Minimalny CIT w nowej wersji – co warto wiedzieć?

REKLAMA
REKLAMA
Minimalny CIT
Obecny rok to czas wielu zmian podatkowych. Największa reforma, której prawdziwe skutki poznamy w 2023 r., przy okazji rozliczenia podatku PIT za 2022 r., dotyczyła ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (o zmianach wynikających z tzw. Polskiego Ładu pisaliśmy w jednym z poprzednich artykułów: PIT po Polskim Ładzie – o czym warto wiedzieć?. Zmiany wprowadzono również – niejako przy okazji – do ustawy o CIT. W ramach Ustawy z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r. poz. 2105, tzw. Polski Ład) ustawodawca zdecydował się na wprowadzenie nowej daniny – minimalnego podatku CIT. Nowy podatek, jak zapowiadało Ministerstwo Finansów, miał dotyczyć „wielkich korporacji, które nie płacą w Polsce podatku CIT”. W praktyce okazało się jednak, że potencjalnymi podatnikami tego podatku mogły być nawet niewielkie rodzinne spółki osiągające stratę z prowadzonej działalności.
Między innymi z tego powodu w ramach kolejnych nowelizacji ustawodawca wprowadzał różne zmiany w konstrukcji podatku – dodając do ustawy nowe zwolnienia i wyłączenia (np. dla spółek z tzw. prostą strukturą właścicielską). Jednak największe zmiany zostały wprowadzone w ramach Ustawy z dnia 7 października 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2022 r. poz. 2180), nowelizacji określanej w mediach jako Polski Ład 3.0.
REKLAMA
Co zmienia Polski Ład 3.0?
Przede wszystkim w ramach Polskiego Ładu 3.0 ustawodawca zdecydował o zawieszeniu minimalnego CIT na okres dwóch lat. Oficjalnym powodem zawieszenia – jak czytamy w uzasadnieniu do projektu ustawy – jest trwający w Ukrainie konflikt zbrojny. Ustawodawca uznał, że nakładanie dodatkowych podatków w obecnej sytuacji „mogłoby spowodować bardzo niekorzystne, a niekiedy nieodwracalne skutki dla działających w Polsce podmiotów gospodarczych spełniających warunki do objęcia ich przedmiotową daniną.” Tym samym minimalny CIT po raz pierwszy zapłacimy w 2025 r. przy okazji rozliczania CIT za 2024 r.
Oprócz ww. zawieszenia nowelizacja wprowadziła kilka istotnych zmian w konstrukcji minimalnego CIT. Przede wszystkim warto rozpocząć od tego, że w dalszym ciągu przepisy dotyczące minimalnego CIT nie zawierają kryterium przychodowego i potencjalnie mogą dotyczyć znacznej grupy podatników. Nowelizacja podwyższa jednak tzw. wskaźnik rentowności, a więc udział dochodów w przychodach z dotychczasowego 1% do 2%. Minimalny podatek CIT będzie tym samym należny, jeżeli podatnik CIT, będący spółką lub podatkową grupą kapitałową (a także zakład zagranicznego przedsiębiorcy w Polsce), wykaże stratę podatkową ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych lub wykaże udział dochodów w przychodach z tego źródła na poziomie nie większym niż 2%.
Dodatkowo do art. 24ca ustawy o CIT dodano kilka nowych zwolnień i wyłączeń, dzięki czemu minimalnym CIT nie muszą się przejmować m.in.:
- tzw. mali podatnicy CIT (a więc podatnicy, u których roczne przychody brutto nie przekraczają 2 000 000 €),
- spółki prowadzące gospodarkę komunalną,
- podatnicy:
- u których rentowność w jednym z trzech ostatnich lat podatkowych była powyżej wskaźnika 2%,
- postawieni w stan upadłości, likwidacji lub objęci postępowaniem restrukturyzacyjnym,
- u których większość przychodów zostało osiągniętych w związku ze świadczeniem usług ochrony zdrowia,
- których przychody w większości związane są z transakcjami, w których cena lub sposób ustalenia ceny wynika z ustaw lub innych aktów normatywnych,
- będący stroną umowy o współdziałanie,
- działający w tzw. branży faktoringowej,
- będący przedsiębiorstwami górniczymi otrzymującymi pomoc publiczną.
Zmiany w kalkulacji straty i wskaźnika rentowności
Warto przypomnieć, że na potrzeby minimalnego CIT ustawa określa odrębne zasady dotyczące kalkulacji straty i tzw. wskaźnika rentowności. W tym zakresie również wprowadzono zmiany, polegające na dodatkowym wyłączeniu z kalkulacji:
- z kosztów podatkowych opłat z tytułu umowy leasingu, w tym odpisów amortyzacyjnych od środka trwałego wykorzystywanego na podstawie umowy tzw. leasingu finansowego ,
- z przychodów oraz kosztów podatkowych wartości należności handlowych zbywanych na rzecz podmiotów z tzw. branży faktoringowej,
- 20% kosztów podatkowych z tytułu wynagrodzeń i składek na ubezpieczenie społeczne oraz wpłat do PPK,
- z kosztów podatkowych wzrostu wartości energii elektrycznej, cieplnej i gazu przewodowego w odstępach rocznych,
- wartości podatku akcyzowego (przy uwzględnieniu także obrotu wyrobami akcyzowymi), podatku od sprzedaży detalicznej, podatku od gier, opłaty paliwowej oraz opłaty emisyjnej.
Uproszczona podstawa opodatkowania
Podatnicy minimalnego CIT będą mogli wybrać, czy chcą obliczać podstawę opodatkowania metodą podstawową czy uproszczoną. W podstawowej metodzie opodatkowania wprowadzono dwie kluczowe zmiany. Po pierwsze obniżono wskaźnik wartości przychodów operacyjnych (a więc osiąganych ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych) z 4% do 1,5%. Po drugie usunięto z podstawy opodatkowania pozycję dotyczącą podatku odroczonego (co należy ocenić bardzo pozytywnie z uwagi na pojawiające się wątpliwości interpretacyjne). Tym samym, po zmianach, podstawę opodatkowania (w wersji podstawowej) stanowi suma: 1,5% przychodów operacyjnych oraz tzw. nadmiarowe koszty finansowania dłużnego i usług niematerialnych.
REKLAMA
Wersja uproszczona (alternatywna) została wprowadzona, ponieważ – jak czytamy w uzasadnieniu do projektu zmian – obecny algorytm wyliczania podstawy opodatkowania jest zbyt skomplikowany (m.in. w zakresie usług niematerialnych powiela zasadniczo treść uchylonego art. 15e, który wywołał liczne wątpliwości interpretacyjne).
Uproszczony sposób ustalania podstawy opodatkowania stanowi 3% wartości osiągniętych przez podatnika w roku podatkowym przychodów ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych. O wyborze takiego sposobu ustalania podstawy opodatkowania podatnik będzie informował w deklaracji składanej za rok podatkowy, za który dokonał wyboru alternatywnej metody.
Zasady rozliczenia minimalnego CIT
Na koniec kilka kwestii dotyczących rozliczenia minimalnego CIT (w tym zakresie ustawodawca nie wprowadził istotnych zmian):
- podstawa opodatkowania podlega pomniejszeniu np. o darowizny przekazane na organizacje pożytku publicznego;
- stawka minimalnego podatku CIT wynosi 10% podstawy opodatkowania (obliczanej standardowo, bądź przy skorzystaniu z metody uproszczonej);
- podatek rozliczany będzie w deklaracji rocznej (w praktyce zatem pierwsze rozliczenia podatku nastąpi dopiero w 2025 r.), w której wykażemy podstawę opodatkowania, pomniejszenia i kwotę podatku;
- kwotę minimalnego podatku CIT podlegającą wpłacie pomniejsza się o należny za ten sam rok podatkowy podatek CIT (obliczany na zasadach ogólnych);
- kwotę zapłaconego minimalnego CIT będzie można odliczyć od CIT w trzech kolejnych latach.
Zmiany dot. minimalnego CIT - podsumowanie
Zawieszenie przepisów o minimalnym CIT należy ocenie pozytywnie. W okresie zawieszenia warto jednak zapoznać się z omawianą regulacją (która z uwagi na dość specyficzną konstrukcję nie należy do najprostszych) i przeprowadzić wstępne kalkulacje, aby sprawdzić, czy obowiązek zapłaty minimalnego CIT dotyczył będzie również naszego przedsiębiorstwa.
Ustawodawca oprócz ww. zmian w minimalnym CIT wprowadził szereg zmian w innych obszarach ustawy o CIT. Zmiany nie ominęły również ustawy o PIT (Polski Ład 2.0), a w najbliższym czasie pod obrady Sejmu trafi tzw. pakiet SLIM VAT w trzeciej odsłonie. To wszystko sprawia, że poruszanie się w obszarze podatków staje się coraz trudniejsze. Warto w tym zakresie skorzystać z pomocy doświadczonych doradców.
Zapraszamy do udziału w szkoleniu online „Podatki 2023 – zmiany w PIT, CIT, VAT”, w trakcie którego doradcy podatkowi Business Tax Professionals omówią wszystkie najważniejsze modyfikacje. Spotkanie odbędzie się 15 grudnia 2022 r. w godz. 10.00-14.00. Szczegóły dotyczące szkolenia znajdują się na stronie: https://www.b-tax.pl/podatki2023.
Piotr Adamski, starszy konsultant ds. podatków, Business Tax Professionals sp. z o.o. sp. k.
REKLAMA
© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.
REKLAMA