REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Estoński CIT a zasada przedawniania zobowiązań podatkowych

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Dziennik Gazeta Prawna
Największy polski dziennik prawno-gospodarczy
Estoński CIT a zasada przedawniania zobowiązań podatkowych /Shutterstock
Estoński CIT a zasada przedawniania zobowiązań podatkowych /Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

W zależności od tego, co podatnik zrobi z zyskiem, okres przedawnienia zobowiązań podatkowych skróci się lub przeciwnie ‒ wydłuży. Co więcej, może ono nawet nigdy nie nastąpić. Taki może być skutek nowych przepisów o tzw. estońskim CIT, czyli ryczałcie od dochodów spółek kapitałowych. Projekt zakłada bowiem nie tylko nowe zasady rozliczania się z fiskusem przez firmy o przychodzie nieprzekraczającym 50 mln zł, lecz także specyficzną zasadę przedawniania zobowiązań podatkowych.

Estoński CIT - momentu powstania obowiązku podatkowego

W uzasadnieniu projektu Ministerstwo Finansów tłumaczy, że ma to związek ze zróżnicowaniem momentu powstania obowiązku podatkowego w ramach estońskiego CIT. Przypomnijmy, że założeniem nowego systemu jest, aby firmy płaciły podatek dopiero w momencie wypłaty zysku wspólnikom.

REKLAMA

Dlatego, chociaż zobowiązanie ma się przedawniać w ciągu 5 lat (czyli tak jak dziś), to jednak będzie liczone od innego momentu ‒ od końca roku kalendarzowego, w którym zysk zostanie wypłacony na rzecz wspólników albo zostanie przeznaczony na pokrycie straty z lat ubiegłych.

Skutek tej zmiany podsumowuje krótko dr Jowita Pustuł, doradca podatkowy, radca prawny w J. Pustuł i Współpracownicy Doradztwo podatkowo-prawne.

‒ Skoro bieg terminu przedawnienia ma być uzależniony od wypłaty zysku na rzecz wspólników albo przeznaczenia zysku na pokrycie straty z lat ubiegłych, to nie będzie można z góry tego terminu określić. W efekcie zobowiązanie podatkowe, tak jak zbrodnia wojenna czy zbrodnia przeciwko ludzkości, może nigdy nie ulec przedawnieniu - mówi ekspertka.

Zwraca też uwagę, że proponowany przepis budzi wiele wątpliwości interpretacyjnych.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

‒ Jeśli zostanie uchwalony w proponowanej formie, to w praktyce stanie się źródłem wielu problemów - przewiduje Jowita Pustuł.

Podobnego zdania jest dr hab. Hanna Filipczyk z Enodo Advisors. ‒ To osobliwy, trudny do zrozumienia przepis. Można go odczytywać na kilka różnych sposobów - mówi ekspertka.

Co się zmieni

REKLAMA

Przypomnijmy, że obecnie zobowiązanie podatkowe w CIT przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku (art. 70 par. 1 ordynacji). Przedawnienie jest więc ściśle związane z terminem płatności podatku.

Nowy przepis (art. 70 par. 1a ordynacji) ma być znacznie bardziej rozbudowany. Zgodnie z nim zobowiązanie podatnika, który wybierze estoński CIT, przedawni się z upływem 5 lat, licząc od końca:

1) roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności ryczałtu od dochodów z tytułu ukrytych zysków;

2) roku kalendarzowego, w którym:

  • zysk został wypłacony na rzecz wspólników, albo
  • zysk został przeznaczony na pokrycie straty z lat ubiegłych.

Może się skrócić…

REKLAMA

‒ W porównaniu z obowiązującymi zasadami przedawniania się zobowiązań podatkowych termin przedawnienia może się wydłużyć, ale też i skrócić - ocenia skutki tej zmiany Agnieszka Tałasiewicz, partner zarządzający Kancelarią EY Law, lider zespołu postępowań podatkowych i sądowych w EY.

Podobnie uważa Hanna Filipczyk. Wskazuje, że okres przedawnienia będzie krótszy niż 5 lat, jeżeli początek biegu terminu przedawnienia będziemy liczyć od zdarzeń wcześniejszych niż termin płatności ryczałtu. Takimi zdarzeniami będą bowiem: wypłata zysku wspólnikom (dywidenda) oraz przeznaczenie go na pokrycie straty. Termin przedawnienia będzie więc biegł od końca roku, w którym doszło do wystąpienia tych zdarzeń, niezależnie od terminu płatności podatku.

Agnieszka Tałasiewicz tłumaczy to na przykładzie.

Przykład

Jeżeli rok podatkowy kończy się 30 czerwca 2025 r., a wypłata zysku nastąpi 30 sierpnia 2025 r., to termin przedawnienia upłynie z dniem 31 grudnia 2030 r.

‒ Przy standardowym (obecnym) systemie przedawnienia, uzależnionym od terminu płatności podatku, zobowiązanie wygasłoby 31 grudnia 2031 r. - wyjaśnia Agnieszka Tałasiewicz.

…albo wydłużyć

‒ Skutkiem planowanych zmian może być także wydłużenie terminu przedawnienia, nawet do dziewięciu lat, licząc od roku powstania dochodu podlegającego opodatkowaniu - mówi Agnieszka Tałasiewicz.

Wyjaśnia, że stanie się tak, jeżeli podatnik zakończy opodatkowanie na nowych zasadach, ale do tego czasu nie wypłaci zysku wspólnikom ani nie przeznaczy go na pokrycie straty. W takiej sytuacji - jak tłumaczy ekspertka ‒ podatnik będzie musiał zapłacić podatek wynikający z tego tytułu w okresie 3 lat, licząc od końca roku podatkowego, w którym powstał ustawowy obowiązek zapłaty.

Będzie to wynikać z projektowanego art. 28t ust. 2 ustawy o CIT. Zgodnie z nim podatnik będzie mógł zapłacić podatek, w całości albo w części, "w okresie nie dłuższym niż 3 lata, licząc od końca roku podatkowego, w którym powstał obowiązek jego zapłaty, jeżeli przed upływem terminu zapłaty tego podatku poinformuje właściwego naczelnika urzędu skarbowego o sposobie przyjętego rozliczenia, podając w szczególności terminy i kwoty wpłat podatku".

‒ Jeśli odczytać ten przepis jako możliwość przesuwania przez podatnika terminu płatności podatku, to oznaczałoby to, że upływ terminu przedawnienia należy liczyć jako 5 lat od końca roku, w którym upływa termin zapłaty określony przez podatnika - wyjaśnia Agnieszka Tałasiewicz. To również tłumaczy na przykładzie.

Przykład

Podatnik zakończy stosowanie estońskiego CIT w listopadzie 2025 r. Jeżeli określi termin zapłaty podatku na 31 grudnia 2028 r., to przedawnienie nastąpi dopiero z dniem 31 grudnia 2033 r.

Co z częściową wypłatą

Estoński CIT zakłada zasadniczo opodatkowanie dopiero w momencie wypłaty zysku wspólnikom. Zdaniem Jowity Pustuł w projekcie nie dostrzeżono jednak możliwości podjęcia przez wspólników decyzji o częściowym przeznaczeniu zysku na pokrycie strat i częściowej wypłacie zysku.

‒ Jeśli wspólnicy w taki sposób zadysponowaliby zyskiem, to pojawi się kolejna wątpliwość dotycząca okresu przedawnienia - mówi ekspertka. O ile w wypadku pokrycia strat termin przedawnienia zacznie biec od pierwszego dnia roku kalendarzowego następującego po roku, w którym doszło do podjęcia uchwały, to w wypadku wypłaty zysku termin przedawnienia uzależniony zostanie od faktycznej wypłaty zysku.

Co z CIT sprzed 2021 r.

Ekspertki mówią zgodnie: projektowany art. 70 par. 1a ordynacji jest pełen niejasności i można go odczytywać na kilka różnych sposobów.

Nie obejmuje też wszystkich możliwych przypadków zobowiązania podatkowego z tytułu estońskiego CIT. ‒ Nie wiadomo na przykład, jak ma się przedawniać tzw. domiar - wskazuje Hanna Filipczyk.

Co gorsza - dodaje ekspertka - proponowany art. 70 par. 1a jest tak skonstruowany, że można go odczytywać w taki sposób, jakby chodziło o przedawnienie wszelkich, w tym i "zwykłych" zobowiązań podatkowych z tytułu CIT, w okresie, gdy podatnik korzysta z ryczałtu. Jest to o tyle zaskakujące, że w tym czasie na podatniku nie będzie ciążyć zobowiązanie z tytułu CIT obliczanego na standardowych zasadach.

‒ Pojawia się więc pytanie, czy jeśli spółka zacznie korzystać z estońskiego CIT od 2021 r., to w odniesieniu do zobowiązań powstałych przed 1 stycznia 2021 r. (z tytułu CIT i nie tylko) nie będą już stosowane dotychczasowe zasady przedawnienia? - zastanawia się Hanna Filipczyk.

Jej zdaniem byłoby to rażąco nieuzasadnione, jeżeli miałoby skutkować przedłużeniem terminu przedawnienia zobowiązań powstałych przed 2021 r.

Jowita Pustuł przypuszcza, że to błąd językowy i że chodziło raczej o nowe zasady przedawnienia zobowiązania podatkowego "za okres", a nie "w okresie" opodatkowania estońskim CIT. Dodaje, że tego rodzaju nieścisłość można jeszcze wyeliminować.

Różne zobowiązania, różne wyliczenia

Ekspertki przewidują też liczne problemy ze stawaniem przewidzianych w art. 70 par. 1a ordynacji dwóch sposobów obliczania biegu 5-letniego terminu przedawnienia:

  • od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności ryczałtu od dochodów z ukrytych zysków, i
  • od końca roku kalendarzowego, w którym zysk został wypłacony na rzecz wspólników albo został przeznaczony na pokrycie straty z lat ubiegłych.

‒ Niezależnie od tego, z jakim ryczałtem będziemy mieć do czynienia ‒ czy z tytułu ukrytych zysków, czy z tytułu zysku wypłaconego wspólnikom, bądź przeznaczonego na pokrycie straty z lat ubiegłych ‒ trzeba będzie się zmierzyć z wykładnią nowego art. 70 par. 1a - uważa Jowita Pustuł.

Dodaje, że we wspomnianym już art. 28t ustawy o CIT mowa jest o wielu ryczałtach: od dochodu z tytułu zysku netto, z tytułu zmiany wartości składników majątku, od dochodu z tytułu nieujawnionych operacji gospodarczych czy różnego rodzaju domiarach.

Agnieszka Tałasiewicz zwraca uwagę, że projektowana zmiana oznacza konieczność prawidłowego ustalenia okresu przedawnienia zobowiązań z tytułu poszczególnych kategorii dochodów. Wiąże się z tym również obowiązek przechowywania dokumentacji księgowej i podatkowej przez odpowiedni okres.

Polecamy: CIT 2020. Komentarz

Przy ukrytych zyskach

Zgodnie z projektowanym art. 28t ust. 1 pkt 4 ustawy o CIT termin płatności ryczałtu od dochodów z ukrytych zysków został określony na 20. dzień miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano wypłaty lub wydatku.

‒ W praktyce obliczenie tego terminu nie zawsze będzie proste z uwagi na definicję ukrytych zysków - zwraca uwagę Jowita Pustuł. Wyjaśnia, że przykładowo będzie się do nich zaliczać "nadwyżkę wartości rynkowej transakcji, określoną zgodnie z art. 11c, ponad ustaloną cenę tej transakcji".

‒ Ustawodawca nie precyzuje jednak, kiedy w takiej sytuacji spółka powinna uznać, że doszło do "wypłaty lub wydatku". W konsekwencji nie bardzo wiadomo, jaki termin płatności w takim wypadku obowiązuje. Trudno też ustalić moment rozpoczęcia biegu terminu przedawnienia - mówi ekspertka.

Nie wiadomo, skąd takie zmiany

‒ Moim zdaniem nowy przepis dotyczący przedawnienia tylko spotęguje chaos w ramach tej irytująco złożonej, źle napisanej regulacji (estońskiego CIT) - komentuje Hanna Filipczyk.

Zdaniem Agnieszki Tałasiewicz również uzasadnienie projektu pozostawia spory niedosyt.

‒ Nie jest jasne, dlaczego wprowadzono odrębne zasady przedawnienia. Bez wyczerpującego wyjaśnienia intencji projektodawcy trudno ocenić art. 70 ust. 1a ordynacji podatkowej inaczej niż jako nadmierne komplikowanie systemu opodatkowania, a przecież estoński CIT miał służyć m.in. uproszczeniu rozliczeń podatkowych - uważa Tałasiewicz.

- Wydaje się, że sensem art. 70 par. 1a jest wyznaczenie terminu przedawnienia dla różnorodnych zobowiązań podatkowych z tytułu estońskiego CIT. Moim zdaniem jednak przepis ten jest zasadniczo zbędny, bo odpowiednią regułę zawiera już art. 70 par. 1 ordynacji - podsumowuje Hanna Filipczyk. ©℗

Etap legislacyjny

Projekt nowelizacji ustawy o CIT oraz niektórych innych ustaw - w konsultacjach

Łukasz Zalewski

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Zasada wielokrotności opodatkowania wyrobów akcyzowych w przypadku wtórnego obowiązku podatkowego a zmiana podatkowego przeznaczenia wyrobu akcyzowego

Istotnym problemem prawnym i praktycznym jest możliwość wielokrotnego opodatkowania tego samego wyrobu akcyzowego na etapie wtórnego obowiązku podatkowego (zwanego również obowiązkiem podatkowym drugiego stopnia.) – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

KSeF 2026: Pożegnanie z papierowymi fakturami. Jak przygotować się na rewolucję w rozliczeniach VAT i uniknąć kar i problemów z fiskusem [branża TSL]

Niecały rok dzieli podatników VAT (w tym branżę transportową) od księgowej rewolucji. Ministerstwo Finansów potwierdziło w komunikacie z kwietnia 2025 r., że początek 2026 roku to ostateczny termin wejścia w życie Krajowego Systemu e-Faktur dla większości przedsiębiorców. Oznacza to, że już niedługo sektor TSL, zdominowany przez rozliczenia papierowe, musi stać się cyfrowy. To wyzwanie zwłaszcza dla spedycji, które rozliczają się z wieloma podmiotami równocześnie. Jak przygotować się do wdrożenia KSeF, by uniknąć problemów i kar?

Co myślą księgowi o przyszłości swojej branży? Barometr nastrojów księgowych 2025 ujawnia kulisy rynku

Czy zawód księgowego przechodzi kryzys, czy może ewoluuje w stronę większego znaczenia strategicznego? Nowo opublikowany Barometr nastrojów księgowych 2025 to pierwsze tego typu badanie w Polsce, które w kompleksowy sposób analizuje wyzwania, emocje i kierunki rozwoju zawodu księgowego.

Zmiany w opodatkowaniu fundacji rodzinnych prawdopodobnie od 2026 r. Koniec obecnych korzyści? Co planuje Ministerstwo Finansów?

Fundacje rodzinne miały być długo oczekiwanym narzędziem sukcesji i ochrony majątku polskich przedsiębiorców. W Polsce działa około 800 tysięcy firm rodzinnych, które odpowiadają za nawet 20% PKB. To właśnie dla nich fundacje miały stać się mechanizmem zapewniającym ciągłość, bezpieczeństwo i porządek w zarządzaniu majątkiem. Choć ich konstrukcja budzi zainteresowanie i daje realne korzyści, to już po dwóch latach funkcjonowania szykują się poważne zmiany prawne. O ich konsekwencjach mówi adwokat Michał Pomorski, specjalista w zakresie prawa podatkowego z kancelarii Pomorski Tax Legal Finance.

REKLAMA

Korygowałeś deklaracje podatkowe po otrzymaniu subwencji z PFR? Możesz być bezpodstawnie pozwany – sprawdź, co zrobić w takiej sytuacji

Wśród ponad 16 tys. pozwów, które Polski Fundusz Rozwoju (PFR) złożył przeciwko przedsiębiorcom w ramach programu „Tarcza Finansowa”, około 2700 dotyczy firm (wg danych z 2023 r.), które po złożeniu wniosku o subwencję dokonały korekty deklaracji podatkowych.

Kiedy Krajowy System e-Faktur stanie się obowiązkowy? – Stan legislacyjny i wyzwania przed przedsiębiorcami

11 kwietnia 2025 roku na stronie Rządowego Centrum Legislacji opublikowano projekt ustawy dotyczący obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF), który reguluje wdrożenie tego systemu w Polsce. Choć przepisy nie zostały jeszcze ostatecznie zatwierdzone, większość kluczowych kwestii jest już znana, co daje przedsiębiorcom czas na rozpoczęcie przygotowań do nadchodzących zmian.

Dlaczego dokumentacja pochodzenia towarów to filar bezpiecznego handlu międzynarodowego?

Brak odpowiedniej dokumentacji pochodzenia towarów może kosztować firmę czas, pieniądze i reputację. Dowiedz się, jak poprawnie i skutecznie prowadzić dokumentację, by uniknąć kar, ułatwić odprawy celne i zabezpieczyć interesy swojej firmy w handlu międzynarodowym.

Podatek od prezentów komunijnych w 2025 r. Są 3 limity kwotowe zwolnień podatkowych: 5733 zł (osoby spoza rodziny), 27 090 zł (dalsza rodzina), 36 120 zł (najbliższa rodzina)

Mamy maj, a więc i sezon komunijny – czas uroczystości, rodzinnych spotkań i… (często bardzo drogich) prezentów. Ale czy wręczone dzieciom upominki mogą wiązać się z obowiązkiem podatkowym? Wyjaśniamy, kiedy komunijny prezent staje się darowizną, którą trzeba zgłosić fiskusowi.

REKLAMA

Webinar: KSeF – na co warto przygotować firmę? + certyfikat gwarantowany

Ekspert wyjaśni, jak przygotować firmę na nadchodzący obowiązek korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur i oraz na co zwrócić uwagę, aby proces przejścia na nowy system fakturowania przebiegł sprawnie i bez zbędnych trudności. Każdy z uczestników webinaru otrzyma certyfikat, dostęp do retransmisji oraz materiały dodatkowe.

Jest kilka sposobów na uniknięcie obowiązkowego KSeF. Przykład: uzyskanie statusu podatnika zagranicznego działającego w Polsce wyłącznie na podstawie rejestracji

Obowiązkowy model Krajowego Systemu e-Faktur nie będzie obowiązywał zagraniczne firmy działające jako podatnicy VAT na polskim rynku wyłącznie na podstawie rejestracji. Profesor Witold Modzelewski pyta dlaczego wprowadza się taki przywilej dla zagranicznych konkurentów polskich firm. Wskazuje ponadto kilka innych legalnych sposobów uniknięcia obowiązkowego KSeF, wynikających z projektu nowych przepisów.

REKLAMA