CIT 2021 – wdrożenie w Polsce „estońskiego CIT”

Bieżąca sytuacja

W aktualnym kształcie podatek dochodowy od osób prawnych jest opłacany w formie zaliczkowej w terminach wskazanych w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: „Ustawa CIT”).  W zależności od rodzaju podatnika są to zaliczki miesięczne albo kwartalne. Następnie w terminie 3 miesięcy od końca roku podatkowego podatnik jest obowiązany złożyć zeznanie roczne, w którym deklaruje wysokość dochodu lub straty za dany rok podatkowy i w tym terminie ma obowiązek wpłacić podatek należny albo różnicę między podatkiem należnym od dochodu wykazanego w zeznaniu a sumą należnych zaliczek za okres od początku roku.

Nowe podejście do CIT

Naczelną zmianą, która ma być wprowadzona w ramach estońskiego CIT jest brak powstania obowiązku zapłaty podatku tak długo jak zyski będą pozostawały w zasobach osoby prawnej, zamiast trafiać np. do kieszeni wspólników w postaci dywidendy. Główną zaletą proponowanych rozwiązań ma być znaczne uproszczenie istniejących mechanizmów. Za tym mają pójść mniejsze koszty na obsługę rachunkową czy administracyjną podmiotów objętych przepisami ustawy o CIT. Ideą takiego podejścia jest zachęcanie przedsiębiorców do zatrzymywania kapitału w spółkach. Kapitał ten może służyć jako inwestycja w rozwój osoby prawnej, wzmocnić jej wiarygodność finansową czy zwiększyć odporność na różne wahania gospodarcze. W ostatnim czasie pandemia koronawirusa dobitnie pokazała słabość wielu polskich przedsiębiorców właśnie w kontekście zgromadzonych oszczędności.

Stabilniejsze przedsiębiorstwa to także solidniejsza gospodarka ogólnokrajowa. Pomysłodawcy zmian liczą na znaczny rozwój firm, a co za tym idzie wzrost ich konkurencyjności oraz zwiększenie liczby miejsc pracy. Warto także pamiętać, że korzystne rozwiązania podatkowe od zawsze stanowią silny magnes dla zagranicznych inwestorów.

Estoński CIT w Polsce - opublikowano projekt nowelizacji

Od czego trzeba będzie zapłacić podatek?

Projekt nowelizacji ustawy o CIT znajdował się do niedawna etapie prekonsultacji. Do 23 sierpnia 2020 r. można było składać stosowne uwagi i opinie. Trzon nowych regulacji mają stanowić dwa alternatywne warianty opodatkowania oparte na nowych zasadach: ryczałt od dochodów spółek kapitałowych oraz specjalny fundusz inwestycyjny. Większość ekspertów przede wszystkim komentuje wąski krąg podmiotów, które będą uprawnione do skorzystania z nowych rozwiązań. Warto jednak skierować uwagę na inny fragment projektu i przyjrzeć się także temu, co w ramach pierwszego ze wspomnianych wariantów tj. ryczałtu od dochodów spółek kapitałowych, będzie stanowiło przedmiot opodatkowania. Właśnie przy tym wariancie szczególnie czerpano z zagranicznych wzorców. Zgodnie z proponowanym art. 28m ustawy CIT opodatkowaniu ryczałtem podlega dochód odpowiadający wysokości:

1. Zysku netto wypracowanego w okresie opodatkowania ryczałtem w części, w jakiej zysk ten został uchwałą o podziale  lub  pokryciu  wyniku  finansowego netto przeznaczony:
   1. do wypłaty udziałowcom albo akcjonariuszom (dochód z tytułu podzielonego zysku) lub
   2. na pokrycie strat powstałych w okresie poprzedzającym okres opodatkowania ryczałtem (dochód z tytułu zysku przeznaczonego na pokrycie strat);
2. ukrytych zysków (dochód z tytułu ukrytych zysków);
3. wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą (dochód z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą);
4. nadwyżki wartości rynkowej składników przejmowanego majątku lub wniesionego w drodze wkładu niepieniężnego ponad wartość podatkową tych składników (dochód z tytułu zmiany wartości składników majątku) w przypadku łączenia, podziału, przekształcenia podmiotów lub wniesienia w drodze wkładu niepieniężnego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części;
5. sumy zysków netto osiągniętych w każdym roku podatkowym stosowania opodatkowania ryczałtem w części, w jakiej te zyski nie były zyskami podzielonymi lub nie zostały przeznaczone na pokrycie straty (dochód z tytułu zysku netto) w przypadku podatnika, który zakończył opodatkowanie ryczałtem;
6. wartości przychodów i kosztów podlegających zgodnie z ustawą o rachunkowości zarachowaniu w roku podatkowym i uwzględnieniu w zysku  (stracie) netto, które nie zostały  uwzględnione w tym zysku (stracie) netto (dochód z tytułu nieujawnionych operacji gospodarczych).

Na powyższej liście, szczególną uwagę zwraca kategoria ukrytych zysków. W ustępie 3 przytoczonego artykułu podano definicję ukrytych zysków, zgodnie z którą są to świadczenia pieniężne, niepieniężne,  odpłatne,  nieodpłatne  lub  częściowo odpłatne wykonane w związku  z  prawem  do  udziału  w  zysku  inne niż  podzielony  zysk,  których beneficjentem,  bezpośrednio  lub  pośrednio,  jest  udziałowiec  albo  akcjonariusz lub podmiot powiązany bezpośrednio lub pośrednio z podatnikiem lub z tym udziałowcem lub akcjonariuszem. Podano także katalog operacji, które ową definicję będą spełniały, przykładowo: kwota pożyczki (kredytu) udzielonej przez podatnika udziałowcowi albo akcjonariuszowi lub podmiotowi powiązanemu z udziałowcem albo akcjonariuszem oraz odsetki, prowizje, wynagrodzenia i opłaty od pożyczki (kredytu) udzielonej przez te podmioty podatnikowi, wypłacone z zysku wynagrodzenie z tytułu umorzenia udziału (akcji) lub ze zmniejszenia ich wartości, czy darowizny, prezenty i ofiary wszelkiego rodzaju Przy czym katalog ten jest katalogiem otwartym, więc w konkretnej sytuacji czynność w nim nie nieuwzględniona może również zostać uznana za ukryty zysk. Projektodawca tym samym stara się jak najbardziej ograniczyć pole do niepożądanych optymalizacji podatkowych.

Podsumowanie

Po wstępnej analizie projektu da się zauważyć, że z jednej strony krąg potencjalnych beneficjentów został mocno ograniczony, a z drugiej Ci którzy, z nowych rozwiązań będą mogli skorzystać będą zmuszeni uważnie analizować kategorie dochodów, od którego będzie trzeba zapłacić podatek. Planowane rozwiązanie, podobnie jak wiele innych szumnie ogłaszanych „ułatwień” podatkowych, w ostatecznym rozrachunku może mieć marginalne znaczenie. Jednakże z pewnością warto śledzić rozwój sytuacji, bo zmiany w mniejszym lub większym stopniu wprowadzą powiew świeżości do polskiego systemu podatkowego.

Maciej Jakubowski, aplikant radcowski – Lubasz i Wspólnicy - Kancelaria Radców Prawnych sp.k.

Polecamy: CIT 2020. Komentarz

Poszerzaj swoją wiedzę, korzystając z naszego programu

INFORLEX Książki dla Firm

Tylko teraz

598,00 zł

798,00 zł

Przejdź do sklepu