REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Ujawnienie środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej – skutki w CIT

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
RSM Poland – Audit, Tax, Consulting
Dzięki nam z odwagą spojrzysz w biznesową przyszłość
Piotr Wyrwa
Doradca podatkowy nr 12653
Ujawnienie środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej – skutki na gruncie ustawy o CIT
Ujawnienie środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej – skutki na gruncie ustawy o CIT

REKLAMA

REKLAMA

W praktyce zdarza się, że podatnicy identyfikują w swoim majątku aktywa, które – pomimo formalnej możliwości uznania za środki trwałe (ŚT) / wartości niematerialne i prawne (WNiP) – nie zostały przez nich wprowadzone do ewidencji. Taka sytuacja może być w szczególności następstwem przeprowadzenia inwentaryzacji majątku podatnika. Możliwe są również inne nietypowe sytuacje, związane np. z „odnalezieniem” przez podatnika na swojej nieruchomości elementów infrastruktury czy też budynków, o których istnieniu dotychczas nie wiedział.

Kiedy wystąpi ujawnienie ŚT / WNiP

Opisane na wstępie sytuacje są najczęściej utożsamiane z tzw. „ujawnieniem” środka trwałego. Należy jednak pamiętać, że nie każde zdarzenie związane z „odnalezieniem” aktywa dotychczas nie ujętego w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych jest „ujawnieniem” ŚT / WNiP.

REKLAMA

REKLAMA

Taki wniosek wynika z analizy art. 16d ust. 2 ustawy o CIT. Przepis ten stanowi, że składniki majątku będące ŚT / WNiP wprowadza się do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, najpóźniej w miesiącu przekazania ich do używania. Późniejszy termin wprowadzenia uznaje się za ujawnienie środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej, o którym mowa w art. 16h ust. 1 pkt 4 ustawy o CIT.

Zatem, rozpoczęcie używania ŚT / WNiP powinno skutkować jego wprowadzeniem do ewidencji (z zastrzeżeniem dotyczącym niskocennych aktywów), zaś ujęcie w takiej ewidencji powinno nastąpić najpóźniej w miesiącu przekazania aktywa do używania. 

Zdaniem autora oznacza to, że nie można mówić o ujawnieniu ŚT / WNiP w przypadku, gdy nie był on faktycznie użytkowany przez podatnika. Innymi słowy, ujawnienie środka trwałego dotyczy tylko takich aktywów, które były wykorzystywane w działalności gospodarczej, lecz nie zostały wprowadzone do ewidencji.

Polecamy: Monitor Księgowego – prenumerata

Dalszy ciąg materiału pod wideo

REKLAMA

Art. 16d ust. 2 ustawy o CIT stanowi bowiem o ujawnieniu ŚT / WNiP (które zgodnie z ustawowymi definicjami muszą być wykorzystywane przez podatnika na potrzeby działalności gospodarczej albo oddane do używania innemu podmiotowi), a nie o ujawnieniu jakichkolwiek składników majątku podatnika. Co więcej, omawiany przepis wskazuje, że ujawnieniem ŚT / WNiP jest sytuacją, w której jego wprowadzenie następuje w terminie późniejszym niż w miesiącu przekazania do używania – zatem „ujawnione” może być tylko takie aktywo, które było przez podatnika faktycznie używane.

Jak zatem w takim przypadku klasyfikować sytuację odnalezienia nie używanych dotychczas ŚT / WNiP, które w świetle ustawy o CIT nie stanowi ich „ujawnienia”? Zdaniem autora, w takim przypadku rozpoczęcie korzystania z aktywa niewprowadzonego do ewidencji będzie związane z jego „zwyczajnym” wprowadzeniem do ewidencji. Z kolei, jeżeli ŚT / WNiP po „odnalezieniu” nie jest wykorzystywany w działalności podatnika, brak będzie podstaw do jego ujęcia w ewidencji.

Jednocześnie, w opinii autora, ujawnieniem ŚT / WNiP nie jest sytuacja opisana w art. 16e ustawy o CIT. Przepis ten wskazuje, że jeżeli podatnicy nabędą lub wytworzą składniki majątku o wartości początkowej przekraczającej 3500 zł i ze względu na przewidywany przez nich okres używania nie zaliczą ich do ŚT lub WNiP, a faktyczny okres ich używania przekroczy rok, są on obowiązani zaliczyć te aktywa do ŚT lub WNiP. Opisana sytuacja nie jest związana z ujawnieniem ŚT / WNiP, gdyż takie składniki majątku w momencie rozpoczęcia ich używania nie spełniały ustawowej definicji ŚT / WNiP – z uwagi na przewidywany okres ich używania.

Amortyzacja ujawnionego ŚT / WNiP

Jak wskazano powyżej, co do zasady, każda sytuacja, w której podatnik nie wprowadził do ewidencji składnika majątku spełniającego definicję ŚT / WNiP, pomimo jego używania na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej, jest zdarzeniem skutkującym obowiązkiem zastosowaniem art. 16d ust. 2 ustawy o CIT. Bez znaczenia pozostaje w takim przypadku przyczyna dla jakiej aktywo nie zostało wprowadzone do ewidencji oraz to czy takie działanie (zaniechanie) nastąpiło z winy podatnika czy też było od niego niezależne.

Przepisy ustawy o CIT zawierają szczególne regulacje dotyczące momentu rozpoczęcia amortyzacji ujawnionych aktywów. Stosownie bowiem do art. 16h ust. 1 pkt 4 ustawy o CIT od ujawnionych ŚT / WNiP nieobjętych dotychczas ewidencją, odpisów amortyzacyjnych dokonuje się począwszy od miesiąca następującego po miesiącu, w którym zostały wprowadzone do ewidencji. Zatem, wprowadzenie ujawnionego aktywa do ewidencji nie może nastąpić w minionych okresach. Podatnik ujawniający ŚT / WNiP nie ma również możliwości dokonania odpisów amortyzacyjnych za okres ich używania przed formalnym wprowadzeniem do ewidencji.

Wprowadzenie ŚT / WNiP do ewidencji jest związane z koniecznością ustalenia wartości początkowej ujmowanego aktywa. Regulacje ustawy o CIT nie przewidują w tym zakresie szczególnych zasad dla ujawnionych składników majątku, zatem zastosowanie znajdą tutaj ogólne zasady określone w art. 16g ustawy o CIT (tj. w razie odpłatnego nabycia cenę ich nabycia, w razie wytworzenia we własnym zakresie koszt wytworzenia, itp.).

Specyfika związana z ujawnianiem aktywów powoduje, że określenie takiej ceny nabycia lub kosztu wytworzenia w praktyce nie zawsze będzie możliwe. Dotyczy to zwłaszcza sytuacji, w których podatnik identyfikuje aktywa, których posiadania nie był świadomy, np. w związku z ich przypadkowym „odnalezieniem”. W tym kontekście nie powinno budzić wątpliwości, że ustalając wartość początkową ujawnionych składników majątku należy odnieść się do wartości historycznych (tj. kosztu nabycia bądź wytworzenia), nie zaś do wartości danych aktywów z daty, w jakiej zostają one ujawnione. Może to spowodować, że wartość początkowa ujawnionego środka trwałego / wartości niematerialnej i prawnej wyniesie 0 zł. Będzie tak przede wszystkim w sytuacji, w której podatnik nie posiada dokumentacji, która pozwalałaby na ustalenie ceny nabycia lub kosztu wytworzenia, ale składnik majątku nie został otrzymany w drodze darowizny lub w inny nieodpłatny sposób.


Przychód związany z ujawnieniem ŚT / WNiP

Intersującą kwestią jest również to, czy w związku z ujawnieniem ŚT / WNiP po stronie podatnika może dojść do powstania przychodu. Wątpliwości budzi, czy w takim przypadku podatnik nie otrzymuje nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT.

Zdaniem autora, sama czynność ujawnienia ŚT / WNiP nie może być utożsamiana z ich nieodpłatnym otrzymaniem. Należy przyjąć, że podatnik już wcześniej był w posiadaniu ujawnionych środków majątkowych (które nabył lub wytworzył we własnym zakresie), zatem ich formalne wprowadzenie do ewidencji nie jest związane z otrzymaniem jakiegokolwiek przysporzenia majątkowego, rozumianego jako zwiększenie aktywów podatnika lub zmniejszenie jego pasywów.

Inaczej należałoby podejść do sytuacji, gdy dochodzi do ujawnienia aktywów, uzyskanych uprzednio pod tytułem darmym – może to niektórych sytuacji związanych z „odnalezieniem” aktywów, w stosunku do których podatnik nie wie w jaki sposób wszedł w ich posiadanie. W takim przypadku, co do zasady, możne dojść do powstania przychodu z tytułu nieodpłatnego świadczenia. Niemniej, przychód ten nie powstaje z momentem ujawnienia ŚT / WNiP, lecz już na wcześniejszym etapie (tj. w momencie wejścia w posiadanie aktywa).

Piotr Wyrwa,

Tax Consultant, Doradca podatkowy

RSM Poland

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Projekt ustawy wdrażającej obowiązkowy KSeF po pierwszym czytaniu w Sejmie. Co się zmienia a co pozostaje bez zmian [komentarz eksperta]

W dniu 9 lipca 2025 r., Sejm przeprowadził pierwsze czytanie i skierował do prac w komisji finansów projekt ustawy zakładającej wdrożenie obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Wszystkie kluby i koła poselskie zapowiedziały dalsze prace nad projektem. Prace legislacyjne wchodzą w końcową fazę. Z coraz większą pewnością możemy więc stwierdzić, że obowiązkowy KSeF będzie wdrażany w dwóch etapach - od 1 lutego 2026 i od 1 kwietnia 2026 r.

Podatek u źródła 2025: Objaśnienia podatkowe ministra finansów dot. statusu rzeczywistego właściciela. Praktyczne szanse i nieoczywiste zagrożenia

Po latach oczekiwań i licznych postulatach ze strony środowisk doradczych oraz biznesowych, Ministerstwo Finansów opublikowało długo zapowiadane objaśnienia dotyczące statusu rzeczywistego właściciela w kontekście podatku u źródła (WHT). Teraz nadszedł czas, by bardziej szczegółowo przyjrzeć się poszczególnym zagadnieniom. Dokument z 3 lipca 2025 r., opublikowany na stronie MF 9 lipca, ma na celu rozwianie wieloletnich wątpliwości dotyczących stosowania klauzuli „beneficial owner”. Choć sam fakt publikacji należy ocenić jako krok w stronę większej przejrzystości i przewidywalności, nie wszystkie zapisy spełniły oczekiwania.

Polski podatek cyfrowy jeszcze w tym roku? Rząd nie ogląda się na Brukselę

Choć Komisja Europejska wycofała się z planów nałożenia podatku cyfrowego, Polska idzie własną drogą. Minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski zapowiada, że projekt ustawy będzie gotowy do końca roku.

KSeF 2026: koniec z papierowymi fakturami, zmiany w obiegu dokumentów i obsłudze procesu sprzedaży w firmie

W przyszłym roku w Polsce zostanie uruchomiony obowiązkowy system fakturowania za pomocą Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Obowiązek ten wejdzie w życie na początku 2026 roku i wynika z procedowanego w Parlamencie projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług. Aktualny postęp prac legislacyjnych nad projektem, oznaczonym numerem druku 1407, można śledzić na stronach Sejmu.

REKLAMA

Składki ZUS dla małych firm w 2025 roku - preferencje: ulga na start, mały ZUS plus i wakacje składkowe

Ulga na start, preferencyjne składki, czy „Mały ZUS plus”, a także wakacje składkowe – to propozycje wsparcia dla małych przedsiębiorców. Korzyści to możliwość opłacania niższych składek lub ich brak. Warto też zwrócić uwagę na konsekwencje z tym związane. ZUS tłumaczy kto i z jakich ulg może skorzystać oraz jakie są zagrożenia z tym związane.

Zwracasz pracownikom wydatki na taksówki – czy musisz pobrać zaliczkę na podatek PIT? Najnowsze wyjaśnienia fiskusa (taksówki w podróży służbowej i w czasie wyjścia służbowego)

Pracodawcy mają wątpliwości, czy w przypadku zwracania pracownikom wydatków na taksówki (kiedy to pracownicy wykonują obowiązki służbowe – zarówno w podróży służbowej jak i w czasie tzw. wyjścia służbowego), trzeba od tych kwot pobierać zaliczki na podatek dochodowy? Pod koniec czerwca 2025 r. wyjaśnił to dokładnie Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Kilka miesięcy wcześniej odpowiedzi na to pytanie udzielił Minister Finansów.

Minister Majewska chce uproszczenia ZUS dla firm – konkretne propozycje zmian już na stole

Minister Agnieszka Majewska zaproponowała szereg zmian w przepisach dotyczących ubezpieczeń społecznych, które mają ułatwić życie mikro, małym i średnim przedsiębiorcom. Wśród postulatów znalazły się m.in. podniesienie limitu Małego ZUS Plus, likwidacja składki rentowej dla emerytów-przedsiębiorców, uproszczenia przy wakacjach składkowych oraz ułatwienia dla łączących biznes z rodzicielstwem.

Miliardy z KPO usprawniają kolejową infrastrukturę

Prawie 11,5 mld zł warte są inwestycje realizowane ze środków Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększenia Odporności (KPO) przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Zarządzająca infrastrukturą kolejową spółka, która jest największym beneficjentem KPO, zawarła już ponad 120 umów z wykonawcami na kwotę 8 mld zł. Przeszło 160 prowadzonych zadań ma przyczynić się do zwiększenia prędkości pociągów, a także zwiększenia przepustowości tras oraz usprawnienia zarządzania ruchem kolejowym. Inwestycje poprawiają bezpieczeństwo ruchu i komfort obsługi podróżnych. Na stacjach i przystankach budowany jest nowoczesny system informacji pasażerskiej, a ich infrastruktura - dopasowywana do potrzeb osób o ograniczonej mobilności.

REKLAMA

Darowizna od brata ponad limit 36 120 zł. Jakie warunki muszą zostać spełnione, aby nie stracić prawa do zwolnienia podatkowego?

Co robić gdy darowizna przekazana przez brata przekracza limit kwoty wolnej w wysokości 36 120 zł? Czy podlegała zwolnieniu od podatku od spadków i darowizn, pomimo że jest dokonywana z majątku wspólnego brata i jego małżonki? Jakie warunki muszą zostać spełnione, żeby nie stracić prawa do zwolnienia?

KSeF wymusi zmiany. Rejestry VAT i wydatki pracownicze po nowemu od 2026 roku

Wdrożenie Krajowego Systemu e-Faktur to jeden z najważniejszych projektów cyfryzacyjnych polskiej administracji podatkowej ostatnich lat. Od 1 lutego lub od 1 kwietnia 2026 roku – w zależności od poziomu sprzedaży w 2024 roku – podatnicy VAT będą zobowiązani do wystawiania faktur wyłącznie w formie elektronicznej za pośrednictwem KSeF. To nie tylko zmiana technologiczna, ale także rewolucja organizacyjna, która wymusi dostosowanie systemów księgowych, procesów wewnętrznych i codziennej pracy działów finansowych.

REKLAMA