Egzekucja komornicza

Ministerstwo Finansów poinformowało 20 grudnia 2022 r. o udostępnieniu w serwisie e-Urząd Skarbowy (e-US) pierwszej z usług, składających się na pakiet Konta Komornika. Polega ona na automatyzacji obsługi wniosków komorników sądowych o udostępnienie informacji.

W bieżącym 2022 roku coraz większa liczba gospodarstw domowych może mieć problem z obsługą swoich zobowiązań. Dlatego więcej osób może mieć styczność z procesem windykacji. Windykacja jest działaniem zgodnym z prawem, a windykator dąży do polubownego ustalenia warunków spłaty zadłużenia. Czego nie może zrobić windykator? Związek Przedsiębiorstw Finansowych rozwiewa popularne mity dotyczące windykacji.

Ulga na dziecko a egzekucja komornicza. W polskim prawie podatkowym ulgi podatkowe i wynikające z nich ewentualne zwroty nadpłaconego podatku podlegają egzekucji (zajęciu) komorniczej. Dotyczy to wszystkich ulg podatkowych, także tych, które przysługują rodzicom z tytułu wychowywania dziecka do czasu osiągnięcia przez nie pełnoletności lub do ukończenia 26. roku życia w przypadku kontynuowania nauki (tzw. ulga na dziecko w PIT). W jednej z interpelacji poselskiej do ministra sprawiedliwości posłanka zaapelowała o zmianę przepisów, by ulgi podatkowe przysługujące na dzieci były zwolnione z egzekucji komorniczej. Minister sprawiedliwości stwierdził jednak, że "brak jest dostatecznych podstaw do dodatkowego zwalniania nadpłaty (zwrotu) podatku, z egzekucji komorniczej", także w przypadku ulgi na dziecko.

Wyrokiem z 1 grudnia 2020 r. Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 52 ust. 2 ustawy z 28 lutego 2018 r. o kosztach komorniczych w zakresie, w jakim dotyczy umorzenia postępowania egzekucyjnego na wniosek wierzyciela złożony przed dniem wejścia w życie tej ustawy, jest niezgodny z art. 2 i art. 32 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Jakie skutki wywoła wyrok Trybunału Konstytucyjnego?

Urząd skarbowy w chwili otrzymania zajęcia komorniczego na wierzytelności podatnika staje się podmiotem postępowania egzekucyjnego. Mimo zarzutów podatnika fiskus nie jest uprawniony do kontrolowania legalności działań komornika, bo organ ten nie jest podmiotem tego postępowania – w taki oto sposób fiskus tłumaczył, dlaczego naczelnik urzędu skarbowego przekazał należny podatnikowi zwrot nadpłaty podatku komornikowi, mimo że ten umorzył już postępowanie egzekucyjne.

Ministerstwo Finansów wydało interpretację ogólną, z której wynika, że komornicy sądowi nie są uznawani za podatników VAT. Co oznacza, że wykonywane przez nich czynności w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym nie podlegają opodatkowaniu VAT.

Praktyka organów podatkowych, zgodnie z którą przyjmuje się, że VAT od usług świadczonych przez komornika sądowego w ramach postępowania egzekucyjnego jest zawarty w pobieranych przez niego opłatach egzekucyjnych jest zgodna z dyrektywą Rady 2006/112/WE z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, zmienionej dyrektywą Rady 2013/43/UE z dnia 22 lipca 2013 r., oraz zasadą neutralności podatku od wartości dodanej (VAT) i zasadą proporcjonalności.

Od 1 stycznia 2019 r. obowiązuje nowe rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości określające m.in. zasady rachunkowość i ewidencja operacji finansowych kancelarii komorniczych. Przybliżamy zapisy w nim zawarte, w tym zasady księgowania w podstawowym dokumencie finansowym komornika, czyli księdze pieniężnej.

Egzekucja komornicza z firmowego konta bankowego to jedna z często stosowanych metod odzyskiwania długu. Wszczęcie postępowania przez komornika możliwe jest jednak dopiero, gdy posiada on wyrok lub nakaz sądowy zapłaty oraz wniosek wierzyciela przeciwko dłużnikowi. Pojawia się jednak pytanie, czy komornik może zająć rachunek bankowy przedsiębiorcy wraz ze wszystkimi zgromadzonymi na nim środkami, czy może powinien zostawić część kwoty wolnej od zajęcia.

W przypadku braku zapłaty podatku następuje zazwyczaj wszczęcie postępowania egzekucyjnego przez komornika skarbowego. Jak w takiej sytuacji ochronić swój majątek?

Komornik sądowy nie może podwyższyć o VAT opłaty egzekucyjnej, pobieranej przez komorników sądowych. Tak uznał 27 lipca 2017 roku Sąd Najwyższy w uchwale podjętej w składzie siedmiu sędziów.

Organ podatkowy w pierwszej kolejności ma obowiązek zbadać to, czy podatnik nie ma zaległości podatkowych. Jeżeli okaże się, że takich zaległości nie posiada, wówczas organ podatkowy ma obowiązek przekazać nadpłatę komornikowi prowadzącemu egzekucję.

Kwestia naliczania podatku VAT od opłaty egzekucyjnej wciąż budzi spore wątpliwości. Czy komornicy sądowi są w ogóle podatnikami VAT i mają prawo podwyższać naliczane w postępowaniu egzekucyjnym opłaty o wartość podatku VAT?

Od 8 września 2016 r. obowiązują istotne zmiany w Kodeksie postępowania cywilnego dotyczące postępowania egzekucyjnego. Po zmianach zajęcie rachunku bankowego dłużnika odbywa się drogą elektroniczną, a komornik i bank komunikują się za pośrednictwem systemu teleinformatycznego (art. 893 /2a/ k.p.c.).

Od 8 września 2016 r. obowiązują zmiany dotyczące egzekucji komorniczych. Komornik może m.in. elektronicznie zająć rachunek bankowy dłużnika i pod groźbą grzywny samodzielnie zobowiązać go do wyjawienia majątku. Nie można również sprzedać rzeczy przed uprawomocnieniem decyzji o jej zajęciu.

Komornicy nie powinni doliczać VAT do opłaty egzekucyjnej - podkreślił wiceminister sprawiedliwości Łukasz Piebiak. Jego zdaniem ta kwestia wymaga ustawowego uregulowania.

Od 8 listopada 2015 r. weszła w życie większość znowelizowanych przepisów ustawy o komornikach sądowych i egzekucji, których celem jest przyspieszenie rozpoznawania spraw egzekucyjnych. Chodzi o określenie nowych zasad wpływu spraw do kancelarii komorniczych, tak, aby sprawy egzekucyjne prowadziły także średnie i efektywne kancelarie komornicze, a w dużych, do których dotąd trafiało najwięcej spraw nie powstawały zaległości.

Zdaniem Ministerstwa Finansów czynności komorników sądowych powinny podlegać opodatkowaniu na takich samych zasadach jak działalność prowadzona przez innych podatników podatku VAT. W związku z tym zwolnienie z obowiązku zapłaty VAT z tytułu wykonywanych przez nich czynności za wynagrodzeniem zostanie zniesione z końcem miesiąca września 2015 r.

Od 1 października usługi komornicze zostaną objęte podatkiem od towarów i usług. Jednak komornicy nie muszą kupować kas fiskalnych. Resort finansów przygotował projekt rozporządzenia, które zwalnia komorników ze stosowania kasy fiskalnej.

Uchwalona przez Sejm nowelizacja Kodeksu cywilnego, Kodeksu postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw, przewiduje zmiany w przepisach dotyczących wnoszenia skarg na czynności komornika. W myśl zmienionych przepisów, skarga nie będzie przysługiwała na zarządzenie komornika o wezwaniu do usunięcia braków pisma, na zawiadomienie o terminie czynności oraz na uiszczenie przez komornika podatku VAT.

Ministerstwo Finansów pracuje nad przepisami, które mają chronić dłużników banków w związku ze zniesieniem przez Trybunał Konstytucyjny bankowego tytułu egzekucyjnego. Bank mógłby występować z żądaniem wszczęcia egzekucji sądowej wobec dłużnika, ale wcześniej musiałby podjąć próbę restrukturyzacji kredytu.

Likwidację bankowego tytułu egzekucyjnego od 1 sierpnia 2016 roku - zakłada projekt nowelizacji Prawa bankowego, złożony w Sejmie przez posłów PO. Proponują oni także objęcie analogicznymi przepisami spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych.

Aktualnie najpopularniejszą podstawą zatrudnienia jest umowa zlecenie, umowa o dzieło czy umowa agencyjna, dlatego warto wiedzieć jakimi regułami rządzi się egzekucja z tych wierzytelności. Pamiętać należy jednak, że taką wierzytelnością nie jest świadczenie oparte o umowę o pracę.

Sejm pracuje nad zmianami w kwestii zaskarżania czynności komornika. Obowiązujące przepisy Kodeksu postępowania cywilnego umożliwiają zaskarżanie praktycznie każdej czynności komornika, na skutek czego dłużnicy to wykorzystują. Ogranicza to, a nierzadko uniemożliwia prowadzenie egzekucji przez komorników.

Uchwalona przez Sejm nowelizacja ustawy o komornikach sądowych i egzekucji zakłada, że dłużnicy będą mogli wnosić o zwrot opłaty za egzekucję świadczeń pieniężnych w przypadku okazania orzeczenia, które pozbawia tytuł wykonawczy wykonalności.