Jak amortyzować najkorzystniej

Podstawą do rozpoczęcia amortyzacji jest ujawnienie środka trwałego, co na podstawie art. 16h ust. 1 pkt 4, w związku z art. 16d ust. 2 ustawy o CIT, odbywa się w drodze ujęcia konkretnego składnika majątkowego w prowadzonej przez podatnika ewidencji środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych.

Samo rozpoczęcie użytkowania nie uprawnia do uwzględnienia w kosztach stanowiących koszt uzyskania przychodu wartości dokonanych odpisów amortyzacyjnych, gdyż nie pozwala na określenie minimalnego - rocznego przewidywanego okresu użytkowania (z wyjątkami, kiedy nie jest to wymagane), podstawy naliczania odpisów (wartości początkowej) czy też grupy i rodzaju w ramach KŚT (rozporządzenie Rady Ministrów z 30 grudnia 1999r. w sprawie Klasyfikacji Środków Trwałych /KŚT/ - Dz. U. z 2000 Nr. 112 poz. 1317 z późn. zm.).

Warto mieć także na uwadze fakt, iż czynność polegająca na ujęciu konkretnego przedmiotu w ewidencji środków trwałych wskazuje na zamiar użytkowania go przez podatnika przez okres co najmniej 1 roku, nie stanowi jednakże dowodu, iż środek ten stanowi jego własność (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 22 listopada 1996r. - sygn. akt SA/Łd 2573/95, niepubl.: Samo wpisanie w ewidencji danego środka trwałego nie jest prawotwórcze i nie stanowi tytułu prawnego spółki do tego środka. Brak (należycie udokumentowanego) tytułu prawnego do środka trwałego uniemożliwia dokonywanie odpisów amortyzacyjnych).

Poprawnie zaewidencjonowany środek trwały podlega amortyzacji przy zastosowaniu stawek amortyzacji właściwych dla metod amortyzacji określonych w art. 16i - 16k ustawy o CIT.

Co do zasady odpisów amortyzacyjnych dokonuje się od wartości początkowej środka trwałego do momentu zrównania się z nią sumy dokonanych odpisów, przy czym do wartości tej należy także zaliczyć wartość odpisów, które nie stanowią kosztu podatkowego z uwagi na spełnienie przesłanek negatywnych określonych w art. 16 ustawy o CIT.

Dodatkowo warto mieć na uwadze to, iż ustawodawca przez określenie dla poszczególnych kategorii środków trwałych właściwych im stawek amortyzacyjnych oznaczył, dla celów podatkowych, minimalny okres ich użytkowania.

Techniczny natomiast sposób dokonywania odpisów został określony treścią art. 16h ust. 4 ustawy o CIT, zgodnie z którym podatnik dokonuje odpisów we właściwej wysokości:

- w równych ratach co miesiąc lub co kwartał albo

- jednokrotnie na koniec każdego roku podatkowego.

Kluczowe znaczenie dla wskazanego w tytule zagadnienia ma zatem dyspozycja
art. 16h ust. 1 ustawy o CIT, który określając sposób dokonywania odpisów amortyzacyjnych, zakazuje jednocześnie zmian określonej na dzień rozpoczęcia amortyzacji wybranej metodologii dokonywania odpisów.

Zgodnie ze stanowiskiem prezentowanym przez Naczelny Sąd Administracyjny (Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 18 sierpnia 2004r. (sygn. akt: FSK 362/04) oraz z dnia 19 sierpnia 2004r (sygn. akt.: FSK 365/04), a także wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 27 czerwca 2003r. (sygn akt.: I SA/Łd 249/2003 i I SA/Łd 235/2003) ustawodawca określił trzy metody amortyzacji:

- metoda liniowa (art. 16i ustawy o CIT),

Polecamy: Metoda liniowa amortyzacji

- metoda indywidualna (art. 16j ustawy o CIT),

Więcej na ten temat: Metoda indywidualna amortyzacji

- metoda degresywno - liniowa lub mieszana (art. 16h ustawy o CIT).

Zatem wybór jednej z nich zamyka podatnikowi możliwość skorzystania z rozwiązań przewidzianych dla pozostałych.