Zajęcie wierzytelności zwykłych

Komornik sądowy  już na początku  postępowania egzekucyjnego poweźmie informacje na temat majątku dłużnika, przede wszystkim dowie się o wszelkich źródłach jego utrzymania. Organ egzekucyjny ma uprawnienia, żeby skierować zapytanie do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych  czy do Naczelnika Urzędu Skarbowego o miejsce pracy dłużnika. Po otrzymaniu odpowiedzi, zgodnie z wnioskiem wierzyciela, który jest gestorem postępowania egzekucyjnego – dokonuje zajęcia wierzytelności.

Pamiętaj, że wierzytelności takie, jak na przykład umowa zlecenie nie podlegają ochronie prawnej tak jak wynagrodzenie za pracę w oparciu o umowę o pracę i są zajmowane bez ograniczeń. To znaczy, że zleceniodawca ma obowiązek potrącić całość wynagrodzenia do rąk komornika. Jest to jedna z negatywnych cech tego świadczenia, której trzeba być świadomym, gdy podlega się egzekucji sądowej.

Do egzekucji z innej wierzytelności komornik przystępuje poprzez jej zajęcie - wymagana jest forma pisemna. Komornik wraz z zajęciem  innej wierzytelności jest obowiązany przepisami kodeksu postępowania cywilnego do wykonania pewnych związanych z tym czynności zarówno wobec dłużnika jak i wobec trzeciodłużnika.

Trzeciodłużnikiem (poddłużnikiem) jest dłużnik wierzytelności, w tym przypadku zleceniodawca. Jest to osoba, którą łączy z dłużnikiem postępowania egzekucyjnego zobowiązanie np. za wykonanie zlecenia, zleceniodawca winien zapłacić wynagrodzenie wykonawcy czyli dłużnikowi. Z momentem zajęcia zleceniodawca staje się poddłużnikiem i wypłatę za wykonane zlecenie przekazuje nie wykonawcy, który jest dłużnikiem egzekucyjnym lecz wierzycielowi.

Począwszy od obowiązków komornika wobec dłużnika w przypadku zajęcia innej wierzytelności, należy zastosować art. 896 kpc. Z jego treści wynika, że komornik pismem zajmującym daną wierzytelność informuje dłużnika o jego zajęciu jednocześnie zawiadamia go, że nie wolno mu odbierać żadnego świadczenia ani rozporządzać zajętą wierzytelnością i ustanowionym dla niej zabezpieczeniem. Przez rozporządzanie rozumie się: zbycie wierzytelności, ustanowienie na niej zastawu, zrzeczenia się wierzytelności, a także zmiana rodzaju świadczenia, umówienie się o inny przedmiot świadczenia w miejsce należnego, ustanowienie innego terminu lub miejsca świadczenia. Następnie komornik sądowy w ramach jednego pisma poza pouczeniem  i zawiadomieniem dłużnika wzywa również trzeciodłużnika np. pracodawcę, aby należnego od niego świadczenia nie uiszczał dłużnikowi, lecz złożył je komornikowi lub na rachunek depozytowy Ministra Finansów.

Komplet Kodeks pracy 2015 z komentarzem + CD + PDF

W przypadku niepodania przez trzeciodłużnika precyzyjnych informacji w wyżej określonym oświadczeniu, komornik sądowy w ramach art. 761 kpc może domagać się od poddłużnika wyjaśnień pod groźbą grzywny. Istotne jest to, że pytanie jakie zadaje komornik sądowy nie tyczy się tylko kwestii czy wierzytelność istnieje w chwili zajęcia, ale też czy kiedykolwiek powstała. Odpowiedź na wezwanie dłużnika wierzytelności powinna być udzielona bez względu na to, czy osoba do której wezwanie skierowano, uważa że nie jest dłużna, albo że nie łączy jej z dłużnikiem egzekwowanym żaden stosunek prawny.

Pamiętać należy, że niezłożenie wymaganej odpowiedzi na pytania zadane w zajęciu pociąga za sobą odpowiedzialność materialną za wyrządzoną w ten sposób wierzycielowi szkodę, a ponadto zagrożone jest grzywną. Termin do złożenia przez poddłużnika oświadczenia wynosi tydzień. Jest to termin instrukcyjny i podlega przywróceniu na zasadach ogólnych. Jeżeli spóźnienie przy składaniu oświadczenia spowoduje szkodę, dłużnik zajętej wierzytelności będzie ponosił odpowiedzialność względem wierzyciela. Naturalnie wpłata zajętej sumy na rzecz organu egzekucyjnego zwalnia dłużnika z długu wobec wierzyciela.

Nierzadko zdarza się, że dłużnik nie odbiera korespondencji od komornika, myśląc że dzięki temu uchyli się od obowiązków  jakie są na niego nakładane pismem. Nic bardziej mylnego. Pracodawca odbiorze pismo, gdyż będzie ono wysłane na adres rejestrowy pracodawcy, w związku z czym zajęcie będzie dokonane i realizowane, nawet w przypadku gdy dłużnik nie podejmie przesyłki. W związku z powyższym, dłużnicy często dowiadują się o egzekucji ze swojej umowy zlecenia (także umowy agencyjnej lub umowy o dzieło) dopiero przy wypłacie.

Częstym pytaniem jest – czy wielkość świadczenia przypadającego dłużnikowi od poddłużnika ma znaczenia dla samego zajęcia tej wierzytelności? W związku z czym wyjaśnić należy, że jeżeli świadczenie przewyższa wysokość egzekwowanej wierzytelności, tylko część roszczenia zostanie objęta zajęciem. Jednakże, gdy wierzytelność jest niższa od sumy dochodzonej przez wierzyciela, nie można odmówić przymiotu skuteczności takiemu zajęciu, gdyż zostanie ono zaspokojone częściowo i utrzyma się aż do całkowitej spłaty.

Zajęcie będzie utrzymywane do chwili spłaty całości zadłużenia. Po dokonaniu spłaty zajęcie zostanie uchylone i tym samym trzeciodłużnik zostanie zwolniony z obowiązku dokonywania potrąceń komornikowi i środki ponownie będą przekazywane bezpośrednio dłużnikowi.

Podyskutuj o tym na naszym FORUM