REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Protokół stanu faktycznego – charakter prawny

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Protokół stanu faktycznego – charakter prawny
Protokół stanu faktycznego – charakter prawny
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Jak tanio pozyskać mocny dowód stanu rzeczy przed rozpoczęciem sprawy sądowej? Wymogi formalne, moc dowodową i dopuszczalność wykorzystania protokołu stanu faktycznego przedstawia Mariusz Bujacz, prawnik z kancelarii KG LEGAL KIEŁTYKA GŁADKOWSKI – SPÓŁKA PARTNERSKA.

Protokół stanu faktycznego jest dokumentem, w którym komornik dokonuje obiektywnego opisu stanu rzeczy czy okoliczności zastanych na moment sporządzania relacji.

REKLAMA

Autopromocja

Protokół ten został uregulowany w art. 2 ust. 3 pkt 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o Komornikach sądowych i egzekucji (Dz. U.2016.1138.t.j., dalej: „Ustawa o KSiE”) jako jedna z innych czynności powierzonych komornikom. Instytucja wywodzi się z prawa francuskiego, gdzie jest wykorzystywana bardzo szeroko m.in. w procesach z zakresu rękojmi i gwarancji, wypadków drogowych, nieuczciwej konkurencji, naruszenia praw patentowych, naruszenia posiadania oraz w sprawach z zakresu prawa lokalowego [Marciniak A., Ustawa o komornikach sądowych i egzekucji. Komentarz, LexisNexis, 2014].

W Polsce nie jest to jednak popularny środek dowodowy o czym świadczy znikoma ilość orzecznictwa, które uwzględnia omawiane zagadnienie. Jest to spowodowane przede wszystkim niezwykle lakoniczną regulacją ustawową i brakiem jakichkolwiek szczegółowych przepisów kodeksowych odnoszących się do tej materii.

Sprawdź: INFORLEX SUPERPREMIUM

Protokół stanu faktycznego - wymogi formalne

Sporządzenie protokołu stanu faktycznego, zgodnie z art. 2 ust. 3 pkt 3 Ustawy o KSiE, może nastąpić na wniosek każdego zainteresowanego przed wszczęciem postępowania sądowego. Z takim wnioskiem może wystąpić np. osoba mająca zamiar wszcząć postępowanie lub osoba, która wie, że będzie pozwana. Uprawnienie to przysługuje również sądowi i prokuratorowi, a także organizacjom społecznym. Po wszczęciu postępowania protokół jest sporządzany wyłącznie na zarządzenie sądu lub prokuratora. Polecenie do sporządzenia protokołu nie musi być wydane w formie zarządzenia, dopuszczalne jest zawarcie takiego polecenia również w odpowiednim postanowieniu ww. organów.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Protokół stanu faktycznego powinien czynić zadość wszystkim elementom wymaganym przez art. 809 k.p.c., czyli zawierać: oznaczenie miejsca i czasu czynności; imiona i nazwiska stron oraz innych osób uczestniczących w czynności; sprawozdanie z przebiegu czynności; wnioski i oświadczenia obecnych; wzmiankę o odczytaniu protokołu; podpisy obecnych lub wzmiankę o przyczynie braku podpisu; podpis komornika.

Ustawa nie przewiduje jednak żadnych wymagań co do samego opisu sporządzanego przez komornika. Z samej nazwy instytucji wynika jednak jasno, że opis powinien być tylko obiektywnym zapisem obserwacji dokonanych przez komornika. Nie jest dopuszczalne zamieszczanie przez komornika w treści protokołu jakichkolwiek ocen - własnych lub osób uczestniczących przy sporządzaniu protokołu, informacji o konsekwencjach faktycznych lub prawnych opisywanego faktu, zdarzenia, czy innego opisywanego przedmiotu [Świeczkowski J. (red.), Ustawa o komornikach sądowych i egzekucji. Komentarz., LEX, 2012]. Protokół stanowi jedynie utrwalenie danego stanu rzeczy i ocena przedstawionych w nim faktów należy wyłącznie do sądu. To jednak nie zawsze sprawdza się w praktyce, gdyż w orzeczeniach sądów powszechnych pojawiają się protokoły stanu faktycznego w których komornicy dokonują samodzielnej interpretacji.

Moc dowodowa

Protokół stanu faktycznego należy do dokumentów urzędowych w rozumieniu art. 244 § 1 k.p.c., a więc stanowi on dowód tego, co zostało w nim urzędowo poświadczone. Powoduje to, że protokół jest bardzo silnym dowodem w procesie dzięki art. 252 k.p.c., który stanowi, że „strona, która zaprzecza prawdziwości dokumentu urzędowego albo twierdzi, że zawarte w nim oświadczenia organu, od którego dokument ten pochodzi, są niezgodne z prawdą, powinna okoliczności te udowodnić”. Protokół pozwala więc przerzucić ciężar dowodu na stronę przeciwną w procesie.

Należy jednak pamiętać, że odnosi się to tylko do treści zawartej w protokole a nie konsekwencji z nich wynikających. Potwierdza to orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 13 stycznia 2010 r., sygn. akt II CSK 372/09: „Przepis art. 244 § 1 k.p.c. normuje formalną moc dowodową dokumentu urzędowego i nakazuje traktować jako udowodnioną jedynie jego treść. Materialna zaś moc dowodowa dokumentu urzędowego i jego znaczenie dla wyniku postępowania są przedmiotem oceny według zasad przewidzianych w art. 233 k.p.c.”. Łatwo można ulec złudzeniu, że przedstawiony protokół zapewnia dowód w danej kwestii, głównie z powodu jego dużej wiarygodności wynikającej z faktu, iż jest sporządzony przez funkcjonariusza publicznego. Trzeba mieć jednak na uwadze, że ocena podanych faktów dokonana przez sąd może różnić się całkowicie od naszych wcześniejszych przypuszczeń.

Serwis Biznes

Dopuszczalność wykorzystania protokołu

Wskazany wyżej art. 2 ust. 3 pkt 3 Ustawy o KSiE mówi o protokole stanu faktycznego w kontekście „procesu sądowego”. Nie powinno ulegać wątpliwości, że zwrotowi temu należy nadawać szersze znaczenie przedmiotowe, które obejmuje zakresem wszelkie postępowania sądowe. Nie ma żadnych przeszkód, aby protokół stanu faktycznego sporządzony przez komornika mógł być wykorzystany zarówno w postępowaniu cywilnym (obejmującym również postępowanie nieprocesowe) jak i w postępowaniu karnym i sądowoadministracyjny [Marciniak A., Ustawa o komornikach sądowych i egzekucji. Komentarz, LexisNexis, 2014].

Do niedawna kwestia dopuszczalności protokołów w postępowaniu administracyjnym nie była rozstrzygnięta. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w sprawie sygn. akt II SA/Kr 773/16 stwierdził, że “skoro zatem można sporządzić protokół przed wszczęciem postępowania sądowoadministracyjnego na żądanie zainteresowanego, to nic nie stoi na przeszkodzie, aby tym zainteresowanym była strona postępowania administracyjnego poprzedzającego postępowanie sądowe i aby protokół taki posłużył także w celach dowodowych organowi administracyjnemu”. W świetle tego orzeczenia dopuszczono dowód z protokołu stanu faktycznego w postępowaniu administracyjnym. W tym samym orzeczeniu sąd wskazał, że należy taki protokół traktować jako dokument urzędowy w rozumieniu art. 76 § 1 k.p.a.

Komornik może odmówić sporządzenia protokołu stanu faktycznego z przyczyn uzasadniających jego wyłączenie (art. 9 Ustawy o KSiE), a także wówczas, gdyby sporządzenie takiego protokołu stanowiło naruszenie porządku prawnego, w szczególności wykroczenie [Marciniak A., Ustawa o komornikach sądowych i egzekucji. Komentarz, LexisNexis, 2014].


Koszt

Wynagrodzenie za sporządzenie protokołu stanu faktycznego reguluje rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 10 marca 2006 r. w sprawie wysokości opłat czynności komorników niebędących czynnościami egzekucyjnymi (Dz. U. Nr 42, poz. 289), które określa opłatę stałą w wysokości 3% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego za każdą rozpoczętą godzinę czynności, którą to opłatę komornik pobiera za sporządzenie protokołu stanu faktycznego. Zgodnie z obwieszczeniem Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w sprawie przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, w roku 2017 opłata za każdą rozpoczętą godzinę czynności przez komornika wynosi 106,11 zł.

Coraz częstsze występowanie protokołów stanu faktycznego w orzecznictwie wskazuje na rosnącą świadomość istnienia tego środka dowodowego wśród uczestników postępowań sądowych (wzmianki o protokołach stanu faktycznego w orzeczeniach znajdujących się Systemie Analizy Orzeczeń Sądowych zaczynają się pojawiać regularnie dopiero od 2012 roku). Jego duża wiarygodność poparta autorytetem funkcjonariusza publicznego stanowi atrakcyjny dla strony sposób utrwalenia okoliczności faktycznych. Nadal jednak jego występowanie jest sporadyczne, na co wpływ może mieć brak kodeksowych regulacji w tym zakresie i koszty jakie trzeba ponieść wraz z jego sporządzeniem.

The article was prepared by KG LEGAL KIEŁTYKA GŁADKOWSKI based in Cracow, Poland, specialising in cross border cases, with its focus on new technologies, corporate law, IT, litigation and life science. It discusses the protocol of the state of facts as a strong evidence in the Polish litigation.

Mariusz Bujacz, prawnik (specjalizacja: obrót gospodarczy cross border) z kancelarii KG LEGAL KIEŁTYKA GŁADKOWSKI – SPÓŁKA PARTNERSKA z siedzibą w Krakowie, specjalizującej się w sprawach transgranicznych (cross border) oraz w obsłudze firm branży life science i IT, omawia protokół stanu faktycznego, jako mocny i relatywnie tani środek dowodowy w sądowym dochodzeniu roszczeń w prawie polskim.

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Sprzedałeś 30 rzeczy w sieci przez rok? Twoje dane ma już urząd skarbowy. Co z nimi zrobi? MF i KAS walczą z szarą strefą w handlu internetowym i unikaniem płacenia podatków

Ministerstwo Finansów (MF) i Krajowa Administracja Skarbowa (KAS) wdrożyły unijną dyrektywę (DAC7), która nakłada na operatorów platform handlu internetowego obowiązki sprawozdawcze. Dyrektywa jest kolejnym elementem uszczelnienia systemów podatkowych państw członkowskich UE. Dyrektywa nie wprowadza nowych podatków. Do 31 stycznia 2025 r. operatorzy platform mieli obowiązek składać raporty do Szefa KAS za lata 2023 i 2024. 82 operatorów platform przekazało za ten okres informacje o ponad 177 tys. unikalnych osobach fizycznych oraz ponad 115 tys. unikalnych podmiotach.

2 miliony firm czeka na podpis prezydenta. Stawką jest niższa składka zdrowotna

To może być przełom dla mikroprzedsiębiorców: Rada Przedsiębiorców apeluje do Andrzeja Dudy o podpisanie ustawy, która ulży milionom firm dotkniętym Polskim Ładem. "To test, czy naprawdę zależy nam na polskich firmach" – mówią organizatorzy pikiety zaplanowanej na 6 maja.

Obowiązkowe ubezpieczenie OC księgowych nie obejmuje skutków błędów w deklaracjach podatkowych. Ochrona dopiero po wykupieniu rozszerzonej polisy OC

Księgowi w biurach rachunkowych mają coraz mniej czasu na złożenie deklaracji podatkowych swoich klientów – termin składania m.in. PIT-36, PIT-37 i PIT-28 mija 30 kwietnia. Pod presją czasu księgowym zdarzają się pomyłki, np. błędne rozliczenie ulg, nieuwzględnienie wszystkich przychodów czy pomyłki w zaliczkach na podatek. W jednej z takich spraw nieprawidłowe wykazanie zaliczek w PIT-36L zakończyło się naliczonymi przez Urząd Skarbowy odsetkami w wysokości ponad 7000 zł. Obowiązkowe ubezpieczenie OC księgowych nie obejmuje błędów w deklaracjach podatkowych – ochronę zapewnia dopiero wykupienie rozszerzonej polisy.

Rewolucja płacowa w całej UE od 2026 r. Pracodawcy będą musieli ujawniać kwoty wynagrodzenia pracownikom i kandydatom do pracy

Wynagrodzenia przestaną być tematem tabu. Od czerwca 2026 roku pracodawcy będą mieli obowiązek ujawniania informacji o płacach, zarówno kandydatom do pracy, jak i zatrudnionym pracownikom. Czy to koniec nierówności i początek nowego rozdania na rynku pracy?

REKLAMA

Firmy ignorują KSeF? Tylko 5 tys. podmiotów gotowych na rewolucję e-fakturowania

Choć obowiązek korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur wejdzie w życie za 9 miesięcy, zaledwie 5230 firm zdecydowało się na dobrowolne wdrożenie systemu. Eksperci biją na alarm – to ostatni moment na przygotowania. Firmy nie tylko ryzykują chaos, ale też muszą zmierzyć się z brakiem środowiska testowego, napiętym harmonogramem i rosnącą liczbą innych zmian w przepisach.

Spółka komandytowa bez VAT od dywidendy – ważna interpretacja skarbówki

Dywidenda wypłacana komplementariuszowi nie podlega VAT – potwierdził to Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Oznacza to, że spółki komandytowe, w których wspólnicy prowadzą sprawy spółki bez wynagrodzenia, nie muszą obawiać się dodatkowego obciążenia podatkowego. To dobra wiadomość dla przedsiębiorców poszukujących efektywnych i bezpiecznych rozwiązań podatkowych.

Fiskus wlepi kary za niezapłacony podatek od sprzedaży ubrań i zabawek w internecie? MF analizuje informacje o 300 tys. osób i podmiotów handlujących na platformach internetowych

Operatorzy platform, za pośrednictwem których dokonywane są transakcje w internecie, przekazali MF dane ponad 177 tys. osób fizycznych i 115 tys. podmiotów – poinformowała PAP rzeczniczka szefa KAS Justyna Pasieczyńska. Dane te są teraz analizowane.

Katastrofa fakturowa w 2026 roku? Kto odważy się wdrożyć obowiązek stosowania KSeF i faktur ustrukturyzowanych?

Niedawno opublikowano kolejną wersję projektu „nowelizacji nowelizacji” ustaw na temat faktur ustrukturyzowanych i KSeF, które mają być niezwłocznie uchwalone. Ich jakość woła o pomstę do nieba. Co prawda zaproponowane zmiany świadczą o tym, że twórcy przepisów chcą pozostawić tym, którzy połapią się w tych zawiłościach, jakieś możliwości unikania tej katastrofy, zachowując fakturowanie w dotychczasowej formie przynajmniej do końca 2026 r. Pytanie, tylko po co to całe zamieszanie i dezorganizacja obrotu gospodarczego – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

REKLAMA

Jak nie zbankrutować na IT: inteligentne monitorowanie i optymalizacja kosztowa środowiska informatycznego. Praktyczny przewodnik po narzędziach i strategiach monitorowania

W dzisiejszej erze cyfrowej, środowisko IT stało się krwiobiegiem każdej nowoczesnej organizacji. Od prostych sieci biurowych po rozbudowane infrastruktury chmurowe, złożoność systemów informatycznych stale rośnie. Zarządzanie tak rozległym i dynamicznym ekosystemem to nie lada wyzwanie, wymagające nie tylko dogłębnej wiedzy technicznej, ale przede wszystkim strategicznego podejścia i dostępu do odpowiednich narzędzi. Wyobraźcie sobie ciągłą potrzebę monitorowania wydajności kluczowych aplikacji, dbałości o bezpieczeństwo wrażliwych danych, sprawnego rozwiązywania problemów zgłaszanych przez użytkowników, a jednocześnie planowania przyszłych inwestycji i optymalizacji kosztów. To tylko wierzchołek góry lodowej codziennych obowiązków zespołów IT i kadry managerskiej. W obliczu tej złożoności, poleganie wyłącznie na intuicji czy reaktywnym podejściu do problemów staje się niewystarczające. Kluczem do sukcesu jest proaktywne zarządzanie, oparte na solidnych danych i inteligentnych systemach, które nie tylko informują o bieżącym stanie, ale również pomagają przewidywać przyszłe wyzwania i podejmować mądre decyzje.

Wojna celna USA - Chiny. Jak może się bronić Państwo Środka: 2 scenariusze. Świat (też Stany Zjednoczone) nie może się obejść bez chińskiej produkcji

Chiny mogą przekierować towary nadal objęte nowymi, wysokimi cłami USA przez gospodarki i porty azjatyckie lub (a raczej równolegle) przekierować sprzedaż dotychczas kierowaną do USA na inne rynki - prognozują eksperci Allianz Trade. Bardziej prawdopodobna jest przewaga drugiego scenariusza – tak było podczas pierwszej wojny handlowej prezydenta Trumpa, co obecnie oznaczać będzie m.in. 6% rokroczny wzrost importu z Chin do UE (ale też do innych krajów) w ciągu trzech najbliższych lat. Branża, która nie korzysta z żadnych wyłączeń w wojnie celnej – odzież i tekstylia może odczuć ją w największym stopniu na swoich marżach.

REKLAMA