inne zaburzenia, jak wskazano powyżej, mogą być spowodowane uzależnieniem od alkoholu czy narkotyków, ale także np. hipnozą, a nawet wysoką gorączką. Ponadto, powyższe zaburzenia nie muszą charakteryzować się trwałością. Wystarczy bowiem, aby występowały one przejściowo w momencie składania oświadczenia woli (np. w czasie zawierania umowy).

Konsekwencją dokonania czynności prawnej w stanie wyłączającym świadome albo swobodne podjecie decyzji i wyrażenie woli jest, jak wyżej wskazano, bezwzględna nieważność czynności prawnej. Czynność taka nie wywołuje zatem żadnych skutków prawnych - pomimo dokonania takiej czynności można więc np. żądać zwrotu spełnionego świadczenia (np. zwrotu zapłaconej ceny). Na taką nieważność może powołać się także każda osoba, która ma w tym interes prawny, nie tylko strony nieważnej czynności. Należy zaznaczyć, że ustalenie przez sąd braku świadomości lub swobody w chwili składania oświadczenia woli jest dopuszczalne także po śmierci osoby, która złożyła oświadczenie woli, jeżeli zebrany materiał dowodowy jest do tego wystarczający.

Podsumowując, oświadczenie woli, które zostało dotknięte wadą braku świadomości lub swobody przy podejmowaniu decyzji i wyrażaniu woli jest nieważne z mocy prawa, tzn. nie wywołuje skutków prawnych. Najczęstszą przyczyną takiej nieważności jest choroba psychiczna, niedorozwój umysłowy albo innego rodzaju zaburzenie czynności psychicznych (np. nadużycie alkoholu).

Krzysztof Niepytalski

aplikant radcowski

M. Szulikowski i Partnerzy Kancelaria Prawna

 

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: M. Szulikowski i Partnerzy Kancelaria Prawna

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Liczne zmiany w podatkach PIT i CIT od 2026 roku: nowe definicje ustawowe, ulga mieszkaniowa, amortyzacja, programy lojalnościowe, zbywanie nieruchomości, estoński CIT, IP Box

W wykazie prac legislacyjnych Rady Ministrów, prowadzonym na stronach kancelarii premiera, została opublikowana informacja o pracach nad projektem ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw. Projekt ten, nad którym pracuje Ministerstwo Finansów, ma na celu uszczelnienie systemu podatkowego. Zmiany mają wejść w życie (najprawdopodobniej) od 2026 roku.

Bank prosi o aktualizację danych twojej firmy? Oto dlaczego nie warto z tym zwlekać

Otwierasz serwis elektroniczny swojego banku i widzisz wiadomość o konieczności zaktualizowania danych osobowych lub firmowych? To nie przypadek. Potraktuj to jako priorytet, by działać zgodnie z prawem i zapewnić swojej firmie ciągłość świadczenia usług bankowych. Szczególnie że aktualizację można zrobić w kilku prostych krokach i w dogodnej dla ciebie formie.

Czy ominie Cię KSeF w 2026 roku? Sprawdź, czy jesteś w grupie, która nie będzie musiała stosować e-faktur

W 2026 roku wchodzi w życie obowiązek korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) dla większości przedsiębiorców w Polsce. System pozwala na wystawianie faktur ustrukturyzowanych i automatyczne przesyłanie ich do administracji podatkowej. Choć wielu przedsiębiorców będzie zobowiązanych do korzystania z platformy, istnieją wyjątki i odroczenia. Sprawdź!

Czy prawo stoi po stronie wierzyciela? Termin 60 dni, odsetki, rekompensaty, windykacja na koszt dłużnika, sąd

Nieterminowe płatności potrafią sparaliżować każdą firmę. Jest to dokuczliwe szczególnie w branży TSL, gdzie koszty rosną z dnia na dzień, a marże są minimalne. Każdy dzień zwłoki to realne ryzyko utraty płynności. Pytanie brzmi: czy prawo faktycznie stoi po stronie wierzyciela, a jeśli tak – jak z niego skutecznie korzystać?

REKLAMA

KSeF dla rolników – rewolucja, która zapuka do gospodarstw w 2026 roku

Cyfrowa rewolucja wkracza na wieś! Już w 2026 roku także rolnik będzie musiał zmierzyć się z KSeF – Krajowym Systemem e-Faktur. Czy jesteś gotowy na koniec papierowych faktur, łatwiejsze rozliczenia i nowe wyzwania technologiczne? Sprawdź, co dokładnie się zmienia i jak przygotować swoje gospodarstwo, żeby nie zostać w tyle.

KSeF tuż za rogiem: 5 pułapek, które mogą sparaliżować Twoją firmę. Jak się przed nimi uchronić?

Do obowiązkowego KSeF zostało już niewiele czasu. Choć większość firm twierdzi, że jest gotowa, praktyka pokazuje coś zupełnie innego. Niespodziewane błędy w testach, odrzucane faktury czy awarie mogą sparaliżować sprzedaż. Sprawdź pięć najczęstszych pułapek i dowiedz się, jak ich uniknąć.

Mały ZUS 2026: Podwyżka może niewielka, ale składka zdrowotna znów boli

Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dna 11 września 2025 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokość minimalnej stawki godzinowej w 2026 r., minimalne wynagrodzenie w 2026 roku wyniesie 4806 zł, a minimalna stawka godzinowa 31,40 zł. Minimalne wynagrodzenie wpłynie również na wysokość preferencyjnych składek ZUS, tzw. mały ZUS oraz limit dla działalności nierejestrowanej. Znaczny wzrost też nastąpi w składce zdrowotnej.

KSeF 2026 - Jeszcze można uniknąć katastrofy. Prof. Modzelewski polemizuje z Ministerstwem Finansów

Niniejsza publikacja jest polemiką prof. Witolda Modzelewskiego z tezami i argumentacją resortu finansów zaprezentowanymi w artykule: „Wystawianie faktur w KSeF w 2026 roku. Wyjaśnienia Ministerstwa Finansów”. Śródtytuły pochodzą od redakcji portalu infor.pl.

REKLAMA

Rolnicy i rybacy muszą szykować się na zmiany – nowe przepisy o pomocy de minimis już w drodze!

Rolnicy i rybacy w całej Polsce powinni przygotować się na nadchodzące zmiany w systemie wsparcia publicznego. Rządowy projekt rozporządzenia wprowadza nowe obowiązki dotyczące informacji, które trzeba będzie składać, ubiegając się o pomoc de minimis. Nowe przepisy mają ujednolicić formularze, zwiększyć przejrzystość oraz zapewnić pełną kontrolę nad dotychczas otrzymanym wsparciem.

Wystawienie faktury VAT (ustrukturyzowanej) w KSeF może naruszać tajemnicę handlową lub zawodową

Czy wystawienie faktury ustrukturyzowanej może naruszać tajemnicę handlową lub zawodową? Na to pytanie odpowiada na prof. dr hab. Witold Modzelewski.

REKLAMA