Co zrobić z kapitałem z aktualizacji, gdy środki trwałe, których ten kapitał dotyczy, zostały zlikwidowane

RADA

Kapitał z aktualizacji środków trwałych powinien zostać uporządkowany na dzień bilansowy. Ponieważ dotyczy środków trwałych, których jednostka już nie posiada, powinien zostać przeksięgowany na kapitał zapasowy, wyłączony spod podziału między wspólników.

UZASADNIENIE

Ustawa o rachunkowości w art. 31 ust. 3 wskazuje, że:

wartość początkowa i dotychczas dokonane odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe od środków trwałych mogą, na podstawie odrębnych przepisów, ulegać aktualizacji wyceny.

Powstałą na skutek aktualizacji wyceny różnicę wartości netto środków trwałych odnosi się na kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny i nie może być ona przeznaczona do podziału. Kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny podlega zmniejszeniu o różnicę z aktualizacji wyceny uprzednio zaktualizowanych zbywanych lub zlikwidowanych środków trwałych. Różnica ta wpływa na kapitał (fundusz) zapasowy lub inny o podobnym charakterze, jeśli odrębne przepisy nie stanowią inaczej. Saldo kapitału z aktualizacji na dzień bilansowy powinno wskazywać na kapitał dotyczący środków trwałych, będących nadal w posiadaniu jednostki, w tym również środków trwałych całkowicie umorzonych.

WAŻNE!

W jednostkach, które prowadzą księgi zgodnie z ustawą o rachunkowości i nie mają obowiązku stosować MSR, kapitał z aktualizacji środków trwałych może dotyczyć jedynie aktualizacji dokonanej w 1995 r. (według rozporządzenia Ministra Finansów z 20 stycznia 1995 r., Dz.U. Nr 7, poz. 34) lub wcześniej, zgodnie z obowiązującymi wówczas przepisami.

Kapitały (fundusze) własne ujmuje się w księgach rachunkowych z podziałem na ich rodzaje i według zasad określonych przepisami prawa, postanowieniami statutu lub umowy o utworzeniu jednostki. Kapitały (fundusze) własne, z wyjątkiem udziałów (akcji) własnych, wycenia się nie rzadziej niż na dzień bilansowy, w wartości nominalnej. Na dzień bilansowy dokonuje się uporządkowania w ewidencji kapitału, ustalając wysokość poszczególnych składników kapitału własnego co do rodzaju. W bilansie kapitał własny prezentowany jest z podziałem na:

• kapitał podstawowy, pomniejszony o należne wpłaty na kapitał podstawowy i o udziały (akcje) własne,

• kapitał (fundusz) zapasowy,

• kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny,

• pozostałe kapitały rezerwowe,

• zysk (stratę) z lat ubiegłych,

• zysk (stratę) netto.

Kapitał zapasowy i kapitał rezerwowy w literaturze i praktyce zwykle traktowane są równorzędnie i zamiennie, gdy tworzone są fakultatywnie z zysku uchwałą wspólników. Między tymi kapitałami istnieją jednak zasadnicze różnice. Kapitał zapasowy jest tym kapitałem, którego dotyczą ograniczenia i wyłączenia ustawowe wynikające z Kodeksu spółek handlowych. Z kolei istotę funkcjonowania kapitału rezerwowego (zasady tworzenia, rozwiązywania, ewentualne obostrzenia) określają jedynie wewnętrzne przepisy spółki.