Przedawnienie roszczeń związanych z działalnością gospodarczą

Przedawnienie roszczeń

Przedawnienie jest instytucją, która ogranicza w czasie możliwość dochodzenia roszczenia. Jego skutkiem jest to, że po upływie terminu przedawnienia ten, przeciw komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia chyba, że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia. Przedawnienie zostało uregulowane w przepisach art. 117- 125 k.c. Przedmiotem przedawnienia roszczeń są tylko i wyłącznie majątkowe roszczenia cywilnoprawne.

Od powyższej zasady istnieją jednak wyjątki. Nie przedawniają się majątkowe roszczenia cywilnoprawne o wydanie rzeczy tzw. roszczenie windykacyjne oraz roszczenia negatoryjne, ale tylko te odnoszące się do nieruchomości (art. 222 k.c. oraz 223 k.c.) czy też roszczenia o zniesienie współwłasności (art. 220 k.c.).

Nie przedawniają się również roszczenia niemajątkowe, czyli takie, które służą zaspokojeniu interesów o charakterze osobistym np. o naruszenie dóbr osobistych (art. 24 k.c.).

Przepisy kodeksu cywilnego regulujące instytucję przedawnienia mają charakter bezwzględnie obowiązujący, co oznacza, że strony stosunku zobowiązaniowego nie mogą wyłączyć ich zastosowania na mocy zawartej między sobą umowy.

Kasy rejestrujące 2015 - PDF

Terminy przedawnienia roszczeń

Przepis art. 118 Kodeksu cywilnego stanowi, że roszczenia przysługujące osobom prowadzącym działalność gospodarczą i mające związek z prowadzoną przez uprawnionego działalnością gospodarczą podlegają trzyletniemu terminowi przedawnienia. Terminy wskazane w art. 118 k.c.  nie mogą być skracane, ani przedłużane przez czynność prawną. (art. 118 i 119 k.c.). Oznacza to, że strony nie mogą ustalić w umowie, że ich wzajemne roszczenia ulegną przedawnieniu w terminie dłuższym lub krótszym od tego, który został przewidziany w kodeksie cywilnym.

Roszczeniami związanymi z prowadzeniem działalności gospodarczej są te, które służą osobie fizycznej lub prawnej profesjonalnie i zarobkowo trudniącej się działalnością gospodarczą, a której roszczenie związane jest właśnie z tym jej zakresem aktywności.

Od kiedy biegnie termin przedawnienia?

Termin przedawnienia liczy się od dnia, w którym roszczenie stało się lub mogło stać się wymagalne, czyli od chwili, w którym wierzyciel miał prawną możliwość domagania się spłaty długu.

Strony postanowiły w umowie, że dłużnik winien zwrócić zaciągniętą pożyczkę w terminie miesiąca od dnia, w którym wierzyciel pożyczył mu pieniądze. Termin przedawnienia biegnie od dnia następującego po dniu, w którym dłużnik winien oddać wierzycielowi zaciągniętą pożyczkę.

Zasada ta jest jednak modyfikowana przez ustawodawcę w dwojaki sposób. Po pierwsze, jeżeli wymagalność roszczenia zależy od podjęcia określonej czynności przez wierzyciela, bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stałoby się wymagalne, gdyby wierzyciel podjął czynności w najwcześniejszym możliwym terminie (art. 120 § 1 zd. 2 k.c.). Taka regulacja wychodzi naprzeciw interesom dłużnika, gdyż zapobiega możliwości dowolnego przedłużania przez wierzyciela terminu spełnienia świadczenia poprzez zwlekanie z dokonaniem przez wierzyciela odpowiedniej czynności. Po drugie, w przypadku roszczeń o zaniechanie, bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym ten, przeciwko komu roszczenie przysługuje, nie zastosował się do treści roszczenia (art. 120 § 2 k.c.).

Wskaźniki i stawki

Kalkulatory

Przerwanie biegu przedawnienia

Pamiętaj, że istnieje możliwość niedopuszczenia do przedawnienia roszczenia. W tym celu, zanim upłynie termin przedawnienia, należy doprowadzić do przerwania jego biegu (art. 123 k.c.). Po każdym przerwaniu przedawnienia biegnie ono na nowo.

Bieg przedawnienia przerywa się przez:

• każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia,
• uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje,
• wszczęcie mediacji

Czynnościami przerywającymi przedawnienie są w szczególności:

- złożenie pozwu w sądzie powszechnym np. o zapłatę,

- złożenie wniosku o nadanie klauzuli wykonalności,

- złożenie wniosku o wszczęcie egzekucji,

- zawarcie ugody z dłużnikiem,

- uznanie długu przez dłużnika.

Podyskutuj o tym na naszym FORUM

Zawieszenie biegu przedawnienia

W stosunkach pomiędzy przedsiębiorcami, bieg terminu przedawnienia ulega zawieszeniu wyłącznie, co do wszelkich roszczeń, gdy z powodu siły wyższej uprawniony nie może ich dochodzić przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw danego rodzaju - przez czas trwania przeszkody (art. 121 pkt. 4 k.c.).

Zarzut przedawnienia

Trzeba także pamiętać, że nawet, jeśli upłynął termin przedawnienia dłużnik, w celu uchylenia się od zapłaty, musi podnieść zarzut przedawnienia przed Sądem. Ten, przeciwko komu roszczenie przysługuje (czyli dłużnik), może jednak zrzec się korzystania z zarzutu przedawnienia. Zrzeczenie się może być ważnie dokonane dopiero po upływie terminu przedawnienia.

Skutkiem przedawnienia nie jest wygaśnięcie roszczenia. Roszczenie, bowiem nie wygasa, lecz przekształca się w tzw. roszczenie niezupełne, a zatem takie, które choć istnieje, nie może być już zasądzone ani przymusowo wyegzekwowane, jednak dłużnik może je dobrowolnie spełnić na rzecz wierzyciela.